

Lajmet
Opinion: Rikthim në vitet e ’90-ta në Afganistan
“Nuk do ta kisha imagjinuar kurrë që imazhe të tilla mund të rikthehen…”
Published
2 years agoon
By
Betim GashiNga Waslat Hasrat-Nazimi
Mijëra shikues kureshtarë në një stadium futbolli i mbuluar nga pluhuri, u mblodhën rreth një gruaje. E veshur me një burkë blu, ajo përkulet në tokë. Një burrë i drejton asaj një pushkë kallashnikov – dhe tërheq këmbëzën.
Ky ishte ekzekutimi publik që ndodhi në vitet 1990 kur talibanët morën për herë të parë pushtetin në Afganistan. Të gjithë afganët janë të familjarizuar me imazhe të tilla, duke qenë dëshmitarë të një ekzekutimi me sytë e tyre ose përmes televizorit.
Ekzekutimet publike janë disa nga kujtimet më të këqija që kam nga ajo kohë kur isha ende fëmijë. Unë dhe familja ime e ndoqëm se çfarë po ndodhte nga jashtë, duke i parë ato pak video që qarkulluan në ekrane televizive.
Traumë kolektive
Nuk do ta kisha imagjinuar kurrë që imazhe të tilla mund të rikthehen. Por situata ka dalë ndryshe nga sa e imagjinoja.
Qëkur talibanët u rikthyen në pushtet në gusht të vitit 2021, unë kam qenë edhe më e shqetësuar për atdheun tim. Këtë javë, talibanët e ekzekutuan një burrë që akuzohej për vrasje. Para publikut, ekzekutimi u krye nga babai i viktimës së vrarë. Në mesin e të pranishmëve ishin talibanë të rangut të lartë, qindra banorë, e në mesin e tyre edhe fëmijë.
Kjo ka tejkaluar frikën time më të keqe: Nëse ekzekutimet publike – të cilat tashmë kishin shkaktuar një traumë kolektive në popullatën e Afganistanit – u kthyen në atë kohë (vitet e ’90-ta), pavarësisht nga garancitë e tyre për të kundërtën, talibanët nuk kanë ndryshuar.
Javët e fundit, ka pasur edhe rrahje publike të burrave dhe grave, të akuzuar kryesisht për vjedhje ose tradhti bashkëshortore. Vitet ’90 janë kthyer në Afganistan.
Dëshpërim dhe vuajtje
Ndonëse në fillim mendohej se errësira e plotë nuk do ta kaplonte vendin, tani është e qartë se s’ka vend më të errët sesa Afganistani.
Sipas një sondazhi të publikuar së fundmi nga Gallup, 97% e meshkujve dhe 98% e femrave e barazojnë jetën e tyre me vuajtjen. Shkalla e vetëvrasjeve te gratë është rritur.
Është vështirë e pranueshme që në vitin 2022 – 74 vjet pas Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut – këto të drejta po shkelen kaq mizorisht në Afganistan. Ndërsa bota është kaq pasive.
Duket sikur 20 vitet e fundit, gjatë të cilave pikërisht këto të drejta u mbajtën si arsye për operacionin ushtarak të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës (ShBA), thjesht të jenë avulluar. Sikur Afganistani të jetë në një planet tjetër dhe Perëndimi nuk ka asnjë bashkëpërgjegjësi për mjerimin.
Presioni mbi talibanët
Por a nuk janë të drejtat e njeriut universale dhe të zbatueshme kudo? Talibanët i bazojnë politikat e tyre në një interpretim arkaik të Islamit. Por edhe vendet islamike kontribuan në draftin e Deklaratës së të Drejtave të Njeriut pas Luftës së Dytë Botërore.
Dhe edhe sikur të mos kishte qenë kështu – alternativa myslimane, Deklarata e Kajros për të Drejtat e Njeriut në Islam, gjithashtu nuk e justifikon padrejtësinë që ndodh çdo ditë në Afganistan. Miratuar nga Organizata e Shteteve Islamike më 5 gusht të vitit 1990, ajo u nënshkrua nga 45 ministra të jashtëm në atë kohë.
Si mbrojtës të të drejtave të njeriut, është detyra jonë të tërheqim vëmendjen ndaj vuajtjeve të grave dhe burrave në Afganistan dhe të ushtrojmë presion mbi regjimin taliban. Nuk mund të përballem sërish me imazhe të rrahjeve dhe ekzekutimeve që shfaqen në ekran, që më bëjnë të ngrihem – njësoj siç bënë 25 vjet më parë.
Kjo më çon në përfundimin e hidhur se nëse nuk bëjmë ose nuk mund të bëjmë gjithçka për të garantuar respektimin e të drejtave të njeriut në të gjithë botën, do të duhet të kemi parasysh se deklarata e shpallur nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara në Paris, 74 vjet më parë, ka dështuar.
(Përktheu dhe përshtati UBTNews)
Lajmet
Aktori Christian Bale duket thuajse i panjohur rrugëve të Atlantas, teksa po xhiron filmin e ri
Published
3 days agoon
June 5, 2025
Një nga yjet më të mëdhenj të Hollywood-it është shfaqur i paidentifikueshëm në xhirimet e filmit të ri biografik me temë sportive por a mund ta dalloni kush është?
Aktori 51-vjeçar është parë i veshur me një xhaketë të zezë prej lëkure, me flokë të lëmuar pas dhe duke mbajtur tre unaza të Super Bowl-it në xhirimet e filmit të tij më të ri, shkruan The Sun.
Ky fitues i çmimit Oscar kishte një pamje ndryshe nga ajo me të cilën jemi mësuar ta shohim si zemërthyes klasik, teksa po xhironte të mërkurën në Atlanta.
Ylli i njohur është fotografuar duke shëtitur në setin e filmit me një shprehje goje të hapur në fytyrë.
Por, a e zbuluat se për cilin aktor bëhet fjalë? As më pak e as më shumë, është ylli i filmit Batman, Christian Bale.
Aktori i famshëm është duke xhiruar skena për filmin e tij të ri të titulluar Madden, ku luan përkrah yllit tjetër amerikan, Nicolas Cage, në një projekt shumë të përfolur të regjisorit David O. Russell. Në rolin e tij, Christian Bale i ngjan shumë personazhit real që portretizon – të ndjerit Al Davis, pronari dhe menaxheri legjendar i ekipit Oakland Raiders. Bale shihej me një pamje të zbehtë dhe me fytyrë të skuqur, karakteristike për Davis.
Ndërkohë, Nicolas Cage është parë në set i veshur me një kostum special që e bënte të dukej më i shëndoshë, me flokë të gjatë, duke interpretuar trajnerin e famshëm të Raiders dhe më pas transmetuesin legjendar të NFL-it, John Madden.
Në film marrin pjesë edhe komediani John Mulaney në rolin e Trip Hawkins, themeluesit të Electronic Arts, si dhe aktorja britanike Sienna Miller, e cila luan Carol Davis, bashkëshorten e Al Davis.
Sipas një deklarate nga Amazon, “Filmi ndjek rrugëtimin e jashtëzakonshëm të Madden – nga partneriteti i suksesshëm në Super Bowl me Al Davis dhe ekipin Raiders, te krijimi i lojës së famshme Madden NFL, e deri tek shndërrimi në një nga zërat më ikonë në historinë e futbollit amerikan”.
Fansat e NFL-it kanë reaguar me habi ndaj transformimit të Christian Bale dhe Nicolas Cage për rolet e tyre.
“Prisni pak, a është kjo e vërtetë?”, shkroi një përdorues. “Ata s’duken aspak si vetja e tyre e vërtetë”, komentoi një tjetër. “Jo, nuk ka mundësi që ky të jetë John Madden!”, shtoi dikush tjetër i habitur.
Filmi Madden është i drejtuar nga David O. Russell, i cili ka qenë i nominuar për çmimin Oscar me filmat si The Fighter dhe Silver Linings Playbook.
Ai gjithashtu ka shkruar skenarin e këtij filmi, i cili është i bazuar në jetën e vërtetë të John Madden – nga koha si trajner i NFL-it, tek karriera si komentator dhe më pas fytyra ikonë e lojërave video Madden NFL të EA Sports.
Madden ndërroi jetë në dhjetor të vitit 2021, në moshën 85-vjeçare. Në film përfshihet edhe jeta e Al Davis – pronarit karizmatik të Raiders, i njohur për moton e tij të famshme: “Fitoni, thjesht fitoni, baby.” Davis ndërroi jetë në tetor të vitit 2011, në moshën 82-vjeçare për shkak të dështimit të zemrës.
Në prill të kaluar, u bë e ditur se roli i Madden do t’i besohej Nicolas Cage, ndërsa më vonë u konfirmua se Christian Bale do të portretizonte Al Davis. /

Myftiu i Kosovës, Naim Tërnava, ka uruar besimtarët për Festën e Kurban Bajramit, duke u bërë thirrje për më shumë mirësi mes tyre.
Në urimin e tij tradicional në prag të Festës së Bajramit të Vogël, Tërnava tha se kjo festë është përkujtim i sakrificës të profetit Ibrahim, “i cili ishte i gatshëm të flijonte më të dashurin e tij për hir të Zotit të madhërishëm, e i cili na mësoi se besimi i vërtetë nuk njeh kufi e as frikë nga sprovat, por gjen kuptimin e lartë pikërisht në dorëzimin ndaj vullnetit hyjnor të Zotit”.
“Në këtë ditë, zemrat e besimtarëve mbushen me mirënjohje dhe përkushtim, ndërsa duart e tyre shtrihen në ndihmë dhe bujari, ngase kjo festë është një akt që mishëron në frymën e afërsisë me Zotin dhe përgjegjësisë ndaj shoqërisë”, tha ai.
Myftiu Tërnava tha se Kurban Bajrami është festë fetare, por bart edhe mesazhe të thella shoqërore dhe atdhetare.
“Festa e Bajramit nuk kufizohet vetëm me adhurim, por ajo kontribuon në forcimin e vlerave që ndërtojnë shoqërinë dhe forcojnë atdheun”, u shpreh ai.
Festa e Kurban Bajramit karakterizohet me therjen e kubanit dhe kryerjen e haxhillëkut.
“Sot, kur miliona besimtarë janë në tokën e shenjtë të Mekës dhe ku do ta kalojnë këtë ditë në rrafshnaltën e Arafatit dhe në mesin e tyre gjenden edhe haxhilerët nga Kosova, të cilët janë duke e përjetuar haxhillëkun – udhëtimin e jetës – me lutjet e tyre drejtuar krijuesit për falje gabimesh, shëndet dhe mirëqenie për familjet e tyre, për popullin tonë dhe siguri për vatanin tonë”, tha Tërnava.
Haxhillëku ka nisur më 4 qershor dhe besimtarët myslimanë do të kryejnë rite fetare në Mekë deri më 8 qershor. Këtë vit, më shumë se 1.5 milion pelegrinë po marrin pjesë në ritualin më të rëndësishëm të Islamit./REL/
Lajmet
Bajrami: Nuk kemi nevojë që ta përsërisim një proces zgjedhor
Published
3 days agoon
June 5, 2025By
UBTnews
Deputetja e Lidhjes Demokratike të Kosovës, Hykmete Bajrami deklaroi se nuk ka nevojë që të përsëritet sërish një proces zgjedhor. Sipas tij, qëndrimi i LDK-së është që ketë konstituim të institucioneve pas zgjedhjeve të 9 shkurtit, teksa shtoi se bashkimi i dy palë zgjedhjeve do të shkaktonte probleme të mëdha.
Kështu u shpreh deputetetja Bajrami, pas dështimit për herë të 27-të për konstituim të legjislaturës së nëntë të Kuvendit të Kosovës.
“Unë mendoj që ne veç sa e kemi kaluar një proces të zgjedhjeve nacionale, në fakt edhe si parti e kemi të njëjtin qëndrim dhe duhet të bëhet konstituimi i institucioneve të dala nga zgjedhjet e 9 shkurtit. Nuk kemi nevojë që ta përsërisim një proces zgjedhor, sepse nuk mund të priten as edhe ndryshime të mëdha. Në ndërkohë ne e dimë të gjithë procesin tejet të ndërlikuar dhe kohën që e ka marrë për numërim të votave nga ana e KQZ-së. Bashkimi i dy palë zgjedhjeve në një periudhë të caktuara do të shkaktonte probleme të mëdha dhe ka shumë mundësi që zgjedhje të tilla mandej edhe të mos pranohen nga ndonjë subjekt”, u shpreh Bajrami.
Deputetja e Lidhjes Demokratike të Kosovës tha se degët e LDK-së në komuna janë në procesin konsulatativ për paraqitjen e kandidaturave për kryetar komunash.
“Nuk janë përcaktuar emrat, janë mbajtur takime të përbashkëta me kryesinë dhe kryetarët e degëve, gjithashtu me kryetarin dhe kryetarët e degëve, e kemi ndarë procesin në tri faza. Dhe tani janë komunat, degët e LDK-së në gjitha komunat në Kosovë të cilat janë në fazën e procesit konsultativ, disa prej tyre veç i kanë paraqitur kandidaturat, disa të tjera janë në proces”, shtoi Bajrami.
Lajmet
Kryeziu-Hyseni: Qëllimi i partive opozitare nuk është zgjidhja por vazhdimi i bllokadës
Published
3 days agoon
June 5, 2025By
UBTnews
Deputetja e Lëvizjes Vetëvendosje, Arbëreshë Kryeziu-Hyseni ka thënë se qëllimi i partive që deri tani ishin në opozitë nuk është formimi i institucioneve të reja pas zgjedhjeve të 9 shkurtit, mirëpo vazhdimi i bllokadës dhe krizës politike.
Pas dështimit të sotëm të seancës konstituive të Kuvendit për herë të 27-të, ajo tha se këto parti parlamentare qëllimshëm nuk po marrin pjesë në votim për formimin e komisionit verifikues për zgjedhjen në mënyrë të fshehur të kryeparlamentarit.
“Qëllimi i partive opozitare nuk është zgjidhja por vazhdimi i bllokadës që ata vet e kanë krijuar qysh në fillim të sagës së këtyre seancave të vazhdueshme. Fillmimisht kanë refuzuar komisionin për verifikimin e mandateve dhe më pastaj duke refuzuar të marrin pjesë në votim për komisionin verifikues për votim të fshehtë të kryeparlamentarit”, tha ajo.
Madje, Kryeziu-Hyseni para gazetarëve tha se në procesin e zgjedhjes së nënkryetarëve ata nuk do të votojnë për asnjë deputetë të LDK-së, kurse për ata të PDK-së tha se votojnë vetëm Nait Hasanin dhe Sala Jasharin.
“Është qëndrim i joni që nuk do të votojmë asnjë emër tjetër nga radhët e PDK-së përveç Nait Hasanit dhe Sala Jasharit. Ndërkohë që edhe ne kemi vendosur reciprocitet ndaj LDK-së dhe nuk pranojmë asnjë propozim nga ana e tyre. Nëse duam që të hyjmë në ciklin e dëshirave dhe të shndërrojmë Kuvendin në vend të dëshirave, e jo në vend të numrave atëherë le të vendosim këso lloj kriteresh”, tha ajo./KosovaPress/

Metabolizëm i ngadaltë, si t’i dalloni simptomat

Profesorët e UBT-së kontribuojnë në ndërtimin e paqës së qëndrueshme

Zyrtare: Ferizaj përforcohet në qendër të mbrojtjes, prezantojnë Ardit Iljazin

Mbyllet me sukses Java e Dizajnit në UBT – prezantohen koleksione me vlera artistike dhe kulturore

Aktori Christian Bale duket thuajse i panjohur rrugëve të Atlantas, teksa po xhiron filmin e ri

Jackie Chan: Mësova anglisht përmes muzikës ‘country’ pasi u zhvendos në SHBA!

Bill Gates do të dhurojë 99% të pasurisë së tij për Afrikën

FSHF: Vijon procesi i shpërndarjes së biletave përmes shortit elektronik për ndeshjen Shqipëri – Serbi

Ardian Ismajli mund t’i bashkohet Rashicës te Besiktasi?
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT4 days ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati