Kulturë

Pas Hitlerit: Rilindja e një historie të errët

Published

on

Nga adhurimi sekret në shqetësim të hapur, gjermanët kanë përjetuar një udhëtim kompleks për të përballuar të kaluarën naziste për më shumë se 80 vjet. Një ekspozitë e re, “Pas Hitlerit: Ballafaqimi i Gjermanisë me të kaluarën naziste”, e hapur në Haus der Geschichte në Bonn, eksploron këtë evolucion të mendimit. 

Historia e bustit të Hedwig Maria Ley, një simpatizante e nazistëve, është një nga elementët e ekspozitës që ilustron qëndrimet e ndryshme ndaj Adolf Hitlerit. Pas vdekjes së tij dhe humbjes në Luftën e Dytë Botërore, Ley e fshehu bustin e tij në kopshtin e saj, ndërsa dy dekada më vonë, një i afërm i kopshtarëve e nxori atë dhe e vendosi në dhomën e ndenjës.

Kjo histori tregon se disa gjermanë vazhduan ta adhurojnë një lider tiranik, ndërsa një brez i ri, i njohur si “68erët”, kërkonte të distancohej nga traditat e prindërve të tyre.

Ekspozita e Bonn-it eksploron se si brezat e ndryshëm të gjermanëve janë përballur me të kaluarën naziste. Pas Luftës së Dytë Botërore, shumë gjermanë u përpoqën të fshihnin kujtimet e Hitlerit, duke rinovuar emrat e rrugëve dhe duke u përpjekur të harrojnë rolin e tyre në regjimin nazist. Ky fenomen ilustrohet nga ndjenjat e mohimit të përgjegjësisë, ku shumë njerëz e akuzonin Hitlerin dhe komandantët e tij për krimet e luftës, ndërsa ata vetë vazhdonin të mbajnë pozita në shoqërinë pas luftës.

Ekspozita gjithashtu përmban materiale arkivale që tregojnë si shqiptarët e së kaluarës ishin të prirur të shpreheshin hapur me komente raciste. Pjesëmarrësit e brezit të vitit 1965 në Bavari dhe incidentet e dhunshme kundër hebrenjve theksojnë se racizmi dhe antisemitizmi ishin ende të pranishme në shoqëri, edhe pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore.

Një aspekt i rëndësishëm i ekspozitës është përpjekja e brezave më të rinj për të gjetur të vërtetën mbi regjimin nazist. Seriali “Holokausti”, i transmetuar në vitin 1979, pati një ndikim të madh, duke hapur sytë e shumë gjermanëve ndaj krimeve të kaluara.

Ekspozita i jep gjithashtu hapësirë kujtimit të viktimave. Objekte të zakonshme, si një biletë transporti e mbajtur nga një mbijetues hebre, dhe një biçikletë e dhënë për ruajtje, tregojnë histori personale që përfaqësojnë vuajtjet e atyre që vuajtën nga regjimi nazist.

Megjithatë, sfida për të përballuar të kaluarën vazhdon. Brezat e rinj, të cilët janë rritur pas ribashkimit të Gjermanisë, e shohin historinë e nazizmit si një paralajmërim për të tashmen. Protestat kundër populizmit të djathtë dhe kujtimi i viktimave të dhunës ekstreme të djathtë janë pjesë e angazhimit të tyre.

Ekspozita “Pas Hitlerit” do të qëndrojë e hapur deri më 26 janar 2025, duke theksuar se përballja me të kaluarën naziste mbetet një çështje thelbësore në shoqërinë gjermane sot. Edhe pse Hitler ka vdekur, trashëgimia e tij fashiste vazhdon të jetë një temë e rëndësishme debate dhe reflektimi./UBTNews/

Nga DW, në përkthim dhe përshtatje të D.E.

Kulturë

Filmat më të mirë të PriFest shfaqen në Podujevë në kuadër të MOVING CINEMA

Published

on

PriFest vijon traditën e tij vjetore me programin MOVING CINEMA, duke udhëtuar në qytete të ndryshme të Kosovës me filmat fitues të metrazhit të mesëm.

Stacioni i radhës është Podujeva, ku në bashkëpunim me Teatrin “Avdush Hasani”, më 11 dhjetor, në ora 18:00, publiku do të ketë mundësinë të shohë dy filma të regjisorës Aulona Selmani.

Filmat që do të shfaqen:

SI NË VAJ (Zvicër/Kosovë)

Fitues i edicionit të 15-të të PriFest në kategorinë e filmave të metrazhit të mesëm. Filmi ndjek historinë e Nadies, luajtur nga Ilire Vinca, një vejushë e re e cila gjendet nën vëzhgimin dhe kontrollin e kunatave të saj. Një autoportret nga e kaluara vë në pikëpyetje jetën që ajo ka ndërtuar dhe zgjedhjet e saj.

AND THE WIND WEEPS (Zvicër/Kosovë)

Fitues i edicionit të 16-të të PriFest në të njëjtën kategori. Historia fokusohet te Dauti, i mbijetuari i një masakre ku ka humbur djalin. Pas dy dekadash përgatitje për të dëshmuar në Hagë, e kaluara i lëkundet kur vëllai i tij ndërron jetë, duke e lënë atë të vetmin dëshmitar. Filmi ngre dilema të thella mbi drejtësinë, kujtesën dhe përballjen me traumën.

Përmes programit MOVING CINEMA, PriFest vazhdon të promovojë kinemanë kosovare dhe t’i sjellë publikut në qytete të ndryshme filmat më të vlerësuar të festivalit, duke e bërë artin filmik më të afërt, më të qasshëm dhe më të gjallë në mbarë vendin. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Valbona Lola dhe aktorët e Teatrit të Korçës sjellin poezinë në skenë

Published

on

Në teatrin “Andon Zako Çajupi” u zhvillua mbrëmja poetike “Fajet e Zemrës”, një udhëtim artistik përmes vargjeve të autores Valbona Lola.

Poezitë e përzgjedhura nga vëllimi i saj i fundit, që flasin për jetën, dashurinë, prindërit dhe natyrën, u interpretuan nga aktorët Luiza Xhuvani, Alfred Trebicka, Zamira Kita, Violeta Banushi dhe Blerta Belliu.

Valbona Lola e përshkroi mbrëmjen si “një takim i zemrave”, ku poezia arrin tek publiku përmes zërit të aktorëve.

Ajo theksoi se dominonin lirikat e dashurisë, peizazhet, por edhe temat sociale dhe rebelimi ndaj padrejtësive, përfshirë edhe disa poezi kushtuar Korçës.

Aktorit Alfred Trebicka i pëlqeu sinqeriteti i poezisë së Lolës, duke e cilësuar atë si “poezi qytetare, e ngrohtë dhe e brishtë, që prek elementet bazike të shoqërisë dhe qenies njerëzore”.

Mbrëmja poetike u zhvillua për publikun korçar si pjesë e kalendarit festiv të fundvitit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Gjilani rikthen një pasuri kulturore, restaurimi në fazën e fundit

Published

on

Punimet restauruese në ish-objektin e Teknikës Popullore në Gjilan po i afrohen fundit, duke shënuar një hap të rëndësishëm në ruajtjen e trashëgimisë kulturore dhe arkitekturore të qytetit.

Me një investim prej rreth 200 mijë eurosh nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, objekti po restaurohet plotësisht sipas standardeve profesionale, me qëllim që të ruhet autenticiteti i tij arkitekturor dhe vlerat historike.

Ky projekt jo vetëm që siguron mbrojtjen e këtij monumenti, por edhe i jep mundësi gjeneratave të ardhshme ta përdorin dhe ta vlerësojnë si pjesë të identitetit kulturor të Gjilanit dhe Kosovës.

Ministria ka theksuar po ashtu se investime të tilla janë të domosdoshme për promovimin dhe integrimin e trashëgimisë kulturore në jetën publike dhe kulturore të komunitetit.

/A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Teatri Kombëtar i Kosovës prezanton repertorin për muajin dhjetor

Published

on

Teatri Kombëtar i Kosovës ka publikuar sot listën e shfaqjeve që do të jenë pjesë e repertorit gjatë muajit dhjetor, duke ofruar një përzgjedhje të pasur me drama, komedi, balet dhe shfaqje për fëmijë.

Për publikun e gjerë, në skenën e Teatrit Kombëtar do të jepen shfaqjet:

Hope – një dramë që fton për reflektim mbi sfidat e shpresës dhe jetës njerëzore.

A Jingle of Memories – një produksion i ngrohtë dhe nostalgjik që sjell kujtime të dashura të fëmijërisë dhe festave.

Fluturim mbi Teatrin e Kosovës – një vepër që eksploron historinë dhe rolin e teatrit në kulturën e vendit tonë.

Një vit i mirë – një shfaqje e dedikuar fëmijëve, e cila përmes tregimeve dhe lojës sjell mësime mbi miqësinë dhe vlerat e jetës.

Bouncers – një dramë energjike dhe dinamike që trajton marrëdhëniet dhe tensionet në shoqëri.

Balet për fëmijë – performancë artistike për më të vegjëlit, e cila kombinon muzikën dhe lëvizjen në një histori tërheqëse.

Litari – një vepër që fton për të reflektuar mbi temat sociale dhe individuale të kohës tonë.

Art – një produksion i njohur ndërkombëtarisht që eksploron raportin midis artit dhe jetës së përditshme.

Repertori i dhjetorit synon të ofrojë përvojë të pasur kulturore për të gjitha moshat, duke kombinuar dramat moderne me vepra klasike dhe programe edukative për fëmijë.

TKK i fton të gjithë vizitorët të shijojnë këto shfaqje e të bëhen pjesë e jetës kulturore aktive të vendit. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Të kërkuara