Lajmet

Periudha e zgjerimit të NATO-s që nga viti 1949

Anëtarësimi në NATO zakonisht kërkon një proces të gjatë. Për këtë, kërkohet të përfundojë një proces shumëfazor.

Publikuar

Nga viti 1949, anëtarësimi në NATO është rritur nga 12 në 30 vende përmes 8 raundeve të zgjerimit.

NATO i ka dërguar ftesa Suedisë dhe Finlandës për t’iu bashkuar aleancës ushtarake në zgjerimin e saj të nëntë deri tani.

Zgjerimi i fundit ndodh në një kohë kur Ukraina, Gjeorgjia dhe Bosnja dhe Hercegovina presin të anëtarësohen.

Themelet e NATO-s u hodhën në 1948 me Traktatin e Brukselit të nënshkruar nga Britania, Franca, Belgjika, Holanda dhe Luksemburgu për të krijuar një aleancë kolektive të mbrojtjes.

Një vit më vonë, me pjesëmarrjen e ShBA-së, Kanadasë, Islandës, Italisë, Portugalisë, Norvegjisë dhe Danimarkës, u nënshkrua Traktati i Atlantikut të Veriut, i njohur më gjerësisht si Traktati i Uashingtonit.

Zgjerimi i parë me pranimin e Greqisë dhe Turqisë

NATO ka një politikë me dyer të hapura bazuar në nenin 10 të traktatit.

Zgjerimi i parë ishte anëtarësimi i Turqisë dhe Greqisë më 18 shkurt 1952.

Anëtarësimi i Gjermanisë Perëndimore më 9 maj 1955 ishte i dyti dhe anëtarësimi i Spanjës në vitin 1982 ishte zgjerimi i tretë i aleancës.

Anëtarësimi i Republikës Çeke, Hungarisë dhe Polonisë më 12 mars 1999 e çoi numrin e anëtarëve në 19.

Procesi i pestë i zgjerimit u zhvillua në 2004, me anëtarësimin e Bullgarisë, Estonisë, Letonisë, Lituanisë, Rumanisë, Sllovakisë dhe Sllovenisë.

Hyrja e Shqipërisë dhe Kroacisë në 2009 dhe Malit të Zi në 2017 u regjistrua si vala e shtatë dhe e tetë e zgjerimit. Zgjerimi i fundit ishte në vitin 2020 me pranimin e Maqedonisë së Veriut.

Anëtarësimi në NATO kërkon një proces të gjatë dhe me shumë hapa

Që një vend të anëtarësohet në NATO, kërkohet miratimi unanim, i cili është i barabartë me miratimin e të 30 vendeve aleate ekzistuese.

Anëtarësimi në NATO zakonisht kërkon një proces të gjatë. Për këtë, kërkohet të përfundojë një proces shumëfazor. Prandaj, kur një vend kërkon t’i bashkohet aleancës, NATO i dërgon një ftesë zyrtare atij vendi. Pas kësaj, fillon një proces me shtatë hapa të pjesëmarrjes.

Në hapin e parë, ekspertët e NATO-s dhe përfaqësuesit e vendit të ftuar takohen në Bruksel dhe zhvillojnë bisedime. Në këto takime diskutohet nëse vendi i ftuar i plotëson kërkesat politike, ligjore dhe ushtarake të NATO-s dhe nëse mund të përmbushë detyrimet ekonomike, ushtarake, ligjore, politike dhe të inteligjencës të anëtarësimit në NATO. Në bazë të këtyre negociatave, përcaktohet nëse vendi i ftuar do të bëjë reforma për të përmbushur kushtet dhe standardet e NATO-s.

Për hapin e dytë, vendi i ftuar i dërgon një letër zyrtare të synimit Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s dhe deklaron se pranon detyrimet dhe angazhimet e anëtarësimit në NATO. Nëse duhen bërë reforma, në këtë letër është përcaktuar edhe një kalendar reformash.

Për hapin e tretë, NATO përgatit protokolle shtesë të anëtarësimit në Traktatin e Uashingtonit. Në këtë mënyrë, marrëveshja themeluese e aleancës përditësohet në një farë mënyre. Këto protokolle nënshkruhen nga vendet e NATO-s.

Për hapin e katërt, protokollet duhet të ratifikohen nga shtetet anëtare të NATO-s, në përputhje me ligjet dhe procedurat e tyre kombëtare. Procesi i miratimit ndryshon nga një vend në tjetrin. Për shembull, dy të tretat e votave të Senatit kërkohet për miratim në ShBA, ndërsa një votim zyrtar në parlamentin e MB-së nuk kërkohet.

Për hapin e pestë, të gjitha shtetet anëtare, pas përfundimit të proceseve të tyre të ratifikimit, lëshojnë një njoftim për ShBA-në, e cila është mikpritëse e traktatit, se kanë pranuar protokollet që parashikojnë aderimin e shtetit të ri anëtar.

Kur të gjitha këto faza të përfundojnë në hapin e gjashtë, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s fton anëtarin e ri që t’i bashkohet aleancës.

Së fundi, anëtari i ri përfundon procesin e tij ligjor kombëtar dhe dorëzon dokumentin e tij të anëtarësimit në ShBA, i cili ka mbajtur Traktatin e Uashingtonit dhe bëhet një anëtar i NATO-s.

Tri shtete janë ende në pritje

Disa vende kanë shprehur synimin për t’u bërë anëtarë të NATO-s, por aplikimi i tyre nuk është miratuar ende. Ato përfshijnë Bosnje-Hercegovinën, Ukrainën dhe Gjeorgjinë.

Në samitin e NATO-s të vitit 2008 në kryeqytetin e Rumanisë, Bukuresht, u ra dakord që Gjeorgjia dhe Ukraina do të bëhen anëtarë të NATO-s në të ardhmen.

Që atëherë, të dy vendet quhen si partnerë pasi të dy po marrin pjesë në operacionet e NATO-s dhe aleanca i mbështet ata për të rritur kapacitetin e tyre mbrojtës.

Megjithatë, asnjërit prej vendeve nuk i është dhënë një datë.

Në vitin 2010, kombi ballkanik i Bosnjë dhe Hercegovinës u ftua në Planin e Veprimit për Anëtarësim të NATO-s. /UBTNews/

Lajmet

FSPK paralajmëron protestë, Azemi: Kërkojmë rritje të pagave për punëtorët teknik

Publikuar

nga

Federata Sindikale e Sektorit Privat të Kosovës ka shfaqur pakënaqësitë e saj në lidhje me siç u tha ‘zhvatjen e tenderëve dhe mos dhënien e pagave të premtuara nga qeveria për punëtorët e sektorit publiko-privat’.

Kryetari i kësaj sindikate, Jusuf Azemi theksoi se problemet vijnë si pasojë e zvarritjes së tenderëve dhe mos dhënien e pagave të premtuara për punëtorët teknikë të fushës së shëndetësisë dhe atij arsimor në komunën e Prishtinës.

“Ne kemi pas zvarritje të tenderëve. E kemi problemin në QKUK, paga në marrëveshje është 405 euro ndërsa tani marrin 270 euro. Te komuna e Prishtinës kemi të njëjtat probleme, kemi arritur marrëveshje për punëtorët teknikë të shkollave, të Qendrave të Mjekësisë Familjare për shkak të procedurave burokratike të cilat dëshirojmë të ndryshohen”, theksoi Azemi.

Për sindikatën sipas kryetarit Azemi, shqetësim të madh kanë edhe për punëtorët e Universitetit të Prishtinës dhe ata të QKUK-së, dhe ka paralajmëruar grevë nëse nuk arrihet zgjidhja për dhënien e pagave të premtuara nga Qeveria edhe komuna e Prishtinës.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Rreth 1.6 milion pritet të jetë numri i banorëve në Kosovë

Publikuar

nga

Kosova pritet t’i ketë 1.6 milion banorë. Kështu është bërë e ditur në konferencën përmbyllëse për media për Regjistrimin e Popullsisë, Ekonomive Familjare dhe Banesave në Kosovë.

Ushtruesi i Detyrës së drejtorit ekzekutiv të ASK-së, Avni Kastrati përmbylljen e këtij projekti, e ka vlerësuar si një ditë të madhe për gjithë vendin, pasi sipas tij, ka vlerë të madhe në disa fusha. Ai derisa ka treguar se çdo gjë ka shkuar sipas planifikimeve, pa ndonjë problem, ka thënë se të dhënat e Kosovës do të jenë të krahasueshme në aspektin rajonal, por edhe në nivel global.

Ndërkaq, Kastrati ka bërë të ditur se gjatë kohës së realizimit të procesit, ka pasur një dezinformatë se nga komuniteti serb do të ketë regjistrim pas dy muajve, mirëpo ka thënë se kjo nuk është e vërtetë, dhe se regjistrimi i ardhshëm do të jetë në vitin 2031. Ai po ashtu ka thënë se të gjitha komunitetet kanë marrë pjesë në regjistrimin e popullsisë, përveç komunitetit serb që ka pasur disa hezitime.

“Kosova pritet t’i ketë përafërsisht rreth 1.6 milion banor. Pra të dhënat paraprake publikohen në pjesën e parë të muajit korrik… Ndërsa, në bazë të ligjit që është në fuqi ASK ka kohë t’i publikojë të dhënat preliminare në fund të muajit gusht, do të mundohemi të dhënat preliminare të jenë më herët, pra pritjet janë që të dhënat paraprake të publikohen në muajin korrik, pjesën e parë. Praktikat janë që të dhënat finale publikohen një vit pas datës së regjistrimit, apo deri në 15 muaj. Tani planifikojmë të publikojmë pas gjashtë muaj… Po ashtu ashtë një ditë e madhe për Kosovën, institucionet, por edhe statistikën vet, sepse një projekt i tillë madhor ka vlerë të madhe në disa fusha… Regjistrimi i popullsisë në Kosovë ka respektuar parimet, standardet dhe konceptet ndërkombëtare në plotni, që nënkupton se të dhënat e Kosovës të jenë të krahasueshme në aspektin rajonal, por edhe në nivel global… Janë kodifikuar rreth 650 mijë objekte, njëkohësisht është bërë ndarja për projekt në mbi 5 mijë zona regjistruese. Njëkohësisht janë bërë rreth 5 mijë harta digjitale, po ashtu edhe të printuara, si dhe janë përgatitur po aq aplikacione që është dashtë të instalohen në pajisje”, tha Kastrati.

Kastrati ka thënë se sa i përket numrit të personave direkt të përfshirë në këtë proces, ka tejkaluar 5 mijë, pa përfshirë këtu Policinë e Kosovës. Ai po ashtu ka thënë se kishte një dezinformatë nga komuniteti serb se do të ketë regjistrim pas dy muajve, mirëpo ka thënë se kjo nuk qëndron.

“Në përgjithësi numri i stafit direkt të përfshirë në këtë projekt, ka vajuar prej kohës, por maksimumi që ka arritur është mbi 5 mijë, pa përfshirë Policinë e Kosovës. Ndërsa tek regjistruesit është interesant, sepse për herë të parë pas regjistrimit të 2011, regjistruesit kanë qenë dominant femra, rreth 60 për qind e regjistrueseve në terren kanë qenë femra, raporti i njëjtë është pothuajse edhe me mbikëqyrësit. Mosha mesatare e regjistrueseve ka qenë më të rinj, pra rreth 29 vjet, ndërsa mbikëqyrësit pak më të moshuar… Ndërkaq ata që nuk janë regjistruar në gjitha komunitetet, kësaj here do të regjistrohen në vitin 2031. ASK nuk ka plane, sepse ka qenë një dezinformatë që kam marrë nga komuniteti serb, ndoshta nga Lista Serbe se do të ketë regjistrim pas dy muajve, kjo nuk është e vërtetë”, ka theksuar Kastrati.

Ndërsa Kastrati derisa ka përmendur shifra se sa janë kursyer nga ky proces, ka treguar se çfarë kanë menduar të bëjnë me ato para.

“Sistemi është treguar i suksesshëm, dhe çfarë e bënë më madhor këtë sistem, është se janë kursyer përafërsisht mbi gjysmë milion euro në ndërtimin e sistemit, stafi jonë i brendshëm, kanë kursyer një shumë të çmuar… njëkohësisht edhe pajisje është dashur të blihen po aq, kjo ka mundësuar të kursehen po ashtu edhe rreth një milion e gjysmë në pajisje dhe staf…  Ne nuk kishim nevojë të kursejmë për një projekt të tillë, por i kishim kapacitetet dhe kemi diskutuar disa herë me koleg, nëse do ja dalin mirë, dhe kur e pamë që po ecim me kapacitetet tona, pse jo. Përndryshe, stafi i ASK jep mbështetje edhe jashtë Kosove në disa fusha, dhe nuk jam i sigurt, ku do t’i dërgojmë këto mjete, por neve na mungon një pjesë e mirë e stafit që kemi nevojë t’i rrisim kapacitetet humane, njerëz, edhe në pajisje por edhe në ambient më të mirë”, ka thënë ai.

ASK po ashtu ka falënderuar gjithë qytetarët për bashkëpunim me regjistruesit si dhe institucionet pjesëmarrëse, përfshirë edhe ato ndërkombëtare, si dhe komunat. Ndërsa, ka thënë se gjatë këtij procesi ka qenë dhe një task-forcë për ruajtjen dhe sigurimin e të dhënave nga sulmet kibernetike.

Regjistrimi i popullsisë është një proces i numërimit të gjithë banorëve dhe mbledhjes së informatave demografike, ekonomike, sociale, arsimore, bujqësore dhe informatave të tjera për secilin person. Në këtë proces përfshihet edhe një pyetësor, i cili iu mundëson qytetarëve të deklarohen mbi dëmet e shkaktuara nga Serbia gjatë luftës në Kosovë.

Procesi i fundit i regjistrimit të popullsisë më 2011 dështoi të mbahej në katër komunat me shumicë serbe në veri, dhe ishte bojkotuar pjesërisht edhe në komunat e tjera me shumicë serbe në Kosovë.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Kurti: Avancimi i statusit të Kosovës në NATO është një hap i rëndësishëm në integrimin euro-atlantik

Publikuar

nga

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë se avancimi i statusit të vendit për anëtarësim në NATO është një hap i rëndësishëm në integrimin euro-atlantik.

Kurti njëkohësisht ka falënderuar ata që e ndihmuan Kosovën për avancim të statusit të saj.

“Me shumicë dërrmuese të votave të delegatëve nga vendet anëtare të NATO-s, Kuvendi i Republikës sonë tash ka statusin e anëtarit të asociuar në Asamblenë Parlamentare të NATO-s. Në prag të 25-vjetorit të çlirimit, Sofja, kryeqyteti i shtetit që 25 vjet më parë hapi hapësirën e vet ajrore për aeroplanët e NATO-s në fushatën kundër Serbisë, sot ishte vendtakimi në të cilin bëmë një hap të rëndësishëm në integrimin euro-atlantik, përkundër fushatës së Serbisë. Përgëzime të gjithë zyrtarëve të shtetit që punuan për këtë arritje, e shumë urime qytetarëve të Republikës. Falënderim dhe mirënjohje për të gjithë miqtë e partnerët që me votën e tyre sot i dhanë mbështetje avancimit të statusit të Kosovës në Asamblenë e Parlamentare të NATO-s dhe që i qëndrojnë përkrah Kosovës përherë”, deklaroi ai.

Asambleja Parlamentare e NATO-s e ka miratuar të hënën rekomandimin për avancim të statusit të Kosovës nga anëtare vëzhguese në anëtare të asocuar.

Shumica e vendeve kanë votuar për, një votë ka qenë kundër dhe 14 vende tjera kanë abstenuar në takimin e Asamblesë, që po mbahet në Sofje të Bullgarisë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​“Kosova, histori suksesi e NATO-s”, Konjufca i gëzohet vendimit të Asamblesë Parlamentare

Publikuar

nga

Kryetari i Kuvendit, Glauk Konjufca e ka quajtur të shkëlqyeshëm vendimin e Asamblesë Parlamentare të NATO-s, që Kosovës i dha statusin e anëtarit të asociuar.

Në një postim në Facebook, Konjufca ka uruar të gjithë qytetarët e Kosovës dhe ka shprehur mirënjohje për të gjithë anëtarët e Asamblesë Paralementare të NATO-s që sot me votën e tyre i dhanë statusin e anëtarit të asociuar të NATO-s.

Kryeparlamentari Konjufca ka thënë se Republika e Kosovës është histori sukesi e NATO-së, ndërsa NATO është destin i Kosovës.

Asambleja Parlamentare e NATO-s e ka miratuar të hënën rekomandimin për avancim të statusit të Kosovës nga anëtare vëzhguese në anëtare të asocuar.

Shumica e vendeve kanë votuar për, një votë ka qenë kundër dhe 14 vende tjera kanë abstenuar në takimin e Asamblesë, që po mbahet në Sofje të Bullgarisë.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara