Përjetimi i ankthit, stresit dhe depresionit ndikojnë negativisht në shëndetin mendor dhe ato vijnë si rezultat i lodhjes psikike në vendin e punës, ka deklaruar drejtori i Klinikës së Psikiatrisë në QKUK, Faton Kutllovci në Ditën Botërore të Shëndetit Mendor.

Kutllovci thotë se një hulumtim i kryer nga shoqata e infermierëve të Kosovës gjatë vitit 2022 tregon se niveli i stresit është rritur në rreth 25 për qind, por kjo shifër mund të jetë rritur ende në dy vjetët e fundit.

“Arsyet më të shpeshta janë përjetimi i ankthit dhe i depresionit që po ashtu mund të vijë si rezultat i plotë i lodhjes në punë dhe ngarkesat e tepruara në vendin e punës, mund të rrisin gabimet në vendin e punës, që pastaj do të kenë pasoja edhe në produktivitetin e kompanive apo institucioneve të ndryshme. Në Kosovë, në vitin 2022, është realizuar një hulumtim nga shoqata e infermierëve të Kosovës dhe ka rezultuar që niveli i stresit të jetë diku 25 për qind. Këto shifra mund të jenë të rritura për shkak të përjetimeve dhe angazhimeve të tepruara”, ka thënë Kutllovci.

Në Klinikën e Psikiatrisë në QKUK, është reparti B, në të cilin trajtohen çrregullimet e ankthit, depresionit, por edhe shenjave të çrregullimeve dhe lodhjes për shkak të përjetimeve në vendin e punës dhe jetën e përditshme. Sipas Kutllovcit, duhet të mësohet të menaxhohet stresi.

”Ne kemi repartin B apo repartin për trajtimin e çrregullimeve jo-psikotike, ku zakonisht trajtojmë çrregullimet e ankthit, depresionit, por edhe shenjat e çrregullimeve somatike dhe lodhjes për shkak të përjetimeve në vendin e punës por edhe në jetën në përgjithësi…3:40 Të mundohemi ta menaxhojmë stresin”, ka thënë Kutllovci.

Në shëndetin mendor, sipas drejtorit të psikiatrisë në QKUK, po ndikojnë edhe lajmet “bombastike”. Kutllovci apelon që të ketë kujdes në trajtimin e lajmeve mbi dhunën familjare, rastet e vrasjeve dhe vetëvrasjeve, pasi kemi të bëjmë me tema tepër të ndjeshme.

“Apeloj tek të gjitha mediat të cilat, në rastin e emetimit të lajmeve të ndryshme të mundohen së paku të bëjnë filtrime sepse, gjithsesi që ne jemi në favor të informimit të shpejtë dhe të drejtë të qytetareve, duhet të kemi kujdes kur të emitojmë lajme qofshin për dhunën, agresivitetin, vrasjen, vetëvrasjen e tjera, të mos dalin me tituj bombastikë, por së paku të filtrohet të marrin në konsideratë se leximi apo shikimi i këtyre shfaqjeve, në portale të ndryshme, gjithsesi që do të ketë imput të keq në shëndetin mendor e të gjithëve”, është shprehur ai.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, tema që ka qenë e përzgjedhur këtë vit është, shëndeti mendor në vendin e punës, që i referohet stresit të vazhdueshëm. Nëse keni problem me shëndetin mendor referohuni te psikologu apo psikiatri.

Çmimi Nobel në mjekësi për vitin 2024 u dha për zbulimin e mikroRNA, një avancim kyç në biologjinë molekulare. Fituesit janë Victor Ambros dhe Gary Ruvkun, të cilët kontribuan në kuptimin e rregullimit të aktivitetit të gjeneve, me pasoja të mëdha për zhvillimin dhe funksionimin e organizmave. Zbulimi i tyre hap mundësi të reja për hulumtime dhe ka implikime për trajtimin e sëmundjeve si kanceri.

Victor Ambros ka kryer kërkimin e tij në Harvard dhe tani është profesor në Universitetin e Massachusetts, ndërsa Gary Ruvkun vazhdon punën në Spitalin e Përgjithshëm të Massachusetts dhe në Harvard. Viti i kaluar çmimi iu dha Katalin Karikó dhe Drew Weissman për punën e tyre mbi vaksinat mRNA./UBTNews/

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) ka dhënë për herë të parë miratimin urgjent për një test të ri që diagnostikon virusin mpox, i njohur më parë si lija e majmunit. Ky test, i prodhuar nga kompania amerikane Abbott Molecular, do t’i lejojë agjencitë e OKB-së të blejnë dhe shpërndajnë materialin në vendet dhe rajonet më të prekura.

OBSH nënvizon se testi do të lejojë zbulesën më të shpejtë dhe më të lehtë të virusit. “Nëse më shumë njerëz testohen për virusin, masat për të frenuar përhapjen e tij mund të zbatohen më shpejt,” theksohet në një deklaratë nga organizata.

Derisa më shumë se 30,000 raste të dyshuara të mpox janë raportuar në Afrikë këtë vit, shumica e tyre në Kongo, numri i rasteve ka filluar të rritet edhe në vende fqinje si Burundi. Aktualisht, vetëm një në tre raste përfundon në dërgimin e një kampioni në një laborator për konfirmim.

Në gusht, OBSH shpalli mpox-in si një “urgjencë të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar” (PHEIC), në përpjekje për të rritur ndërgjegjësimin dhe për të mobilizuar më shumë burime në luftën kundër përhapjes së sëmundjes.

Ndërkohë, në Evropë, ku shpërthimet ishin kontrolluar mirë në vitin 2022, rreziku i përhapjes përsëri të mpox konsiderohet i ulët. Megjithatë, OBSH vazhdon të monitorojë situatën me kujdes, ndërsa tri kompani të tjera kanë aplikuar për miratimin urgjent të testeve të tyre.

Ky hap i OBSH-së është një zhvillim kritik në përpjekjet për të kontrolluar dhe frenuar përhapjen e virusit, duke ofruar shpresë për një përgjigje më efektive ndaj këtij problemi shëndetësor./UBTNews/

178 vjet më parë, më 30 shtator 1846, eteri u përdor për herë të parë si anestezi në mjekësi.

Atë ditë Eben Frost shkoi në zyrën e dentistit William Morton në Boston Massachusetts. Frostit kishte dhimbje në dhëmb. Ai u tmerrua teksa mendonte se kjo dhimbje do të ishte edhe më e madhe pasi t’i hiqej dhëmbi.

Frost iu lut doktor Mortonit që ta hipnotizonte për të mos ndjerë dhimbjen. Por kjo nuk ishte e nevojshme. Doktor Mortoni kishte disa kohë që eksperimentonte me eter. Ai e kishte bërë provë te qeni i tij, macja edhe te vetja, megjithatë asnjëherë te një pacient. Dentisti i tha Frost se ai mund t’i ofronte diçka më të mirë se hipnoza, nëse Frost do ta pranonte.

Frost ra dakord, dentisti Mortoni njomi një shami me eter dhe e udhëzoi pacientin të merrte frymë thellë. Frost humbi ndërgjegjen pothuajse menjëherë, dhe në këtë gjendje dentisti Mortoni i hoqi atij dhëmbin.

Disa javë më vonë, mjekët në Spitalin e Përgjithshëm në Massachusetts, filluan të përdorin eter gjatë operacioneve./UBTnews/