Aktualitet

Opinion: Papa Françesku kritikon ashpër Europën

Published

on

Fjalimi është fjalim i një Pape të zemëruar. Jo për shkak të zërit, por për shkak të fjalëve të zgjedhura. Papa denoncoi edhe një herë Europën që mbyll dyert. Me të drejtë, mendon Christoph Strack.

Papa Françesku zgjedh fjalë të qarta. Deti Mesdhe, „ky djep i shumë civilizimeve”, është kthyer në „varrezë të ftohtë pa gura varri”. Ai akuzon „shurdhërinë” ndaj nevojave të të tjerëve, „indiferencën vdekjeprurëse” dhe „mosinteresimin cinik”.

Një gjë e tillë ndodh për herë të parë në këto nëntë vite, që Papa Françesku ndodhet në detyrë: Udhëtimi në vende të tjera e çon për herë të dytë në ishullin grek të Lesbos. Për herë të dytë ai mban atje një fjalim, që u drejtohet gjithë refugjatëve të botës.

Griechenland | Besuch Papst Franziskus

Në mes të muajit prill 2016, Papa foli shkurt. “Ne kemi ardhur për të kthyer vëmendjen e botës tek kjo krizë humanitare dhe për t’u lutur për zgjidhjen e saj”, tha atëherë ai. Ai shpjegoi pse kishte shkuar në ishull bashkë me patriarkët okumenikë të Kostandinopojës, si dhe me kryepeshkopin e ortodoksisë. Një lutje, që mbeti e padëgjuar.

“Problemi është botëror”

Kësaj here çdo gjë duket më e dëshpëruar, me më shumë indinjatë se herën e parë. Kryetari i Kishës Katolike, që pritet të mbushë 85 vjeç, akuzon mungesën e angazhimit të europianëve për të ndihmuar refugjatët dhe migrantët.

“Ne duhet të pranojmë me hidhërim, se ky vend ashtu si vendet e tjera, ndodhet nën presion dhe se në Europë po shtohen njerëzit që bëjnë sikur ky problem nuk ka të bëjë me ta.”

Ky është një “problem botëror”, tha Françesku.

Më tej ai kaloi tek tema e vaksinimit në luftën kundër Coronës.”Ne kemi kuptuar, se kësaj çështjeje të madhe duhet t’i përkushtohemi së bashku, sepse në botën e sotme nuk mjaftojnë zgjidhjet e pjesshme.”

“Qëndrim në vend”

Në luftën botërore kundër infektimeve me virus është arritur bashkëpunimi të paktën pjesërisht, por tek tema e migracionit Papa sheh „qëndrim të tmerrshëm në vend”. Në çdo katastrofë të Detit Mesdhe me dhjetëra, madje qindra të vdekur njerëzit preken shumë. Por vetëm kaq.

Griechenland - Papst auf Lesbos

Një herë në disa muaj vijnë lajme për dëbime të mundshme ilegale të refugjatëve për në Turqi. Para disa ditëve, “New York Times” shkruante se mbrojtësit grekë të kufirit kishin kujtuar se një përkthyes i Frontex-it, rojeve europiane të kufirit, ishte azilkërkues dhe e kishin rrahur dhe kthyer ilegalisht me forcë në Turqi.

Ende nuk ekzistojnë rregulla të përbashkëta europiane për azilin dhe pranimin e refugjatëve. Të gjitha vendet anëtare veprojnë sipas motos „mbyll sytë dhe vazhdo”. Në Gjermani kur flitet për këtë temë thuhet menjëherë fjalia „Ne nuk jemi në gjendje t’i pranojmë të gjithë”.

Korridore humane

Por fjala nuk është aty. Puna është që të nxirren njerëzit nga nevoja, sidomos familjet me fëmijë. Askush nuk mund të thotë, se kjo nuk bëhet. Sepse fjalët nxirren pa menduar. Pastaj njerëzit akuzojnë me dëshirë Papën, që nuk bën asgjë dhe që ka pallate aq të mëdha.

Griechenland | Besuch Papst Franziskus

Sa për kujtesë: Në kuadër të të ashtuquajturës „korridore humanitare”, lëvizja laike italiane “Sant’ Egidio” së bashku me Kishën Ungjillore të vendit dhe valdenzianët merr që prej pesë vitesh, refugjatë nga kampet në Liban, Libi dhe Irak dhe i sjell në Itali. Pa para shtetërore, financuar komplet nga dhurimet. Refugjatët zgjidhen me kujdes në vend, feja që kanë nuk luan ndonjë rol. Shpesh ata që zgjidhen janë familje me fëmijë ose njerëz, që kanë nevojë për ndihmë të veçantë mjekësore. Ata priten nga ndihmuesit që në aeroportin përkatës.

Europa, e lodhur dhe pa fuqi?

Nëpër komuna janë përgatitur banesat dhe shoqërimi vullnetar që nga fillimi. Në Romë shpesh banesat janë të Kishës, por edhe të Vatikanit. Dhe me raste, Françesku fton në Vatikan refugjatë të tillë, pa praninë e mediave. Ai do që të dëgjojë çfarë thonë ata, të ndjekë rrugën e tyre.

Ndërkohë „korridoret humanitare” ka edhe në Francë, Belgjikë dhe Andorra. Dhe vendet që pranojnë refugjatë lëshojë gjithnjë viza humanitare. Katolicizmi italian mund të blasfemohet sa të duash, por shembuj të tillë tregojnë që diçka po bëhet.

Griechenland | Besuch Papst Franziskus

Megjithatë në shumë vende veshët bëhen të shurdhët. Për Françeskun, Papën nga Argjentina, kjo Europë është prej kohësh një kontinent i lodhur dhe pa fuqi, që ka humbur mikpritjen tradicionale dhe rrënjët e saj.

Ai nuk di që ta pranojë këtë gjë. Prandaj ky zemërim. Që në Athinë, një ditë më parë ai kritikoi Europën dhe disa politikanë. Kundër lodhjes prej demokracisë, tha Papa, ndihmon vetëm një politikë e mirë, që kujdeset për mirëqënien e të gjithëve dhe ndihet e detyruar ndaj më të dobtëve. A do të preket nga kritika e ashpër e Papës ndokush në Bruksel dhe Europë? Kjo nuk mund të dihet me siguri.

Continue Reading

Rajoni

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Vendi

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Të kërkuara