Bota

Përdorim rekord i qymyrit në botë më 2024

Published

on

Përdorimi botëror i qymyrit pritet të arrijë nivel rekord të të gjitha kohëve më 2024, ka thënë Agjencia Ndërkombëtare për Energji, teksa viti që po lëmë pas sipas të gjitha gjasave do të jetë më i ngrohti i regjistruar në histori.

Pavarësisht thirrjeve për të ndalur djegien e lëndës më të ndyrë fosile të njerëzimit që po nxit ndryshime klimatike, ANE ka thënë se pret që kërkesa globale për qymyr të arrijë shifra rekorde për të tretin vit rresht, raporton AFP.

Shkencëtarët kanë paralajmëruar se gazrat serrë që ngrohin planetin duhet të reduktohen në mënyrë drastike, për të kufizuar ngrohjen globale, në mënyrë që të shmangen efektet katastrofike ndaj Tokës dhe njerëzimit.

Më herët, në dhjetor, monitoruesi i klimës i Bashkimit Evropian, Copernicus, tha se viti 2024 “pothuajse sigurisht” do të jetë më i nxehti në histori – duke thyer rekordin e vënë nga viti i kaluar.

Raporti “Thëngjilli 2024” i ANE-së, i publikuar të mërkurën, parashikon se bota do të arrijë kulmin e përdorimit të thëngjillit më 2027, teksa vetëm këtë vit ka kapërcyer shifrën e 8.77 miliardë tonëve.

Por, kjo do të varet nga Kina, e cila gjatë çerekshekullit të fundit ka konsumuar 30 për qind më shumë qymyr sesa pjesa tjetër e botës bashkë, ka thënë ANE.

Kërkesa në rritje e Kinës për energji ka qenë faktori më i madh prapa rritjes së përdorimit të qymyrit, teksa më shumë se një e treta e qymyrit të përdorur në botë është karbonizuar në termocentralet e saj.

Rritja e kërkesës për qymyr në Kinë, si dhe në ekonomitë në rritje, si India dhe Indonezia, minimizuan rënien e vazhdueshme në ekonomitë e avancuara.

Megjithatë, kjo rënie është ngadalësuar në BE dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Përdorimi i qymyrit atje pritet të ulet për 12, përkatësisht 5 për qind, krahasuar me 23 dhe 17 për qind më 2023.REL/

Bota

Gjysma e tokës në Evropë e prekur nga thatësira, vendet më të goditura

Published

on

Një valë e re thatësire ka përfshirë Evropën dhe rajonin e Mesdheut, me 52% të tokës të prekur në fillim të korrikut, sipas të dhënave të Observatorit Evropian të Thatësirës. Kjo është përqindja më e lartë e regjistruar ndonjëherë për këtë periudhë që prej 2012.

Evropa Lindore është më e prekur, me Kosovën, Serbinë dhe Bullgarinë që përjetojnë ndikimin më të madh, në disa zona deri në 100% të territorit.

Në Bullgari, thatësira ka shkaktuar ndërprerje të furnizimit me ujë për mbi 156 mijë banorë.

Në Hungari, 47% e tokës është në nivel paralajmërimi, në Mesdheun Lindor, si në Armeni (95%) dhe Turqi (77%), situata është rënduar edhe nga zjarret.

Në Siri, thatësira kërcënon prodhimin e grurit, duke vënë në rrezik ushqimor mbi 16 milionë njerëz, ndërsa Perëndimi i Evropës përjeton një situatë më të përzier, Franca, Britania dhe Italia kanë raportuar rritje të ndjeshme të tokës së prekur, ndryshe nga Spanja dhe Portugalia, ku përqindjet mbeten minimale.

Kjo valë e re ngre sërish alarmin për ndikimet e ndryshimeve klimatike dhe pasojat e tyre në sigurinë ushqimore dhe furnizimin me ujë.

Continue Reading

Bota

Kanada do të njohë Palestinën

Published

on

By

Kryeministri Mark Carney ka thënë se Kanadaja planifikon të njohë një shtet palestinez në shtator, duke u bërë vendi i tretë i G7 që bën një njoftim të tillë ditët e fundit.

Carney tha se ky veprim varet nga reformat demokratike, duke përfshirë edhe mbajtjen e zgjedhjeve nga Autoriteti Palestinez vitin e ardhshëm pa Hamasin.

Komentet e tij vijnë një ditë pasi Mbretëria e Bashkuar njoftoi se do të njihte një shtet palestinez në shtator nëse Izraeli nuk pranon një armëpushim dhe kushte të tjera dhe një javë pasi Franca zbuloi një plan të ngjashëm, shkruan BBC, transmeton KosovaPress.

Ministria e jashtme e Izraelit e hodhi poshtë njoftimin e Kanadasë, duke e quajtur atë “një shpërblim për Hamasin”. Shumica e vendeve – 147 nga 193 shtetet anëtare të OKB-së – e njohin zyrtarisht një shtet palestinez.

Carney tha se Kanadaja do ta njohë zyrtarisht shtetin e Palestinës në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së që do të mbahet së shpejti.

Ai përmendi zgjerimin e vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor të pushtuar, përkeqësimin e situatës humanitare në Gaza dhe sulmet e 7 tetorit 2023 ndaj Izraelit nga Hamasi si arsye për ndryshimin dramatik të politikës së jashtme të Kanadasë.

Niveli i vuajtjeve njerëzore në Gaza është i patolerueshëm dhe po përkeqësohet me shpejtësi“, u tha Carney gazetarëve të mërkurën.

Ai tha se njohja e shtetësisë palestineze do të varet nga angazhimet e Autoritetit Palestinez për të reformuar rrënjësisht qeverisjen e tij dhe për të demilitarizuar territorin.

Perspektiva e një shteti palestinez po gërryhet para syve tanë“, tha ai.

Continue Reading

Bota

Tërmet i fuqishëm godet Rusinë, cunami rrezikon shtetet rreth Oqeanit Paqësor

Published

on

Një tërmet i fuqishëm me magnitudë 8.8 ballë ka goditur Gadishullin Kamchatka në Lindjen e Largët të Rusisë, duke shkaktuar një cunami deri në katër metra të lartë, duke dëmtuar ndërtesat dhe duke shkaktuar alarme dhe evakuime në të gjithë Oqeanin Paqësor.

Disa persona u plagosën në rajonin e largët rus, dhe banorëve të pjesës më të madhe të bregdetit lindor të Japonisë.

“Tërmeti i sotëm ishte serioz dhe më i forti në dhjetë vitet e fundit”, tha guvernatori i Kamchatka në Telegram.

Ministri Rajonal i Situatave të Emergjencave Sergei Lebedev raportoi se pas tërmetit u regjistrua një cunami prej 3 deri në 4 metrash. “Të gjithë duhet të largohen nga bregu”, tha Lebedev në një video të postuar në rrjetet sociale.

Instituti Amerikan i Sizmologjisë njoftoi se tërmeti ishte në një thellësi prej 19.3 km, rreth 125 km nga Petropavlovsk, një qytet me 165,000 banorë në bregdetin e Gjirit të Avaçës.

Continue Reading

Bota

​Chobanova: Bullgaria ka potencial të bëhet model për kujdesin efektiv të fëmijëve refugjatë

Published

on

Në lansimin e projektit “Krijimi i Shërbimeve Sociale Alternative për Fëmijët Refugjatë të Pashoqëruar në Bullgari”, Drejtoresha e Përfaqësisë së Komisionit Evropian në Bullgari, Yordanka Chobanova, vlerësoi iniciativën si një hap pionier që kombinon inovacionin me dhembshurinë. Ajo theksoi potencialin e Bullgarisë për t’u bërë një model për kujdesin efektiv për refugjatët në të gjithë Evropën.

Të miturit e pashoqëruar janë ndër grupet më të cenueshme që kërkojnë mbrojtje ndërkombëtare, vuri në dukje Chobanova. Këta fëmijë kanë nevojë për më shumë sesa strehim, ata kërkojnë mbështetje të qëndrueshme psikosociale, qasje në arsim dhe trajnim për aftësi jetësore, madje edhe përtej mjediseve institucionale.

Projekti synon të krijojë një model të qëndrueshëm kujdesi të bazuar në komunitet për këta fëmijë, diçka që po bëhet për herë të parë në Bullgari, me potencial për replikim edhe diku tjetër. Chobanova theksoi rëndësinë e bashkëpunimit efektiv midis qeverisë bullgare dhe Komisionit Evropian, duke theksuar se Bullgaria nuk është e vetme në këtë përpjekje.

Iniciativa është në përputhje me Paktin e BE-së për Migracionin dhe Azilin, i cili hyn në fuqi në mesin e vitit 2026 dhe synon të sigurojë menaxhim të drejtë dhe të qëndrueshëm të migracionit, duke mbrojtur njëkohësisht të drejtat themelore, veçanërisht për të miturit e pashoqëruar.

Chobanova shprehu besim tek ekipi i projektit, veçanërisht tek bashkitë, UNICEF-i dhe Organizata Ndërkombëtare për Migracionin, duke përgëzuar përkushtimin dhe qasjen e tyre të përqendruar te njeriu. “Për ata që janë të përfshirë, kjo nuk është thjesht punë – është një mision”, theksoi ajo.

Continue Reading

Të kërkuara