Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, mbërriti në kryeqytetin saudit, Riad, më 13 maj, duke shënuar fillimin e një udhëtimi katër ditor në rajonin e Gjirit Persik, që do ta çojë atë në Katar dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.

Kjo është hera e dytë që Trump e ka zgjedhur mbretërinë si destinacionin e tij të parë të huaj gjatë presidencës, pasi bëri të njëjtën zgjedhje në fillim të mandatit të tij të parë në vitin 2017.

Pasi mbërriti, Trump u prit nga Princi i Kurorës Muhammad bin Salman në aeroport, ku u zhvillua një ceremoni zyrtare mirëseardhjeje, duke përfshirë një tapet mbretëror ngjyrë vjollcë dhe një ceremoni kafeje.

Rrugët e Riadit ishin zbukuruar me flamuj sauditë dhe amerikanë, dhe Aeroplani i Forcave Ajrore u përcoll nga një eskortë ushtarake nga avionët luftarakë sauditë F-15 teksa zbarkoi.

Agjenda e Trump në Arabinë Saudite përqendrohet në sigurimin e marrëveshjeve të mëdha biznesi, me fokus në investimet në inteligjencën artificiale, energjinë dhe marrëveshje të konsiderueshme armësh.

Ai synon të finalizojë marrëveshje që kalojnë një trilion dollarë gjatë këtij udhëtimi, megjithëse ekspertët theksojnë se një shifër e tillë do të ishte e paprecedent.

Vizita përfshin gjithashtu pjesëmarrjen në një forum investimesh, biseda dypalëshe dhe një darkë me princin e kurorës.

Një nga marrëveshjet kyçe që është në tryezë gjatë vizitës së Trump është një marrëveshje bërthamore civile SHBA-Arabi Saudite, e cila do të mbështeste ambiciet e mbretërisë për të zhvilluar sektorin e saj të energjisë bërthamore.

Është e rëndësishme të theksohet se administrata Trump nuk po kërkon më nga Arabia Saudite që të normalizojë marrëdhëniet me Izraelin si një parakusht për avancimin e këtyre bisedimeve bërthamore – një ndryshim i rëndësishëm nga politika e mëparshme amerikane nën presidentin Joe Biden, kur bashkëpunimi bërthamor ishte lidhur me përparimin e normalizimit me Izraelin.

Kjo ndarje e marrëveshjes bërthamore nga normalizimi me Izraelin reflekton si procesin e bisedimeve pa rezultat për paqen për shkak të konfliktit në Gaza, ashtu edhe një lëshim të madh nga Uashingtoni për Riadin.

Zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë dhe vetë Trump kanë konfirmuar se një vizitë në Izrael nuk do të ndodhi gjatë këtij udhëtimi, megjithëse ka pasur spekulime dhe disa shpresa izraelite se ai mund të shtonte një ndalesë në Jerusalem ose Tel Aviv.

“Ne do ta bëjmë atë në një moment tjetër. Por jo për këtë udhëtim“, tha Trump javën e kaluar.

Ky vendim ka shkaktuar shqetësim tek zyrtarët izraelitë, të cilët e shohin atë si një sinjal të ndryshimit të prioriteteve të SHBA-së në rajon dhe rritjes së tensioneve mes Trump dhe Kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu, sidomos për shkak të luftës në Gazë, politikës së presidentit ndaj Iranit dhe strategjisë së tij të përgjithshme rajonale.

Komisioneri i Lartë i OKB-së për të Drejtat e Njeriut, Volker Türk tha se dëbimi i një numri të madh shtetasish të huaj nga SHBA-ja në muajt e fundit ka ngritur shqetësime në lidhje me shkeljet e të drejtave të njeriut.

Në deklaratën e tij me shkrim, Türk tha se sipas të dhënave zyrtare të SHBA-së, 142 mijë njerëz u deportuan nga SHBA-ja në periudhën 20 janar-29 prill.

Ai theksoi se mbetet ende i paqartë fati dhe vendndodhja e të paktën 245 venezuelianëve dhe rreth 30 salvadorianëve të dërguar në El Salvador. “Dëbimi i një numri të madh shtetasish të huaj nga SHBA-ja, veçanërisht në vende të tjera përveç vendeve të tyre në muajt e fundit, ka ngritur një sërë shqetësimesh për të drejtat e njeriut”, potencoi Türk.

Sipas tij, shumë shtetas të huaj u dëbuan në bazë të “Aktit për Armiqtë e Huaj” me arsyetimin se ishin anëtarë të grupeve të caktuara kriminale ndërsa thuhet se mbaheshin në Qendrën për Kontrollin e Terrorizmit (CECOT) në El Salvador.

“Të paraburgosurit në këtë strukturë trajtohen veçanërisht ashpër. Ata nuk kanë qasje në këshilltar ligjor ose me të afërmit ose ndonjë kontakt tjetër me botën e jashtme“, deklaroi Türk.

Ai shtoi se kjo situatë përbën shqetësim serioz lidhur me të drejtën për gjykim të drejtë, të drejtën për mbrojtje nga arrestimi arbitrar, të drejtën për barazi para ligjit, të drejtën për mbrojtje nga tortura ose dëme të tjera të pariparueshme në vendet e tjera si dhe të drejtën për të patur akses në një mjet efektiv juridik.

Në Poloni ka nisur procedura për ndalimin e hyrjes dhe tranzitit nëpër këtë shtet për udhëheqësin e entitetit të Republika Sërpska, Millorad Dodik.

Kjo është konfirmuar më 13 maj për Radion Evropa e Lirë nga Ambasada e Polonisë në Bosnje dhe Hercegovinë.

Procedura është iniciuar për shkak të “shkeljes serioze të integritetit të Bosnjës dhe Hercegovinës, e cila njihet si subjekt i së drejtës ndërkombëtare”, thuhet në njoftimin e Ambasadës.

Ambasada sqaroi se nisma është ndërmarrë nga ministri i Jashtëm i Polonisë, Radosław Sikorski, dhe se një arsyetim i detajuar për vendimin do të publikohet pas përfundimit të procedurës dhe hyrjes në fuqi të ndalimit.

Pushteti në Republikën Sërpska, i udhëhequr nga Dodik, ka nisur miratimin e një sërë vendimesh dhe ligjesh antikushtetuese, për çka Prokuroria e Bosnjës dhe Hercegovinës ka hapur hetime ndaj udhëheqjes së këtij entiteti dhe ka lëshuar urdhërarrest ndaj tyre.

Dodik, së bashku me Nenad Stevandiq dhe Radovan Vishkoviq, përkatësisht kryetarin e Kuvendit dhe kryeministrin e Republikës Sërpska, janë të dyshuar për sulm ndaj rendit kushtetues.

Në muajin mars është lëshuar një urdhërarrest ndaj tyre, pasi nuk iu përgjigjën thirrjes për t’u paraqitur në Prokurorinë e Bosnjës dhe Hercegovinës për t’u marrë në pyetje.

Më 26 shkurt, Gjykata e dënoi Dodikun me një vit burg, si dhe e ndaloi të ushtrojë funksionin e presidentit të Republikës Sërpska për një periudhë gjashtëvjeçare, për shkak të mosrespektimit të vendimeve të përfaqësuesit të lartë ndërkombëtar në Bosnje dhe Hercegovinë.

Për shkak të veprimeve që përbëjnë kërcënim për rendin kushtetues të Bosnjës, Gjermania dhe Austria i vendosën Dodikut, Stevandiqit dhe Radovan Vishkoviqit ndalim hyrjeje në prill.

Dodik, së bashku me anëtarët e familjes dhe bashkëpunëtorët politikë kyç, tashmë ndodhet në listën e sanksioneve të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ndërsa sanksione ndaj tij ka vendosur edhe Mbretëria e Bashkuar./REL/

Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, deklaroi të hënën se vendimi për t’u shpërbërë i grupit militant, Partia e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), ishte një hap i rëndësishëm “për ruajtjen e paqes dhe vëllazërisë”, dhe se Ankaraja do ta ndjekë nga afër këtë proces për të shmangur çdo problem.

PKK-ja, që ka qenë në konflikt me shtetin turk për më shumë se katër dekada, ka vendosur të shpërbëhet dhe t’i japë fund kryengritjes së armatosur. Vendimi i PKK-së pritet të ketë pasoja të gjera politike dhe të sigurisë për rajonin, përfshirë edhe për Sirinë fqinje, ku forcat kurde janë aleate të forcave amerikane.

Duke folur pas mbledhjes së kabinetit në Ankara, Erdogan tha se do të hapen dyert e një epoke të re, sapo PKK-ja të dorëzojë armët, duke e quajtur këtë një hap të rëndësishëm drejt synimit të Ankarasë për një vend të lirë nga terrorizmi.

Ai shtoi se Turqia e sheh këtë hap si një proces që përfshin edhe militantët kurdë në Irak, Siri dhe Evropë.

PKK-ja, e cila është shpallur organizatë terroriste nga Turqia, Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian, e nisi kryengritjen e saj në vitin 1984 me synimin fillestar për krijimin e një shteti të pavarur kurd.

Në vitet e fundit, kërkesat e saj janë zhvendosur drejt autonomisë më të madhe dhe të drejtave për kurdët brenda Turqisë.

Më shumë se 40.000 njerëz janë vrarë gjatë konfliktit që nga viti 1984, kur PKK-ja nisi kryengritjen.

Turqia dhe aleatët e saj perëndimorë e kanë shpallur PKK-në organizatë terroriste.

PKK-ja tha se procesi praktik i shpërbërjes dhe çarmatosjes do të menaxhohet dhe mbikëqyret nga Öcalan, i cili ndodhet në burgim në një ishull pranë Stambollit që nga viti 1999./REL/