

Lajmet
Një vaksinë nuk mbron në mënyrë absolute
Një “paradoks” ku infeksionet janë të ngjashme midis të vaksinuarve dhe atyre të pa vaksinuarve.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiPrej disa ditësh në Itali ka më shumë të vaksinuar kundër koronavirusit sesa të pa vaksinuar, në mesin e popullatës mbi 12 vjeç. Pra mbi 52 për qind e kanë kryer ciklin e plotë të vaksinimit kundër Covid-19.
Është një rezultat i rëndësishëm kundër pandemisë, me të cilën qeveria shpreson të përmirësojë situatën javët e ardhshme, por që mbart në vetvete edhe një paradoks që shfrytëzohet ndonjëherë nga ata që kundërshtojnë vaksinimet dhe që pretendojnë në mënyrë të gabuar dhe të rreme se këto janë “të padobishme pasi të vaksinuarit sëmuren ashtu si të tjerët”.
Siç raportoi së fundmi Instituti i Lartë i Shëndetësisë(ISS), kur në një popullatë ka shumë të vaksinuar ekziston një “paradoks” ku infeksionet, shtrimet në spital dhe vdekjet janë të ngjashme midis të vaksinuarve, krahasuar me ata që nuk kanë marrë vaksinën.
Kjo mund të duket si një pasojë kundër-intuitive, por vetëm sepse nis nga premisa e gabuar e marrjes në konsideratë të numrave absolutë, dhe jo të përqindjeve. Sa më shumë që zgjerohet vaksinimi, aq më shumë do të shtohen rastet e rralla të të infektuarve dhe të sëmurëve edhe në mesin e atyre që vaksinohen, duke kaluar potencialisht në terma absolutë shifrat e atyre në mesin e popullatës që nuk është vaksinuar.
Por duke pasur parasysh vlerat në përqindje, është e qartë efektet e koronavirusit midis atyre që janë vaksinuar plotësisht janë shumë më të kufizuara, krahasuar me ata që kanë marrë vetëm një dozë ose asnjë dozë.
Një vaksinë nuk mbron në mënyrë absolute të gjithë individët që vaksinohen, gjë që vlen edhe për vaksinat aktuale të koronavirusit. Nga analizat e ISS, ne e dimë se njerëzit e vaksinuar plotësisht janë 88 për qind të mbrojtur nga infeksioni, 94 për qind nga shtrimi në spital, 97 për qind nga shtrimi në repartin e terapisë intensive për simptoma të rënda, dhe 96 për qind nga vdekja.
Nisur nga këto rrethana, mund të pritet që midis njerëzve të vaksinuar të ketë disa raste me infeksione, shtrime në spitale apo edhe vdekje. Por numri i tyre është shumë më i ulët në përqindje, në krahasim me atë që ndodh tek individët e pa vaksinuar.
Ndërsa rritet numri i njerëzve të vaksinuar, zvogëlohet numri i rasteve në popullatë për shkak të efektivitetit të vaksinimit. Mund të ketë një pikë ku rastet e rralla midis të vaksinuarve të jenë në terma absolutë më të shumtë sesa ato midis të pa vaksinuarve.
Në rast se e gjithë popullata do të vaksinohej, rastet e zbuluara do të ishin vetëm midis njerëzve të vaksinuar, por ato do të ishin sërish shumë më të pakta sesa ato që do të vëreheshin në mungesë totale të vaksinës.
Le të imagjinojmë sikur ekziston një komb prej 100 personash. Nëse të gjithë janë të vaksinuar, 5 mund të pritet të sëmuren dhe të shfaqin simptoma që kërkojnë shtrimin në spital. Në këtë rast, sëmuren vetëm të vaksinuarit, sepse nuk ka njerëz të pa vaksinuar.
Në një skenar kur janë vaksinuar 85 persona dhe 15 jo, është e mundur që në terma absolutë të ketë më shumë infeksione midis grupit të parë, thjesht sepse është shumë më i madh në numër se i dyti. Paradoksi i vaksinimit, ka qenë prej kohësh i njohur për virologët dhe epidemiologët, dhe siç e thekson ISS, është e rëndësishme që për të gjithë të jetë e qartë se si ta vlerësojnë atë “për të shmangur shqetësimet dhe humbjen e besimit tek procesi”.
Vështirësia për ta interpretuar drejt informacionin e caktuar, buron edhe nga fakti se përmes mbikëqyrjes – me sistemin e testeve – bëhen të dukshme vetëm rastet e rralla të njerëzve që sëmuren pavarësisht se janë vaksinuar, ndërsa rastet e sëmundjes shmangen falë vaksinave (dhe këtu hyn shumica).
Sa më e lartë të jetë përqindja e të vaksinuarve, aq më e mbrojtur është popullata (madje edhe në pjesën e të pa vaksinuarve) dhe zvogëlohet rreziku i formimit të varianteve të reja. Në fakt shfaqja e tyre lidhet me qarkullimin e koronavirusit dhe jo me vetë vaksinimin, që e zvogëlon rrezikun për të pasur variante të reja, kundër të cilave vetë vaksinat mund të ishin më pak efektive. / Il Post – bota.al
Aktualitet
ShBA-ja i dhuron Kosovës 50 automjete të blinduara për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse
Published
7 hours agoon
August 16, 2025By
Driton Iseni
Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë ka njoftuar se ShBA-ja ka transferuar 50 Automjete të Blinduar të Sigurisë (ASV) për Qeverinë e Kosovës, në kuadër të Programit të Artikujve të Tepërt të Mbrojtjes (Excess Defense Articles Program).
Këto automjete moderne do të përdoren nga Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK), ndërsa, sipas njoftimit zyrtar, Kosova do të shfrytëzojë burimet e saj mbrojtëse për t’i sjellë ato në kapacitet të plotë operacional. Ky hap përbën një zhvillim të rëndësishëm në forcimin e aftësive mbrojtëse të FSK-së dhe në rritjen e gatishmërisë për përballjen me sfida të sigurisë.
Ky donacion i ShBA-së shihet si një tjetër dëshmi e partneritetit të ngushtë mes dy vendeve dhe e përkushtimit të përbashkët për të garantuar sigurinë kombëtare të Kosovës dhe forcimin e stabilitetit rajonal.
“Ky është një hap tjetër në përkushtimin tonë të përbashkët për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse të FSK-së dhe për forcimin e sigurisë së të dy vendeve tona”, thuhet në njoftimin e Ambasadës Amerikane.
Aktualitet
UBT përgatit liderët e ardhshëm të fushës paramjekësore
Published
15 hours agoon
August 16, 2025By
Driton Iseni
UBT ka hapur regjistrimet për programin Master në Shkenca Paramjekësore, i cili synon të përgatisë profesionistë të domosdoshëm për sektorin shëndetësor, të aftë për të kontribuar në diagnostikim, trajtim dhe parandalim të sëmundjeve, duke vepruar në vijën e parë të kujdesit për jetën.
Ky program është ndërtuar mbi një kurrikulë multidisiplinare, të harmonizuar me modelet më të mira evropiane dhe amerikane, që ndërthur mësimin teorik me përgatitjen praktike. Studentët përfitojnë trajnim të avancuar në fushat e kujdesit emergjent, laboratorëve mjekësorë dhe diagnostikës klinike, duke përdorur pajisje bashkëkohore mjekësore dhe laboratorike.
Përgatitje gjithëpërfshirëse dhe praktike
Gjatë studimeve, studentët do të aftësohen në pesë kategori kyçe të fushës së paramedikëve:
- Parandalimi i vdekjes së njerëzve
- Rritja e cilësisë së jetës
- Ndihma në rikuperimin nga sëmundjet apo dëmtimet
- Menaxhimi i pranimeve dhe ri-pranimeve urgjente
- Kujdesi për rastet kronike të ndjeshme (astma, diabeti, epilepsia etj.)
Programi përfshin gjithashtu përdorimin e tele-shëndetit dhe kujdesit tele-komunikues, duke u mundësuar studentëve të ofrojnë kujdes efikas dhe inovativ, sidomos për zonat e largëta apo për pacientët me nevoja të veçanta.
Misioni dhe vizioni
Misioni i Masterit në Shkenca Paramjekësore është të kontribuojë në arsimin e lartë përmes:
- Kurrikulave bashkëkohore, të bazuara në praktikat më të mira ndërkombëtare
- Hulumtimit shkencor në bashkëpunim me partnerë vendas e ndërkombëtarë
Programi synon të ofrojë një mjedis mësimor mbështetës, ku studentët zhvillojnë aftësitë klinike, kërkimore dhe menaxheriale që kërkohen në tregun e punës.
Përfshirje aktive në kërkim dhe shërbim
Studentët dhe stafi i programit marrin pjesë në:
- Projekte kërkimore kombëtare dhe ndërkombëtare
- Simpoziume dhe forume shkencore
- Konsulencë dhe asistencë teknike për institucione shëndetësore publike e private
- Hartimin e politikave shëndetësore në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë
Aftësitë e të diplomuarve
Pas përfundimit të programit, të diplomuarit do të jenë të aftë:
- Të ofrojnë kujdes shëndetësor holistik në komunitetet urbane, rurale dhe industriale
- Të marrin vendime komplekse në situata emergjente dhe të udhëheqin ekipe paramjekësore
- Të zbatojnë standarde të larta ligjore, etike dhe profesionale në praktikë
- Të përdorin metoda kërkimore për të përmirësuar rezultatet shëndetësore
- Të integrojnë njohuritë ndërdisiplinore në menaxhimin e shërbimeve shëndetësore
Masteri në Shkenca Paramjekësore në UBT është më shumë sesa një diplomë – është një përgatitje për jetë, duke formuar profesionistë që jo vetëm reagojnë ndaj emergjencave, por punojnë për t’i parandaluar ato, duke i dhënë shoqërisë ekspertë të gatshëm për të mbrojtur dhe përmirësuar jetën.
Aktualitet
A janë sëmundjet e zemrës trashëgimore dhe si ndikon diabeti? Flet kardiologu Edis Demiri
Published
16 hours agoon
August 16, 2025By
Driton Iseni
Historia familjare dhe diabeti janë faktorët më të fortë rreziku për sëmundjet kardiovaskulare. Kështu thekson kardiologu invaziv nga United Hospital, Edis Demiri në episodin e podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi, ku flet si për shkaqet kryesore ashtu edhe për një rast të pazakontë klinik që i shpëtoi jetën një pacienti.
“Faktori më i rëndësishëm është historia familjare për sëmundjet e zemrës”, thotë Demiri, duke shtuar se nëse prindërit ose vëllezërit/motrat kanë pësuar infarkt apo ndërhyrje kardiake në moshë të re, “edhe ai person është i rrezikuar”.
Sipas tij, “diabeti është pothuajse po aq i rëndësishëm sa historia familjare”, ndërsa më pas vijnë faktorë të tjerë si duhani, hipertensioni dhe yndyrnat e larta në gjak.
Mesazhi i mjekut është i qartë: kontrolloni rregullisht shëndetin e zemrës, veçanërisht nëse keni histori familjare apo diabet; ndaloni duhanin, mbani tensionin dhe lipidet nën kontroll dhe kërkoni ndihmë mjekësore urgjentisht në shenja si dhimbje gjoksi, djersitje të ftohta, marramendje ose vështirësi në frymëmarrje.
Për bisedën e plotë me këshilla praktike dhe sqarime të mëtejshme, ndiqni episodin e ri të podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi.
Lajmet
Sa ka ndryshuar pas 25 vitesh lokacioni ku u xhirua seriali ikonik “Teletubbies”?
Published
1 day agoon
August 15, 2025By
UBT News
Seti i njohur i serialit “Teletubbies” duket i panjohur 24 vjet pas përfundimit të shfaqjes, pasi pronari i tokës ka bërë ndryshim të madh.
Seriali popullor për fëmijë u transmetua fillimisht në BBC Two nga viti 1997 deri në 2001. Gjatë kësaj periudhe, xhirimet për serinë u realizuan në Wimpstone, Warwickshire.
Më shumë se dy dekada më vonë, vendi duket shumë ndryshe që nga hera e fundit kur u xhirua “Teletubbies” atje, shkruan The Sun.
Një video e shpërndarë në Instagram tregoi se deri në vitin 2007 – gjashtë vjet pas përfundimit të shfaqjes – pronari i tokës kishte krijuar një pellg gjigant për të parandaluar hyrjen e të huajve.
Deri më 2025, toka mbetet e zbrazët, edhe pse pronarët menaxhojnë një fermë dhe dyqan me produkte ujore pranë saj. Një fans shkroi: “Trishtim. Ishte shumë e rëndësishme në atë kohë. Mund të kishte qenë një destinacion turistik. Shumë fëmijë, tani të rritur, janë rritur me të”.
Një tjetër komentoi: “Fakti që gjithçka u xhirua në atë copë të vogël toke është e pabesueshme”.
Një i tretë shtoi: “Njerëzit nuk e kuptojnë që ata janë fermerë dhe nuk u intereson paratë që mund të fitonin duke shitur bileta për vizitorët nostalgjikë – ata thjesht duan paqe”.
Një i katërt: “Imagjino dikë që e donte “Teletubbies” të kishte blerë atë tokë, të shkarkonte pellgun dhe të ringjallte të gjithë setin, duke e kthyer në muze?”.
Vitin e kaluar, një nga yjet e shfaqjes u shfaq në emisionin “This Morning” me fëmijën e saj.
Jess Smith, tani 30, është e njohur për rolin si bebi në diell në shfaqjen për fëmijë. Ajo me kolegët Nikki Smedley (Laa-Laa) e John Simmit (Dispy), rikujtuan kohën e tyre në “Teletubbies”. Jess u shoqërua nga vajza, Poppy, që atëherë ishte pesë muajshe, u pyet nëse i tregon miqve për famën e saj gjatë fëmijërisë.
Jess tha: “Nuk ua them unë, por të gjithë që janë me mua e dinë, kështu që të tjerët ua tregojnë gjithkujt. Partneri im Ricky ua thotë të gjithëve, po ashtu familja e tij, edhe familja ime. Të gjithë ua tregojnë të gjithëve, kështu që nuk ka rëndësi ku shkoj, të gjithë e dinë”.

ShBA-ja i dhuron Kosovës 50 automjete të blinduara për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse

Studimi: Bakteret e zorrëve mund të lidhen me pagjumësi

Studim: Chip i trurit deshifron mendimet me saktësi deri në 74%

E dini kur është koha ideale për të pirë kafe?

Në konferencën e parë te Milani, Jashari: Rrënjët shqiptare më japin forcë, Xhaka mbetet shembull i madh për mua

Shëndeti mendor, praktikat që ndihmojnë në luftën kundër ankthit dhe stresit

Johnny Depp në bisedime për rikthim në filmin “Piratët e Karaibeve”

UBT përgatit liderët e ardhshëm të fushës paramjekësore

Këshilla si të kërkoni rritje page
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit