Aktualitet

Përpjekjet e Presidentit Biden për të përmirësuar lidhjet SHBA-Evropë

Published

5 years ago

April 28, 2021

Betim Gashi

Udhëheqësit evropianë dhe aleatët e tjerë të Amerikës thonë se Presidenti Joe Biden ka bërë shumë në 100 ditët e tij të para në Shtëpinë e Bardhë për të filluar rindërtimin e besimit në rolin udhëheqës të Shteteve të Bashkuara. Por ndërsa janë dakord me qëllimet e tij kryesore të politikës së jashtme, duke përfshirë përballjen me ngritjen globale të autoritarizmit, ata ende po vazhdojnë t’i peshojnë me kujdes veprimet e administratës së Presidentit Biden, ashtu si armiqtë e Amerikës, thonë analistët dhe diplomatët.

Ata thonë se 78-vjeçari Biden tashmë ka treguar se si një ndryshim në Zyrën Ovale mund të nxisë ndryshime të rëndësishme politike me një premtim se do të ketë më shumë ndryshime në të ardhmen, jo vetëm në Shtetet e Bashkuara por në të gjithë globin. Vëzhguesit në Evropë dhe Azi e vlerësojnë udhëheqësin amerikan për angazhimin e tij në bashkëpunimin shumëpalësh dhe nevojën për një përpjekje të koordinuar globale për të trajtuar ndryshimin e klimës. Theksi i ri në rëndësinë e aleancave është një distancim i qartë nga qëndrimet e paraardhësit të zotit Biden, ish-presidentit Donald Trump, thonë ata.

Biden ka “rivendosur axhendën globale duke forcuar bashkëpunimin ndërkombëtar, duke u larguar nga një qasje e njëanshme për të shfrytëzuar forcën e aleatëve dhe institucioneve globale për të arritur rezultate”, thotë Siddharth Tiwari, përfaqësuesi kryesor për Azinë në Bankën Ndërkombëtare për Zgjidhjet. Ai po fliste gjatë një diskutimi në internet të organizuar nga gazeta britanike Financial Times dhe ajo japoneze Nihon Keizai Shimbun. Në Evropë, Presidenti Biden ka marrë vlerësime të larta edhe nga disa analistë që sugjerojnë se pavarësisht moshës, ai mund të kthehet në një udhëheqës transformues. “Politika prodhon dy lloje udhëheqësish”, tha kolumnisti i gazetës britanike me ndikim, Philip Stephens. “Ata që duan një çadër (të jenë të kujdesshëm) dhe të tjerët, në numër shumë më të vogël, të cilët janë të vendosur të ndryshojnë motin (të vendosur për ndryshime pavarësisht rrethanave)”. Ai thotë se “Detyra e rizbulimit të fuqisë së një udhëheqësi i ka rënë 78-vjeçarit që tani është në Shtëpinë e Bardhë.”

Philip Stephens dhe të tjerët theksojnë hapat që Presidenti Biden po ndërmerr në vend për të rikonfirmuar fuqinë e qeverisë dhe përpjekjet për t’u rimëkëmbur nga ajo që kritikët e ish-presidentit Trump thonë se ishte një luftë politike “e pacivilizuar” e Amerikës me një plan të zgjerimit ekonomik që është krahasuar me Marrëveshjen e Re të Franklin Rooseveltit të viteve 1930. Një paketë financiare e stimulimit ekonomik prej 1.9 trilionë dollarësh tashmë është miratuar nga Kongresi dhe Shtëpia e Bardhë po promovon një paketë masive të infrastrukturës dhe arsimit që mund të ndihmojë në qetësimin e anktheve socio-ekonomike të votuesve të klasës punëtore të bardhë që u larguan nga Partia Demokrate dhe mbështetën republikanin populist, Donald Trump.

Ekonomia
Shumë analistë thonë se gjendja ekonomike e Amerikës do të jetë thelbësore në përpjekjen e Shteteve të Bashkuara për t’u rikthyer në rolin e saj udhëheqës në skenën globale. “Në qoftë se ekonomia amerikane nuk rimëkëmbet, atëherë unë mendoj se diplomacia amerikane nuk do të jetë në gjendje të rimëkëmbet nga epoka e ish-presidentit Trump”, tha Richard McGregor nga Instituti Lowy, në Australi. Rimëkëmbja ekonomike mund të ndihmojë Presidentin Biden për të riparuar disa nga përçarjet në Amerikë, thekson Georg Löfflmann, një studiues në Universitetin e Britanisë në Warwick. Por ai vuri në dukje se “Presidenti Joe Biden përballet me një detyrë të madhe për të bashkuar një vend thellësisht të ndarë që vazhdon të përballet me mosmarrëveshje mbi çështjet kryesore si imigracioni, ndryshimi i klimës dhe racizmi në Shtetet e Bashkuara.”

Suksesi i brendshëm do të sjellë sukses më të madh në politikën e jashtme, thonë analistët. Këto dy çështje janë të ndërlidhura me njëra-tjetrën. “Në 100 ditët e tij të para, Presidenti i Shteteve të Bashkuara Joe Biden ka ndërmarrë hapa, që janë përshëndetur nga të tjerët, për trajtimin e ndryshimit të klimës, përfshirë krijimin e një qasjeje “nga e gjithë qeveria”, rikthimin tek Marrëveshja e Parisit për klimën dhe angazhimin e ekspertëve të klimës për të ndërmarrë veprime në të gjithë administratën”, thanë studiuesit Antony Froggatt dhe Rebecca Peters.
Në një artikull të përbashkët për institutin e politikave të Britanisë, Chatham House, ata paralajmëruan se “sfida e vërtetë po afrohet”. Ata theksojnë se, “Për të afirmuar legjimitetin e Shteteve të Bashkuara për çështjen e klimës në një mjedis politik përçarës në vend, Biden ka nevojë që njëkohësisht t’i japë përparësi politikave të brendshme, ndërsa rindërton aleancat ndërkombëtare për të treguar që administrata e tij mund të përmbushë angazhimet e saj afatgjata.”

Ndërsa politikëbërësit në të dyja anët e Atlantikut janë të vendosur të riparojnë marrëdhëniet e dobëta dhe t’i bëjnë më të qëndrueshme demokracitë e shkatërruara nga trazirat e papara politike të brendshme dhe të sfiduara nga fuqitë autoritare, ata e pranojnë se përballen me një rrugë të ndërlikuar përpara. Janë arritur disa marrëvshje të shpejta për një sërë çështjesh mes Brukselit dhe Uashingtonit, të nxitura nga etja për një bashkëpunim më të ngushtë. Megjithatë, ka ende dallime të mëdha mes dy palëve. Ekipi i Presidentit Biden po ndeshet me disa nga të njëjtat sfida që kontribuan në tendosjen e lidhjeve Euro-Atlantike, së pari gjatë mandatit të Barak Obamës në Zyrën Ovale, dhe pastaj në një shkallë shumë më të madhe nën administratën e ish-Presidentit Trump, i cili e identifikoi Evropën si një kundërshtar ekonomik dhe u ankua në lidhje me qëllimin e NATO-s.

Të gjitha qeveritë e vendeve të BE-së e kanë mirëpritur synimin e Presidentit Biden për të ringjallur lidhjet SHBA-Evropë dhe janë lehtësuar nga largimi i gjuhës armiqësore. Megjithatë, Uashingtoni tani po përballet me një BE që po përqëndrohen tek vetja, me bllokun e përqendruar në mbrojtjen e tregut të tij post-pandemik dhe mbrojtjen e kampionëve të tij industrialë, thonë analistët. Ata theksojnë se BE po përpiqet të bëhet një lojtare e pavarur globale e përqëndruar më shumë në interesat e saj. E gjithë kjo ka të ngjarë të përkeqësojë disa fërkime tregtare dhe gjeopolitike. Konsensusi transatlantik pas Luftës së Dytë Botërore po ndërlikohet edhe nga përçarjet brenda bllokut në lidhje me rrugën më të mirë për të trajtuar rritjen e fuqisë së Kinës komuniste dhe mënyrën e menaxhimit të një Rusie revanshiste, shtojnë ata. Kjo po i vendos disa qeveri populiste evropiane në një pozitë të vështirë, përfshirë Hungarinë. Kryeministri hungarez Viktor Orban është akuzuar se po anon nga kundërshtarët në përballjen mes Perëndimit dhe qeverive autokratike të Rusisë dhe Kinës.

“Në botën transaksionare të politikës së jashtme Trumpiste, ishte krejt në rregull për shumë udhëheqës evropianë si Viktor Orbani që të bënin këtë përjashtim në përballjet mes autokracive Lindore dhe demokracive Perëndimore. Tani, ata duhet të zgjedhin njërën anë”, tha Katalin Cseh, një politikane liberale hungareze, gjatë një diskutimi në internet mes ligjvënësve të BE-së mbi 100 ditët e para të administratës së Presidentit Biden. Diskutimi u organizua nga organizata Visegrad Insight, me seli në Varshavë. Por strategjia më konfrontuese e Preisdentit Biden ndaj Kinës paraqet probleme edhe për Evropën në tërësi, thanë pjesëmarrësit në këtë diskutim. “Sfida jonë është të vazhdojmë tregtinë me Kinën, dhe njëkohësisht të ruajmë aleancën tonë me Shtetet e Bashkuara. Kjo nuk do të jetë e lehtë”, tha Radosław Sikorski, një ligjvënës evropian dhe ish-ministër i jashtëm i Polonisë.

Mbingarkesa shihet gjithashtu si një rrezik në të ardhmen për administratën e Presidentit Biden, e cila do të ndeshet me një numër sfidash të politikës së jashtme, përfshirë frenimin e përhapjes së koronavirus dhe përfundimin e fushatës së vaksinimit. Deri më tani, administratës së Presidentit Bidenit i janë dhënë vlerësime të larta për ndërthurjen e pragmatizmit syhapur me idealizmin në mënyrën se si po merret me Rusinë, Kinën dhe Iranin, duke ofruar shkopin dhe karotën. “Zoti Biden po përpiqet të ndjekë një politikë me dy drejtime, duke u përpjekur t’u rezistojë dhe të shprehë simpati ndaj regjimeve të tilla me synimin për të kufizuar ambiciet e tyre territoriale, për të dekurajuar shkeljen e të drejtave të njeriut dhe ndërhyrjet transnacionale, ndërsa ai punon me ta aty ku interesat e tyre mund të përputhen me ato të Amerikës”, thuhet në një analizë të revistës britanike The Economist.

Lajmet

Sonte në UBT TV: Podcast me Profesorin Ibush Luzha

Published

10 hours ago

November 14, 2025

Driton Iseni

Sonte në UBT TV, nga ora 20:00, vjen një episod i veçantë i podcastit me profesorin dhe ekspertin e teknologjisë inorganike, Prof. Ibush Luzha, një nga njohësit më të thellë të fushës së mjedisit, ndotjes dhe menaxhimit të cilësisë në Kosovë.

Në këtë podcast, Profesori Luzha sjell një qasje shkencore dhe profesionale mbi zhvillimin industrial dhe sfidat mjedisore të vendit tonë. Ai flet për rëndësinë e teknologjisë inorganike, ndikimin e saj në industri dhe në mbrojtjen e mjedisit, si dhe për arsyet që e shtynë t’i përkushtohet kërkimit shkencor në ndotjen e ujit dhe ajrit.

Diskutimi hapet me çështje thelbësore si:

Gjendja e ujërave sipërfaqësore në Kosovë, duke u bazuar në hulumtime dhe matje të detajuara.
Ndikimi i ujërave industriale në lumenjtë tanë, dhe çfarë tregojnë analizat viteve të fundit.
Masat që duhet të ndërmarrin komunat dhe industria për të ulur ndotjen e ujit dhe përmirësuar menaxhimin mjedisor.
Rëndësia e arsimit universitar për ndërgjegjësimin e studentëve mbi teknologjitë e pastra dhe ruajtjen e mjedisit.
Kontributi i UBT-së në formimin e kuadrove profesionale për mjedis, cilësi dhe teknologji të qëndrueshme.

Lajmet

Rektori Hajrizi folës kryesor në Kongresin e VII-të Ndërkombëtar TURKIC COSE 2025

Published

1 day ago

November 13, 2025

Driton Iseni

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, ishte folësi kryesor në Kongresin e VII-të Ndërkombëtar “TURKIC COSE 2025 – Turkic World Congress on Science and Engineering”, i cili po mbahet në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së.

Rektori Hajrizi prezantoi punimin me titull: “A Small-Scale, Smart Self-Sustaining Entrepreneurial Innovation-Based Ecosystem Model: Case Studies Related with Smart City, Digital Twins and Sustainable Developments”, një koncept inovativ që përfaqëson filozofinë dhe qasjen unike të UBT-së ndaj zhvillimit të qëndrueshëm, inovacionit, sipërmarrjes dhe transformimit të qyteteve në ekosisteme të mençura.

Në prezantimin e tij, Rektori Hajrizi theksoi se UBT 5S Model (Small-Scale, Smart, Self-Sustaining, Entrepreneurial Innovation-Based Ecosystem) është rezultat i më shumë se 30 viteve përvojë akademike, kërkimore dhe zhvillimore, dhe përfaqëson një qasje sistemike që lidh arsimin, kërkimin shkencor, biznesin dhe komunitetin në një mjedis të integruar të inovacionit.

Ky model, që tashmë është zbatuar në UBT Smart City dhe UBT Future Campus, funksionon si një ekosistem i qëndrueshëm dhe vetëmbajtës, ku studentët, profesorët, studiuesit dhe partnerët ndërkombëtarë ndërveprojnë në mënyrë të drejtpërdrejtë për të krijuar zgjidhje të reja për qytetet inteligjente, digjitalizimin, qëndrueshmërinë dhe zhvillimin ekonomik. Ky model u cilësua si një ndër qasjet më të avancuara në Evropën Juglindore për zhvillimin e ekosistemeve të qëndrueshme të inovacionit dhe për ndërtimin e qyteteve të mençura përmes arsimit dhe kërkimit shkencor.

lajme

Në UBT nisi punimet Kongresi i VII-të Ndërkombëtar TURKIC COSE 2025

Published

2 days ago

November 13, 2025

Driton Iseni

Në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në Lipjan, u hap zyrtarisht Kongresi i VII-të Ndërkombëtar TURKIC COSE 2025 (Turkic World Congress on Science and Engineering), një nga ngjarjet më të rëndësishme shkencore në rajon që ka bashkuar dhjetëra rektorë universitetesh, profesorë, studiues dhe përfaqësues institucionalë nga shumë vende të botës.

Ky kongres prestigjioz po zhvillohet nga 13–15 nëntor 2025, nën organizimin e përbashkët të UBT-së, Niğde Ömer Halisdemir University (NOHU) nga Turqia, Azerbaijan Technical University (AzTU) nga Azerbajxhani, Kyrgyz-Turkish Manas University nga Kirgistani dhe Ahmet Yesevi University (AYU) nga Kazakistani.

Në ceremoninë solemne të hapjes morën pjesë personalitete të larta akademike dhe institucionale, përfshirë Rektori e UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, Prof. Dr. Hasan Uslu, Rektor i Universitetit Niğde Ömer Halisdemir (Turqi), Prof. Dr. Alpaslan Ceylan, Rektor i Universitetit Kirgiz-Turk Manas, Prof. Dr. Vilayət Məmməd oğlu Vəliyev, Rektor i Universitetit Teknik të Azerbajxhanit, Prof. Dr. Naci Genc, Zv/rektor i Universitetit Ahmed Yesevi (Kazakistan); si dhe përfaqësues nga Universiteti Teknik i Kievit dhe institucione të tjera ndërkombëtare nga Evropa, Azia dhe Afrika.

Në fjalën e tij përshëndetëse, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, u shpreh se kongresi përfaqëson një platformë të rëndësishme për bashkëpunim akademik dhe shkëmbim shkencor ndërmjet vendeve të botës turke dhe rajonit të Ballkanit.

“Është kënaqësi dhe nder i veçantë që mirëpresim sot në UBT një ngjarje të tillë ndërkombëtare si TÜRK-COSE 2025. Ky kongres bashkon mendjet më të ndritura në shkencë, teknologji, inxhinieri dhe inovacion, dhe synon të ndërtojë ura të reja bashkëpunimi ndërkombëtar. UBT është i përkushtuar të mbetet qendër ekselence ku teoria dhe praktika, arsimi dhe industria, si dhe vizioni akademik e zhvillimi shoqëror, takohen për të ndërtuar një të ardhme më të mirë për të gjithë”, theksoi ai.

Pas rektorit Hajrizi, fjalën e mori Prof. Dr. Hasan Uslu, Rektor i Universitetit Niğde Ömer Halisdemir (NOHU), i cili theksoi rolin e këtij kongresi në forcimin e bashkëpunimit shkencor ndërmjet vendeve të botës turke:

“Sot, shumë shkencëtarë të shquar nga bota turke, si dhe nga Azia, Afrika dhe Evropa, janë mbledhur këtu në Prishtinë për të ndarë dijen dhe për të promovuar bashkëveprim akademik. TURK-COSE 2025 fokusohet në tema strategjike si inteligjenca artificiale, Interneti i Gjërave, nanoteknologjia, qytetet e mençura dhe energjia e rinovueshme. Kjo ngjarje është dëshmi e unitetit akademik dhe shkencor mes kombeve tona”, u shpreh ai.

Ndërsa Prof. Dr. Alpaslan Ceylan, Rektor i Universitetit Kirgiz-Turk Manas, në fjalimin e tij vuri theksin te roli transformues i shkencës dhe teknologjisë në epokën e inteligjencës artificiale:

“Jetojmë në një kohë kur shkenca nuk mjaftohet më me vëzhgimin e natyrës, por krijon sisteme që mësojnë dhe mendojnë. Inteligjenca artificiale është bërë gjuha e përbashkët e gjithë shkencave. Kongrese si ky janë laboratorë idesh, ku lindin zbulimet e së ardhmes dhe ku ndërtohen ura bashkëpunimi midis brezave të shkencëtarëve”, theksoi ai.

Në vijim, Prof. Dr. Naci Genc, zv/rektor i Universitetit Ahmed Yesevi, vlerësoi rëndësinë e konferencës për nxitjen e bashkëpunimit rajonal dhe ndërkombëtar:

“Ngjarje si TÜRK-COSE jo vetëm që nxisin ndarjen e dijes akademike, por edhe forcojnë miqësinë dhe partneritetin mes kombeve tona. Jam i bindur se idetë, prezantimet dhe bashkëpunimet që do të lindin këtu do të ndikojnë pozitivisht në zhvillimin shkencor dhe teknologjik të rajonit”, deklaroi ai.

Organizatori kryesor i kongresit, Prof. Dr. Murat Barut nga Universiteti Niğde Ömer Halisdemir, theksoi se edicioni i sivjetëm përfshin një program të pasur me mbi 14 sesione tematike që mbulojnë fusha të gjera si: inxhinieria dhe teknologjia, arkitektura dhe mjedisi i qëndrueshëm, mjekësia dhe bioteknologjia, inteligjenca artificiale dhe transformimi digjital, shkencat natyrore dhe energjia e rinovueshme.

Në kuadër të kongresit do të prezantohen mbi 150 punime shkencore, me pjesëmarrje fizike dhe virtuale të studiuesve nga Turqia, Kosova, Azerbajxhani, Kirgizia, Kazakistani, Ukraina dhe vende të tjera të rajonit euroaziatik.

Me organizimin e këtij kongresi, UBT dëshmon edhe njëherë rolin e tij si një qendër ndërkombëtare e ekselencës akademike dhe inovacionit, duke forcuar pozicionin e Kosovës si një nyje e rëndësishme në rrjetin global të bashkëpunimit shkencor dhe teknologjik.

Lajmet nga UBT

Në UBT do të organizohet Konferenca Ndërkombëtare “TURK-COSE 2025” me pjesëmarrje nga pesë shtete

Published

2 days ago

November 12, 2025

Driton Iseni

UBT do të jetë nikoqir i Konferencës së VII Ndërkombëtare të Botës Turke për Shkencë dhe Inxhinieri – TURK-COSE 2025, e cila do të mbahet nga 13 dhe 14 nëntor, në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, në Lipjan.

Kjo ngjarje e madhe shkencore do të organizohet në formën fizike dhe online, duke mbledhur studiues, profesorë dhe kërkues nga e gjithë bota.

Konferenca organizohet në bashkëpunim mes UBT-së, Universitetit Kirgizo-Turk “Manas” (KTMU – Kirgizi), Universitetit Teknik të Azerbajxhanit (AZTU – Azerbajxhan), Universitetit “Akhmet Yasawi” (Kazakistan) dhe Universitetit “Niğde Ömer Halisdemir” (NOHU – Turqi).

TURK-COSE 2025 do të përqendrohet në tema bashkëkohore të fushave të ndryshme shkencore dhe teknologjike, përfshirë:

Teknologjitë e Informacionit dhe Telekomunikimit
Shkencat Natyrore dhe të Aplikuara
Shkencat Fizike dhe Teknike
Inxhinierinë e Ndërtimit dhe Teknologjitë Arkitekturore
Shkencat Bujqësore dhe Mjedisore
Transportin dhe Energjjinë e Rinovueshme

Në fokus do të jenë edhe konceptet moderne si Industria 4.0, Inteligjenca Artificiale, Interneti i Gjërave (IoT), Energjia e Gjelbër, dhe Qytetet e Mençura.

Në konferencë do të marrin pjesë folës nga të paktën pesë shtete të ndryshme, ndërsa gjuhët zyrtare të punimeve do të jenë: turqishtja, kazakishtja, kirgizishtja, azerbajxhanishtja, anglishtja dhe rusishtja.

Punimet e pranuara dhe prezantuara do të publikohen në Librin e Abstrakteve dhe Librin e Punimeve me ISBN, ndërsa versionet e zgjeruara në anglisht do të kenë mundësi botimi në revista të indeksuara si SCOPUS, TRDizin dhe Crossref.

Organizatorët ftojnë studiues, akademikë, profesionistë dhe studentë të diplomuar të kontribuojnë me punime shkencore që reflektojnë zhvillimet më të fundit në shkencë dhe inxhinieri.