

Shëndeti
Pandemia dhe rrjetet sociale rrisin problemet e shëndetit mendor tek të rinjtë
Përfshirë edhe çrregullimet e të ngrënit.
Published
3 years agoon
By
UBT newsSituata e pandemisë së COVID dhe rrjetet sociale po shkaktojnë rritje të problemeve të shëndetit mendor, duke përfshirë edhe çrregullimet e të ngrënit, tek të rinjtë.
Një studim i NHS në Londrën Perëndimore tha se referimet për shërbimet e shëndetit mendor për fëmijët dhe adoleshentët ishin rritur me 140%, sipas Sky News.
Lizzie, një ish-paciente në West London NHS Trust, zhvilloi anoreksi në adoleshencë pasi luftoi me ankthin dhe depresionin kur ishte vetëm 12 vjeç.
“Më kujtohet se isha shumë vetëm në shkollë. Unë gjithmonë isha vërtet e shoqërueshme. Unë isha duke ngrënë drekë vetëm, duke u tërhequr gjithnjë e më shumë nga gjërat që unë bëja më parë”, tha ajo.
Lizzie, e cila tani po studion për t’u bërë mjeke, tha se sjellja e saj u bë gjithnjë e më e tërhequr dhe nuk u zbulua nga familja e saj apo mësuesit në shkollë.
Në kohën kur Lizzie mbushi 15 vjeç, anoreksia e saj u bë aq e keqe sa u shtrua në spital psikiatrik dhe u trajtua për 10 javë. Pikërisht atëherë Lizi e kuptoi për herë të parë se sa e sëmurë ishte vërtet.
“Unë hyra me mamin dhe babin tim dhe menjëherë personi i parë që pashë kishte një plagë në kokë nga përplasja. Dhe kjo ishte hera e parë që e shihja me të vërtetë këtë dhe isha pak e befasuar.”
“Dhe më pas mbaj mend një pacient tjetër atje, i cili kishte prerë të gjithë krahun. Mbaj mend natën time të parë në spital dhe sapo kisha vakti i parë atje ishte salcice dhe pure, dhe unë nuk e kisha ngrënë atë për ndoshta katër vjet. Dhe më pas tortë për ëmbëlsirë dhe mbaj mend që e hëngra atë dhe çuditërisht në fakt u ndjeva mjaft krenare për veten time, por kontaktova me prindërit e mi më vonë dhe më kujtohet se qava u thash atyre ju lutem më merrni. Isha absolutisht e tmerruar”, tha ajo.
Mbi një milion britanikë kanë çrregullim të të ngrënit
Rreth 1.25 milionë njerëz në Mbretërinë e Bashkuar kanë një çrregullim të të ngrënit, dhe ai merr më shumë jetë se çdo gjendje tjetër psikiatrike.
Një raport i ri nga Komiteti i Përbashkët për Shëndetin dhe Kujdesin Social ka kërkuar që të bëhet më shumë për të rregulluar mjekimet, duke përfshirë ndryshimin e përmasave të trupit ose ngjyrës së lëkurës.
Komiteti kërkon gjithashtu më shumë kontrolle për procedurat kozmetike jo-kirurgjikale, të tilla si injeksionet e botoksit, duke përfshirë një skemë licencimi për ofruesit apo standardet minimale të trajnimit.
Të dhënat digjitale të NHS tregojnë se përqindja e fëmijëve dhe të rinjve në Angli me probleme të mundshme të të ngrënit është rritur ndjeshëm që nga viti 2017, nga 6.7% në 13% tek 11-16-vjeçarët dhe nga 44.6% në 58.2% tek 17-19-vjeçarët.
Në 2020/21, NHS pa një rritje prej 83% të kërkesës për shërbimet urgjente të çrregullimeve të të ngrënit dhe një rritje prej 41% për shërbimet rutinë.
Të dhënat tregojnë gjithashtu se midis prillit dhe tetorit 2021, ka pasur 4,238 shtrime në spital për çrregullime të të ngrënit për fëmijët e moshës 17 vjeç e poshtë, 41% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
“Ka kaq shumë, s’kam parë kaq ndonjëherë në karrierën time”
Dr Derek Tracy, drejtor në West London NHS Trust, thotë se ai kurrë nuk ka parë një kërkesë kaq të lartë për trajtimin e shëndetit mendor.
“Kaq shumë nuk kam parë ndonjëherë në karrierën time. Nuk ka dyshim se ne jemi në një pozicion të ndryshëm nga vendi ku ishim në nivel kombëtar rreth tre vjet më parë. Numrat janë rritur, ata janë në rritje në të gjitha grupmoshat dhe në të gjitha llojet e prezantimeve. Dua të them, është e qartë që një ndër faktorët është pandemia”, tha ai.
“Ka një izolim të shtuar, puna nga shtëpia është e mrekullueshme për disa njerëz. Nuk është për njerëzit e tjerë. Dhe mendoj se mënyra jonë e jetesës ka ndryshuar dhe është një kohë ankthi, njerëzit do të kenë të afërm që janë të sëmurë, ndoshta vuajnë nga COVID ose vuajnë ata vetë.”
“Dhe këto gjëra duket se janë bashkuar në një stuhi të përsosur dhe duke shkaktuar disa ankthe të shëndetit mendor”, tha mjeku.
“Ka shqetësim për momentin se janë mediat sociale, roli që po luan, si e shohin njerëzit veten, si po angazhohen me botën. Numrat e lartë janë në Londër, në të gjitha rajonet dhe janë në nivel kombëtar”, shtoi ai.
Top Channel
Shëndeti
Këto janë ushqimet më të mira për shëndetin e kockave
Published
6 hours agoon
June 3, 2025
Të kesh kocka të forta është çelësi për një jetë plot energji dhe aktivitet. Për këtë arsye, më poshtë kemi listuar pesë ushqime që na ndihmojnë të qëndrojmë të fortë dhe të shëndetshëm.
Produktet e qumështit
Qumështi, kosi dhe djathi janë ushqime të pasura me kalcium, i cili është materiali kryesor ndërtues i kockave tona. Përveç kalciumit, produktet e qumështit përmbajnë edhe vitaminë D, e cila ndihmon në absorbimin e kalciumit.
Spinaqi
I pasur me vitaminë K, është e domosdoshme për ruajtjen e shëndetit të kockave. Ndihmon në forcimin e kockave e parandalimin e humbjes. Ai përmban magnez dhe kalcium, të cilat kombinohen për të mbështetur strukturën e kockave.
Bajame
Janë të pasura me kalcium dhe vitaminë E, e cila ndihmon në forcimin e shëndetit të kockave.
Vezët
Nuk janë vetëm për mëngjes, janë burim i shkëlqyer i vitaminës D dhe K. Vitamina D, është thelbësore për përthithjen e kalciumit, vitamina K ndihmon në forcimin e kockave dhe parandalimin e osteoporozës. Një vezë në ditë siguron këto lëndë ushqyese thelbësore, veçanërisht nëse gatuhet me të verdhat e saj.
Shëndeti
Çfarë i bëjnë trupit kafeja 2në1 dhe 3në1: Pankreasi dhe mëlçia në rrezik
Published
11 hours agoon
June 3, 2025
Pak veta e dinë se çfarë i bën trupit kafeja 2në1 dhe 3në1. Shumë njerëz po e zëvendësojnë kafenë shtëpiake me pije të menjëhershme si 2në1 dhe 3në1, të cilat përmbajnë aditivë të shumtë, ndërsa përqindja e kafesë së vërtetë në to është minimale.
Kafeja është në vendin e tretë ose të katërt
Përbërja e këtij produkti tregohet ndryshe me shkronja që janë të vështira për t’u lexuar edhe me një xham zmadhues. Rregullorja për Deklaratën, Etiketimin dhe Reklamimin e Ushqimeve përcakton qartë se informacioni në deklaratë duhet të jetë: “… i kuptueshëm, i dukshëm, i lexueshëm, jo i fshirë lehtë dhe nuk mund të mbulohet ose ndërpritet në asnjë mënyrë nga teksti ose imazhe të tjera”. …
Le të themi se ky produkt është më tepër një pije me bazë kafeje. Kjo duhet të merret me rezerva, se në varësi të zgjedhjes së 3në1 apo 2në1, kafeja në këtë produkt është në vendin e tretë ose të katërt dhe jo në një përqindje të madhe, rreth 10 për qind në varësi të prodhuesit.
Rregulli thotë që në deklaratën e produktit, përbërësit renditen në rend zbritës. Sipas rregullit aktual, prodhuesit duhet ta emërtojnë produktin sipas përbërësit kryesor, atij që është i pranishëm në përbërjen e produktit me më shumë se 50 për qind.
Burim i shpejtë i sheqerit
Një nga përbërësit kryesorë të kafesë 3në1 është sheqeri, pasi përmban më shumë se 50 për qind, ose 3.5 lugë çaji. Sipas rekomandimeve të ekspertëve, marrja e sheqerit të shtuar nuk duhet të kalojë 6 deri në 7 lugë çaji. Kjo është pije që konsiderohet burim i sheqerit të shpejtë. Kjo do të thotë që pas marrjes, niveli i glukozës në gjak rritet shpejt gjë që shkakton reagim të tepruar të pankreasit, ku sekretohet një sasi insuline, e cila ul shpejt glukozën në gjak.
Ky lloj reagimi çon në oreks të paqëndrueshëm e nivele të glukozës në gjak, ndryshime në humor dhe formimin e depozitave të yndyrës. Përveç sheqerit të shtuar, problemi qëndron në përqindjen më të lartë të yndyrave të hidrogjenizuara të shtuara, të cilat ndikojnë në rritjen e niveleve të kolesterinës në gjak.
Një përbërës më i ëmbël se sheqeri
Në këto pije shtohet edhe shurup glukozë-fruktozë, i cili është i dëmshëm dhe madje më i ëmbël se sheqeri. Shurupi i glukozës-fruktozës është sheqer në gjendje të lëngshme që nxirret nga karbohidratet niseshte, siç janë gruri dhe misri. Shurupi ka përbërje me sheqerin kristal të marrë nga panxhari i sheqerit dhe kallami. Sheqeri kristal përmban 50 për qind glukozë e 50 për qind fruktozë, shurupi i glukozës-fruktozës përmban 5-50 për qind fruktozë.
Nëse ky shurup përmban më shumë se 50 për qind fruktozë, emri ndryshohet në shurup fruktoze me koncentrim të lartë.
Në parim, këto shurupe klasifikohen edhe si vetë sheqeri, kështu që një gram përmban katër kalori.
Si absorbohen glukoza dhe fruktoza?
Duhet të dimë se si absorbohen glukoza dhe fruktoza në trup, që të kuptojmë pse ky shurup nuk është i mirë për dietë. Pavarësisht nëse konsumojmë sheqer të grimcuar apo shurup glukozë-fruktozë, trupi i zbërthen këto komponime në dy karbohidrate, glukozë dhe fruktozë.
Glukoza është burimi kryesor i energjisë së trupit. Kur glukoza gëlltitet, absorbohet në qeliza, gjë që çon në një rritje të nivelit të saj në gjak dhe në sekretimin e insulinës, e cila e zbërthen atë dhe kështu stabilizon nivelin e saj në gjak.
Nëse glukoza nuk gëlltitet, trupi do ta prodhojë vetë duke zbërthyer yndyrnat. Fruktoza është e ndryshme. Trupi i njeriut nuk e prodhon në sasi të konsiderueshme dhe nuk ka nevojë fizike për të. Vetëm mëlçia mund ta përpunojë fruktozën, gjë që nuk do të jetë problem nëse gëlltitet me moderim ose pas aktivitetit fizik. Në atë rast, fruktoza shndërrohet në glikogjen (një rezervë glukoze) dhe ruhet në mëlçi derisa të nevojitet.
Nëse mëlçia është me glikogjen, konsumimi i një sasie të madhe fruktoze e sforcon mëlçinë, duke e detyruar atë ta shndërrojë fruktozën në yndyrë. Kur konsumohet vazhdimisht një sasi e madhe sheqeri të shtuar, ky proces do të çojë në formimin e mëlçisë së dhjamosur dhe problemeve që lidhen me të. Fatkeqësisht, ky shurup glukozë-fruktozë gjendet në shumë produkte ushqimore, veçanërisht në ushqime të lehta dhe ëmbëlsira.
Kafe 2 në 1 pa sheqer?
Konsumi i kafesë 3 në 1 ose 2 në 1 në përgjithësi nuk rekomandohet. Nëse pimë herë pas here një pije të tillë si pjesë e marrjes së rekomanduar të energjisë, nuk duhet të ketë probleme. Edhe pse shumë do të thoshin se kafeja 2 në 1 nuk ka sheqer të shtuar, ekspertët theksojnë se kjo nuk është e vërtetë.
Ky është një produkt me një sasi më të ulët sheqeri. Mund të mos përmbajë sheqer kristal të shtuar, por sigurisht që përmban shurup glukoze dhe ndoshta laktozë të shtuar (sheqer qumështi).
Përqindja e kafesë mund të jetë më e ulët ose më e lartë nga prodhuesi në prodhues. Hidhërimi i kafesë varet nga lloji i kokrrës së kafesë që përdoret për të përgatitur ekstraktin. për këtë produkt përdoren kokrra kafeje me cilësi më të dobët.
Shija ndikohet edhe nga aditivë tjerë në këtë pije, siç janë yndyrnat e hidrogjenizuara, përmirësuesit e shijes, aditivë të ndryshëm. Aditivët mund të shkaktojnë lloje të ndryshme sëmundjesh, dhe përmirësuesit e shijes veprojnë në tru si një “drogë”, prandaj trupi kërkon edhe më shumë nga këto produkte.
E vërteta është se aditivët janë të vështirë për t’u eliminuar plotësisht nga dieta, prandaj është e rëndësishme të dimë se cili është ndikimi i tyre në trup. Aditivët artificialë mund të shkaktojnë: çekuilibër të florës së zorrëve, funksionim jo të duhur të traktit tretës, shfaqjen e qelizave kancerogjene, inflamacion, funksionim jo të duhur të sistemit mendor. Përmirësuesit e shijes veprojnë në trurin tonë si një “drogë” dhe trupi ynë i kërkon ato gjithnjë e më shumë.
Marrja e pakontrolluar e ushqimeve me përmirësues shijeje çon gjithashtu në rezistencë ndaj insulinës, diabet, obezitet dhe edhe shfaqjen e sëmundjeve kardiovaskulare. Ajo që është në duart tona është të zvogëlojmë marrjen e produkteve ushqimore të shumëpërpunuara.
Zgjedhja më e mirë është një dietë e bazuar në ushqime që janë më afër formës së tyre origjinale.
Meqenëse kafetë 2 në 1 dhe 3 në 1 kanë nivele të ulëta kafeine, një mundësi më e mirë është të zgjidhni kafe turke ose kafe të pastër të menjëhershme, dhe të shtoni përbërës si sheqer dhe qumësht ose t’i konsumoni pa asnjë shtesë (gjë që do të ishte më e mira).
Shëndeti
Lakra dhe brokoli zvogëlojnë rrezikun e kësaj sëmundjeje
Published
1 day agoon
June 2, 2025
Konsumimi i lakrës dhe brokolit ka veti antikancerogjene, të cilat zvogëlojnë rrezikun e kancerit të zorrës së trashë, sipas një studimi të ri shkencor britanik.
Studiuesit në Institutin Francis Crick në Londër, të udhëhequr nga Dr. Gita Stockinger, të cilët publikuan punimin përkatës në revistën mjekësore “Immunity”, sipas BBC-së, zbuluan, përmes eksperimenteve në kafshë dhe në inde mini-zorrësh në laborator, se substancat antikancerogjene prodhohen gjatë tretjes së këtyre perimeve.
Ashtu si lëkura, sipërfaqja e brendshme e zorrëve rigjenerohet vazhdimisht nga qelizat staminale përmes një procesi që zgjat katër deri në pesë ditë dhe i cili ndonjëherë mund të bëhet i pakontrollueshëm, duke rezultuar në inflamacion ose kancer.
Studimi tregon se kur dikush ha perime e brokoli, prodhohen kimikate që, me të arritur në zorrën e trashë, kanë efekt pozitiv në qelizat staminale e mbrojnë sipërfaqen e saj të brendshme, në mënyrë të mund të ripërtërihet pa problem.
Ushqyerja e kafshëve eksperimentale me dieta të pasura me këto substanca i mbrojti kafshët nga kanceri i zorrës së trashë, edhe kur ato kishin gjene me rrezik të lartë për sëmundjen në ADN-në e tyre.
Pa të njëjtën dietë, këto kafshë eksperimentale përfundimisht zhvilluan kancer. Megjithatë, kur kafshët eksperimentale filluan dietën mbrojtëse, përhapja e tumoreve kancerogjene u ndal.
Dr. Stockinger i quajti gjetjet “arsye për optimizëm”, shtoi se ka arsye për të ngrënë më shumë lakër dhe brokoli.

Në jetën e përditshme, ndjenja e lodhjes është diçka që përjetojmë qoftë pas një dite të ngarkuar, një nate pa gjumë, apo nga stresi.
Por, përtej një pushimi të shkurtër apo një filxhani kafe, çfarë mund të bëjmë realisht për ta përballuar lodhjen në mënyrë të shëndetshme dhe efektive?
Kupto burimin e lodhjes
Para se të veprojmë, është e rëndësishme të kuptojmë pse ndihemi të lodhur. A është fizike (mungesë gjumi, aktivitet fizik i tepërt), mendore (stres, ankth, mbingarkesë) apo emocionale (trishtim, demotivim)?. Njohja e shkakut është hapi i parë drejt zgjidhjes.
Fli mjaftueshëm dhe me cilësi
Gjumi është baza e energjisë sonë. Mungesa e gjumit ose gjumi jo cilësor ndikon drejtpërdrejt në përqendrimin, disponimin dhe kapacitetin tonë fizik.
Rekomandohet:
Të flesh 7–9 orë çdo natë. Të ndjekësh një rutinë të qëndrueshme gjumi. Të shmangësh pajisjet elektronike 1 orë para gjumit.
Lëvizi trupin, edhe kur nuk ke energji. Aktiviteti fizik, edhe në formën e një ecjeje 10-minutëshe, ndihmon trupin të çlirojë endorfina, hormonet e mirëqenies. Ironikisht, lëvizja na jep më shumë energji sesa pushimi i vazhdueshëm.
Ushqehu në mënyrë të balancuar
Ajo që hamë ka ndikim të drejtpërdrejtë në energjinë tonë.
Ja disa këshilla:
Ha më shumë fruta, perime. proteina të lehta.
Shmang ushqimet e përpunuara dhe sheqernat e tepërta.
Mos anashkalo mëngjesin.
Pusho në mënyrë aktive.
Përveç gjumit, trupi dhe mendja kanë nevojë për pushim gjatë ditës.
Kjo nuk do të thotë vetëm të rrish shtrirë, por të bësh diçka që të relakson:
Meditim ose frymëmarrje e thellë
Dëgjimi i muzikës relaksuese
Leximi i një libri të lehtë
Një bisedë me një mik të afërt
Menaxho stresin
Stresi i pandërprerë është një nga shkaktarët kryesorë të lodhjes kronike.
Praktika si joga, meditimi, shkrimi i ditarit apo edhe thjesht të thuash “jo” kur nuk mundesh, ndihmojnë të ruash energjinë mendore.

Ford Motor po tërheq gati 1.1 milionë automjete, shkak problemi me kamerën e pasme

Diskutim i thelluar për kritikën e artit në kuadër të Javës së Artit dhe Dizajnit në UBT

Historia frymëzuese e Sydney Sweeney, si u bë yll Holliwoodi nga falimentimi i familjes së saj

Vritet aktori i njohur para shtëpisë së tij

De Biasi flet para Serbisë: Bëni luftë futbolli, jo politike

Toyota lanson SUV-in elektrik

Këto janë ushqimet më të mira për shëndetin e kockave

KEK thirrje bizneseve që kanë dalë në treg të hapur

“Tifozat Kuq e Zi” njoftojnë se nuk do të jenë prezent në stadium për ndeshjen ndaj Serbisë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati
-
Kulturë2 months ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur