Aktualitet

Pandemia ndikoi në mbylljen e mbi 10 mijë bizneseve

Published

on

Përveç në shëndetin publik, pa dyshim pandemia ka ndikuar dukshëm edhe në rënien ekonomike në Kosovë, në rënien e cilësisë në arsim, mbylljen e mbi 10 mijë bizneseve dhe humbjen e mbi 50 mijë vendeve të punës.

Kështu është thënë sot në tryezën e organizuar nga Instituti për hulumtime sociale “Paragon”, me temën “Ndikimi i pandemisë COVID-19 në tregun e punës, sfidat si dhe pritshmëritë”.

Florian Aliu nga ky Institut gjatë prezantimit të hulumtimit theksoi se pandemia ka ndikuar që për rreth 150 mijë punëtorë në sektorin privat ende kanë vështirësi t’u sigurohen pagat. Teksa ka shtuar se te rritja e të hyrave në buxhetin e shtetit ka ndikuar tërheqja e 10 përqind të Trustit.

“Ndikimi i pandemisë shprehur në numra tregon se afër 50 mijë punëtorë kanë humbur vendin e tyre të punës, dhe afër 10 mijë biznese të vogla dhe të mesme kanë falimentuar. Por mbi 150 mijë punëtorë hasin ende në vështirësi në paga. Të hyrat e shtetit janë rritur me zbutjen e masave dhe me ndihmën nga pakot ekonomike. Në janar të vitit 2020 janë 111 milionë euro të hyra në doganë, kurse në janar të vitit 2021 kemi një rritje në 123 milionë euro të hyra në doganë. Kjo vjen si rezultat i futjes në treg të 200 milionë euro nga Trusti, rritja e konsumit dhe fuqizimit të konsumatorit”, theksoi ai.

Ndërsa, Arian Vranica nga Shoqata e Gastronomisë së Kosovës, tha se 64 përqind është rënia e të hyrave në gastronomi ose siç tha ai 20 milionë dëmet në këtë sektor për shkak të masave shtrënguese që ishin ndërmarrë për parandalimin e përhapjes së Covid-19.

Vranica po ashtu tha se 11 mijë punëtorë kanë humbur vendet e punës në gastronomi.

“Ne, sipas të dhënave publike të Agjencisë së Statistikave në tre mujorin e dytë të vitit 2020, sa i përket qarkullimit kemi 64 përqind rënie si sektor, ku në shifra i bie që rreth 20 milionë euro kemi pësuar dëme. Kjo shifër është e madhe duke marrë parasysh edhe impaktin e sektorit të gastronomisë në ekonominë e vendit, pra duke qenë punëdhënësi numër 3 më i madh në vend, andaj, që nga fillimi e deri më tani është dashur që të ketë një qasje më proaktive sa i përket konsideratës ndaj këtij sektori kaq të zhvilluar. Dëmet nuk kanë qenë vetëm këto. Ne kemi pasur edhe një raport hulumtues të cilin e kemi realizuar më 23 nëntor të vitit 2020, dhe këto të dhëna kanë qenë mjaft shqetësuese ku kemi parë që të 89 përqind e bizneseve deri në tetor kanë punuar me humbje, vetëm 11 përqind e tyre kanë qenë në gjendje rentabile”, theksoi Vranica.

Edhe Fisnik Dukolli nga Instituti “Paragon” tha se në periudhën e pandemisë Covid-19 tash e një vit ka pësuar gjithashtu edhe cilësia në arsim, dhe tërë zinxhiri ekonomik, me mbyllje të bizneseve dhe humbje të vendeve të punës.

Dukolli tha se përveç sektorit të gastronomisë, ndërtimtarisë dhe prodhimit, ka pësuar mjaft edhe sektori medial në Kosovë.

“Pa dyshim që pandemia në vendin tonë ashtu si në krejt botën ka ndikuar dukshëm në rënien ekonomisë, duke prekur pothuajse të gjithë sektorët e jetës sonë, ku më pak e ku më shumë. Gjithsesi nga kjo pandemi ka pësuar një rënie mjaft të madhe cilësia në sektorin e arsimit si dhe efikasiteti në shërbimet e administratës shtetërore dhe lokale. Pandemia ka ndikuar negativisht në tërë zinxhirin ekonomik duke prekur të gjithë grup moshat dhe të punësuarit aktiv në tregun e punës në sektorin privat për të manifestuar në mbylljen e bizneseve, por edhe humbje të vendeve të punës. Duke marrë parasysh se Kosova ka një treg të punës kryesisht në ofrimin e shërbimeve, sektorët më të rënduar dalin të jenë gastronomia dhe ndërtimtaria, por që impakt negative kemi pasur shumë edhe në prodhimtari, transport, turizëm, agrobiznes dhe në tregun medial”, tha Dukolli.

Disa nga rekomandimet për institucionet kompetente, të cilat ky Institut mendon që janë të vlefshme, janë ndërtimi i një sistemi të fortë shëndetësor, forcimi i skemës për mbrojte sociale dhe ekonomike, rritje e sistemit të mbrojtjes për punëtorët dhe të drejtat e tyre si dhe mobilizimi i burimeve financiare për transformimin ekologjik të ekonomisë.

Bota

Forcat siriane përgatiten për t’u kthyer në qytetin e druzëve, pavarësisht paralajmërimeve nga Izraeli

Published

on

By

Forcat siriane janë duke u përgatitur për t’u kthyer në qytetin e pakicës fetare druze, Suveida, për t’iu dhënë fund luftimeve me fiset beduine, tha të premten një zëdhënës i Ministrisë së Brendshme të Sirisë, duke e vënë në rrezik një armëpushim të brishtë në jug të vendit.

Luftimet e përgjakshme disaditore që shpërthyen kur luftëtarët beduinë dhe druzë u përplasën në provincën Suveida u ndalën përkohësisht pas shpalljes së armëpushimit të mërkurën.

Luftimet kishin shtyrë Qeverinë siriane t’i zhvendoste trupat e saj atje, duke përshkallëzuar më tej dhunën.

Në këto përleshje u përfshi edhe Izraeli, i cili tha se nuk do ta lejojë Qeverinë siriane, e drejtuar nga islamistët, të vendosë trupa në jug të Sirisë dhe goditi forcat siriane në Suveida, si dhe Ministrinë e Mbrojtjes së Sirisë dhe pranë Pallatit Presidencial në Damask.

Trupat siriane u tërhoqën nga Suveida pasi u shpall armëpushimi, por përplasjet shpërthyen sërish të enjten në mbrëmje mes luftëtarëve beduinë fisnorë dhe druzëve, të cilët janë pjesë e një pakice fetare që ka ndjekës edhe në Liban dhe Izrael.

Ushtria izraelite kreu sulme të reja ajrore në provincën Suveida gjatë natës.

Duke i përshkruar sundimtarët e rinj të Sirisë si xhihadistë të maskuar, Izraeli është zotuar se do ta mbrojë pakicën druze në Siri nga sulmet, pasi është nxitur edhe nga vetë druzët në Izrael.

Mosbesimi i thellë i Izraelit ndaj udhëheqjes së re islamiste të Sirisë duket se bie ndesh me Shtetet e Bashkuara, të cilat thanë se nuk e mbështesin sulmin e fundit izraelit në Siri.

SHBA-ja ndërhyri për të ndihmuar në arritjen e armëpushimit të mëparshëm mes forcave qeveritare dhe luftëtarëve druzi, dhe Shtëpia e Bardhë tha të enjten se dukej se armëpushimi po zbatohej.

Presidenti i përkohshëm i Sirisë, Ahmed al-Sharaa, i cili ka punuar për të krijuar marrëdhënie më të ngrohta me SHBA-në, e akuzoi Izraelin se po përpiqet ta përçajë Sirinë dhe premtoi se do ta mbrojë pakicën druze./REL

Continue Reading

Bota

BE-ja arrin pajtueshmëri për paketën e re të sanksioneve kundër Rusisë

Published

on

By

Vendet e Bashkimit Evropian janë pajtuar të premten për miratimin e një pakete të re sanksionesh kundër Rusisë për shkak të luftës së saj në Ukrainë, si dhe për uljen e çmimit tavan për eksportet e naftës ruse.

Paketa e 18-të e ndëshkimeve ekonomike ndaj Rusisë prej se ajo e nisi pushtimin e vendit fqinj më 2022, u miratua pasi Sllovakia hoqi dorë nga kundërshtimi disa javor, pas bisedimeve me Brukselin lidhur me planet për t’i hequr gradualisht importet e gazit rus.

BE-ja sapo miratoi një nga paketat më të forta të sanksioneve kundër Rusisë deri më tani”, tha shefja e politikës së jashtme të BE-së, Kaja Kallas.

Çdo sanksion dobëson aftësinë e Rusisë për të bërë luftë. Mesazhi është i qartë: Evropa nuk do të tërhiqet nga mbështetja për Ukrainën. BE-ja do të vazhdojë të rrisë presionin derisa Rusia të ndalojë luftën”, shtoi ajo.

Kryeministri i Sllovakisë, Robert Fico, i njohur për qëndrimet e tij proruse, hoqi dorë nga kundërshtimi pasi mori “garancitë” e kërkuara nga Brukseli në lidhje me çmimet e gazit, ndërkohë që blloku synon t’i ndërpresë plotësisht importet ruse deri në fund të vitit 2027.

Si pjesë e sanksioneve të reja që synojnë t’i dobësojnë financimet për luftën e Rusisë, diplomatët thanë se BE-ja është pajtuar ta ulë çmimin tavan për naftën ruse të eksportuar në vendet e treta 15 për qind nën vlerën e tregut.

Kjo ndodh pavarësisht se aleatët e BE-së nuk arritën ta bindin presidentin amerikan, Donald Trump, ta mbështesë planin.

Tavani i çmimit është një nismë e G7-ës që synon ta kufizojë shumën e parave që Rusia fiton nga eksporti i naftës në vende si Kina dhe India.

Çmimi tavan për naftën, i vendosur në 60 dollarë nga G7 në vitin 2022, synon ta kufizojë çmimin me të cilin Moska mund të shesë naftë nëpër botë, duke ua ndaluar kompanive të transportit dhe atyre të sigurimeve që të merren me eksportet ruse mbi këtë shumë.

Sipas skemës së re të BE-së – që pritet të mbështetet nga aleatë të G7-ës si Britania dhe Kanadaja – niveli i ri do të nisë me 47.6 dollarë dhe mund të rregullohet në të ardhmen në përputhje me ndryshimet në çmimet e naftës.

Gjithashtu, zyrtarët thanë se BE-ja do të vendosë në listën e zezë mbi 100 anije të tjera të ashtuquajturës “flotë në hije”, që janë cisterna të vjetra të përdorura nga Rusia për t’i anashkaluar kufizimet për eksportin e naftës.

Po ashtu, parashikohen masa për t’ua pamundësuar tubacioneve të gazit në Detin Baltik, Nord Stream 1 dhe 2, të bëhen sërish në punë.

Sanksione do të vendosen edhe ndaj një rafinerie nafte në Indi që është në pronësi ruse dhe ndaj dy bankave kineze, pasi BE-ja po përpiqet të kufizojë lidhjet e Moskës me partnerët ndërkombëtarë.

Sanksionet e reja pritet të miratohen zyrtarisht nga ministrat e BE-së më vonë gjatë ditës së premte./REL

Continue Reading

Bota

Kancelari gjerman Merz: Evropa po bën më shumë për mbrojtjen në koordinim me SHBA-në

Published

on

By

Kancelari gjerman Friedrich Merz ka pranuar kritikat e SHBA-së se Evropa deri më tani kishte bërë shumë pak për të financuar mbrojtjen dhe sigurinë e saj, por tani ai beson se palët ndodhen në të njëjtën linjë.

“Ne e dimë që duhet të bëjmë më shumë dhe jemi duke bërë më shumë”, tha Merz në një intervistë për BBC.

Ai shtoi se ka zhvilluar tre takime me ish-presidentin Donald Trump dhe se ata bisedojnë çdo javë.

“Po përpiqemi të sjellim fundin e kësaj lufte. Po koordinohemi për Ukrainën dhe për tarifat tregtare. Jemi në telefon një herë në javë, po koordinojmë përpjekjet tona. Një çështje është lufta në Ukrainë, dhe e dyta janë debatet dhe tarifat tona tregtare”, u shpreh kancelari gjerman.

Merz, i cili është mbështetës i fuqishëm i Ukrainës, vizitoi Kievin vetëm katër ditë pas marrjes së detyrës në maj, së bashku me kryeministrin britanik Keir Starmer dhe presidentin francez Emmanuel Macron.

Ai theksoi:

“Rusia është një kërcënim për paqen dhe rendin politik në Europë, jo vetëm për Ukrainën.”

Pas kritikave të ashpra nga zëvendëspresidenti amerikan JD Vance gjatë Konferencës së Sigurisë në Mynih, Merz u njoh me nevojën që Evropa të forcojë vetë mbrojtjen e saj. Kjo ka çuar në ndryshime në kushtetutën gjermane për të lejuar një rritje të konsiderueshme të buxhetit ushtarak.

“Ushtria jonë nuk është mjaftueshëm e fortë, ndaj po investojmë shumë”, deklaroi kancelari.

Gjermania, Britania e Madhe dhe Franca po ndërtojnë një aleancë të re, të quajtur “E3”, që do të fokusohet në sigurinë, politikën e jashtme dhe zhvillimin ekonomik. Merz vuri në pah marrëdhëniet e ngushta me Starmer dhe Macron, ndërsa presidenti francez pritet të vizitojë Berlinin javën e ardhshme.

Në kuadër të traktatit britaniko-gjerman, Merz konfirmoi gjithashtu mbështetjen për ndihmë shtesë ushtarake për Ukrainën, duke përfshirë raketa me rreze veprimi deri në 2,000 kilometra.

Continue Reading

Bota

Gjermania dhe Britania nënshkruajnë paktin e mbrojtjes së ndërsjellë

Published

on

Britania dhe Gjermania kanë nënshkruar një traktat të rëndësishëm mbrojtjeje se si udhëheqësit evropianë po bashkohen për t’u përballur me një peisazh sigurie të ngatërruar nga politika e jashtme: “Amerika e Para” e Presidentit Trump dhe sulmi i pamëshirshëm i Presidentit Vladimir Putin ndaj Ukrainës.

Marrëveshja anglo-gjermane, e nënshkruar nga kryeministri Keir Starmer dhe kancelari Friedrich Merz gjatë vizitës së tij në Londër, mbulon energjinë, bashkëpunimin ekonomik dhe migracionin, përveç mbrojtjes, raporton “New York Times”.

Ajo bazohet në një marrëveshje të nënshkruar tetorin e kaluar, sipas së cilës të dy vendet ranë dakord të bashkëpunojnë në mbrojtjen e ndërsjellë, me ushtrime të përbashkëta ushtarake dhe zhvillimin e armëve të sofistikuara.

Traktati përfshin një premtim nga të dy vendet për ta konsideruar një kërcënim kundër njërit si një kërcënim kundër tjetrit, duke deklaruar se ata do të “ndihmojnë njëri-tjetrin, përfshirë me mjete ushtarake, në rast të një sulmi të armatosur ndaj tjetrit”.

Kjo i bëri jehonë gjuhës së miratuar nga Britania dhe Franca, të cilat u zotuan javën e kaluar të koordinojnë më ngushtë arsenalet e tyre bërthamore në përgjigje të kërcënimeve kundër aleatëve evropianë.

Gjermania nuk zotëron armë bërthamore, por është furnizuesi i tretë më i madh i pajisjeve ushtarake në Ukrainë, pas Shteteve të Bashkuara dhe Britanisë, sipas Institutit Kiel për Ekonominë Botërore.

Zyrtarët gjermanë u thanë gazetarëve këtë javë se marrëveshja, të cilën ata e quajnë “kontratë miqësie”, është përpjekja e fundit për t’i afruar dy vendet në një kohë shqetësimesh të shtuara për sigurinë dhe për të kapërcyer ndarjet që ishin hapur nga dalja e Britanisë nga Bashkimi Evropian./Ekonomia Online

Continue Reading

Të kërkuara