Bota

Perëndimi kërkon të hetohen shkeljet lidhur me shënimin e ditës jokushtetuese të Republikës Sërpska

Published

on

Komuniteti ndërkombëtar ka bërë thirrje për hetim të çdo shkeljeje të ligjit lidhur me shënimin e ditës jokushtetuese të Republikës Sërpska më 9 janar.

Ceremonia për shënimin e kësaj dite jokushtetuese nis në orën 17:00 në Banjallukë.

Autoritetet e entitetit të Republikës Sërpska festojnë 9 janarin, datën kur, në vitin 1992, në Sarajevë, Kuvendi i atëhershëm i popullit Serb së Bosnjës dhe Hercegovinës miratoi Deklaratën për shpalljen e Republikës së Popullit Serb të Bosnjës dhe Hercegovinës si një entitet i pavarur brenda Bosnjës dhe Hercegovinës.

Megjithatë, Gjykata Kushtetuese e Bosnjës dhe Hercegovinës ka vendosur tri herë që kremtimi i 9 janarit si Dita e Republikës Sërpska është antikushtetues.

Qëllimi i asaj kohe ishte që ky territor i Bosnjës dhe Hercegovinës të bashkohej me Jugosllavinë, e cila po shpërbëhej. Në krye të republikës së vetëshpallur ishin Radovan Karaxhiq, Bilana Pllavshiq dhe Momçilo Krajishnik, të cilët janë dënuar për krime lufte nga Tribunali i Hagës. Në miratimin e deklaratës nuk kishin marrë pjesë përfaqësuesit e boshnjakëve dhe kroatëve.

Këta dy popuj e shohin 9 janarin si fillimin e luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, si dhe si fillimin e pastrimit etnik, krimeve të luftës dhe gjenocidit ndaj popullsisë joserbe në territorin e Republikës Sërpska.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës presin që organet e zbatimit të ligjit dhe ato gjyqësore në Bosnje dhe Hercegovinë të ndërmarrin hapa të shpejtë dhe vendimtarë për të hetuar çdo shkelje ligjore në lidhje me kremtimin e ditës antikushtetuese të Republikës Sërpska më 9 janar, njoftoi Ambasada amerikane përmes një postimi në X.

Nga Ambasada amerikane kanë thënë gjithashtu se vendimet e Gjykatës Kushtetuese bazohen në ligj, jo në opinion.

Të gjitha entitetet janë të detyruara t’i përmbahen plotësisht vendimeve të institucioneve të Bosnjës dhe Hercegovinës, përfshirë vendimet përfundimtare dhe detyruese të Gjykatës Kushtetuese. Mosrespektimi i këtyre vendimeve përbën vepër penale sipas Kodit Penal të Bosnjës dhe Hercegovinës”, u tha në reagim.

Delegacioni i Bashkimit Evropian në Bosnje dhe Hercegovinë, të mërkurën, me rastin e kremtimit të ditës antikushtetuese të Republikës Sërpska, i bëri thirrje liderëve politikë të këtij entiteti të refuzojnë retorikën provokuese, përfshirë sfidimin e sovranitetit, integritetit territorial dhe tërësisë së vendit.

BE thekson detyrimin për të respektuar sovranitetin, integritetin territorial, rendin kushtetues, përfshirë vendimet e Gjykatës Kushtetuese, si dhe subjektivitetin ndërkombëtar të Bosnjës dhe Hercegovinës”, u tha në deklaratën e delegacionit të BE-së në Bosnje e Hercegovinë.

Përfaqësuesi i Lartë në Bosnje dhe Hercegovinë, Christian Schmidt, kujtoi se kremtimi i 9 janarit si Dita e Republikës Sërpska është një shkelje e qartë dhe e drejtpërdrejtë e zbatimit të vendimeve përfundimtare dhe detyruese të Gjykatës Kushtetuese të Bosnjës dhe Hercegovinës, si dhe vendimeve të përfaqësuesit të lartë të 1 korrikut të vitit 2023. Ai paralajmëroi se mosrespektimi i vendimeve të Gjykatës Kushtetuese mund të përbëjë vepër penale, sipas Kodit Penal të Bosnjës dhe Hercegovinës.

Schmidt shtoi se është përgjegjësi e organeve të zbatimit të ligjit, Prokurorisë së Bosnjës dhe Hercegovinës dhe Policisë që të ndërmarrin masat e përcaktuara me ligj, veçanërisht në rastet që lidhen me zyrtarët publikë dhe nëpunësit civilë dhe pjesëmarrjen e tyre në përgatitjen apo organizimin e kremtimit të 9 janarit.

Gjykata Kushtetuese e Bosnje e Hercegovinës nuk ka kundërshtuar të drejtën që Republika Sërpska të ketë një ditë të saj, por ka konstatuar se “Dita e Republikës Sërpska” nuk mund të jetë 9 janari, datë që përkon me ngjarjet e ndodhura në Sarajevë më 1992.

Ndërkohë, Bashkimi Evropian i ka bërë thirrje Serbisë që të jetë njësoj e përkushtuar ndaj perspektivës evropiane të Bosnjës dhe Hercegovinës, si një vend i unifikuar, i bashkuar dhe sovran, ashtu si të gjithë partnerët e tjerë ndërkombëtarë.

Me rastin e pjesëmarrjes së përfaqësuesve të institucioneve shtetërore të Republikës së Serbisë në kremtimin e ditës antikushtetuese të Republikës Sërpska, nga Brukseli u tha se bashkëpunimi rajonal dhe marrëdhëniet e mira fqinjësore janë një pjesë thelbësore e përparimit drejt integrimeve evropiane.

Duhet të shmangen veprimet dhe deklaratat që ndikojnë negativisht në marrëdhëniet e mira fqinjësore dhe kontribuojnë në ndarjet politike”, i tha në përgjigjen me shkrim dërguar Radios Evropa e Lirë nga zyra për media e BE-së.

Përfaqësuesit nga Serbia marrin pjesë rregullisht në kremtimin e kësaj dite në Republikën Sërpska./REL/

Bota

Gjermania planifikon të blejë më shumë avionë luftarakë F-35 nga SHBA-ja

Published

on

By

Gjermania po planifikon të blejë 15 avionë luftarakë të tjerë F-35 nga SHBA-ja, transmeton Anadolu.

Berlini planifikon të rrisë madhësinë e flotës së saj të avionëve F-35 nga 35 në 50, njofton “Politico”. Në këtë kontekst, Gjermania planifikon të blejë 15 avionë luftarakë të tjerë F-35 nga kompania amerikane “Lockheed Martin”.

Vlen të përmendet se porosia e re e mundshme e Gjermanisë për avionët F-35 vjen pasi NATO kohët e fundit ra dakord për objektiva të reja për armët dhe nivelet e trupave.

Qeveria gjermane porositi 35 avionë luftarakë F-35 nga SHBA si pjesë e programit të ri të modernizimit të ushtrisë prej 100 miliardë eurosh.

Avionët luftarakë F-35 nga prodhuesi “Lockheed Martin”, janë planifikuar të zëvendësojnë avionët luftarakë “Tornado” të përdorur nga Forcat Ajrore Gjermane që nga viti 1980 dhe janë të vetmit avionë luftarakë gjermanë të aftë të mbajnë bomba bërthamore amerikane.

Ndërsa mosmarrëveshja midis Gjermanisë dhe Francës në lidhje me partneritetin e Sistemit të Avionëve Luftarakë Ajror të Gjeneratës së Ardhshme (FCAS) rritet, këtë javë në mediat evropiane doli lajmi se Franca donte të merrte 80 për qind të pjesës së punës në këtë projekt.

Continue Reading

Bota

Trump: Armët amerikane do të dërgohen në Ukrainë përmes NATO-s

Published

on

By

Trump ka thënë se do të bëjë një “deklarim të madh” për Rusinë më 14 korrik. Ai nuk ka dhënë më shumë hollësi në këtë aspekt, mirëpo ka folur për dërgimin e armëve.

Po i dërgojmë armë NATO-s, dhe NATO-ja po paguan për këto armë 100%. Pra, çfarë po bëjmë është se armët që po nisen, po shkojnë në NATO, dhe më pas NATO-ja do t’i dorëzojë këto armë në Ukrainë dhe NATO-ja do të paguajë për këto armë”, ka thënë Trump në një intervistë për transmetuesin amerikan NBC.

Më herët gjatë javës, Trump ka thënë se do të kërkojë nisjen e disa armëve për mbrojtje për Ukrainën, pas komenteve negative të disa anëtarëve të Kongresit rreth njoftimit të Pentagonit, më 2 korrik, që disa armë nuk do të dërgohen, pas shqetësimeve se rezervat amerikane kanë rënë në mënyrë të konsiderueshme.

Trump duket se e ka përmbysur këtë vendim më 8 korrik, kur ka thënë se Shtetet e Bashkuara do të dërgojnë armë për mbrojtje të Ukrainës, teksa intensifikohen sulmet ruse.

Ai, gjithashtu, është shprehur i zemëruar me presidentin rus, Vladimir Putin, duke thënë se po e shqyrton mundësinë e vendosjes së sanksioneve të reja ndaj Moskës.

Trump ka thënë se është duke e studiuar propozimin e senatorëve Lindsey Graham dhe Richard Blumenthal për vendosjen e sanksioneve dhe tarifave ndaj shteteve që mbështesin luftën e Rusisë, dhe masa tjera ndëshkuese për sistemin bankar të Rusisë.

Besoj se do të bëj një deklarim të madh për Rusinë të hënën”, ka thënë Trump gjatë intervistës.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky u ka bërë thirrje aleatëve që t’i përdorin “asetet ruse” për rindërtim të Ukrainës dhe ka kërkuar më shumë armë, investime dhe prodhim të përbashkët të armëve për mbrojtje.

Më 10 korrik, Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio ka thënë se ia ka përsëritur homologut të tij rus, Sergei Lavrov se Moska duhet të jetë më fleksibile.

Dy diplomatët janë takuar në margjina të një samiti në Malajzi.

Na duhet një plan veprimi për të ecur përpara për zgjidhje të këtij konflikti”, ka thënë Rubio, duke shtuar se administrata Trump është angazhuar me Senatin amerikan rreth asaj se si mund të duken sanksionet e reja ndaj Rusisë.

Patëm bisedë të sinqertë. Ishte e rëndësishme”, ka thënë Rubio pas takimit në Kuala Lampur.

Ministria e Jashtme ruse ka thënë se Rubio dhe Lavrov kanë pasur “këmbim të sinqertë dhe substantial të pikëpamjeve të tyre”.

Rubio ka thënë se njoftimi i Pentagonit për dërgimin e armëve në Ukrainë është keqkuptuar, dhe që shumica e ndihmës amerikane nuk është ndalur kurrë për Ukrainën.

Ai e ka pranuar që Ukraina ka nevojë për më shumë sisteme Patriot dhe që disa janë “të qasshme në shumë shtete në Evropë, por askush nuk dëshirojë t’i ndajë me ta”, prandaj ka thënë se beson që situata do të ndryshojë.

Ai ka thënë se Rusia i ka humbur 100.000 ushtarë prej janarit, dhe që ata janë vrarë, nuk janë vetëm të plagosur.

Ukraina, sipas tij, ka humbur më pak ushtarë përgjatë asaj periudhe.

Ndonëse shifra është më e vogël, megjithatë është e konsiderueshme”, ka deklaruar mes tjerash Rubio.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.

Presidenti rus, Vladimir Putin, e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre./REL

Continue Reading

Bota

​Trump kërcënon me tarifa prej 35% për mallrat kanadeze

Published

on

By

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka thënë se do të vendosë një tarifë prej 35% për mallrat kanadeze duke filluar nga 1 gushti, edhe pse të dy vendet janë disa ditë larg një afati të vetëvendosur për të arritur një marrëveshje të re mbi tregtinë.

Njoftimi erdhi në formën e një letre të publikuar në Truth Social, së bashku me kërcënime shtesë për tarifa të përgjithshme prej 15% ose 20% për shumicën e partnerëve tregtarë.

Kryeministri kanadez Mark Carney u përgjigj në X, duke shkruar se qeveria e tij do të vazhdojë të mbrojë punëtorët dhe bizneset kanadezë ndërsa ata punojnë drejt afatit të rishikuar të gushtit, shkruan BBC.

Një tarifë e përgjithshme prej 25% është vendosur tashmë për disa mallra kanadeze, me kombin që është goditur gjithashtu rëndë nga tarifat globale të Trump për çelikun, aluminin dhe automjetet.

Letra është midis më shumë se 20 letrave që Trump u kishte dërguar këtë javë partnerëve tregtarë të SHBA-së, përfshirë Japoninë, Korenë e Jugut dhe Sri Lankën.

Ashtu si letra e Kanadasë, Trump është zotuar të zbatojë këto tarifa për partnerët tregtarë deri më 1 gusht.

SHBA-ja ka vendosur një tarifë prej 25% për të gjitha importet kanadeze, megjithëse ekziston një përjashtim aktual për mallrat që përputhen me një marrëveshje të tregtisë së lirë të Amerikës së Veriut.

Nuk është e qartë nëse kërcënimi i fundit i tarifave do të zbatohet për mallrat e mbuluara nga Marrëveshja Kanada-Shtetet e Bashkuara-Meksikë (CUSMA).

Trump ka vendosur gjithashtu një tarifë globale prej 50% për importet e aluminit dhe çelikut, dhe një tarifë prej 25% për të gjitha makinat dhe kamionët që nuk prodhohen në SHBA.

Ai gjithashtu njoftoi kohët e fundit një tarifë prej 50% për importet e bakrit, e cila është planifikuar të hyjë në fuqi muajin e ardhshëm.

Kanadaja shet rreth tre të katërtat e mallrave të saj në SHBA, dhe është një qendër e prodhimit të automjeteve dhe një furnizues i madh i metaleve, duke i bërë tarifat e SHBA-së veçanërisht të dëmshme për këta sektorë.

Letra e Trump tha se tarifat prej 35% janë të ndara nga ato tarifa specifike për sektorin.

Siç e dini, nuk do të ketë tarifë nëse Kanadaja, ose kompanitë brenda vendit tuaj, vendosin të ndërtojnë ose prodhojnë produkte brenda Shteteve të Bashkuara“, deklaroi Trump.

Ai gjithashtu i lidhi tarifat me atë që e quajti “dështimi i Kanadasë” për të ndaluar rrjedhën e fentanilit në SHBA, si dhe me taksat ekzistuese të Kanadasë mbi fermerët e qumështit në SHBA dhe deficitin tregtar midis dy vendeve.

Nëse Kanadaja punon me mua për të ndaluar rrjedhën e fentanilit, ndoshta do të shqyrtojmë një përshtatje të kësaj letre. Këto tarifa mund të modifikohen, lart ose poshtë, varësisht nga marrëdhënia jonë me vendin tuaj“, tha Trump.

Continue Reading

Bota

Rubio: SHBA-ja dhe Rusia kanë shkëmbyer ide të reja për bisedimet për paqe në Ukrainë

Published

on

By

Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, tha të enjten se Shtetet e Bashkuara dhe Rusia kanë shkëmbyer ide të reja në lidhje me bisedimet për paqe në Ukrainë, pas një takimi që pati me homologun e tij rus të enjten në Malajzi.

Mendoj se është një qasje e re dhe ndryshe”, u tha Rubio gazetarëve pas bisedimeve me ministrin e Jashtëm rus, Sergei Lavrov.

Nuk do ta cilësoja si diçka që garanton paqe, por është një koncept që, e dini, do t’ia paraqes presidentit”, shtoi ai.

Rubio nuk dha më shumë hollësi rreth kësaj.

Ai shtoi se presidenti Donald Trump ka qenë “i zhgënjyer dhe i zemëruar që nuk ka pasur më shumë fleksibilitet nga pala ruse” për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.

Na duhet të shohim një plan të qartë se si mund të përfundojë ky konflikt. Dhe, ne ndamë disa ide se si mund të duket ai”, tha Rubio për takimin 50-minutësh me Lavrovin.

Do të vazhdojmë të angazhohemi aty ku shohim mundësi për të bërë ndryshim”, theksoi ai.

Rubio dhe Lavrov zhvilluan bisedime në Kuala Lumpur në kuadër të Forumit Rajonal të Shoqatës së Kombeve të Azisë Juglindore (ASEAN), i cili bashkon 10 anëtarët e ASEAN-it dhe partnerët e tyre më të rëndësishëm diplomatikë, përfshirë Rusinë, Kinën, Japoninë, Korenë e Jugut, vendet evropiane dhe SHBA-në.

Ky ishte takimi i tyre i dytë prej se Rubio e mori detyrën, megjithëse ata kanë folur disa herë në telefon.

Takimi i tyre i parë u zhvillua në shkurt në Riad të Arabisë Saudite, ndërsa administrata Trump po testonte gatishmërinë e Rusisë dhe Ukrainës për të bërë paqe.

Takimi i së enjtes ndodhi pak pasi SHBA-ja rifilloi dërgesat e armëve mbrojtëse për Ukrainën pas një ndërprerjeje, zyrtarisht për t’i shqyrtuar rezervat e brendshme të municioneve – një veprim që u përshëndet nga Moska.

Nisja e ridërgimit të ndihmave vjen në një kohë kur Rusia ka shpeshtuar dukshëm sulmet ajrore ndaj Ukrainës dhe derisa presidenti Trump ka shfaqur zemërimin e tij me presidentin rus, Vladimir Putin./REL

Continue Reading

Të kërkuara