Kulturë
Përkujtohet patrioti Spiridon Ilo, i pari që regjistroi Himnin Kombëtar të Shqipërisë
Published
1 week agoon
By
UBT NEWSMuzeu Historik Kombëtar organizoi sot një aktivitet përkujtimor në nderim të muzikantit dhe atdhetarit të njohur shqiptar Spiridon Ilo, i cili lindi më 30 shtator 1876, në qytetin e bukur të Korçës. Kjo ngjarje shënon jo vetëm një përkujtim të veprës së tij, por edhe një rikujtim të rëndësisë së tij në historinë kulturore dhe patriotike të Shqipërisë.
Spiridon Ilo, që në moshë të re, mërgoi drejt Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ku, përveç angazhimeve të tij të përditshme, ndjente një pasion të madh për muzikën. Ai ndoqi studimet e larta për muzikë, duke forcuar kështu njohuritë dhe aftësitë e tij artistike. Ai ishte shqiptari i parë që ngriti një firmë për pllakat e gramafonit, një hap revolucionar për kultivimin e kulturës muzikore shqiptare në diasporë. Me entuziazëm, ai regjistroi një numër të madh këngësh patriotike dhe popullore, duke kontribuar kështu në ruajtjen dhe promovimin e traditës muzikore shqiptare.
Në vitin 1923, Ilo themeloi shoqërinë e parë diskografike që nxirrte këngë shqip, duke luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e kulturës shqiptare gjatë viteve 1920-1940. Ai nuk ndaloi së punuari për muzikën dhe identitetin shqiptar; një nga arritjet më të rëndësishme ishte regjistrimi i parë i Himnit Kombëtar të Shqipërisë, një veprim që përfaqësonte një ngjarje historike për kombin tonë. Regjistrimi, me numër E-3948, u realizua me zërin e tij dhe të tenorit arbëresh Giuseppe Mauro, duke e kthyer këtë moment në një kujtim të paharrueshëm për të gjithë shqiptarët.
Në vitet ’20, Spiridon Ilo botoi dhe shpërndau kartolina me tema patriotike, si dhe krijoi komedinë “Vërtet ëndërr” dhe përmbledhjen me këngë patriotike “Dëshirat e zemrës”. Pas një periudhe të gjatë në diasporë, ai u rikthye në Rumani dhe, në vitin 1926, vendosi përfundimisht në Korçë, qytetin e tij të lindjes. Më 1 prill 1945, iu akordua pensioni si Patriot i Rilindjes Kombëtare, një njohje e merituar për kontributin e tij të jashtëzakonshëm.
Një nga veprat e tij më të çmuara ishte sjellja e kallëpeve të pllakatave të gramafonit në Shqipëri, të cilat në vitin 1946 ai ia dhuroi Komitetit Ekzekutiv, duke i siguruar kështu trashëgiminë kulturore vendase. Spiridon Ilo ndërroi jetë në Korçë në vitin 1950, por veprat dhe kontributet e tij do të mbeten gjithmonë një pjesë e rëndësishme e historisë sonë kombëtare. Në përkujtim të tij, ne rikujtojmë jo vetëm veprën e tij, por edhe pasionin e tij të paepur për atdhenë dhe kulturën shqiptare./UBTNews/
Kulturë
“Tirana Gate”, një festë e letërsisë në Tiranë!
Published
5 hours agoon
October 9, 2024By
UBT NEWSNën dritën e pyetjeve që prekin thelbin e ekzistencës, si njeriu dhe vetvetja, njeriu dhe qyteti, njeriu dhe natyra, si dhe njeriu përballë inteligjencës artificiale, festivalin letrar ndërkombëtar të të rinjve “Tirana Gate” do ta shohim si një platformë për reflektim dhe shkëmbim.
Ky festival, që zhvillohet nga 9 deri më 11 tetor në sallën “Tonin Harapi” të Liceut Artistik “Jordan Misja”, do t’i japë zë këtyre temave dhe shumë të tjerave, duke sjellë në qendër njeriun e sotëm dhe trysnitë e kohës.
Drejtoresha e festivalit, Irena Toçi, nënvizon se kjo ngjarje thekson rolin e Shqipërisë si një zë evropian në letërsi. “Tirana Gate” shërben si një hapësirë për shkëmbimin kulturor, ku autorët do të ndajnë përvoja, histori dhe ndjenja, duke krijuar një lidhje të veçantë mes njeriut dhe botës.
Ky aktivitet organizohet me mbështetje të Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Ministrisë së Arsimit dhe Sportit, Bashkisë së Tiranës, Bashkimit Evropian, Traduki-it, Institutit Gëte, si dhe shumë institucioneve të tjera të rëndësishme.
Në mbrëmjen e parë të festivalit, do të ketë një ngjarje të veçantë në Qendrën për Hapje dhe Dialog, ku shkrimtarja greke Amanda Michalopoulou do të prezantojë për herë të parë në Shqipëri librin e saj “Përse e vrava shoqen time më të mirë”, me ndihmën e përkthyeses Isida Metaj. Michalopoulou, e njohur për veprat e saj që kanë marrë çmime të shumta, do të sjellë një perspektivë të re për lexuesit shqiptarë.
“Tirana Gate 2024” synon të krijojë një hapësirë kulturore dhe letrare për shkrimtarët e rinj evropianë, duke inkurajuar bashkëpunimin dhe ndarjen e ideve në një botë në vazhdimësi ndryshimi./UBTNews/
Kulturë
Teatri i Operës në një rreth qark, sagë e dështimeve administrative!
Published
7 hours agoon
October 9, 2024By
UBT NEWSPavarësisht përpjekjeve të përsëritura, projekti për Teatrin e Operës dhe Baletit në Kosovë përballet me vështirësi administrative dhe shkelje të procedurave nga Ministria e Kulturës. Kompania gjermane “Gerber Architekten International GmbH” është shpallur sërish fituese e tenderit për projektin me kosto prej 50 milionë eurosh, por fitimi i saj është pezulluar për shkak të gabimeve të Ministrisë.
Në vitin e kaluar, procesi ishte anuluar për shkak të shkeljeve të konstatuara nga Organi Shqyrtues i Prokurimit Publik, i cili theksoi se ministria kishte bërë shkelje ligjore gjatë vlerësimit të ofertave. Tani, pasi MKRS-ja ka pranuar një kërkesë për rishqyrtim, procesi është në “rivlerësim administrativ”, pa një afat të qartë për përfundimin.
Përveç 2.4 milionë eurove që do të marrë “Gerber Architekten”, kompania ka siguruar tashmë 7.8 milionë euro për masterplanin e kompleksit “Adem Jashari”. Ky projekt, që është tentuar të realizohet për dy dekada, ka pasur disa përpjekje të dështuara, përfshirë një proces të ngjashëm në vitin 2019 dhe një tjetër që filloi me vendosjen e gurit të themelit në vitin 2009, shkruan Koha.
Ministria e Kulturës, përballë telasheve të vazhdueshme, ende nuk ka arritur të konkretizojë një projekt të qartë për ndërtimin e Teatrit të Operës dhe Baletit, duke anuluar shpesh procedurat për shkak të gabimeve në proceset e prokurimit. Tani, pas një viti të tërë procedurash, ende nuk dihet se kur do të zgjidhen këto çështje administrative, ndërsa financimet për projektin janë të pasigurta në planin e buxhetit për vitet e ardhshme.
Kjo situatë ilustron një sfidë të vazhdueshme për zhvillimin e infrastrukturës kulturore në Kosovë, ku ëndrrat për një teatër të ri janë bllokuar nga procedura të komplikuara dhe mungesë të menaxhimit efektiv./UBTNews/
Kulturë
Muzeu shpëton veprën artistike të kanaçes së birrës pas një gabimi të stafit
Published
1 day agoon
October 8, 2024By
UBTnewsNjë incident i pazakontë ka ndodhur në muzeun LAM në Holandë, ku një teknik ashensori, pa dashur, hodhi një vepër arti që ngjante me dy kanaçe të thjeshta birre.
Vepra e titulluar “Të gjitha kohët e mira që kaluam së bashku” nga artisti francez Alexandre Lavet ishte krijuar për të paraqitur kujtime të çmuara me miqtë përmes simbolikës së kanaçeve të birrës. Megjithatë, për shkak të realizmit të saj dhe vendosjes në një vend të pazakontë – në një bosht qelqi ashensori – teknikut i ishte dukur sikur ato ishin mbetje nga punimet ndërtimore.
Muzeu shpjegoi në një deklaratë se puna e Lavet është “e pikturuar me dorë me detaje të jashtëzakonshme” dhe synon të nxisë vlerësimin e momenteve të vogla të jetës, si ato të kaluara me miqtë. Vendosja e veprës në një lokacion jokonvencional ishte një pjesë e strategjisë së muzeut për të sfiduar perceptimet e vizitorëve dhe për të theksuar se arti mund të jetë kudo dhe në gjithçka.
Edhe pse incidenti ishte një keqkuptim i natyrshëm, muzeu theksoi se tekniku nuk kishte vepruar me qëllim të keq dhe se gabimi i tij tregonte vetëm sa e suksesshme ishte iluzioni i krijuar nga Lavet.
Fatmirësisht, kanaçet u gjetën në një qese plehrash dhe u rikuperuan pa dëmtime. Më pas, ato u shfaqën në hyrje të muzeut, duke marrë një vend nderi për të festuar momentin e tyre të papritur në qendër të vëmendjes.
Ky incident tregon edhe një herë sa lehtë mund të keqkuptohet arti modern, duke kujtuar raste të tjera të famshme, si veprën e Maurizio Cattelan, ku një banane e ngjitur me shirit në një mur u ngrënë nga një vizitor në Seul, duke shkaktuar debat dhe humor rreth natyrës së artit dhe perceptimit të tij./UBTNews/
Kulturë
Kongresi i parë gjuhësor kushtuar shqipes, në Kalabri
Published
1 day agoon
October 8, 2024By
UBT NEWSMë 1 deri më 3 tetor 1895, në Koriliano Kalabro, të Provincës së Kozencës, u zhvillua Kongresi i Parë Gjuhësor Shqiptar, një ngjarje historike që shënoi një hap të rëndësishëm në ruajtjen dhe promovimin e gjuhës shqipe. Ky kongres, i cili u pasqyrua gjerësisht në shtypin italian dhe europian të kohës, trajtoi aspekte të ndryshme gramatikore, leksikore dhe fonetike të shqipes, një gjuhë që arbëreshët e kultivonin me pasion dhe patriotizëm.
Punimet e kongresit u zhvilluan në mjediset e gjimnazit “Garopoli” dhe morën pjesë 25 kongresistë, përfshirë gjuhëtarë, shkrimtarë, poetë, gazetarë dhe klerikë të shquar të kishës arbëreshe. Ky aktivitet shkencor dhe patriotik tërhoqi vëmendjen e rreth 500 pjesëmarrësve nga komuna të ndryshme të Kalabrisë, Kampanjës, Pulias dhe Siçilisë, të cilët ishin të angazhuar në ruajtjen e traditave dhe identitetit shqiptar.
Një nga momentet kryesore të këtij kongresi ishte miratimi, më 2 tetor 1895, i themelimit të Shoqërisë Kombëtare Shqiptare, e cila kishte për qëllim promovimin e gjuhës dhe kulturës shqiptare. Statuti i shoqatës dhe këshilli drejtues u miratuan gjithashtu, me Jeronim De Radën, një nga figurat më të shquara të letërsisë shqipe të shekullit XIX, si kryetar nderi.
Ky kongres përbën një pikë referimi të rëndësishme për ruajtjen e gjuhës shqipe dhe identitetit kombëtar, duke e forcuar ndjenjën e përkatësisë ndër arbëreshët dhe duke ndihmuar në formimin e një identiteti kombëtar më të fortë për shqiptarët në përgjithësi. Ngjarja e Kalabrisë vazhdon të kujtohet si një simbol i angazhimit për ruajtjen e kulturës dhe gjuhës shqipe, të cilat janë thelbësore për historinë dhe traditat e popullit shqiptar./UBTNews/
Klani Berluskoni po kthehet në politikën italiane!
Muaji i ndërgjegjësimit: UBT rozë në tetor!
Alarm: Barcelona u detyrohet 140 milionë euro klubeve të tjera
Atalanta në gjueti të Edon Zhegrovës!
Rohde: Kosova nga tani do të përfaqësohet në CEFTA nga zyrtarët e vet
Hajdari: Kosova tash do të përfaqësohet vetë në CEFTA, pa UNMIK-un
AfD nominon Alice Weidel si kandidate për kancelare
Arrestohet në Zveçan një person për armëmbajtje pa leje, sekuestrohet një sasi armatimi
Arda Güler në radarin e Mourinhos!
Të kërkuara
-
Lajmet2 months ago
Mbyllet olimpiada e Parisit 2024- Kurora e sportit i përket Amerikës
-
Lajmet2 months ago
Zgjedh Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT – Ferizaj dhe bëhuni liderët e së ardhmes
-
Lajmet4 weeks ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kronika e zezë4 weeks ago
Arrestohet një i dyshuar për krime lufte, Policia: Në mars të 99-tës kreu vepra të ndryshme penale