Bota

Perëndimi kërkon të hetohen shkeljet lidhur me shënimin e ditës jokushtetuese të Republikës Sërpska

Published

on

Komuniteti ndërkombëtar ka bërë thirrje për hetim të çdo shkeljeje të ligjit lidhur me shënimin e ditës jokushtetuese të Republikës Sërpska më 9 janar.

Ceremonia për shënimin e kësaj dite jokushtetuese nis në orën 17:00 në Banjallukë.

Autoritetet e entitetit të Republikës Sërpska festojnë 9 janarin, datën kur, në vitin 1992, në Sarajevë, Kuvendi i atëhershëm i popullit Serb së Bosnjës dhe Hercegovinës miratoi Deklaratën për shpalljen e Republikës së Popullit Serb të Bosnjës dhe Hercegovinës si një entitet i pavarur brenda Bosnjës dhe Hercegovinës.

Megjithatë, Gjykata Kushtetuese e Bosnjës dhe Hercegovinës ka vendosur tri herë që kremtimi i 9 janarit si Dita e Republikës Sërpska është antikushtetues.

Qëllimi i asaj kohe ishte që ky territor i Bosnjës dhe Hercegovinës të bashkohej me Jugosllavinë, e cila po shpërbëhej. Në krye të republikës së vetëshpallur ishin Radovan Karaxhiq, Bilana Pllavshiq dhe Momçilo Krajishnik, të cilët janë dënuar për krime lufte nga Tribunali i Hagës. Në miratimin e deklaratës nuk kishin marrë pjesë përfaqësuesit e boshnjakëve dhe kroatëve.

Këta dy popuj e shohin 9 janarin si fillimin e luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, si dhe si fillimin e pastrimit etnik, krimeve të luftës dhe gjenocidit ndaj popullsisë joserbe në territorin e Republikës Sërpska.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës presin që organet e zbatimit të ligjit dhe ato gjyqësore në Bosnje dhe Hercegovinë të ndërmarrin hapa të shpejtë dhe vendimtarë për të hetuar çdo shkelje ligjore në lidhje me kremtimin e ditës antikushtetuese të Republikës Sërpska më 9 janar, njoftoi Ambasada amerikane përmes një postimi në X.

Nga Ambasada amerikane kanë thënë gjithashtu se vendimet e Gjykatës Kushtetuese bazohen në ligj, jo në opinion.

Të gjitha entitetet janë të detyruara t’i përmbahen plotësisht vendimeve të institucioneve të Bosnjës dhe Hercegovinës, përfshirë vendimet përfundimtare dhe detyruese të Gjykatës Kushtetuese. Mosrespektimi i këtyre vendimeve përbën vepër penale sipas Kodit Penal të Bosnjës dhe Hercegovinës”, u tha në reagim.

Delegacioni i Bashkimit Evropian në Bosnje dhe Hercegovinë, të mërkurën, me rastin e kremtimit të ditës antikushtetuese të Republikës Sërpska, i bëri thirrje liderëve politikë të këtij entiteti të refuzojnë retorikën provokuese, përfshirë sfidimin e sovranitetit, integritetit territorial dhe tërësisë së vendit.

BE thekson detyrimin për të respektuar sovranitetin, integritetin territorial, rendin kushtetues, përfshirë vendimet e Gjykatës Kushtetuese, si dhe subjektivitetin ndërkombëtar të Bosnjës dhe Hercegovinës”, u tha në deklaratën e delegacionit të BE-së në Bosnje e Hercegovinë.

Përfaqësuesi i Lartë në Bosnje dhe Hercegovinë, Christian Schmidt, kujtoi se kremtimi i 9 janarit si Dita e Republikës Sërpska është një shkelje e qartë dhe e drejtpërdrejtë e zbatimit të vendimeve përfundimtare dhe detyruese të Gjykatës Kushtetuese të Bosnjës dhe Hercegovinës, si dhe vendimeve të përfaqësuesit të lartë të 1 korrikut të vitit 2023. Ai paralajmëroi se mosrespektimi i vendimeve të Gjykatës Kushtetuese mund të përbëjë vepër penale, sipas Kodit Penal të Bosnjës dhe Hercegovinës.

Schmidt shtoi se është përgjegjësi e organeve të zbatimit të ligjit, Prokurorisë së Bosnjës dhe Hercegovinës dhe Policisë që të ndërmarrin masat e përcaktuara me ligj, veçanërisht në rastet që lidhen me zyrtarët publikë dhe nëpunësit civilë dhe pjesëmarrjen e tyre në përgatitjen apo organizimin e kremtimit të 9 janarit.

Gjykata Kushtetuese e Bosnje e Hercegovinës nuk ka kundërshtuar të drejtën që Republika Sërpska të ketë një ditë të saj, por ka konstatuar se “Dita e Republikës Sërpska” nuk mund të jetë 9 janari, datë që përkon me ngjarjet e ndodhura në Sarajevë më 1992.

Ndërkohë, Bashkimi Evropian i ka bërë thirrje Serbisë që të jetë njësoj e përkushtuar ndaj perspektivës evropiane të Bosnjës dhe Hercegovinës, si një vend i unifikuar, i bashkuar dhe sovran, ashtu si të gjithë partnerët e tjerë ndërkombëtarë.

Me rastin e pjesëmarrjes së përfaqësuesve të institucioneve shtetërore të Republikës së Serbisë në kremtimin e ditës antikushtetuese të Republikës Sërpska, nga Brukseli u tha se bashkëpunimi rajonal dhe marrëdhëniet e mira fqinjësore janë një pjesë thelbësore e përparimit drejt integrimeve evropiane.

Duhet të shmangen veprimet dhe deklaratat që ndikojnë negativisht në marrëdhëniet e mira fqinjësore dhe kontribuojnë në ndarjet politike”, i tha në përgjigjen me shkrim dërguar Radios Evropa e Lirë nga zyra për media e BE-së.

Përfaqësuesit nga Serbia marrin pjesë rregullisht në kremtimin e kësaj dite në Republikën Sërpska./REL/

Bota

Kallas: Rusia s’ka shanse kundër NATO-s, aleanca qëndron e bashkuar

Published

on

By

Shefja e diplomacisë e Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, tha se Rusia “s’ka shanse” kundër NATO-s, por aleanca duhet “të qëndrojë e bashkuar” përballë një Moske armiqësore.

Duke folur para mbajtjes së samitit të NATO në Holandë, ku anëtarët e aleancës janë në presion nga Shtetet e Bashkuara për të rritur shpenzimet për mbrojtje, Kallas paralajmëroi se vetëm rritja e shpenzimeve për mbrojtje nuk mjafton për të frenuar Kremlinin.

Sot, kundër NATO-s dhe BE-së, Rusia s’ka shanse. Por, ne duhet të qëndrojmë të bashkuar”, tha Kallas para Parlamentit Evropian në Strasburg.

Kur udhëheqësit e NATO-s të takohen javën e ardhshme, mbajtja e unitetit në aleancë është prioritet më i madh sesa rritja e shpenzimeve për mbrojtje”, shtoi kryediplomatja evropiane.

Udhëheqësit e NATO-s po synojnë që të arrijnë pajtim për rritjen e buxheteve për ushtritë kur të takohen në Hagë javën e ardhshme.

Por, aleanca – ku nga 27 vendet anëtare, 23 prej tyre janë shtete të BE-së – po përballet me dilema sa i përket përkushtimit të SHBA-së ndaj mbrojtjes së Evropës.

Continue Reading

Bota

Erdogan sulmon Izraelin: Netanyahu ka tejkaluar Hitlerin, po monitorojmë zhvillimet

Published

on

By

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, ka shprehur mbështetjen e tij “për të drejtën e Iranit për vetëmbrojtje” në konfliktin me Izraelin në Lindjen e Mesme, duke dënuar ashpër sulmet izraelite dhe heshtjen ndërkombëtare ndaj tyre.

Gjatë një takimi të Grupit Parlamentar të Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim (AK Parti) në Ankara, Erdogan u shpreh se Irani ka të drejtë legjitime dhe natyrore për t’u mbrojtur nga “banditizmi dhe terrorizmi shtetëror” i Izraelit. Ai kritikoi ashpër udhëheqjen izraelite, duke vënë në dukje se kryeministri Benjamin Netanyahu ka tejkaluar në krimet e tij gjenocidale edhe diktatorin Hitler.

Presidenti turk theksoi gjithashtu rolin pasiv dhe heshtjen e Organizatës së Kombeve të Bashkuara dhe institucioneve të tjera ndërkombëtare, si dhe shteteve që nuk reagojnë ndaj dhunës. Ai paralajmëroi se përgjegjës për gjakun e civilëve të pafajshëm, përfshirë fëmijët dhe foshnjat, janë jo vetëm agresorët, por edhe ata që heshtin para kësaj dhune.

Duke iu përgjigjur shqetësimeve për stabilitetin rajonal, Erdogan bëri me dije se Turqia po monitoron nga afër zhvillimet dhe është në gatishmëri të plotë për pasojat që mund të kenë sulmet izraelite ndaj Iranit në rajon. Ai shtoi se autoritetet turke kanë bërë dhe po bëjnë përgatitje për çdo skenar të mundshëm negativ.

Ky qëndrim i Presidentit Erdogan pasqyron tensionet në rritje në Lindjen e Mesme, ndërsa Izraeli intensifikon sulmet ndaj Iranit dhe aleatëve të tij në rajon.

Continue Reading

Bota

​Bien eksportet e Japonisë

Published

on

By

Eksportet japoneze ranë në maj për herë të parë në tetë muaj, duke reflektuar një rënie të ndjeshme të dërgesave të makinave për shkak të tarifave të reja të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, treguan të dhënat qeveritare sot.

Eksportet e Japonisë ranë 1.7 për qind në maj nga një vit më parë, në 8.1 trilionë jen. Ato ishin rritur 2 për qind në prill.

Importet ranë edhe më ndjeshëm, deri në 7.7 për qind, pothuajse katër herë më shumë se muajin e kaluar, duke rënë në 8.8 trilionë jen.

Kështu, Japonia regjistroi një deficit prej 637.6 miliardë jenësh në tregtinë e saj me botën në maj, treguan të dhënat zyrtare, raporton KosovaPress.

SHBA-të mbetën destinacioni kryesor i eksportit të Japonisë në maj, por me një vlerë dërgesash prej 11.1 për qind më të ulët se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Dërgesat e makinave ranë 24.7 për qind, dhe dërgesat e pjesëve të makinave 19 për qind për shkak të tarifave të reja prej 25 për qind të SHBA-së për atë kategori produktesh.

Vëllimi i eksporteve të makinave në tregun amerikan ra vetëm 3.9 për qind, duke treguar se shumica dërmuese e eksportuesve kryesorë japonezë nuk e kanë kaluar koston e tarifave te klientët e tyre.

Kina ishte destinacioni i dytë më i madh i eksportit të Japonisë në maj, me dërgesa që ranë me 8.8 për qind.

Continue Reading

Bota

​Kina reagon ndaj kërcënimit amerikan për Ali Khamenei

Published

on

By

Kina i kërkoi Shteteve të Bashkuara të Amerikës të përdorin “ndikimin e saj të veçantë” mbi Izraelin për të lehtësuar konfliktin me Iranin dhe për të mos e zgjeruar atë më tej, pasi presidenti Donald Trump e paralajmëroi Teheranin me një kërkesë për dorëzim pa kushte për çështjen bërthamore.

Trump paralajmëroi Ali Khamenei se SHBA-ja e di se ku fshihet ai dhe se është një “objektiv i lehtë”, megjithëse i sigurt “për momentin”. Trump shtoi në platformën e tij Truth Social: “Durimi ynë po mbaron”.

Trump po i kërkon Iranit të bëjë një marrëveshje të fundit që i jep fund luftës. Ai thotë se nuk do ta lejojë Iranin të ndërtojë një bombë bërthamore.

Në një konferencë të rregullt për shtyp të mërkurën, Lin Jian, një zëdhënës i Ministrisë së Punëve të Jashtme kineze, u pyet për përgjigjen e Pekinit ndaj komenteve të Trump në lidhje me Khameinin dhe Iranin.

Kina është thellësisht e shqetësuar për zhvillimet e situatës aktuale“, tha Lin. “Ne kundërshtojmë çdo akt që shkel qëllimet dhe parimet e Kartës së OKB-së, dhe shkel sovranitetin, sigurinë dhe integritetin territorial të vendeve të tjera. Përshkallëzimi i situatës në Lindjen e Mesme nuk i shërben interesit të askujt, raporton KosovaPress.

“Vendet që kanë ndikim të veçantë mbi Izraelin duhet të marrin qëndrime objektive dhe të drejta, të marrin përsipër përgjegjësitë e tyre dhe të luajnë një rol aktiv dhe konstruktiv në lehtësimin e situatës dhe shmangien e zgjerimit të konfliktit.”

Avionët luftarakë izraelitë sulmuan kryeqytetin e Iranit gjatë natës dhe të mërkurën, duke goditur një strukturë të përdorur për të bërë centrifuga uraniumi dhe një tjetër që prodhonte komponentë raketash, tha ushtria izraelite.

Dyqanet janë mbyllur në të gjithë kryeqytetin e Iranit, Teheran, përfshirë Pazarin e Madh të famshëm, ndërsa njerëzit presin në tubacionet e gazit dhe mbushin rrugët që të çojnë jashtë qytetit për t’i shpëtuar sulmit.

Irani ka qëlluar rreth 400 raketa dhe qindra dronë në sulme hakmarrëse që kanë vrarë të paktën 24 persona në Izrael dhe kanë plagosur qindra të tjerë.

Disa kanë goditur ndërtesa apartamentesh në Izraelin qendror, duke shkaktuar dëme të mëdha, dhe sirenat e sulmeve ajrore i kanë detyruar vazhdimisht izraelitët të fshihen.

Continue Reading

Të kërkuara