Aktualitet

Perëndimi e shmangu humnerën, po tani?

Aseti më i madhe i Xho Bajden është se ai nuk është Donald Trump.

Published

on

Nga Edward Lucas

Gjatë 4 viteve të fundit, aleatët e SHBA-së ankoheshin në prag të samiteve ndërkombëtare, duke pasur frikën e ndonjë sulmi të fortë verbal apo ndonjë surprize të pakëndshme nga Trump.

Stili gazmor dhe multilateralizmi i përzemërt i presidentit Bajden, garantuan një Samit miqësor dhe produktiv të G-7 në Kornwall. Ai hodhi themelet për një samit të ngjashëm optimist të NATO-s në Bruksel. Fjalët janë të lira, ndërsa veprimet të kushtueshme.

Misioni i vërtetë është krijimi i një koalicioni efektiv të demokracive, për t’iu kundërvënë Rusisë dhe Kinës. Sjellja miqësor mund ta ndihmojë, por nuk e garanton domosdoshmërisht atë. Nëse do që të udhëheqësh, atëherë duhet të paguash për të. Për shembull, riparimi i epërsisë në diplomacinë globale të vaksinave, do të thotë të shpenzosh dhe jo vetëm të paguash për të huajt paratë e taksapaguesve të tu.

Disa votues në vendet perëndimore, do të duhet të presin për vaksinën e tyre,në rast se do të vaksinohen para tyre punonjësit e kujdesit shëndetësor në vendet e varfra. Proteksionizmi e prish unitetin  e Perëndimit. Të rifitosh ndikimin global në qeverisjen ekonomike, do të thotë të ndërtosh struktura të forta ndërkombëtare për vendosjen e rregullave, si Partneriteti i Tregtisë Transatlantike dhe i Investimeve (TTIP) dhe Partneriteti i Transpaqësorit (TPP), të braktisura me aq mendjelehtësi në epokën Obama dhe Trump.

Por propozime të tilla kanë aromën e liberalizimit të tregtisë, që është toksike në ditët e sotme për punëtorët e jakave-blu që i dhanë Partisë Demokratike në SHBA fitoren e ngushtë në zgjedhjet e nëntorit 2020. Ato nuk janë shumë popullor as në Evropë.

Brenda vetes dhe ndërkombëtarisht, Perëndimi është mbajtur bashkë nga besimi, një cilësi që ndërtohet ngadalë po që mund të gërryhet shumë shpejt. Vitet e presidencës Trump, ishte personifikim i mënyrës se si shumë amerikanë ndihen të zhgënjyer dhe të mashtruar nga aleatët e tyre të supozuar:të pasur por sërish koprracë, të vetëkënaqur dhe mosmirënjohës. Por për shumë vende aleate, epoka e “Amerika e Para” ishte shumë e vrazhdë. Për herë të parë në historinë e NATO-s, një president amerikan po hidhte dyshime mbi garancinë amerikane të sigurisë për Evropën. Ishte vetëm një devijim nga rregulli? Apo do të kthehet sërish? Planet e emergjencës, duhet të përfshijnë një të ardhme me një nivel të ulët besimi.

Tani pyetja është se si të shpërndahen perceptimet në Kinë dhe Rusi, se Perëndimit mund të sulmohet pa pësuar ndonjë ndëshkim. Shembujt e agresioneve të fundit përfshijnë krimin kibernetik (i organizuar kryesisht në Rusi); provokimet nga marina kineze; rrëmbimi i avionëve nga Bjellorusia dhe shantazhi i pritshëm përmes i Kremlinit kundër Ukrainës përmes furnizimeve energjitike.

Strategjia frenuese e Perëndimit ndaj këtyre sjelljeve, është dukur rrallëherë më e dobët sesa kaq. Ç’është më e keqja, në Shtëpinë e Bardhë dominon ideja se SHBA duhet të “parkojë” çështjen e Rusisë, në mënyrë që të përqendrohen më pas tek Kina.

Por kjo qasje është e gabuar. Rusia nuk dëshiron të “parkohet”. Përkundrazi Kremlini dëshiron të vozisë në mes të rrugës, duke ndezur dritat, muzikën në kupë të qiellit, duke kthyer kokën majtas djathtas dhe duke bllokuar trafikun.

Çdo vëmendje e madh ndaj Kinës, krijon perceptimin se SHBA-ja po neglizhon sigurinë evropiane. Kjo gjë krijon menjëherë hapësirë ​​për sjelljet dashakeqe të Kremlinit. Si mund të shpëtojmë nga kjo gjë? Sa duhet të paguajë Amerika për të parandaluar një krize?

Vendet evropiane mund të mbajnë mbi supe më shumë barrë teksa “ombrella” e SHBA-së pëson të çara. Mjerisht ajo ditë është ende e largët. Vendet nordike dhe baltike plus Poloninë, janë duke e vlerësuar shumë mirë mbrojtjen e tyre.

Por ato janë ende shumë të varura nga ndihma e SHBA-së. Ndërgjegjësimi për kërcënimin nga Kina po rritet, por kjo po ndodh shumë ngadalë. Në shumicën e fronteve, Evropa nuk përmbush as angazhimet e veta për mbrojtjen, e lëre më pastaj të jetë në lartësinë e sfidave më të forta të vendosura nga bota e jashtme.

Kryesore midis këtyre sfidave është realiteti i konkurrencës globale të fuqive të mëdha. Në pjesën më të madhe të Afrikës, Azisë dhe Amerikës Latine, udhëheqësit e G7-ës janë apostujt e një të djeshmeje më të mirë.

Ato përfaqësojnë ato që dikur ishin vendet më të rëndësishme dhe tërheqëse të botës, por që tanimë shihen si të pavendosura, si të përqendruara vetëm tek vetja dhe në rënie e sipër. Rindërtimi i këtij reputacioni të kompetencës dhe integritet, dhe i ndikimit që e shoqëron atë, është shumë jetik. Ne sapo e kemi filluar këtë proces. / “Center for European Policy Analysis”

Bota

Të paktën dhjetë të vrarë nga sulmet izraelite në Gazë

Published

on

By

Agjencia për mbrojtje civile në Gazë tha se sulmet ajrore izraelite kanë vrarë të paktën dhjetë persona më 5 qershor, teksa ushtria izraelite po vazhdon ofensivën në territorin palestinez.

Zëdhënësi i kësaj agjencie, Mahmud Bassal, tha për AFP-në se sulmet vdekjeprurëse shënjestruan një zonë ku po strehohen personat e zhvendosur në Han Junis, disa shtëpi në Qytetin e Gazës dhe në Deir el-Balah.

Ushtria izraelite ende nuk ka komentuar për këto raportime.

Izraeli ka intensifikuar ofensivën e tij, duke thënë se synon të mposhtë Hamasin – grupin palestinez të shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – i cili sulmoi Izraelin më 7 tetor 2023, sulm që nxiti luftën në Gazë.

Sulmi i paprecedent i Hamasit la të vrarë afër 1.200 persona, shumica civilë, dhe grupi palestinez rrëmbeu edhe afër 250 të tjerë.

Ndërkaq, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gazën e udhëhequr nga Hamasi, të paktën 4.335 persona janë vrarë që kur Izraeli rinisi ofensivën më 18 mars. Numri i përgjithshëm i viktimave që nga nisja e luftës, sipas kësaj ministrie, ka arritur në 54.607. Kjo ministri thotë se shumica e viktimave ishin civilë./REL/

Continue Reading

Bota

Trump vendos ndalesë udhëtimi për qytetarët nga 12 shtete

Published

on

By

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka nënshkruar një vendim që ua ndalon hyrjen në Shtetet e Bashkuara të qytetarëve nga 12 shtete, përfshirë nga Afganistani dhe Irani.

Një ndalesë të tillë udhëtimi, Trump e kishte ndërmarrë edhe gjatë mandatit të parë presidencial.

Presidenti amerikan tha se ndalesa e udhëtimit është e nevojshme për të mbrojtur amerikanët nga sulmet terroriste, sikurse sulmi që ndodhi më 1 qershor në Kolorado. Autoritetet kanë thënë se një grup personash që protestonin në mbështetje të pengjeve izraelite që mbahen nga Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian – u sulmuan nga një shtetas egjiptian.

Sulmi i fundit terrorist në Kolorado ka vënë në pah rreziqet ekstreme që i kanosen vendit tonë nga hyrja e shtetasve të huaj që nuk kanë kaluar nëpër kontrolle siç duhet, si dhe nga ata që vijnë këtu si vizitorë të përkohshëm dhe qëndrojnë më gjatë sesa lejohet me vizat që posedojnë. Ne nuk i duam ata”, tha Trump përmes një video-mesazhi.

Sipas policisë, i dyshuari për sulmin në Kolorado, Mohammed Sabry Soliman, hodhi mjete plasëse dhe spërkati grupin me benzinë të ndezur. Pesëmbëdhjetë persona u plagosën. Zyrtarët e sigurisë kombëtare të SHBA-së thanë se Soliman gjendej në SHBA në mënyrë të paligjshme, pasi ai kishte tejkaluar afatin e qëndrimit të vizës së tij turistike.

Trump e krahasoi ndalesën e re të udhëtimit me “kufizimet e ashpra të udhëtimit” që ai vendosi ndaj një numri shtetesh, kryesisht myslimane më 2017, pak pasi nisi mandatin e parë presidencial. Ai tha se ai vendim ishte një nga politikat më të suksesshme të mandatit të tij të parë dhe ishte pjesë e rëndësishme e parandalimit të sulmeve të mëdha terroriste nga jashtë në SHBA, duke përmendur sulmet terroriste që kanë ndodhur në Evropë në vitet e fundit.

Nuk do të lejojmë që ajo që ndodhi në Evropë të ndodhë në Amerikë”, tha Trump. “Ne nuk mund të kemi një migrim të hapur nga asnjë vend prej nga nuk mund të bëjmë një verifikim të sigurt dhe të besueshëm”.

Përveç Afganistanit dhe Iranit, shtetet që përfshihen në ndalesën e re janë: Burma, Çadi, Republika e Kongos, Guinea Ekuatoriale, Eritrea, Haiti, Libia, Somalia, Sudani dhe Jemeni. Ndalesa e udhëtimit do të hyjë në fuqi më 9 qershor.

Edhe pse kufizimi nuk prek udhëtarët nga Egjipti, Trump tha se “në dritë të ngjarjeve të fundit”, ai ka urdhëruar sekretarin e Shtetit që ta informojë lidhur me rishikimin e praktikave dhe procedurave të Egjiptit “për të konfirmuar nëse kapacitetet e tyre aktuale të kontrollit dhe verifikimit janë të mjaftueshme”.

Përveç ndalimit të udhëtimit do të ketë edhe kufizime shtesë për vizitorët nga Burundi, Kuba, Laosi, Sierra Leone, Togo, Turkmenistani dhe Venezuela, thuhet në vendimin e nënshkruar nga presidenti Trump.

Trump tha se mbetet “i përkushtuar për t’u angazhuar me shtetet që janë të gatshëm të bashkëpunojnë në përmirësimin e këmbimit të informacioneve dhe për procedurat për menaxhimin e identitetit, si dhe për të adresuar rreziqet që lidhen me terrorizmin dhe sigurinë publike”.

Ndalesa e udhëtimit, e vendosur gjatë mandatit të parë të Trumpit, ua ndalonte shtetasve nga shtatë shtete, kryesisht myslimane – Irak, Siri, Iran, Sudan, Libi, Somali dhe Jemen – që të udhëtonin në SHBA. Ai vendim kishte shkaktuar kaos dhe paqartësi në aeroportet e këtyre shteteve dhe në aeroportet amerikane, pasi udhëtarëve ose iu ndalua hipja në avion për në SHBA ose ata u ndaluan sapo arritën në tokën amerikane.

Udhëtarët e prekur nga vendimi përfshinin studentë dhe staf akademik, si dhe biznesmenë, turistë dhe persona që vizitonin miqtë dhe të afërmit e tyre.

Trump e mbrojti vendimin duke u thirrur në çështje të sigurisë kombëtare dhe duke argumentuar se vendimi nuk bazohej në paragjykime kundër myslimanëve. Vendimi i rishikua gjatë betejave ligjore, teksa një version i vendimit u mbështet nga Gjykata Supreme më 2018.

Ndalesa e re e udhëtimit vjen pas një vendimi ekzekutiv të lëshuar nga Trumpi në janar, i cili kërkonte nga Departamenti i Shtetit, nga ai i Sigurisë Kombëtare si dhe nga drejtori i Inteligjencës Kombëtare, që të përgatisnin një raport mbi “qëndrimet armiqësore” ndaj SHBA-së. Urdhri ekzekutiv kërkonte edhe një vlerësim nëse hyrja e qytetarëve nga disa vende përbënte rrezik për sigurinë kombëtare./REL/

Continue Reading

Bota

KE-ja i jep dritën jeshile Bullgarisë për euron

Published

on

By

KE-ja, e cila u mblodh më 4 qershor për të marrë një vendim lidhur me këtë çështje, tha se Bullgaria i përmbush katër kriteret nominale të konvergjencës që përdoren për të vlerësuar nëse një vend është i gatshëm të adoptojë euron.

Euroja është një simbol i prekshëm i forcës dhe unitetit evropian”, tha presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

Banka Qendrore Evropiane pritet po ashtu që të publikojë mendimin e saj më 4 qershor, dhe zyrtarët bullgarë kanë thënë se presin një vlerësim pozitiv edhe nga ky institucion.

Këshilli i Bashkimit Evropian do të marrë vendimin përfundimtar për pranimin e Bullgarisë në eurozonë, duke u bazuar në opinionet e KE-së dhe Bankës Qendrore Evropiane, si dhe në diskutimet me Eurogrupin dhe Këshillin Evropian.

Edhe pse pranimi i euros ishte një nga kushtet për anëtarësimin në BE, dështimet legjislative – përfshirë reformat për luftimin e pastrimit të parave, shqetësimet për inflacionin dhe bllokadat politike (Bullgaria ka mbajtur shtatë procese zgjedhore në katër vjetët e fundit) – e kanë bërë këtë rrugëtim të vështirë për Sofjen.

Një vendim në favor të adoptimit të euros është hapi i dytë i madh i Bullgarisë brenda një viti në rrugën e shtetit drejt integrimit në BE.

Në janar, Sofja u bë anëtare me të drejta të plota e zonës Shengen dhe kufijtë e Bullgarisë me Greqinë dhe Rumaninë tani janë plotësisht të hapur.

Continue Reading

Bota

Britania: Po punojmë me SHBA-në për marrëveshjen tregtare

Published

on

By

Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka deklaruar se po punon “me ritëm të shpejtë” për të zbatuar marrëveshjen tregtare me SHBA-në, pas vendimit të Presidentit Donald Trump për të dyfishuar tarifat e çelikut dhe aluminit në 50%.

Megjithatë, Mbretëria e Bashkuar është përjashtuar përkohësisht nga rritja e tarifave, ndërsa një taksë mbetet në 25%.

Eksportuesit britanikë mund të përballen me një normë më të lartë tarifash nëse marrëveshja për heqjen e tarifave të çelikut dhe aluminit midis Britanisë dhe SHBA-së nuk hyn në fuqi. Kancelarja Rachel Reeves e ka mirëpritur përjashtimin e përkohshëm nga tarifat më të larta, ndërsa përfaqësuesit e industrisë kanë theksuar se bizneset britanike përballen me pasiguri të madhe për të ardhmen.

Pjesa më e madhe e çelikut global, i cili ishte destinuar fillimisht për SHBA-në, mund të devijohet në tregun e Mbretërisë së Bashkuar për shkak të tarifave të larta që do të ndikojnë në eksportet amerikane. Ky fenomen është tashmë duke ndodhur, dhe prodhuesit e çelikut në Britani kërkojnë veprime nga qeveria për të kufizuar importet e çelikut, të cilat po ulën çmimet dhe po dëmtojnë bizneset e tyre lokale.

Gareth Stace, drejtor ekzekutiv i UK Steel, tha se “importet po vërshojnë tregun e Mbretërisë së Bashkuar, duke ulur çmimet e çelikut dhe duke marrë pjesë të tregut”. Ai shtoi se është e rëndësishme që Britania të ruajë stabilitetin e tregut të brendshëm, ndërsa lufton për të stabilizuar eksportet e saj drejt SHBA-së.

Continue Reading

Të kërkuara