Kulturë

Një vit prej ndarjes nga jeta të kolosit të letrave shqipe, Ismail Kadare

Published

on

Një vit më parë u nda nga jeta, në moshën 88-vjeçare, gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare.

Ai ishte shkrimtari shqiptar më i shquar brenda e jashtë kufijve të vendit, i cili ngriti lart prestigjin e letrave shqipe anembanë globit.

Ismail Kadare lindi më 28 janar 1936 në lagjen Palorto të Gjirokastrës. Në vendlindje qëndroi deri në përfundimin e arsimit të mesëm, kur përgatiti për botim ciklin e tij të parë me poezi “Frymëzimet djaloshare” (1954). Më pas kreu në Tiranë studimet e larta në degën e Gjuhë-Letërsisë dhe u diplomua për “Mësuesi”.

Në harkun e viteve 1958-1960, Kadare thelloi studimet në Institutin “Maksim Gorki” në Moskë. Në vitin 1960, i detyruar t’i braktiste studimet për shkak të ndërprerjes së marrëdhënieve mes Shqipërisë dhe ish-Bashkimit Sovjetik, u kthye në atdhe dhe nisi angazhimin në gazetari.

Në vitin 1963 botoi romanin e tij “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, i cili pati jehonë edhe përtej vendit. Karriera e Kadaresë shënoi kulme të tjera me tema sa lokale aq edhe universale. Tematika e natyrës liridashëse të shqiptarëve ishte kryefjalë edhe në romanin “Kështjella”, botuar në vitin 1970. I njëjti frymëzim vihet re edhe tek “Krushqit janë të ngrirë”, i cili flet mbi demonstratat e vitit 1981 të shqiptarëve të Kosovës.

Një tjetër roman i vlerësuar ishte “Kronikë në gur” (1970). Në vargun e publikimeve të pandërprera, romani alegorik “Nëpunësi i Pallatit të ëndrrave” (1981), veçohet si më i lakuari në tërësinë e veprës së Kadaresë. Në vjeshtën e vitit 1990, Kadare u largua drejt Francës dhe u rikthye në atdhe pas zhvillimeve të para demokratike.

Kadare është dekoruar nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë me Urdhrin “Nderi i Kombit”. Prej vitit 1996, shkrimtari shqiptar u bë anëtar i asociuar (përjetësisht) i Akademisë së Shkencave Morale dhe Politike të Francës. Në tetor 2023 presidenti francez Emmanuel Macron, në Tiranë, e ngriti në gradën e Oficerit të Lartë, në Urdhrin e Legjionit të Nderit.

Ai u vlerësua me një sërë çmimesh ndërkombëtare (“Man Booker Prize”, “Princi i Asturias” etj.), si i përzgjedhur në radhët e shkrimtarëve botërisht të njohur, sikurse Gabriel Garcia Marquez, Günter Grass dhe Milan Kundera.

Deri tani, veprat e tij janë përkthyer në rreth 45 gjuhë të botës./atsh

Lifestyle

Ngrohja u’a merr jetën bimëve? Fajtori i vërtetë nuk është nxehtësia

Published

on

Në dimër, shumë bimë të brendshme – si orkidet, fikusi, fernet, anturiumi apo monstera – fillojnë të duken më keq.

Arsyeja kryesore nuk është temperatura, por ajri i thatë i shkaktuar nga ngrohja qendrore, radiatorët apo oxhakët. Lagështia e ulët i than gjethet, i dobëson dhe mund t’i çojë drejt tharjes, veçanërisht ato me gjethe të holla.

Specialistja Kira Kay nga Bloom and Wild thekson se vendosja e bimëve pranë burimeve të nxehtësisë mund të jetë fatale.

Përmirësimi i kushteve është i thjeshtë: largoni vazon nga nxehtësia, grupojini bimët, vendosni ujë pranë tyre, spërkatni gjethet ose përdorni një lagështues.

Nëse bima nis të dëmtohet, hiqni pjesët e thata dhe vendoseni në një vend më të freskët e me kushte më të qëndrueshme. Me pak kujdes, shumica rikuperohen. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Sipërfaqet dhe objektet që nuk duhet t’i pastroni kurrë me uthull

Published

on

Uthulla është një pastrues i njohur shtëpiak, i cili përdoret për të hequr gëlqeren, yndyrën dhe papastërtitë.

Megjithatë, disa sipërfaqe mund të dëmtohen nga përdorimi i saj.

Sipërfaqe prej guri

Uthulla mund të dëmtojë gurin natyror si graniti ose mermeri, duke hequr shkëlqimin dhe shtresën mbrojtëse. Përdorni sapun të butë dhe ujë ose detergjentë me pH neutral për pastrim.

Makinat për larjen e enëve

Edhe pse uthulla ndihmon për heqjen e gëlqeres, dëmton guarnicionet dhe nyjet e gomës. Për këtë, preferoni sodën e bukës ose produktet e rekomanduara nga prodhuesi.

Lavatriçet

Përdorimi i rregullt i uthullës mund të dëmtojë guarnicionet prej gome. Një alternativë është cikël larjeje bosh me sodë buke dhe ujë të nxehtë një herë në muaj.

Pajisjet me çelik inox

Uthulla mund të heqë shtresën mbrojtëse e shkakton njolla ose ndryshk. Pastrojini me ujë të ngrohtë, detergjent të butë dhe leckë të butë.

Dyshemet dhe mobiljet prej druri

Uthulla mund ta thajë drurin, të heqë shtresën mbrojtëse dhe ta bëjë dyshemenë të pa shkëlqim. Përdorni produkte të dedikuara për dru dhe një leckë të shtrydhur mirë.

Kolltuqet dhe sediljet prej lëkure

Uthulla largon vajrat natyralë nga lëkura, duke shkaktuar tharje dhe çarje. Përdorni produkte speciale për pastrimin dhe kujdesin e lëkurës.

Edhe pse uthulla është efektive për gëlqere dhe yndyrë,  nuk është një pastrues universale. Duke zgjedhur produktet e duhura dhe duke pastruar sipërfaqet me kujdes, mund të ruani jetëgjatësinë e pajisjeve dhe mobiljeve tuaja. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Mjekra e dyfishtë, zgjidhje praktike për fytyrë më të bukur

Published

on

Një mjekër e dyfishtë është akumulim i dhjamit nën zonën e nofullës së poshtme, që mund t’i japë fytyrës një pamje jo të shëndetshme dhe të deformojë proporcionet e saj.

Lajmi i mirë është se kjo gjendje mund të përmirësohet. Masazhet, ushtrimet fizike, si dhe procedurat në shtëpi apo në sallon mund të ndihmojnë në reduktimin e saj.

Edhe të rinjtë mund të zhvillojnë një mjekër të dyfishtë, dhe më poshtë do të mësoni pse ndodh dhe si ta luftoni këtë problem estetik.

Në fund të artikullit, do të gjeni edhe një bonus praktike, që mund të ndihmojë në fshehjen e mjekrës së dyfishtë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Kultura dhe tradita në Pogradeci rikthen varietetet autoktone të rrushit

Published

on

Pogradeci po ringjall varietetet autoktone të rrushit si Muskat Kanell, Gëms dhe veçanërisht Serina e Bardhë, falë projektit Typic-al, i financuar nga Qeveria Italiane përmes Agjencisë Italiane për Bashkëpunim dhe Zhvillim (AICS), dhe i zbatuar nga CIHEAM Bari në bashkëpunim me Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural.

Kryetari i Bashkisë së Pogradecit, Ilir Xhakolli, deklaroi se projekti nuk është i kufizuar vetëm në identifikimin dhe ruajtjen e varieteteve tradicionale të rrushit, por përfshin edhe financimin për blerjen e makinerive bujqësore moderne dhe pajisjeve teknologjike.

Kjo i mundëson fermerëve të punojnë me mjete më efikase dhe sipas standardeve europiane.

Projekti mbështeti krijimin e një strukture bashkëpunimi midis fermerëve përmes shoqërive bujqësore, duke ndihmuar në uljen e kostove të prodhimit, ndarjen e teknologjisë së avancuar, përfitimin nga trajnimet profesionale të ofruara nga ekspertët e CIHEAM Bari dhe MBZHR.

Përfitimet për komunitetin rural janë të dukshme: rritje e prodhimit të rrushit autokton, rikthim i kultivimit të varieteteve të rralla, akses më i mirë në treg, rritje e të ardhurave dhe krijim i mundësive të reja për punësim në sektorin bujqësor dhe atë të agro-përpunimit.

Ky projekt përfaqëson një shembull të bashkëpunimit të suksesshëm midis institucioneve shqiptare dhe partnerëve ndërkombëtarë. Bashkëpunimi me Italinë, CIHEAM Bari dhe Ministrinë e Bujqësisë riafirmon përkushtimin për të mbështetur fermerët e Pogradecit, për të ruajtur biodiversitetin dhe për të zhvilluar një bujqësi më të qëndrueshme dhe konkurruese.

Krijimi i SHBB Grabovicë dhe bashkimi i fermerëve konsiderohet si një hap i rëndësishëm drejt forcimit të kapaciteteve të prodhuesve lokalë.

Përfaqësuesit e projektit theksuan se vetëm përmes bashkëpunimit, fermerët mund të përfitojnë më shumë nga programet e BE-së dhe projektet e mbështetura nga qeveria shqiptare. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara