Kulturë
Patrica, Itali: Lufta për të rimarrë jetën nëpër shtëpitë e braktisura
Fshati i Patricës, me mezi 3000 banorë, është një vend i pazakontë, një pllajë shkëmbore me pamje të mahnitshme që shtrihet nga lugina e Sacco-it në Italinë qendrore.
Në një fshat të vogël idilik mesjetar në jug të Romës, një përpjekje e guximshme po bëhet për të rimarrë jetën në shtëpitë e braktisuara. Fshati i Patricës, me mezi 3000 banorë, është një vend i pazakontë, një pllajë shkëmbore me pamje të mahnitshme që shtrihet nga lugina e Sacco-it në Italinë qendrore.
Për vite me radhë, shtëpitë e lashta kanë mbetur bosh, ndërsa banorët largohen në kërkim të një të ardhmeje më të ndritshme. Por kryetari i qytetit, Lucio Fiordaliso, po përpiqet të ndryshojë këtë realitet. Në një përpjekje për të rikthyer frymën në fshatin që po vdes, ai ka tentuar të ndjekë modelin e suksesit të qyteteve të tjera italiane duke nxjerrë në shitje shtëpitë e tyre të zbrazëta për një euro ose edhe më pak.
Por sfidat janë shumë. Përderisa në disa qytete autoritetet lokale kanë mundësi ligjore të nxjerrin në shitje pronat e braktisuara pa lejen e pronarëve, ky nuk është rasti për Patricën. Për të shkuar përtej kësaj pengese, duhet disponueshmëria e pronarëve për të hequr dorë nga pronat e tyre të vjetra.
Fiordaliso dhe ekipi i tij morën një përgjigje pozitive nga disa pronarë, por pengesat nuk kanë munguar. Në shumë raste, shtëpitë janë të ndarë midis trashëgimtarëve që janë në mosmarrëveshje me njëri-tjetrin ose nuk mund të bien dakord për shitjen. Nëse të afërmit nuk janë në marrëdhënie të mira, gjetja e një zgjidhjeje bëhet edhe më e vështirë.
Gjithashtu, gjetja e pasardhësve të pronarëve që kanë emigruar për një kohë të gjatë jashtë shtetit është një sfidë tjetër. Për shumë prej tyre, identifikimi mund të jetë i vështirë për shkak të emrave të ndryshëm ose transferimit të pronës së tyre në emër të të huajve pa njoftuar autoritetet lokale. Megjithatë dëshira për të rimarrë jetën në këto shtëpi të lashta është e fortë. Pamja e bukur dhe potenciali për të krijuar një komunitet të ri janë sfidat që nxisin kryebashkiakun Fiordaliso dhe ekipin e tij të vazhdojnë përpara në këtë rrugë të vështirë.
Patrica mbetet një shembull i sfidave të ndryshme me të cilat përballen komunitetet italiane në përpjekjen e tyre për të rimarrë jetën në shtëpitë e braktisuara. Në këtë rrugë të vështirë, synimi është i qartë: të kthejmë njëherë e mirë një fshat të vjetër në një oaz të ri të jetës dhe shpresës./UBTNews/
Në edicionin e radhës të programit “Në bisedë / In Conversation”, Heritage Space mirëpret për herë të parë në Prishtinë shkrimtaren dhe dramaturgen shqiptaro-amerikane Ledia Xhoga.
Ajo do të zhvillojë një diskutim me shkrimtaren dhe përkthyesen Doruntina Vinca, i cili do të fokusohet në romanin e saj të parë, “Keqkuptimi”, i nominuar në listën e gjatë për Booker Prize 2025.
Romani “Keqkuptimi” trajton trashëgimitë e errëta familjare dhe të vendlindjes, si dhe kufirin delikat mes dhembshurisë dhe vetëmbrojtjes.
Në qendër të ngjarjes është një përkthyese shqiptare në Nju Jork, qnjë përfshihet në historinë e një të mbijetuarit të torturave në Kosovë.
Duke u përballur me makthet e klientit e përpjekjet për t’i ndihmuar të tjerët, nis të përjetojë ringjalljen e kujtimeve të mohuara prej kohësh.
Ledia Xhoga, e lindur në Tiranë dhe aktualisht me banim në Bruklin dhe Catskills, ka fituar me këtë roman New York City Book Award, ndërsa është finaliste edhe për Center for Fiction First Novel Prize. Shkrimet e saj janë botuar në platforma prestigjioze si Electric Literature, Lit Hub, Brooklyn Rail, Large Hearted Boy, Intrepid Times, Hobart dhe revista të tjera letrare.
Doruntina Vinca—shkrimtare, hulumtuese dhe përkthyese nga Prishtina, me bazë në Tiranë notohet për punën e saj mbi gjuhën, letërsinë feministe dhe mënyrat se si teksti krijon forma të reja të shpërndarjes së dijes.
Ngjarja organizohet në kuadër të platformës Heritage Space, e zbatuar nga CHwB Kosova, e mbështetur nga Qeveria Suedeze, duke ofruar mundësi të veçantë për publikun me një nga zërat më të rëndësishëm të letërsisë bashkëkohore shqiptaro-amerikane. /A.Z/UBT News/
Në kuadër të temës “Personalitete të shquara” dhe në shënim të Ditës Ndërkombëtare të të Drejtave të Fëmijëve, Posta e Kosovës ka lëshuar sot në qarkullim një emision të ri pullash postare, i dedikuar dy prej figurave më të rëndësishme të letërsisë shqipe për fëmijë: Rifat Kukajt dhe Ymer Elshanit.
Rifat Kukaj (1938–2005) ishte mësues, poet dhe dramaturg, i njohur për stilin e thjeshtë, por të ngarkuar me emocione dhe simbolikë.
Ai krijoi një botë të veçantë letrare për fëmijët, duke lënë pas vepra të paharrueshme si: “Xhuxhi nga Taxhuxhi”, “Lepuri me pesë këmbë”, “Bardhi e Mirushja”, “Rrasa e zogut”, “Shkrepi i diellit”, “Vjollca magjike” dhe shumë poezi të tjera.
Ymer Elshani (1948–1999) ishte poet, prozator dhe kritik letrar, i cili krijoi edhe në fushën e letërsisë për fëmijë, duke sjellë një botë të pasur imagjinare dhe ide të ndjeshme.
Ndër veprat e tij më të njohura renditen: “Çka ëndërrojnë lulet”, “Plaku me violinë”, “Unaza magjike”, “Ndodhitë e hundëkarotës” dhe “Guri i çmueshëm”. Ai u nda nga jeta si martir gjatë luftës në Kosovë, ndërsa pas përfundimit të saj, e bija, Teuta Elshani, botoi disa nga dorëshkrimet e tij të mbetura.
Ky emision i ri i pullave postare vjen si një nderim për kontributin e tyre të jashtëzakonshëm në letërsinë për fëmijë dhe për pasurimin e kulturës shqiptare.
Përjetoni avantazhin e privatësisë me Samsung Galaxy, liria fillon nga siguria
Maldivet bëjnë revolucionin anti-duhan: Ndalohet përgjithmonë për të lindurit pas 2007-ës!
Orav përgëzon Hamzën, pas zgjedhjes në krye të PDK-së: Pres me padurim të punoj me të
Agim Ademi flet për shortin e Kosovës
Catherine Zeta-Jones dhe Michael Douglas: 25 vite dashuri të pandryshuar
AUV asgjëson 2934 kilogramë tranguj të konservuar
Zgjedhjet lokale të 12 tetorit, ngrihet aktakuzë ndaj dy personave
4 ditë zgjedhore brenda një viti – KQZ tregon hapat pas shpalljes së zgjedhjeve të parakohshme
Rrezikohet pezullimi i transportit publik në Prishtinë
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën