Shëndeti

Pandemia dhe rrjetet sociale rrisin problemet e shëndetit mendor tek të rinjtë

Përfshirë edhe çrregullimet e të ngrënit.

Published

on

Situata e pandemisë së COVID dhe rrjetet sociale po shkaktojnë rritje të problemeve të shëndetit mendor, duke përfshirë edhe çrregullimet e të ngrënit, tek të rinjtë.

Një studim i NHS në Londrën Perëndimore tha se referimet për shërbimet e shëndetit mendor për fëmijët dhe adoleshentët ishin rritur me 140%, sipas Sky News.

Lizzie, një ish-paciente në West London NHS Trust, zhvilloi anoreksi në adoleshencë pasi luftoi me ankthin dhe depresionin kur ishte vetëm 12 vjeç.

“Më kujtohet se isha shumë vetëm në shkollë. Unë gjithmonë isha vërtet e shoqërueshme. Unë isha duke ngrënë drekë vetëm, duke u tërhequr gjithnjë e më shumë nga gjërat që unë bëja më parë”, tha ajo.

Lizzie, e cila tani po studion për t’u bërë mjeke, tha se sjellja e saj u bë gjithnjë e më e tërhequr dhe nuk u zbulua nga familja e saj apo mësuesit në shkollë.

Në kohën kur Lizzie mbushi 15 vjeç, anoreksia e saj u bë aq e keqe sa u shtrua në spital psikiatrik dhe u trajtua për 10 javë. Pikërisht atëherë Lizi e kuptoi për herë të parë se sa e sëmurë ishte vërtet.

“Unë hyra me mamin dhe babin tim dhe menjëherë personi i parë që pashë kishte një plagë në kokë nga përplasja. Dhe kjo ishte hera e parë që e shihja me të vërtetë këtë dhe isha pak e befasuar.”

“Dhe më pas mbaj mend një pacient tjetër atje, i cili kishte prerë të gjithë krahun. Mbaj mend natën time të parë në spital dhe sapo kisha vakti i parë atje ishte salcice dhe pure, dhe unë nuk e kisha ngrënë atë për ndoshta katër vjet. Dhe më pas tortë për ëmbëlsirë dhe mbaj mend që e hëngra atë dhe çuditërisht në fakt u ndjeva mjaft krenare për veten time, por kontaktova me prindërit e mi më vonë dhe më kujtohet se qava u thash atyre ju lutem më merrni. Isha absolutisht e tmerruar”, tha ajo.

Mbi një milion britanikë kanë çrregullim të të ngrënit

Rreth 1.25 milionë njerëz në Mbretërinë e Bashkuar kanë një çrregullim të të ngrënit, dhe ai merr më shumë jetë se çdo gjendje tjetër psikiatrike.

Një raport i ri nga Komiteti i Përbashkët për Shëndetin dhe Kujdesin Social ka kërkuar që të bëhet më shumë për të rregulluar mjekimet, duke përfshirë ndryshimin e përmasave të trupit ose ngjyrës së lëkurës.

Komiteti kërkon gjithashtu më shumë kontrolle për procedurat kozmetike jo-kirurgjikale, të tilla si injeksionet e botoksit, duke përfshirë një skemë licencimi për ofruesit apo standardet minimale të trajnimit.

Të dhënat digjitale të NHS tregojnë se përqindja e fëmijëve dhe të rinjve në Angli me probleme të mundshme të të ngrënit është rritur ndjeshëm që nga viti 2017, nga 6.7% në 13% tek 11-16-vjeçarët dhe nga 44.6% në 58.2%  tek 17-19-vjeçarët.

Në 2020/21, NHS pa një rritje prej 83% të kërkesës për shërbimet urgjente të çrregullimeve të të ngrënit dhe një rritje prej 41% për shërbimet rutinë.

Të dhënat tregojnë gjithashtu se midis prillit dhe tetorit 2021, ka pasur 4,238 shtrime në spital për çrregullime të të ngrënit për fëmijët e moshës 17 vjeç e poshtë, 41% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

“Ka kaq shumë, s’kam parë kaq ndonjëherë në karrierën time”

Dr Derek Tracy, drejtor në West London NHS Trust, thotë se ai kurrë nuk ka parë një kërkesë kaq të lartë për trajtimin e shëndetit mendor.

“Kaq shumë nuk kam parë ndonjëherë në karrierën time. Nuk ka dyshim se ne jemi në një pozicion të ndryshëm nga vendi ku ishim në nivel kombëtar rreth tre vjet më parë. Numrat janë rritur, ata janë në rritje në të gjitha grupmoshat dhe në të gjitha llojet e prezantimeve. Dua të them, është e qartë që një ndër faktorët është pandemia”, tha ai.

“Ka një izolim të shtuar, puna nga shtëpia është e mrekullueshme për disa njerëz. Nuk është për njerëzit e tjerë. Dhe mendoj se mënyra jonë e jetesës ka ndryshuar dhe është një kohë ankthi, njerëzit do të kenë të afërm që janë të sëmurë, ndoshta vuajnë nga COVID ose vuajnë ata vetë.”

“Dhe këto gjëra duket se janë bashkuar në një stuhi të përsosur dhe duke shkaktuar disa ankthe të shëndetit mendor”, tha mjeku.

“Ka shqetësim për momentin se janë mediat sociale, roli që po luan, si e shohin njerëzit veten, si po angazhohen me botën. Numrat e lartë janë në Londër, në të gjitha rajonet dhe janë në nivel kombëtar”, shtoi ai.

Top Channel

Shëndeti

Hani çokollatë rregullisht, ja pse

Published

on

Continue Reading

Shëndeti

Ja arsyet pse ju dridhen duart

Published

on

Një neurolog ka zbuluar ilaçet e zakonshme që mund të shkaktojnë dridhje të duarve.

Dr. Baibing Chen, i cili punon në Ann Arbor, Michigan, thotë se sheh shumë pacientë me dridhje të duarve që shqetësohen se mund të kenë një çrregullim serioz të trurit, siç është Parkinsoni.

Para se t’i vlerësojë për gjendje neurologjike, Dr. Chen kontrollon çfarë ilaçesh po marrin. Ai sheh nëse pacientët marrin pseudoefedrinë, e shitur nën emrin tregtar Sudafed, ndër të tjera për bllokim të hundëve ose sinuseve, pasi dridhjet janë efekt anësor i këtij ilaçi pa recetë.

Kjo ndodh se dekongjestionuesi stimulon sistemin nervor qendror e nxit lirimin e norepinefrinës, një neurotransmetues i lidhur me vigjilencën dhe gjallërinë – gjë që çon në efekte anësore si nervozizmi, ankthi dhe dridhjet.

Simptomat shtohen kur ilaçi merret në doza të larta ose nga të ndjeshmit, vlen për amfetaminat që përdoren për trajtimin e ADHD-së, si Adderall. “Këto mund të rrisin aktivitetin e sistemit nervor dhe ndonjëherë të shkaktojnë dridhje ose lëkundje,” thotë Dr. Chen në TikTok.

Më tej, neurologu analizon përdorimin e antidepresivëve, ai thotë se frenuesit selektivë të rimarrjes së serotoninës që janë klasë antidepresivësh që rrisin nivelet e serotoninës në tru, mund të shkaktojnë dridhje.

FDA ka miratuar pesë SSRI për trajtimin e depresionit: Citalopram, Escitalopram, Fluoxetine, Paroxetine dhe Sertraline. Disa s’kanë efekte anësore, e shumë efekte zhduken pas javëve të para, përveç dridhjeve, ilaçet shkaktojnë shqetësime, djersitje dhe dhimbje koke.

Dr. Chen thotë se antidepresivi triciklik amitriptilina shkakton të njëjtën reaksion. Antipsikotikët që përdoren për trajtimin e simptomave psikozike si halucinacionet, deluzionet dhe mendimi i çrregullt, shkaktojnë dridhje.

Litiumi, një stabilizues i humorit, është “i njohur për të shkaktuar ose përkeqësuar dridhjet, veçanërisht në nivelet e larta në gjak”.

Dr. David Osser, profesor i asociuar i psikiatrisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit, thotë se dridhjet e shkaktuara janë “ të zakonshme dhe të padëshiruara nga pacientët”, dhe ankthi i përkeqëson ato. Për t’i zbutur sugjeron mbajtjen e nivelit të ulët të litiumit dhe reduktimin e ilaçeve tjera që shkaktojnë dridhje, si kafeina. Një tjetër shkaktar, sipas Dr. Chen, janë ilaçet për astmën, ilaçet e përshkruara për pacientët me astmë, si albuterol, salmeterol e arformoterol, shkaktojnë dridhje. Deri në 20% e njerëzve që marrin këto ilaçe zhvillojnë dridhje.

Dr. Chen përmbyll informacionin e tij duke renditur disa ilaçe të tjera që duhen pasur parasysh për shkaktimin e dridhjeve.

Ilaçet kundër krizave epileptike shkaktojnë dridhje se ndërveprojnë me sistemin nervor qendror, ilaçet antiaritmike që përdoren për trajtimin e rrahjeve të çrregullta të zemrës kanë ndikim të ngjashëm. Steroidet janë tjetër grup në listën e Dr. Chen që shkaktojnë dridhje.

Me prednizonin, një nga steroidet më të përshkruara në SHBA, disa nga efektet anësore që ndodhin, nëse përdoret në sasi të mëdha ose për periudha të gjata, përfshijnë ndjesi shpimi gjilpërash në fytyrë dhe gjymtyrë, ngërç të muskujve dhe dridhje të pakontrollueshme të duarve.

Mjeku përmend një shkaktar; Stimulantët. Kafeina, që konsumohet përmes çajit, kafesë, pijeve me gaz, shkakton dridhje të duarve nëse konsumohet në sasi të mëdha, veçanërisht te individët që janë të ndjeshëm ndaj efekteve stimuluese. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Ruani shëndetin e syve: Identifikimi dhe parandalimi i faktorëve të rrezikut

Published

on

Shëndeti i syve është aspekt i rëndësishëm i mirëqenies sonë, por shumë shpesh e injorojmë deri sa të shfaqen probleme.

Ka faktorë rreziku që ndikojnë në shëndetin e syve, përfshirë moshën, gjenetikën, ekspozimin ndaj dritës së diellit dhe përdorimin e dëmshëm të ekraneve për periudha të gjata. Është thelbësore të kuptojmë këta faktorë për të mbrojtur shëndetin vizual.

Mosha e gjenetika janë dy faktorë që ndikojnë në shëndetin e syve, ndryshimet që ndodhin me kalimin e moshës çojnë në sëmundje si katarakti e degjenerimi makular. Një histori familjare e sëmundjeve të syve rrit rrezikun e zhvillimit të këtyre kushteve.

Nëse keni anëtarë të familjes që vuajnë nga sëmundje të tilla, është e rëndësishme të bëni kontrolle të rregullta e të jeni të vetëdijshëm për shenjat e hershme të problemeve vizuale. Ekspozimi ndaj diellit është problem serioz, rrezatimi UV dëmton retinën e rrit mundësinë e zhvillimit të sëmundjeve si katarakti e degjenerimi makular. Përdorimi i syzeve me mbrojtje UV është mënyrë e thjeshtë për të mbrojtur sytë. Kjo veprimtari preventive është e rëndësishme verës, kur jemi në mjedise të hapura.

Përdorimi i ekraneve moderne, si telefonat e kompjuterët ka ndikim negativ. Përdorimi i vazhdueshëm i pajisjeve shkakton lodhje dhe tharje të syve e përkeqësim të shikimit. Ka rregull të njohur, që quhet 20-20-20: çdo 20 minuta, shikoni diçka në distancë 20 metra për 20 sekonda. Ky zakon ndihmon në lehtësimin e lodhjes së syve por si të kujdesemi për sytë?

Kontrolli i rregullt është thelbësor, vizitat te okulisti janë të rëndësishme për parandalim të problemit. Një kontroll i thjeshtë identifikon problemet e mundëson trajtim. Mbrojtja nga dielli është aspekt i rëndësishëm i kujdesit. Përdorni syze që filtrojnë rrezet UV. Jo vetëm që kjo i mbron sytë nga dëmtimi, por parandalon shfaqjen e rrudhave rreth syve.

Një dietë e pasur me vitamina është esenciale për sytë. Ushqimet që janë të pasura me vitaminë A, C dhe E, si karotat dhe domatet ndihmojnë në ruajtjen e syve.  Përveç kësaj, shmangia e duhanit është element thelbësor në ruajtjen e shëndetit të syve.

Pirja e duhanit rrit rrezikun e zhvillimit të degjenerimit makular dhe kataraktit. Nëse jeni duhanpirës, kërkoni ndihmë për të lënë duhanin; shëndeti juaj, duke përfshirë shëndetin e syve tuaj, do të përfitojë ndjeshëm. Përmes kujdesit të duhur dhe këndvështrim të përgjegjshëm ndaj stilit të jetesës, është e mundur të mbani sytë tuaj të shëndetshëm dhe të parandaloni probleme që shfaqen me kalimin e kohës.

Kujdesi për shëndetin e syve është investim në mirëqenien afatgjatë, nuk është kurrë vonë për të filluar të merremi seriozisht me këtë. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Personat me këtë grup gjaku nuk duhet të pinë kafe

Published

on

Ngrënia e disa ushqimeve bazuar në grupin tuaj të gjakut përmirësojë shëndetin dhe të ndihmojë në menaxhimin e peshës.

Koncepti i dietave sipas grupeve të gjakut u prezantua fillimisht nga dr. James L. D’Adamo. Djali i tij, dr. Peter J. D’Adamo, e popullarizoi këtë dietë në librin e tij “Eat Right 4 Your Type”.

Ai pretendon se grupe të ndryshme gjaku kanë evoluar në periudha të ndryshme në historinë tonë gjenetike dhe se grupi juaj i gjakut duhet të përcaktojë se çfarë hani dhe si ushtroheni, shkruan Healthline.

Cilat lëngje duhet të pini cilin grup gjaku?

Dietat e grupeve të gjakut janë sistem ushqimor që i kategorizon ushqimet si të dobishme, neutrale a të dëmshme. Ai bazohet në grupin e gjakut të personit dhe faktorë tjerë. Dieta ofron udhëzime për zgjedhjen e pijeve bazuar në grupin tuaj të gjakut.

Plazma përmban antitrupa anti-A dhe anti-B, por sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut nuk përmban antigjene A ose B. Meqenëse këto antigjene nuk janë të pranishme, një person i çdo grupi gjaku ABO mund ta marrë këtë grup gjaku.

Dietë për grupin e gjakut O

Theksi vihet te ushqimet me shumë proteina, kurse drithërat, bizelet dhe produktet e qumështit janë të kufizuara. Ai bazohet në idenë se njerëzit me grupin O kanë sistem tretës që përshtatet përproteinat shtazore.

Sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut përmban antigjen A, dhe plazma ka antitrupa anti-B. Antitrupi anti-B do të sulmonte qelizat e gjakut që përmbajnë antigjenin B. Dieta fokusohet në perime, fruta dhe drithëra, duke minimizuar mishin dhe produktet e qumështit. Ai bazohet në besimin se njerëzit me grupin A kanë sistem imunitar më të ndjeshëm dhe janë më të përshtatshëm për një dietë vegjetariane.

Lëngje frutash alkaline si koncentrati i holluar i lëngut të qershisë së zezë

Tretja e produkteve të qumështit thuhet se është e vështirë për njerëzit me grupin A të gjakut, por disa lloje të produkteve të qumështit mund të jenë të pranueshme, duke përfshirë:

Sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut përmban antigjen B, plazma ka antitrupa anti-A. Antitrupi anti-A sulmon qelizat e gjakut që përmbajnë antigjenin A. Dieta përfshin bilanc të mishit, perimeve, frutave, drithërave dhe produkteve të qumështit. Ai bazohet në idenë se njerëzit me grup B kanë sistem të fortë tretës e mund të hanë shumëllojshmëri ushqimesh.

Qelizat e kuqe përmbajnë antigjene A dhe B, plazma s’përmban antitrupa anti-A ose anti-B. Ata me grupin  AB marrin çdo lloj gjaku ABO.

Dieta përfshin një kombinim të ushqimeve nga dietat e grupit të gjakut A dhe B Dieta e grupit të gjakut AB bazohet në besimin se njerëzit me grup gjaku AB mund të përfitojnë nga të dyja dietat, sepse gjaku i tyre është një përzierje e të dy llojeve. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara