Lajmet

OKB: Miliarda njerëz mbështeten në speciet e egra për ushqim, karburant, dhe shumëçka

Një çështje kryesore që trajton raporti është edhe tregtia e paligjshme e specieve të egra.

Published

on

Shfrytëzimi i shfrenuar i natyrës është një kërcënim për miliarda njerëz anembanë botës që mbështeten te speciet e egra për ushqim, energji dhe të ardhura, sipas një raporti të ri nga ekspertët e Kombeve të Bashkuara për biodiversitetin e publikuar të premten.

Nga peshkimi dhe prerja e druve te përdorimi i bimëve të egra në ilaçe dhe parfume, shoqëritë në mbarë planetin varen thellësisht nga speciet që nuk janë zbutur apo kultivuar, me tregti vjetore globale legale dhe të paligjshme në qindra miliarda dollarë.

Por ndërsa njerëzit po nxisin humbje alarmante të biodiversitetit – dhe ndryshimi i klimës kërcënon të përshpejtojë shkatërrimin – paneli këshillues shkencor i OKB-së për biodiversitetin, i njohur si IPBES, bëri thirrje për “ndryshime transformuese” në marrëdhëniet tona me speciet e egra.

“Miliarda njerëz në të gjitha rajonet e botës mbështeten dhe përfitojnë nga përdorimi i specieve të egra për ushqim, mjekësi, energji, të ardhura dhe shumë qëllime të tjera“, tha paneli.

Raporti, për të cilin u deshën katër vjet për t’u përgatitur dhe është shkruar nga 85 ekspertë nga fusha të ndryshme të specializuara, vjen ndërsa OKB-ja drejton një proces vendimtar ndërkombëtar për të përcaktuar një kornizë për mbrojtjen e natyrës në dekadat e ardhshme.

IPBES, e cila ka paralajmëruar më parë se një milion specie janë në rrezik zhdukjeje, tha se promovimi i qëndrueshmërisë dhe ndalimi i mbishfrytëzimit ishte “kritik për të ndryshuar trendin global në rënien e biodiversitetit”.

Raporti njeh rolin themelor që luajnë këto kafshë dhe bimë në jetën e njerëzve dhe në veçanti rolin vendimtar të komuniteteve indigjene në mbrojtjen e natyrës.

Ushqimi dhe karburanti

Në përgjithësi, 50,000 specie përdoren për ushqim, energji, mjekësi, materiale dhe qëllime të tjera në mbarë botën, thuhet në raport, me më shumë se 10,000 lloje të ndryshme të korrura për konsum njerëzor.

Bimët e egra, algat dhe kërpudhat sigurojnë ushqim dhe të ardhura për një në pesë njerëz në mbarë botën, thuhet në raport, ndërsa rreth 2.4 miliardë njerëz mbështeten te druri për gatim.

Rreth 70 për qind e të varfërve në botë varen drejtpërdrejt nga speciet e egra dhe bizneset e lidhura me to, thuhet në raport.

Por nuk janë vetëm komunitetet rurale në vendet në zhvillim që i përdorin këto specie.

“Banorët e qyteteve në vendet e pasura mund të mos e vënë re, por bimët e egra përdoren në ilaçe ose kozmetikë, ju hani peshk të egër dhe ka shumë mundësi që mobiljet tuaja të vijnë nga pemë të egra”, tha Fromentin.

Pemët e egra përbëjnë dy të tretat e drurit industrial global, ndërsa tregtia me bimë të egra, algat dhe kërpudhat është një industri miliarda dollarëshe.

Një çështje kryesore është tregtia e paligjshme e specieve të egra, që vlerësohet të jetë midis 69 miliardë dhe 199 miliardë dollarë në vit, për të cilën IPBES tha se ishte tregu i tretë i paligjshëm më i madh pas trafikimit të qenieve njerëzore dhe drogës.

Ndërsa kjo synon kryesisht pemët dhe peshqit, raporti tha se edhe tregtia në shkallë më të vogël të kafshëve dhe bimëve më të rralla, si orkidetë, mund të ketë efekte shkatërruese, duke paralajmëruar se shpesh i shtyn speciet përtej kufijve të tyre./UBTNews/

Lajmet

KQZ: Më 3 korrik fillon afati për përmirësimin e Listës Votuese dhe largimin e personave të vdekur

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka njoftuar se periudha për kundërshtimin e pasaktësive në Listën Preliminare të Votuesve për Zgjedhjet Lokale për Kryetarë të Komunave dhe për Kuvende Komunale, do të fillojë më 3 korrik dhe do të përfundojë më 31 gusht 2025.

Gjatë kësaj periudhe 60 ditore, çdo person me të drejtë vote që nuk figuron në Listën Votuese, është caktuar gabimisht në qendër tjetër të votimit apo ka të dhëna të tjera të pasakta, mund të kërkojë nga KQZ rishikimin e saj: përmes platformës elekronike: https://qv.kqz-ks.org/sq, oseduke u paraqitur në Komisionin Komunal të Zgjedhjeve në komunën përkatëse.

Po ashtu, gjatë kësaj periudhe votuesi mund ta kundërshtojë pasaktësinë e Listës Preliminare të Votuese edhe për ndonjë emër të votuesit për të cilin pretendon se nuk duhet të figurojë në këtë listë, përfshirë edhe rastet kur në këtë listë figuron emri i ndonjë personi të vdekur. Në këtë rast, ankesa duhet të parashtrohet në Panelin Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa.

Për të kundërshtuar pasaktësitë për Listën Preliminare të Votuesve, votuesi duhet të indentifikohet me njërin nga tri dokumentet: Letërnjoftim i vlefshëm; pasportë e vlefshme; leje e vozitjes e vlefshme.

Continue Reading

Lajmet

Njësia A5 e TC Kosova A rikthehet në operim

Published

on

By

Korporata Energjetike e Kosovës (KEK) njofton opinionin publik se sot, më 23.06.2025, njësia A5 e Termocentralit Kosova A është sinkronizuar me rrjetin elektroenergjetik rreth orës 10:03 të mëngjesit, duke shënuar një rikthim të suksesshëm në operim, pas realizimit të një sërë ndërhyrjesh dhe sanimesh teknike të domosdoshme.

Procesi i startimit të njësisë kishte filluar këtë mëngjes, pasi kishin përfunduar me sukses të gjitha ndërhyrjet e planifikuara, në kohë dhe me cilësi të lartë teknike.

Punimet e realizuara përfshijnë:

Sanimin e rrjedhjeve në ritejnxehëse (i përfunduar të premten);
Sanimin e rrjedhjeve në ekonomajzer (ngrohës i ujit) dhe në ekranet e kaldajës (i përfunduar të dielën);
Pastrimin me pompë presioni të ftohësve të hidrogjenit;
Pastrimin e komorave në hyrje të kondenzatorit;
Punime mirëmbajtëse në pajisjet e sistemit MRRK;
Pastrimin e kuotave rreth kaldajës nga materiale të huaja – për rritje të sigurisë dhe efikasitetit operacional.

Ky rikthim në operim konfirmon edhe një herë kapacitetin dhe gatishmërinë e ekipeve tona teknike, të cilat, me përkushtim profesional dhe koordinim të vazhdueshëm, siguruan një proces të suksesshëm dhe të qëndrueshëm të rikthimit të njësisë A5.

Kryeshefi Ekzekutiv i KEK sh.a., z. Gramos Hashani, ka falënderuar të gjithë punonjësit për angazhimin dhe përkushtimin e tyre:

Edhe ky rast tregon përgjegjësinë që bartin punonjësit e KEK-ut, të cilët, edhe në ditë pushimi, nuk kursejnë as përpjekjet e as profesionalizmin për të mbështetur sistemin energjetik të vendit. Ju falënderoj për angazhimin dhe jam krenar për punën që keni bërë!

 

Continue Reading

Lajmet

​Kriza politike, Murati fajëson partitë tjera: Po ju konvenon kjo situatë

Published

on

By

Deputeti i Lëvizjes Vetëvendosje, Hekuran Murati ka vazhduar akuzat ndaj partive parlamentare që deri tani ishin në opozitë për krizën politike në vend.

Ai pas dështimit për herë të 36-të të konstituimit të legjislaturës së nëntë, tha se Kosova po humbet para nga Banka Botërore si pasojë siç tha ai të qasjes bllokuese të partive që deri tani ishin në opozitë.

Murati shtoi nevojën që Gjykata Kushtetuese të dal më shpejt me një aktgjykim në lidhje me kushtetutshmërinë e votimit të fshehtë të kryeparlamentarit.

E dëgjuam pak më parë deputeten Bajrami më parë se tha se ky vakum ju konvenon keqbërëseve. Pyetja ime do të ishte se apo i bie që meqenëse opozita po e mundëson këtë bllokadë a janë ata keqbërësit. Atyre po iu konvenon kjo situatë. Ata që bllokojnë tentojnë të fajësojnë të tjerët për bllokada. Uroj dhe besoj se së shpejti të kemi një mendim apo aktgjykim nga Gjykata Kushtetuese që të rikonfirmohet se votimi i fshehtë ashtu siç është thënë në vitin 2014 të jetë një prej mënyrave që mund të përdoret nga deputetët. Po ashtu uroj dhe shpresoj që nuk do të ketë diktat dhe shkelje të kushtetutës dhe ligjeve nga kryetarët e partive që siç kemi dëgjuar kanë tendenca autoritare që të shfaqin votën e fshehtë në publik që do të ishte në shkelje të parimeve demokratike”, tha ai.

Continue Reading

Lajmet

​Dalja në treg të hapur të 1300 kompanive, PDK-ja nesër procedon në Gjykatë Themelore pezullimin e vendimit

Published

on

By

Partia Demokratike e Kosovës do të kërkojë pezullimin e vendimit të ZRRE-së për daljen në treg të lirë të 1300 kompanive.

Deputeti i kësaj partie, Abelard Tahiri, tha se nesër do të procedojnë në Gjykatën Themelore të Prishtinës pezullimin e këtij vendimi, mirëpo paraprakisht vendosjen e një mase të përkohshme.

Sipas Tahirit, ZRRE-ja ka marrë vendim për qitjen në treg të hapur energjetik 1300 kompani në mënyrë të parregullt dhe pa përmbushur kriteret.

Nesër do të procedojmë në Gjykatën Themelore të Prishtinës pezullimin e vendimit. Do të kërkojmë masë të përkohshme në mënyrë që ky vendim të pezullohet dhe këto kompani të furnizohen me çmimin e njëjtë të energjisë elektrike, si para marrjes së këtij vendimi. Nuk janë përmbushur kushtet dhe nuk janë përmbushur as obligimet e ZRRE-së sa i përket daljes në treg të lirë dhe ka parregullsi në marrjen e këtij vendimi”, tha ai.

Këto komente Tahiri i bëri pas dështimit për herë të 36-të të konstituimit të Kuvendit.

Continue Reading

Të kërkuara