Aktualitet

Perëndimi e shmangu humnerën, po tani?

Aseti më i madhe i Xho Bajden është se ai nuk është Donald Trump.

Published

on

Nga Edward Lucas

Gjatë 4 viteve të fundit, aleatët e SHBA-së ankoheshin në prag të samiteve ndërkombëtare, duke pasur frikën e ndonjë sulmi të fortë verbal apo ndonjë surprize të pakëndshme nga Trump.

Stili gazmor dhe multilateralizmi i përzemërt i presidentit Bajden, garantuan një Samit miqësor dhe produktiv të G-7 në Kornwall. Ai hodhi themelet për një samit të ngjashëm optimist të NATO-s në Bruksel. Fjalët janë të lira, ndërsa veprimet të kushtueshme.

Misioni i vërtetë është krijimi i një koalicioni efektiv të demokracive, për t’iu kundërvënë Rusisë dhe Kinës. Sjellja miqësor mund ta ndihmojë, por nuk e garanton domosdoshmërisht atë. Nëse do që të udhëheqësh, atëherë duhet të paguash për të. Për shembull, riparimi i epërsisë në diplomacinë globale të vaksinave, do të thotë të shpenzosh dhe jo vetëm të paguash për të huajt paratë e taksapaguesve të tu.

Disa votues në vendet perëndimore, do të duhet të presin për vaksinën e tyre,në rast se do të vaksinohen para tyre punonjësit e kujdesit shëndetësor në vendet e varfra. Proteksionizmi e prish unitetin  e Perëndimit. Të rifitosh ndikimin global në qeverisjen ekonomike, do të thotë të ndërtosh struktura të forta ndërkombëtare për vendosjen e rregullave, si Partneriteti i Tregtisë Transatlantike dhe i Investimeve (TTIP) dhe Partneriteti i Transpaqësorit (TPP), të braktisura me aq mendjelehtësi në epokën Obama dhe Trump.

Por propozime të tilla kanë aromën e liberalizimit të tregtisë, që është toksike në ditët e sotme për punëtorët e jakave-blu që i dhanë Partisë Demokratike në SHBA fitoren e ngushtë në zgjedhjet e nëntorit 2020. Ato nuk janë shumë popullor as në Evropë.

Brenda vetes dhe ndërkombëtarisht, Perëndimi është mbajtur bashkë nga besimi, një cilësi që ndërtohet ngadalë po që mund të gërryhet shumë shpejt. Vitet e presidencës Trump, ishte personifikim i mënyrës se si shumë amerikanë ndihen të zhgënjyer dhe të mashtruar nga aleatët e tyre të supozuar:të pasur por sërish koprracë, të vetëkënaqur dhe mosmirënjohës. Por për shumë vende aleate, epoka e “Amerika e Para” ishte shumë e vrazhdë. Për herë të parë në historinë e NATO-s, një president amerikan po hidhte dyshime mbi garancinë amerikane të sigurisë për Evropën. Ishte vetëm një devijim nga rregulli? Apo do të kthehet sërish? Planet e emergjencës, duhet të përfshijnë një të ardhme me një nivel të ulët besimi.

Tani pyetja është se si të shpërndahen perceptimet në Kinë dhe Rusi, se Perëndimit mund të sulmohet pa pësuar ndonjë ndëshkim. Shembujt e agresioneve të fundit përfshijnë krimin kibernetik (i organizuar kryesisht në Rusi); provokimet nga marina kineze; rrëmbimi i avionëve nga Bjellorusia dhe shantazhi i pritshëm përmes i Kremlinit kundër Ukrainës përmes furnizimeve energjitike.

Strategjia frenuese e Perëndimit ndaj këtyre sjelljeve, është dukur rrallëherë më e dobët sesa kaq. Ç’është më e keqja, në Shtëpinë e Bardhë dominon ideja se SHBA duhet të “parkojë” çështjen e Rusisë, në mënyrë që të përqendrohen më pas tek Kina.

Por kjo qasje është e gabuar. Rusia nuk dëshiron të “parkohet”. Përkundrazi Kremlini dëshiron të vozisë në mes të rrugës, duke ndezur dritat, muzikën në kupë të qiellit, duke kthyer kokën majtas djathtas dhe duke bllokuar trafikun.

Çdo vëmendje e madh ndaj Kinës, krijon perceptimin se SHBA-ja po neglizhon sigurinë evropiane. Kjo gjë krijon menjëherë hapësirë ​​për sjelljet dashakeqe të Kremlinit. Si mund të shpëtojmë nga kjo gjë? Sa duhet të paguajë Amerika për të parandaluar një krize?

Vendet evropiane mund të mbajnë mbi supe më shumë barrë teksa “ombrella” e SHBA-së pëson të çara. Mjerisht ajo ditë është ende e largët. Vendet nordike dhe baltike plus Poloninë, janë duke e vlerësuar shumë mirë mbrojtjen e tyre.

Por ato janë ende shumë të varura nga ndihma e SHBA-së. Ndërgjegjësimi për kërcënimin nga Kina po rritet, por kjo po ndodh shumë ngadalë. Në shumicën e fronteve, Evropa nuk përmbush as angazhimet e veta për mbrojtjen, e lëre më pastaj të jetë në lartësinë e sfidave më të forta të vendosura nga bota e jashtme.

Kryesore midis këtyre sfidave është realiteti i konkurrencës globale të fuqive të mëdha. Në pjesën më të madhe të Afrikës, Azisë dhe Amerikës Latine, udhëheqësit e G7-ës janë apostujt e një të djeshmeje më të mirë.

Ato përfaqësojnë ato që dikur ishin vendet më të rëndësishme dhe tërheqëse të botës, por që tanimë shihen si të pavendosura, si të përqendruara vetëm tek vetja dhe në rënie e sipër. Rindërtimi i këtij reputacioni të kompetencës dhe integritet, dhe i ndikimit që e shoqëron atë, është shumë jetik. Ne sapo e kemi filluar këtë proces. / “Center for European Policy Analysis”

Bota

Irani konfirmon vrasjen e një shkencëtari tjetër bërthamor në sulmet ajrore izraelite

Published

on

By

Irani konfirmoi sot vrasjen e një shkencëtari tjetër bërthamor gjatë sulmit të fundit ushtarak të Izraelit kundër vendit, raporton Anadolu.

Sipas agjencisë gjysmëzyrtare të lajmeve Tasnim, Universiteti i Shkencës dhe Teknologjisë i Iranit njoftoi se inxhinieri Soleiman Soleiman, i diplomuar në Departamentin e inxhinierisë kimike, u vra në sulmet izraelite.

Tasnim tha se Soleimani ishte një “shkencëtar bërthamor i Iranit i cili u vra në sulmet e regjimit sionist”.

Konfirmimi vjen pas pretendimit të Izraelit se ka vrarë 11 ekspertë bërthamorë dhe kishte goditur disa qendra kërkimore të lidhura me programin bërthamor të Teheranit si pjesë e një operacioni ushtarak 12-ditor.

Teherani nuk ka dhënë detaje të mëtejshme mbi rrethanat e vdekjes së Soleimanit ose vendndodhjen e saktë të sulmit.

Konflikti 12-ditor midis Izraelit dhe Iranit shpërtheu më 13 qershor pasi Izraeli nisi sulme ajrore ndaj caqeve ushtarake, bërthamore dhe civile iraniane, duke vrarë të paktën 606 persona dhe duke plagosur 5.332 të tjerë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë së Iranit.

Teherani nisi sulme hakmarrëse me raketa dhe dronë ndaj Izraelit, duke vrarë të paktën 29 persona dhe duke plagosur më shumë se 3.400, sipas shifrave të publikuara nga Universiteti Hebraik i Kudsit.

Konflikti u ndal me një armëpushim të sponsorizuar nga SHBA-ja që hyri në fuqi më 24 qershor.

Continue Reading

Bota

Gjykata refuzon të shtyjë gjykimin kundër Netanyahut

Published

on

By

Një gjykatë në Izrael refuzoi kërkesën e kryeministrit Benjamin Netanyahu, për të shtyrë dëshmimin e tij në gjyqin për korrupsion, pasi presidenti amerikan, Donald Trump, tha se ky rast gjyqësor duhet të anulohet.

Të enjten, avokati i Netanyahut i kërkoi gjykatës që të mos e thërriste kryeministrin për të dhënë dëshminë për dy javë, duke thënë se atij i duhet të përqendrohet në “çështje të sigurisë” pas luftës 12-ditore mes Izraelit dhe Iranit.

Gjykata e qarkut në Jerusalem tha në vendimin e publikuar online se “forma aktuale [e kërkesës së Netanyahut] nuk ofron bazë apo justifikim të detajuar për anulimin e seancave dëgjimore”.

Trump tha të enjten se gjykimi kundër Netanyahut ishte një “gjueti shtrigash”, duke shtuar se gjykimi “duhet të anulohet menjëherë ose të falet ky hero i madh”.

Netanyahu e ka falënderuar Trumpin për mbështetjen e tij në luftën e shkurtër të Izraelit kundër Iranit, që përfundoi me një armëpushim të arritur më 24 qershor.

Kryeministri izraelit ka mohuar çdo keqbërje dhe mbështetësit e tij e kanë përshkruar gjykimin si të motivuar politikisht.

Në rastin e parë penal, ai dhe gruaja e tij, Sara, akuzohen se kanë pranuar më shumë se 260.000 euro në formë të dhuratave luksoze sikurse cigare, bizhuteri dhe shampanja nga miliarderë në këmbim të favoreve politike.

Në dy raste të tjera, Netanyahu akuzohet se tentoi të negocionte mbulim më favorizues nga dy media izraelite.

Gjatë mandatit aktual, që e ka nisur në fund të vitit 2022, Qeveria e Netanyahut kishte propozuar një sërë reformash gjyqësore që kritikët thanë se ishin të dizajnuara që të dobësonin rolin e gjykatave.

Netanyahu ka kërkuar disa herë shtyrje që kur nisi gjykimi ndaj tij në maj të vitit 2020, duke përmendur si arsyetim luftën në Gazë që nisi më 2023 dhe më pas luftimet në Liban, si dhe gjatë këtij muaji konfliktin me Iranin./REL

Continue Reading

Bota

Izraeli kryen sulme ajrore në zonat pyjore dhe malore në Libanin jugor

Published

on

By

Izraeli kreu sulme ajrore sot duke synuar pyjet në Ali Al-Taher dhe malësitë e Kfar Tebnit dhe Nabatiyeh Al-Fouqa në Libanin jugor.

Agjencia kombëtare libaneze e lajmeve NNA raportoi se sulmet përfshinin përdorimin e raketave me goditje të forta të cilat shkaktuan shpërthime masive në të gjithë rajonin.

Në më pak se 10 minuta, avionët armiqësorë rifilluan bombardimet e tyre të rënda në të njëjtën zonë, shtoi NNA.

Ndërkohë, ushtria izraelite pretendoi në një deklaratë se kreu sulm ajror në një vendndodhje të Hezbollahut të vendosur në malin Shqif në Libanin jugor.

Sipas ushtrisë, sulmi shënjestroi vendndodhjen nën pretekstin e parandalimit të rindërtimit të saj.

Forcat izraelite kanë kryer sulme pothuajse të përditshme në Libanin jugor, duke pretenduar se kanë synuar aktivitetet e grupit libanez, Hezbollah pavarësisht një armëpushimi midis Izraelit dhe Libanit që u arrit nëntorin e kaluar.

Armëpushimi i dha fund muajve të luftës ndërkufitare midis Izraelit dhe Hezbollahut, e cila u përshkallëzua në një konflikt të plotë në shtator.

Continue Reading

Bota

Irani kryen një valë arrestimesh dhe ekzekutimesh pas konfliktit me Izraelin

Published

on

By

Autoritetet iraniane kanë kryer një valë arrestimesh dhe ekzekutimesh të shumta të personave të dyshuar për lidhje me agjencitë e inteligjencës izraelite, pas luftës së fundit midis dy vendeve.

Kjo vjen pas asaj që zyrtarët e përshkruajnë si një infiltrim të paprecedentë të agjentëve izraelitë në shërbimet iraniane të sigurisë.

Autoritetet dyshojnë se informacioni që i është dhënë Izraelit luajti rol në një seri vrasjesh të profilit të lartë gjatë konfliktit. Kjo përfshinte vrasjet e synuara të komandantëve të lartë nga Trupat e Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) dhe shkencëtarëve bërthamorë, të cilat Irani ia atribuon operativëve të agjencisë së inteligjencës Mossad të Izraelit që punojnë brenda vendit.

Të tronditur nga shkalla dhe saktësia e këtyre vrasjeve, autoritetet kanë vënë në shënjestër këdo që dyshohet se bashkëpunon me inteligjencën e huaj, duke thënë se kjo është për hir të sigurisë kombëtare.

Por shumë njerëz kanë frikë se kjo është gjithashtu një mënyrë për të heshtur mospajtimin dhe për të forcuar kontrollin mbi popullsinë.

Gjatë konfliktit 12-ditor, autoritetet iraniane ekzekutuan tre persona të akuzuar për spiunazh për Izraelin. Të mërkurën – vetëm një ditë pas armëpushimit – tre individë të tjerë u ekzekutuan me akuza të ngjashme.

Zyrtarët kanë njoftuar që atëherë arrestimin e qindra të dyshuarve në të gjithë vendin me akuza për spiunazh. Televizioni shtetëror ka transmetuar rrëfime të supozuara nga disa të ndaluar, të cilët supozohet se kanë pranuar bashkëpunimin me inteligjencën izraelite.

Grupet dhe aktivistët e të drejtave të njeriut kanë shprehur frikë për zhvillimet e fundit, duke përmendur praktikën e gjatë të Iranit për nxjerrjen e rrëfimeve të detyruara dhe kryerjen e gjyqeve të padrejta. Ka shqetësime se mund të pasojnë më shumë ekzekutime.

Ministria e Inteligjencës e Iranit pretendon se është e angazhuar në një “betejë të pamëshirshme” kundër asaj që e quan rrjete të inteligjencës perëndimore dhe izraelite – duke përfshirë CIA-n, Mossadin dhe MI6.

Sipas Agjencisë së Lajmeve Fars, e cila është e lidhur me IRGC-në, që nga fillimi i sulmit të Izraelit ndaj Iranit më 13 qershor, “rrjeti izraelit i spiunazhit është bërë shumë aktiv brenda vendit”. Fars raportoi se gjatë 12 ditëve, forcat iraniane të inteligjencës dhe sigurisë arrestuan “më shumë se 700 individë të lidhur me këtë rrjet”.

Iranianët i kanë thënë BBC Persian se kanë marrë mesazhe paralajmëruese nga ministria e inteligjencës e Iranit, duke i informuar se numrat e tyre të telefonit ishin shfaqur në faqet e mediave sociale që lidheshin me Izraelin. Ata u udhëzuan të largoheshin nga këto faqe ose të përballeshin me ndjekje penale.

Qeveria iraniane ka shtuar gjithashtu presionin mbi gazetarët që punojnë për mediat në gjuhën persiane jashtë vendit, duke përfshirë BBC Persian dhe Iran International dhe Manoto TV me seli në Londër.

Sipas Iran International, IRGC-ja arrestoi nënën, babanë dhe vëllain e njërës prej prezantueseve të saj televizive në Teheran për të ushtruar presion mbi të që të jepte dorëheqjen për shkak të mbulimit të konfliktit Iran-Izrael nga kanali.

Prezantuesja mori një telefonatë nga babai i saj – e nxitur nga agjentë të sigurisë – duke e nxitur të jepte dorëheqjen dhe duke e paralajmëruar për pasoja të mëtejshme.

Continue Reading

Të kërkuara