Shëndet
Përfitimet e dietës me pak kripë – Cilat ushqime rekomandohen?
Ekspertët rekomandojnë që të rriturit të marrin më pak se 2,300 miligramë natrium në ditë.
Published
3 years agoon
By
UBT newsTermi “regjim ushqimor i ulët në natrium ” nënkupton që në përditshëmri marrja e sasisë së kripës jo vetëm që nuk duhet t’i kalojë limitet por duhet të jetë edhe më e ulët.
Ndjekja e një regjimi ushqimor me pak natrium është diçka që shumë njerëz përpiqen të bëjnë për të përmirësuar shëndetin e tyre. E kjo sidomos nëse vuajnë nga sëmundje të cilat përkeqsohen nga konsumi i tepërt i kripës, të tilla si presioni i lartë i gjakut apo sëmundjet e veshkave.
Nëse po përpiqeni të ulni sasinë e natriumit që merrni në përditshmëri, AgroWeb.org ju vjen në ndihmë me këshillat e duhura.
Cila është sasia e rekomanduar e natriumit?
Ekspertët e shëndetit rekomandojnë që të rriturit të marrin më pak se 2,300 miligramë natrium në ditë. Me një kufi ideal prej 1,500 mg në ditë për shumicën e të rriturve, veçanërisht për ata me presion të lartë të gjakut.
Por duke qenë se sasi të tepërta kripe mund të gjenden në shumë ushqime të paketuara dhe të parapërgatitura, kjo mund të jetë sfiduese. Disa nga ushqimet që janë burime më pak të dukshme të natriumit janë mishi i pulës dhe i gjelit të detit, makaronat, buka dhe erëzat.
Megjithatë, sasia e rekomanduar mund të ndryshojë, në varësi të shëndetit tuaj dhe historikut familjar të sëmundjeve të trashëgueshme.
Cilat janë përfitimet e një regjimi ushqimor me pak natrium?
Edhe pse natriumi ose kripa është një përbërës që i jep shije gatimeve, ndjekja e një regjimi ushqimor me pak natrium lidhet me shumë përfitime shëndetësore, duke përfshirë:
- Presion të shëndetshëm të gjakut.
- Zvogëlohet rreziku i shfaqjes së sëmundjeve kardiovaskulare.
- Përmirësimi i shëndetit të trurit.
- Funksioni i shëndetshëm i veshkave.
- Mund të përjetoni efekte afatshkurtra, të tilla si: të ndiheni më pak të fryrë ose të keni më pak etje.
Lista e ushqimeve me sasi të ulëta natriumi
Në mënyrë tipike, ushqimet që shijohen të papërpunuara kanë më pak natrium sesa ato që janë më të përpunuara. Mbani mend se disa nga këto ushqime mund të jenë të pasura me minerale që njerëzit me sëmundje kronike të veshkave duhet t’i kufizojnë sepse kanë sasi të larta kaliumi. Prandaj AgroWeb.org këshillon që gjithmonë të konsultoheni me mjekun tuaj.
Frutat dhe perimet
Frutat dhe perimet që shijohen të freskëta janë pa kripë apo natrium të shtuar. Të tilla janë mollët, rrushi, luleshtrydhet, patatet, shpargu, kërpudhat, shalqini, portokallet, spinaqi, karrotat etj. Kur bëhet fjalë për frutat e konservuara, kripa iu shtohet shumë rrallë. E sa i përket perimeve të konservuara, zgjedhja më e mirë është ajo që në etiketë shkruan “pa kripë”.
Drithërat
Shumica e drithërave mund të jenë pjesë e rëndësishme e një regjimi ushqimor me natrium të ulët. Disa zgjedhje të pasura me lëndë ushqyese përfshijnë kinoan, orizin kaf, makaronat me drithëra të plota, tërshërën etj.
Proteinat
Proteina luan shumë role të rëndësishme në trup dhe fatmirësisht shumë burime të proteinave janë natyrishëm pa natrium. Mishrat e tymosur, ato të pjekur dhe të konservuar, zakonisht janë të mbushur me kripë ose me përbërës me natrium. Megjithatë, mishi i freskët i viçit, i pulës, i peshkut janë të pranueshëm kur ndiqni në regjim me pak natrium. Disa burime të tjera proteinash përfshijnë vezët, fasulet, arrorët, kikirikët pa kripë etj.
Qumështi dhe nën produktet e tij
Shumë produkte të qumështit janë të mbushura me magnez, kalium dhe kalcium, lëndë ushqyese që mbështesin presionin e shëndetshëm të gjakut. Por disa, të tilla si djathi, mund të përmbajnë gjithashtu shumë natrium. Fatmirësisht, ushqime si vetë qumështi, kosi, gjalpi pa kripë dhe kefiri, janë disa nga produktet që mund të konsumoni pa frikë.
Yndyrnat e shëndetshme
Disa burime yndyrnash të shëndetshme që janë krejtësisht të pranueshme në një regjim me natrium të ulët përfshijnë vajin e ullirit, avokadon, salmonin, peshkun ton, sardelet, farat e lirit, farat chia, arrorët e pakripur dhe gjalpin e tyre. /AgroWeb.org
Shëndet
Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë
Published
16 hours agoon
December 16, 2025By
UBT News
Studimet tregojnë se nivelet e kolesterolit në gjak ndikohen më shumë nga gjenet sesa nga ushqimi, pesha apo aktiviteti fizik.
Mëlçia prodhon shumicën e kolesterolit dhe kjo prodhimtari kontrollohet nga gjenet, ndaj disa persona ka kolesterol LDL të lartë edhe pse jetojnë shëndetshëm.
Edhe pse faktorët e stilit të jetesës si ushqimi i pashëndetshëm, mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha dhe stresi janë shkaktarë të shpeshtë, forma e trashëguar – hiperkolesterolemia familjare (FH) – përbën rreth 5% të rasteve dhe është më e rrezikshme.
Ajo shfaqet herët dhe shpesh nuk përmirësohet vetëm me dietë.
FH shkaktohet nga mutacione gjenetike që pengojnë largimin e kolesterolit LDL nga gjaku, duke rritur ndjeshëm rrezikun për infarkt ose goditje në tru në moshë të re, shpesh pa simptoma.
Ekspertët theksojnë se pamja e jashtme nuk garanton shëndet të mirë.
Kontrolli i profilit lipidik të paktën një herë në vit, pasi kolesteroli i lartë nuk dhemb, por dëmton në heshtje zemrën dhe enët e gjakut. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?
Published
2 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Vitamina D është thelbësore për shëndetin e kockave, pasi ndihmon trupin të përthithë kalciumin dhe kontribuon në forcimin e tyre.
Ajo luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, ul inflamacionin dhe mbështet funksionimin e sistemit imunitar.
Kur trupi ka mungesë të vitaminës D, mund të shfaqen disa shenja paralajmëruese.
Djersitje e tepruar
Djersitja e pazakontë, sidomos gjatë dimrit, lidhet me mungesën e vitaminës D, pasi trupi ka vështirësi në rregullimin e temperaturës.
Lodhje e vazhdueshme
Ndjenja e lodhjes, edhe pas gjumit të mjaftueshëm, si dhe marramendja, janë shenja të shpeshta të mungesës së kësaj vitamine.
Ndryshime në humor
Mungesa e saj lidhet me ndjenja trishtimi e depresioni, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve të mirëqenies si serotonina dhe dopamina.
Dhimbje në kocka dhe muskuj
Dhimbjet në kyçe, kocka dhe muskuj janë shenjë e niveleve të ulëta të vitaminës D, veçanërisht te personat me probleme reumatike.
Si ta furnizoni trupin me vitaminë D?
Ekspozimi i moderuar në diell ndihmon prodhimin e vitaminës D, duke përdorur gjithmonë mbrojtje nga rrezet UV.
Përveç kësaj, vitamina D merret edhe nga ushqimi, si: peshqit e yndyrshëm (salmon, sardele, ton), vezët, qumështi dhe produktet e bulmetit, kërpudhat, drithërat dhe lëngu i portokallit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?
Published
2 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Nëse vetëm mendimi për gjumin të shqetëson, ajo që ha mund të ketë ndikim të madh. Gjumi cilësor ndihmon shëndetin e trurit, forcon sistemin imunitar dhe ul rrezikun për sëmundje kronike.
Edhe pse rekomandohen 7–8 orë gjumë çdo natë, shumë njerëz e kanë të vështirë ta arrijnë këtë.
Përveç zakoneve të mira të gjumit, edhe ushqimi luan rol kyç.
Ja 9 ushqime dhe pije që mund të ndihmojnë për gjumë më të mirë:
Bajamet – të pasura me magnez, vitamina B dhe melatoninë.
Gjeli i detit – përmban triptofan që nxit përgjumjen.
Çaji i kamomilit – ka efekt qetësues dhe ndihmon kundër pagjumësisë.
Kivi – përmban serotonin dhe antioksidantë.
Lëngu i qershisë së thartë – burim natyral i melatoninës.
Peshqit e yndyrshëm – të pasur me vitaminë D dhe omega-3.
Arrat – ndihmojnë rregullimin e ciklit të gjumit.
Çaji i lules së pasionit – ul stresin dhe nxit relaksimin.
Orizi i bardhë – karbohidratet mund të ndihmojnë rënien në gjumë kur konsumohet me masë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Pulsi në qetësi, kur ta matni dhe kur duhet të shqetësoheni?
Published
2 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Pulsi në qetësi është numri i rrahjeve të zemrës për 60 sekonda kur trupi është i relaksuar dhe ofron një pasqyrë të shëndetit kardiovaskular.
Vlerat normale për të rriturit janë 60–100 rrahje në minutë, por pulsi mund të rritet për shkak të stresit, ankthit ose aktivitetit fizik.
Si ta matni saktë?
Mëngjesin pas zgjimit, para kafesë ose aktivitetit fizik.
Me gishta tek kyçi i dorës ose qafa, numëroni rrahjet për 60 sekonda.
Shënoni vlerën dhe ndiqni ndryshimet në kohë.
Çfarë tregon pulsi?
Pulsi i ulët (në sportistë ose njerëz të formë të mirë) tregon zemër të fortë.
Pulsi i lartë kronik (>90 rrahje/min) mund të lidhet me stres, dehidratim ose probleme më serioze dhe kërkon vlerësim mjekësor.
Pulsi shumë i ulët (<50 rrahje/min) te personat joaktivë mund të jetë shqetësues nëse shoqërohet me marramendje ose lodhje.
Këshilla për puls të shëndetshëm
Ushtrime të rregullta aerobike (ecje, not, çiklizëm).
Gjumë i mjaftueshëm dhe menaxhim stresi (meditim, frymëmarrje e thellë).
Hidratim adekuat dhe kufizim i kafeinës dhe alkoolit.
Mbajtja e peshës trupore dhe presionit të gjakut në nivel të shëndetshëm.
Pulsi është tregues i rëndësishëm i shëndetit kardiovaskular. Nëse shfaqet pulsi vazhdimisht i lartë ose i ulët pa arsye të dukshme, konsultohuni me mjekun. /A.Z/UBT News/
Dronët vranë mbi 100 civilë në Sudan gjatë dhjetorit
Ditë e natë në terren, forcat e NATO-s dërgojnë mesazh stabiliteti
Nesër samiti mes BE-së dhe Ballkanit Perëndimor, Rama niset drejt Brukselit
Spiropali në Greqi, rihapet dialogu për kufirin detar
Pajisjet shtëpiake që nuk duhen ndezur kurrë njëkohësisht
Dyshohet abuzim i të miturit në Ferizaj përmes rrjeteve sociale
Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë
Shqiptarët në jug të Serbisë: Fshirje nga adresat e banimit, mosnjohje e diplomave dhe gjuhë urrejtjeje
Gjysma e makinave të Ford do të jenë elektrike ose hibride deri në 2030
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
