Shëndet
Pandemia dhe rrjetet sociale rrisin problemet e shëndetit mendor tek të rinjtë
Përfshirë edhe çrregullimet e të ngrënit.
Published
3 years agoon
By
UBT newsSituata e pandemisë së COVID dhe rrjetet sociale po shkaktojnë rritje të problemeve të shëndetit mendor, duke përfshirë edhe çrregullimet e të ngrënit, tek të rinjtë.
Një studim i NHS në Londrën Perëndimore tha se referimet për shërbimet e shëndetit mendor për fëmijët dhe adoleshentët ishin rritur me 140%, sipas Sky News.
Lizzie, një ish-paciente në West London NHS Trust, zhvilloi anoreksi në adoleshencë pasi luftoi me ankthin dhe depresionin kur ishte vetëm 12 vjeç.
“Më kujtohet se isha shumë vetëm në shkollë. Unë gjithmonë isha vërtet e shoqërueshme. Unë isha duke ngrënë drekë vetëm, duke u tërhequr gjithnjë e më shumë nga gjërat që unë bëja më parë”, tha ajo.
Lizzie, e cila tani po studion për t’u bërë mjeke, tha se sjellja e saj u bë gjithnjë e më e tërhequr dhe nuk u zbulua nga familja e saj apo mësuesit në shkollë.
Në kohën kur Lizzie mbushi 15 vjeç, anoreksia e saj u bë aq e keqe sa u shtrua në spital psikiatrik dhe u trajtua për 10 javë. Pikërisht atëherë Lizi e kuptoi për herë të parë se sa e sëmurë ishte vërtet.
“Unë hyra me mamin dhe babin tim dhe menjëherë personi i parë që pashë kishte një plagë në kokë nga përplasja. Dhe kjo ishte hera e parë që e shihja me të vërtetë këtë dhe isha pak e befasuar.”
“Dhe më pas mbaj mend një pacient tjetër atje, i cili kishte prerë të gjithë krahun. Mbaj mend natën time të parë në spital dhe sapo kisha vakti i parë atje ishte salcice dhe pure, dhe unë nuk e kisha ngrënë atë për ndoshta katër vjet. Dhe më pas tortë për ëmbëlsirë dhe mbaj mend që e hëngra atë dhe çuditërisht në fakt u ndjeva mjaft krenare për veten time, por kontaktova me prindërit e mi më vonë dhe më kujtohet se qava u thash atyre ju lutem më merrni. Isha absolutisht e tmerruar”, tha ajo.
Mbi një milion britanikë kanë çrregullim të të ngrënit
Rreth 1.25 milionë njerëz në Mbretërinë e Bashkuar kanë një çrregullim të të ngrënit, dhe ai merr më shumë jetë se çdo gjendje tjetër psikiatrike.
Një raport i ri nga Komiteti i Përbashkët për Shëndetin dhe Kujdesin Social ka kërkuar që të bëhet më shumë për të rregulluar mjekimet, duke përfshirë ndryshimin e përmasave të trupit ose ngjyrës së lëkurës.
Komiteti kërkon gjithashtu më shumë kontrolle për procedurat kozmetike jo-kirurgjikale, të tilla si injeksionet e botoksit, duke përfshirë një skemë licencimi për ofruesit apo standardet minimale të trajnimit.
Të dhënat digjitale të NHS tregojnë se përqindja e fëmijëve dhe të rinjve në Angli me probleme të mundshme të të ngrënit është rritur ndjeshëm që nga viti 2017, nga 6.7% në 13% tek 11-16-vjeçarët dhe nga 44.6% në 58.2% tek 17-19-vjeçarët.
Në 2020/21, NHS pa një rritje prej 83% të kërkesës për shërbimet urgjente të çrregullimeve të të ngrënit dhe një rritje prej 41% për shërbimet rutinë.
Të dhënat tregojnë gjithashtu se midis prillit dhe tetorit 2021, ka pasur 4,238 shtrime në spital për çrregullime të të ngrënit për fëmijët e moshës 17 vjeç e poshtë, 41% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
“Ka kaq shumë, s’kam parë kaq ndonjëherë në karrierën time”
Dr Derek Tracy, drejtor në West London NHS Trust, thotë se ai kurrë nuk ka parë një kërkesë kaq të lartë për trajtimin e shëndetit mendor.
“Kaq shumë nuk kam parë ndonjëherë në karrierën time. Nuk ka dyshim se ne jemi në një pozicion të ndryshëm nga vendi ku ishim në nivel kombëtar rreth tre vjet më parë. Numrat janë rritur, ata janë në rritje në të gjitha grupmoshat dhe në të gjitha llojet e prezantimeve. Dua të them, është e qartë që një ndër faktorët është pandemia”, tha ai.
“Ka një izolim të shtuar, puna nga shtëpia është e mrekullueshme për disa njerëz. Nuk është për njerëzit e tjerë. Dhe mendoj se mënyra jonë e jetesës ka ndryshuar dhe është një kohë ankthi, njerëzit do të kenë të afërm që janë të sëmurë, ndoshta vuajnë nga COVID ose vuajnë ata vetë.”
“Dhe këto gjëra duket se janë bashkuar në një stuhi të përsosur dhe duke shkaktuar disa ankthe të shëndetit mendor”, tha mjeku.
“Ka shqetësim për momentin se janë mediat sociale, roli që po luan, si e shohin njerëzit veten, si po angazhohen me botën. Numrat e lartë janë në Londër, në të gjitha rajonet dhe janë në nivel kombëtar”, shtoi ai.
Top Channel
Shëndet
Si të lehtësoni dhimbjet e kockave në mënyrë natyrale?
Published
3 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Dhimbjet e kockave po bëhen një problem i zakonshëm, sidomos te njerëzit që nuk bëjnë shumë aktivitet fizik.
Shumë kërkojnë ilaçe qetësuese, që dëmtojnë stomakun e mëlçinë nëse përdoren me tepri. Natyrisht, ekzistojnë alternativa të shëndetshme.
Vlerat e vajit të ullirit:
I pasur me polifenolë, që ngadalësojnë plakjen e qelizave.
Parandalon inflamacionin dhe përmirëson qarkullimin e gjakut.
Vlerat e kripës së detit:
Përmban magnez dhe minerale që forcojnë kockat dhe muskujt.
Ndihmon sistemin imunitar, përmirëson qarkullimin e gjakut dhe ul tensionin.
Kura me vaj ulliri dhe kripë:
Përbërësit: 1 gotë ujë, 20 lugë gjelle vaj ulliri, 10 lugë gjelle kripë deti.
Përziejini dhe masazhoni zonën e dhimbshme 3–20 minuta çdo ditë për 10 ditë.
Rezultatet: Lëvizshmëri më e mirë, dhimbje e reduktuar dhe qarkullim i përmirësuar.
Në disa raste, lëkura mund të skuqet, por një peshqir i ngrohtë dhe pak pudër mund të ndihmojnë. Kjo kurë është natyrale dhe e sigurt. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Sekreti i shijes, pse nuk duhet të shkrini mishin para gatimit?
Published
5 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Shkrirja e mishit të pulës dhe i mishrave të tjerë mund të jetë rrezik për shëndetin!
Ja përse nuk është mirë të veproni kështu!
Kur mishi qëndron gjatë në temperaturë dhome, krijimi i baktereve është i pashmangshëm, madje barten edhe në duart tuaja, në lecka të kuzhinës, në enë dhe mund të shkaktojnë sëmundje të rrezikshme.
Edhe më keq është shkrirja e mishit në furrë me mikrovalë, pos që temperatura e lartë i përshtatet zhvillimit të baktereve, dëmtohet edhe tekstura e mishit. Ajo që është më së miri duhet që një natë para se ta gatuani gjellën, mishin duhet ta zhvendosni nga frizi në frigorifer.
Ekziston edhe një metodë e shpejtë – mishin futeni në qese plastike, lidheni qesen mirë dhe vendoseni në një enë me ujë të ftohtë. Është shumë me rëndësi që uji të mos ketë kontakt të drejtpërdrejtë me mishin. Assesi mos e përdorni ujin e ngrohtë, por vetëm të ftohtë.
Mbase nuk e keni ditur, mirëpo nëse nuk keni kohë, fare nuk ka nevojë ta shkrini mishin e pulës!
Bëjeni me erëza dhe futeni në furrë apo zieni si zakonisht dhe çdo gjë do të jetë sikur ta kishit shkrirë, vetëm që përpunimi termik patjetër duhet të zgjatë dyfish më shumë.
Kjo mënyrë nuk rekomandohet vetëm kur e fërgoni mishin, vazhdimisht do të lëshojë ujë e do spërkatë në të gjitha anët. /A.Z/UBT News/
Shëndet
A ndikojnë tatuazhet në rrezikun për kancer të lëkurës?
Published
8 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Një studim nga Universiteti Lund në Suedi tregon se njerëzit me tatuazhe kanë 29% rrezik më të lartë për zhvillimin e melanomës, formës më të rrezikshme të kancerit të lëkurës, që shpesh lidhet me ekspozimin ndaj rrezeve UV.
Megjithatë, tatuazhet nuk duket të ndikojnë tek karcinoma planocelulare, një lloj tjetër i kancerit të lëkurës.
Studimi përdori qasjen “rast-kontroll”, duke krahasuar personat me melanomë ose karcinomë planocelulare me individë pa kancer, dhe analizoi faktorë si madhësia dhe vendndodhja e tatuazhit, ekspozimi ndaj diellit, përdorimi i solarit, tipi i lëkurës dhe stilin e jetës.
Rezultatet treguan se rritja e rrezikut për melanomë ishte më e dukshme tek personat me tatuazhe të bëra mbi dhjetë vjet më parë.
Arsyeja mund të lidhet me faktin që boja e tatuazheve mund të stimulojë inflamacion kronik, i cili teoretikisht rrit rrezikun për kancer.
Megjithatë, studiuesit theksojnë se ende nuk ka prova të qarta për një lidhje shkak-pasojë, dhe nevojiten hulumtime të mëtejshme për të kuptuar mekanizmat biologjikë dhe ndikimin e pigmentëve të ndryshëm ndaj rrezeve UV.
Në përfundim, tatuazhet nuk mbrojnë lëkurën nga dielli dhe mund të jenë të lidhura me rritjen e rrezikut për melanomë, por rezultatet duhet interpretuar me kujdes dhe nuk nënkuptojnë se tatuazhet shkaktojnë direkt kancer. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Mavijosjet në lëkurë pa arsye, pse ndodhin dhe kur duhet të shqetësoheni?
Published
8 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Nëse keni mavijosje të shpeshta pa ndonjë shkak të dukshëm, kjo zakonisht lidhet me dobësimin e kapilarëve.
Por, çfarë e shkakton këtë dhe cilat janë shkaqet e mundshme sipas mjekëve? Ja disa arsye kryesore:
Diabeti
Mund të ndikojë negativisht në qarkullimin e gjakut, duke e bërë më të lehtë shfaqjen e mavijosjeve. Simptoma tjera përfshijnë etje të shpeshta, plagë që shërohen ngadalë, lodhje, shikim të turbullt dhe njolla të bardha në lëkurë.
Ndryshimet me moshën
Me moshën, sistemi i enëve të gjakut dobësohet dhe indet humbasin elasticitetin, duke bërë mavijosjet më të shpeshta, sidomos në këmbë.
Mosbalancimi hormonal
Mungesa e estrogjenit, e zakonshme gjatë menopauzës, shtatzënisë ose marrjes së ilaçeve hormonale, dobëson kapilarët dhe muret e tyre, duke e bërë më të lehtë shfaqjen e mavijosjeve.
Mungesa e vitaminave dhe elementëve ushqyes
Mungesa e vitaminave B12, C, K dhe P, ose bilanci i hekurit, mund të dobësojë enët e gjakut dhe të çojë në mavijosje. Burime të këtyre vitaminave janë: çaji jeshil, molla, kungulli, hudhra, banane, vezë, djathë dhe peshk yndyror.
Sëmundjet e gjakut dhe të enëve të gjakut
Sëmundje si varikoza, Willebrand, trombocitopenia apo leuçemia mund të shkaktojnë mavijosje. Konsultohuni me mjek nëse keni edhe dhimbje, këmbë të fryra, gjakderdhje nga hundët ose mishrat e dhëmbëve.
Përdorimi i ilaçeve
Disa ilaçe, si aspirina, analgjezikët, medikamentet anti-inflamatore, anti-astmatikët, shkaktojnë mavijosje. Nëse vini re lidhje ndërmjet ilaçeve dhe mavijosjeve, konsultohuni me mjekun tuaj.
Ushtrimi i tepërt fizik
Peshat ose aktiviteti fizik dobëson kapilarët e shkakton mavijosje. Edhe fëmijët mund të kenë mavijosje për shkak të çantave shkollore.
Si të dalloni mavijosjet e zakonshme nga ato të rrezikshme?
Pas një dëmtimi, mavijosjet janë të kuqe e bëhen blu, të purpurta ose të zeza. Brenda 5-10 ditëve bëhen jeshile ose të verdha, dhe brenda 10-14 ditëve marrin ngjyrë kafe dhe pastaj zbehen. Nëse nuk zhduket pas dy javëve ose ka ngjyrë të pazakontë, duhet të vizitoni mjekun.
Kushtoni vëmendje shpeshtësisë dhe intensitetit të mavijosjeve, konsultohuni me një hematolog për të identifikuar shkaqet e mundshme.
Kontrolloni dietën tuaj dhe suplementoni vitaminat e nevojshme vetëm pas konsultimit mjekësor. /A.Z/UBT News/
Si të lehtësoni dhimbjet e kockave në mënyrë natyrale?
Prada përforcon dominimin në modë, blen zyrtarisht Versace
Lauren Sánchez dhe Jeff Bezos dhurojnë mbi 100 milionë dollarë për të pastrehët
Gazetari italian mbi “Sarajeva Safari”: Fëmija i vrarë ishte trofeu më i kërkuar
Rama: Më në fund ka filluar alokimi i pjesshëm i mjeteve financiare prej 25 milionë euro
Rutte: Presim nga Serbia të mbajë përgjegjës autorët e sulmit në Banjskë
Sekreti i shijes, pse nuk duhet të shkrini mishin para gatimit?
50 histori që frymëzojnë – festivali “Art Without Limit” ndriçon shpresën
Ish-miku i Will Smith padit Jada-n, pretendon se ajo e ka kërcënuar me eliminim fizik
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
