Lajmet

Opinion: Rikthim në vitet e ’90-ta në Afganistan

“Nuk do ta kisha imagjinuar kurrë që imazhe të tilla mund të rikthehen…”

Published

3 years ago

on

Nga Waslat Hasrat-Nazimi

Mijëra shikues kureshtarë në një stadium futbolli i mbuluar nga pluhuri, u mblodhën rreth një gruaje. E veshur me një burkë blu, ajo përkulet në tokë. Një burrë i drejton asaj një pushkë kallashnikov – dhe tërheq këmbëzën.

Ky ishte ekzekutimi publik që ndodhi në vitet 1990 kur talibanët morën për herë të parë pushtetin në Afganistan. Të gjithë afganët janë të familjarizuar me imazhe të tilla, duke qenë dëshmitarë të një ekzekutimi me sytë e tyre ose përmes televizorit.

Ekzekutimet publike janë disa nga kujtimet më të këqija që kam nga ajo kohë kur isha ende fëmijë. Unë dhe familja ime e ndoqëm se çfarë po ndodhte nga jashtë, duke i parë ato pak video që qarkulluan në ekrane televizive.

Traumë kolektive

Nuk do ta kisha imagjinuar kurrë që imazhe të tilla mund të rikthehen. Por situata ka dalë ndryshe nga sa e imagjinoja.

Qëkur talibanët u rikthyen në pushtet në gusht të vitit 2021, unë kam qenë edhe më e shqetësuar për atdheun tim. Këtë javë, talibanët e ekzekutuan një burrë që akuzohej për vrasje. Para publikut, ekzekutimi u krye nga babai i viktimës së vrarë. Në mesin e të pranishmëve ishin talibanë të rangut të lartë, qindra banorë, e në mesin e tyre edhe fëmijë.

Kjo ka tejkaluar frikën time më të keqe: Nëse ekzekutimet publike – të cilat tashmë kishin shkaktuar një traumë kolektive në popullatën e Afganistanit – u kthyen në atë kohë (vitet e ’90-ta), pavarësisht nga garancitë e tyre për të kundërtën, talibanët nuk kanë ndryshuar.

Javët e fundit, ka pasur edhe rrahje publike të burrave dhe grave, të akuzuar kryesisht për vjedhje ose tradhti bashkëshortore. Vitet ’90 janë kthyer në Afganistan.

Dëshpërim dhe vuajtje

Ndonëse në fillim mendohej se errësira e plotë nuk do ta kaplonte vendin, tani është e qartë se s’ka vend më të errët sesa Afganistani.

Sipas një sondazhi të publikuar së fundmi nga Gallup, 97% e meshkujve dhe 98% e femrave e barazojnë jetën e tyre me vuajtjen. Shkalla e vetëvrasjeve te gratë është rritur.

Është vështirë e pranueshme që në vitin 2022 – 74 vjet pas Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut – këto të drejta po shkelen kaq mizorisht në Afganistan. Ndërsa bota është kaq pasive.

Duket sikur 20 vitet e fundit, gjatë të cilave pikërisht këto të drejta u mbajtën si arsye për operacionin ushtarak të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës (ShBA), thjesht të jenë avulluar. Sikur Afganistani të jetë në një planet tjetër dhe Perëndimi nuk ka asnjë bashkëpërgjegjësi për mjerimin.

Presioni mbi talibanët

Por a nuk janë të drejtat e njeriut universale dhe të zbatueshme kudo? Talibanët i bazojnë politikat e tyre në një interpretim arkaik të Islamit. Por edhe vendet islamike kontribuan në draftin e Deklaratës së të Drejtave të Njeriut pas Luftës së Dytë Botërore.

Dhe edhe sikur të mos kishte qenë kështu – alternativa myslimane, Deklarata e Kajros për të Drejtat e Njeriut në Islam, gjithashtu nuk e justifikon padrejtësinë që ndodh çdo ditë në Afganistan. Miratuar nga Organizata e Shteteve Islamike më 5 gusht të vitit 1990, ajo u nënshkrua nga 45 ministra të jashtëm në atë kohë.

Si mbrojtës të të drejtave të njeriut, është detyra jonë të tërheqim vëmendjen ndaj vuajtjeve të grave dhe burrave në Afganistan dhe të ushtrojmë presion mbi regjimin taliban. Nuk mund të përballem sërish me imazhe të rrahjeve dhe ekzekutimeve që shfaqen në ekran, që më bëjnë të ngrihem – njësoj siç bënë 25 vjet më parë.

Kjo më çon në përfundimin e hidhur se nëse nuk bëjmë ose nuk mund të bëjmë gjithçka për të garantuar respektimin e të drejtave të njeriut në të gjithë botën, do të duhet të kemi parasysh se deklarata e shpallur nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara në Paris, 74 vjet më parë, ka dështuar.

(Përktheu dhe përshtati UBTNews)

Related Topics:
Continue Reading

Rajoni

Me shumicë votash, Vesa Shatri zgjidhet Kryetare e re e Këshillit Studentor të UBT-së

Published

14 hours ago

on

December 3, 2025

By

Këshilli Studentor i UBT-së ka zhvilluar procesin zgjedhor për përzgjedhjen e përfaqësuesve të rinj të studentëve, në një proces të drejtë, transparent dhe të monitoruar nga autoritetet akademike të institucionit. Me shumicë votash, Vesa Shatri është zgjedhur Kryetare e Këshillit Studentor të UBT-së, duke marrë besimin e studentëve për të udhëhequr strukturën përfaqësuese të tyre.

Në përbërjen e re të kryesisë, janë zgjedhur këta përfaqësues:

  • Kryetare: Vesa Shatri
  • Nënkryetare: Eliona Kastrati
  • Sekretar: Mal Shehu
  • Këshilli Akademik: Ema Spahija
  • Komisioni për Ankesa: Elena Jashanica
  • Komisioni i Cilësisë: Odesa Mala
  • Komisioni Disiplinor: Rizgjim Sejdiu
  • Komisioni i Etikës: Arianit Hasani

Procesi zgjedhor u mbikëqyr nga përfaqësues të lartë të UBT-së, përfshirë Prorektorin e UBT-së, Prof. Dr. Binak Beqaj, sekretarin e institucionit, Prof. Dr. Artan Tahiri, këshilltarin në Zyrën e Rektorit, Prof. Dr. Elmi Kelmendi, koordinatoren për Çështje Akademike në UBT, Mirlinda Jashanica, si dhe Ismije Pllana, nga zyra e sekretarit.

Zgjedhja e kryesisë së re vjen me synimin që përfaqësimi i studentëve të jetë sa më efektiv, gjithëpërfshirës dhe i orientuar drejt përmirësimit të vazhdueshëm të jetës akademike e studentore në UBT. Përfaqësuesit e rinj do të angazhohen për të qenë zëri i studentëve, për të adresuar kërkesat e tyre dhe për të bashkëpunuar ngushtë me menaxhmentin e institucionit.

Në fjalën e saj, Kryetarja e re, Vesa Shatri, falënderoi studentët për besimin dhe theksoi angazhimin e saj për të mbrojtur interesat e tyre dhe për të ndërtuar ura komunikimi të qëndrueshme mes studentëve dhe strukturave drejtuese të UBT-së.

Continue Reading

Lajmet

BE-ja i kërkon KPK-së zbatimin e plotë të reformave: Shteti ligjor, parakusht i domosdoshëm për integrim

Published

14 hours ago

on

December 3, 2025

By

Zyra e Bashkimit Evropian ka njoftuar se në takimin e zhvilluar me Këshillin Prokurorial të Kosovës, u është bërë thirrje të gjithë anëtarëve të tij t’i zbatojnë plotësisht reformat e KPK-së.

Në njoftimin e lëshuar nga kjo zyrë, thuhet se shteti ligjor është parakusht thelbësor për Bashkimin Evropian.

“Zyra e BE-së në Kosovë u bëri thirrje sot të gjithë anëtarëve të tij që të zbatojnë plotësisht dhe së bashku reformën e KPK-së, të sigurojnë ligjshmërinë e vendimeve të tyre, të veprojnë me integritet dhe të mbrojnë besimin e publikut në sistemin e drejtësisë”, thuhet në njoftim.

Pas shkarkimit të u.d. së kryeprokurorit Besim Kelmendi dhe përplasjeve brenda KPK-së, Zyra e BE-së dje ka kërkuar takim urgjent me të gjithë anëtarët.

Ndërsa tri organizata të shoqërisë civile kanë paralajmëruar për rritje të rrezikut të kundërligjshmërisë në KPK.

Për këtë arsye ato kanë kërkuar ndërhyrjen e gjykatës./EO

Continue Reading

Lajmet

​Certifikohet NISMA

Published

16 hours ago

on

December 3, 2025

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka certifikuar sot subjektin politik Nisma Socialdemokrate, për pjesëmarrje në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 28 dhjetorit.

Drejtori i Zyrës për Regjistrim, Certifikim dhe Kontrollin Financiar të Subjekteve Politike, Besnik Buzhala tha se Nisma ka përmbushur të gjitha kriteret sipas ligjit për zgjedhje dhe ka paguar taksën për certifikim.

“Periudha e certifikimeve politike ka përfunduar me 30 nëntor. Subjekti politik NISMA ka përmbushur kriteret për certifikim duke dorëzuar listën e nënshkrimeve dhe mbështetësve dhe ka paguar taksën për certifikim. Nuk ka gjoba nga PZAP, KQZ dhe Zyra”, tha Buzhala.

Më 2 dhjetor 2025, KQZ mori vendim për certifikimin e 22 subjekteve politike, 16 parti politike; tri koalicione, dy iniciativa qytetare dhe një kandidat i pavarur për pjesëmarrje në zgjedhjet e dhjetorit, ndërsa nuk e ka certifikuar Listën Serbe./KP

Continue Reading

Lajmet

Lista Serbe fton konferencë për media pas moscertifikimit nga KQZ

Published

16 hours ago

on

December 3, 2025

By

Lista Serbe, ka njoftuar se sot më 03.12.2025, në ora 15:00, në selinë e partisë do të mbajnë konferencë për media.

Sipas njoftimit, drejtuesit do të flasin për vendimin nga KQZ-ja i cili siç pretendojnë ata ka penguar pjesëmarrjen e subjektit në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 28 dhjetorit 2025, transmeton KosovaPress.

“Udhëheqja e Listës Serbe do të mbajë një konferencë të jashtëzakonshme për media, ku do të flasë për vendimin joligjor për të penguar pjesëmarrjen e Listës Serbe në zgjedhjet e parakohshme parlamentare më 28 dhjetor 2025” thuhet në njoftimin e partisë.

Ndërsa dje gjatë mbledhjes së dytë lidhur me përgatitjet për procesin zgjedhor, KQZ-së nuk ka certifikuar Listën Serbe për zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 28 dhjetorit.

KQZ votoi certifikimin ndaras për partitë politike, meqë rast Lista Serbe me 2 vota për, 2 kundër dhe 7 abstenime nuk u certifikua./KP

Continue Reading

Të kërkuara