

Aktualitet
Paralajmërimi i shkencëtarëve: Toka tani mban dy herë më shumë nxehtësi se më 2005
Published
4 years agoon
By
UBT newsSipas hulumtimit të fundit, Toka sot kap dy herë më shumë nxehtësi sesa 15 vjet më parë.
Shkencëtarët kanë analizuar të dhënat nga projekti CERES i NASA, i cili mbledh informacion nga disa satelitë në orbitë dhe mat se sa energji absorbon planeti ynë në formën e dritës së diellit dhe sa prej saj lëshon përsëri në hapësirë në forma e rrezatimit infra të kuqe.
Diferenca midis energjisë hyrëse dhe dalëse quhet çekuilibër i energjisë dhe studimi tregoi se në periudhën midis 2005 dhe 2019, ky çekuilibër u dyfishua në krahasim me vitet e mëparshme, shkruan Space.com.

Ekspertët gjithashtu përdorën të dhëna nga Argo, një rrjet ndërkombëtar i sensorëve të instaluar përtej oqeaneve të botës, të cilat matin shkallën e ngrohjes së tyre.
“Dy mënyra të pavarura në të cilat mund të maten ndryshimet në çekuilibrin energjetik të Tokës tregojnë rezultate të ngjashme”, tha shkencëtari atmosferik Norman Loeb, autori kryesor i studimit të ri dhe udhëheqësi i projektit të CERES.
“Trendet e vëzhguara janë në një farë kuptimi mjaft alarmante,” shtoi ai.
Loeb dhe kolegët e tij arritën në përfundimin se ngrohja e shtuar është një rezultat i kombinuar i proceseve natyrore dhe aktiviteteve njerëzore. Për shembull, përqendrimet e rritura të gazrave serë si dyoksidi i karbonit dhe metani në atmosferën e Tokës çojnë në kapjen e më shumë nxehtësisë. Kjo çon në një zvogëlim të sipërfaqes së shtresës së akullit, e cila nga ana tjetër shkakton më pak reflektim të energjisë hyrëse nga sipërfaqja e planetit.
Por ekspertët kanë zbuluar se një model i përsëritur natyror i quajtur Oscilimi Dekadal i Paqësorit (PDO) gjithashtu kontribuon në ngrohjen.
PDO shkakton luhatje të rregullta në temperaturën e Oqeanit Paqësor, me pjesët perëndimore të bëhen më të ftohta dhe pjesët lindore të ngrohta gjatë dhjetë vjetëve, kështu që situata ndryshon gjatë dekadës së ardhshme. Në vitin 2014, filloi një fazë jashtëzakonisht intensive e PDO-së që shkaktoi zvogëlimin e formimit të reve mbi oqean, i cili nga ana e tij rezultoi në rritjen e thithjes së energjisë në hyrje.
“Është ndoshta një kombinim i aktivitetit antropogjenik dhe ndryshueshmërisë së brendshme”, tha Loeb, duke iu referuar efekteve që kanë aktiviteti njerëzor dhe variacionet natyrore në sjelljen e ekosistemit planetar.
Loeb shton se megjithëse studimi mbulon vetëm një periudhë relativisht të shkurtër kohe, shkalla e bllokimit të nxehtësisë tregon se planeti ynë është në çekuilibër më të madh të energjisë sesa mendohej dhe se ndryshimi më serioz i klimës siç janë rritja e përshpejtuar e temperaturës dhe ngritja e niveleve të detit mund të jetë pritet
Studimi “Satellite and Ocean Data Reveal Marked Increase in Earth’s Heating Rate” u botua në revistën “Geophysical Research Letters”.
Aktualitet
UBT në hap me zhvillimin e qëndrueshëm në sektorin e ushqimit dhe agrikulturës
Published
1 hour agoon
September 16, 2025By
Driton Iseni
Prof. Dr. Emine Daci Zejnullahi, profesoreshë në Fakultetin e Shkencave të Ushqimit me Bioteknologji dhe në Fakultetin e Inxhinierisë së Agrikulturës dhe Mjedisit, në UBT, ka nënshkruar kontratën për zbatimin e projektit shkencor: “Përdorimi i mbetjeve agro-industriale të patates për zhvillimin e produkteve bioteknologjike të qëndrueshme në VIPA CHIPS – Zgjidhje për ekonomi qarkore dhe qëndrueshmëri industriale”, i financuar nga MAShTI në kuadër të projekteve shkencore 2025.
Ky projekt synon të mbështesë sektorin privat në menaxhimin e mbetjeve të industrisë ushqimore, duke i kthyer ato në produkte finale me vlerë, si dhe duke reduktuar ndikimin negativ në mjedis dhe duke sjellë përfitime ekonomike e sociale.
Zbatimi i projektit do të bëhet me përfshirjen e profesorëve të tjerë të departamentit dhe studentëve të nivelit Master, duke kontribuar në ngritjen e kapaciteteve kërkimore dhe në zhvillimin e qëndrueshëm të sektorit.
Aktualitet
Spanja kërkon përjashtimin e Izraelit nga garat sportive
Published
6 hours agoon
September 16, 2025By
UBT News
Kryeministri i Spanjës, Pedro Sánchez, ka bërë thirrje që Izraeli të përjashtohet nga ngjarjet sportive ndërkombëtare për aq kohë sa vazhdon ofensiva e tij në Gaza.
Deklarata erdhi pas ndërprerjes së parakohshme të garës së çiklizmit Vuelta a España në Madrid, ku protestues pro-palestinezë bllokuan itinerarin.
Sánchez tha se Izraeli nuk duhet të përdorë sportin për të zbardhur barbarizmin e tij dhe shprehu admirim të thellë për protestuesit paqësorë.
Ai shtoi se ngjarjet në Madrid duhet të nxisin një debat global mbi pjesëmarrjen e Izraelit në sport.
Ndërkohë, opozita konservatore në Spanjë e akuzoi kryeministrin për nxitje trazirash dhe njollosje të imazhit të vendit, ndërsa qeveria izraelite e cilësoi qëndrimin e tij si “anti-Izrael dhe antisemit”, raporton The Guardian.
Protestat tërhoqën mbi 100 mijë njerëz, ku pati përplasje me policinë dhe dhjetëra të lënduar. Një sondazh i fundit tregoi se shumica e spanjollëve mbështesin qëndrimin kritik të qeverisë ndaj Izraelit./S.K/KP/
Aktualitet
Prezantohet skema e granteve për energji të pastër për bizneset prodhuese
Published
7 hours agoon
September 16, 2025By
UBT News
Është bërë prezantimi i skemës së granteve për energji të pastër ku mori pjesë edhe kryeministri në detyrë Albin Kurti i cili përmendi dhe dy prioritetet e qeverisë me të cilën edhe udhëheqi për katër vite.
“Shumë prej jush që jeni të pranishëm e qindra prodhues të tjerë tashmë i keni hapur dyert për linja automatike për robot e për pajisje të reja falë 100 milion euro kredive investuese të subvencionuara për 379 ndërmarrjet dhe 12 milionë euro të tjera për 440 biznese të cilat e zgjeruan kapacitet pa e rrezikuar bilancin. Për këtë jemi siguruar që të shfrytëzojmë edhe përkrahjen e mërgatës sonë përmes emitimit të boneve të thesarit në vlerë prej 10.4 milionë euro të cilët kanë mundësuar investimet për prodhuesit vendor. Si vazhdimësi e investimeve që kemi bërë deri më tani skema të cilën po e prezantojmë sot është reflektim i dy prioriteteve të qeverisë sonë. E para përkrahjes së sektorit privat e veçanti të prodhuesit dhe rritjes së konkurrueshmërisë së produkteve vendore dhe e dyta, rritjes së efiçiencës së energjisë e cila po ashtu ndërlidhet ngushtë me uljen e kostos së prodhimit dhe rritjes së konkurueshmërisë në tregun vendor e ndërkombëtar”, tha mes tjerash Kurti.
Ndërsa ministrja në detyrë e ekonomisë, Artane Rizvanolli tregoi më shumë detaje për këtë skemë.
“Jemi të gatshëm që të zbatojmë këto skema të reja me një bashkëpunim të ngushtë që siguron një bashkëpunim të ngushtë nga ministritë relevante, nga njëra anë ajo e Ministrisë së Tregtisë dhe në anën tjetër ajo e Ekonomisë dhe kjo skemë vjen në një moment kyç kur në Kosovë po zbatohet faza e dytë e liberalizimit të tregut ku mbi 700 kompani tashmë operojnë në treg të liberalizuar dhe kjo është mënyra jonë për të siguruar që ata që prekën më së shumti pra bizneset prodhuese, pra që janë dhe shtylla kryesore të kenë përkrahjen e duhur për të bërë investime që janë të dobishme për ta dhe për ekonominë e Kosovës në shumë mënyra, duke përfshirë këtu rritjen e konkurrueshmërisë, uljen e kostos, ndikimin në uljen e importit si dhe të ketë biznese më të gjelbra dhe më konkurrueshme në Evropë sot dhe në të ardhmen”, tha Rizvanolli.
“Skema e granteve për energji të pastër do të ofrojë deri në 20 mijë euro grant për një masë të vetme ose deri në 25 mijë euro nëse kombinohen dy masa, ndërsa mbi afatet e aplikimit mund të gjinden në faqen e Ministrisë së Ekonomisë, KIESA dhe MINT”, tregoi Rizvanolli.
E pranishme ishte edhe ministrja MINT-it në detyrë, Rozeta Hajdari dhe ambasadori i Luksemburgut në Prishtinë, Sh.T. Eric Dietz./S.K/EO/
Aktualitet
Haradinaj paralajmëron trazira nëse dënohen ish-krerët e UÇK-së
Published
7 hours agoon
September 16, 2025By
UBT News
Ish-nënkryetari i OVL-UÇK, Nasim Haradinaj, ka deklaruar se nëse ish-krerët e UÇK-së dënohen nga Gjykata Speciale në Hagë, mund të ketë trazira në Ballkan.
Haradinaj u shpreh se situata më e ndjeshme do të jetë në Maqedoni.
“Këtë e kam thënë që një muaj e gjysmë më parë. Do ketë trazira në Ballkan dhe pikërisht pika më e dobët do të jetë në Maqedoni, sepse aty ende janë senet e koklavitura, sepse ka filluar edhe trysnia mbi shqiptarët”, tha ai.
Ndërkohë, procesi gjyqësor ndaj katërshes së UÇK-së është drejt fazës përfundimtare.
Ditën e djeshme dhe sot do dëshmojë ish-zyrtari i lartë amerikan, James Rubin, ndërsa në fund të dhjetorit pritet të përcaktohet nëse do të mbyllet procesi gjyqësor i katër të akuzuarve./S.K/EO/

E dëgjojmë teksa përmendet shpesh! Çfarë është një atak paniku dhe si ta kapërcejmë?

Zyrtare: Loja Shqipëri-Serbi luhet në Leskovc

Xhelozia e Angelina Jolie ndaj Marion Cotillard për lidhjen me Brad Pitt

UBT në hap me zhvillimin e qëndrueshëm në sektorin e ushqimit dhe agrikulturës
Ja gabimi që ju dëmton rëndë flokët

Lewandowski drejt largimit, Laporta rikthen ëndrrën e madhe

Djali i axhës qëllon për vdekje të afërmin, kërkohet paraburgim 30-ditor

Vdes Robert Redford, legjenda e kinemasë amerikane

Kos: Shpejtësia e Shqipërisë për integrimin mbresëlënëse
Të kërkuara
-
Aktualitet3 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26