Kulturë

Një shekull ndriçimi gjuhësor: Përkujtimi i Eqrem Çabeut

Published

on

Më 6 gusht, në përvjetorin e lindjes së tij, Shqipëria nderon akademikun e shquar Eqrem Çabej, një nga figurat më të rëndësishme të gjuhësisë dhe kulturës shqiptare.

Eqrem Çabej erdhi në jetë më 6 gusht 1908 në Turqi, në një periudhë kur Ballkani përjetonte ndryshime të mëdha politike dhe kulturore. Fëmijëria e tij kaloi në Gjirokastër, ku ndoqi shkollën fillore, e më pas përfundoi shkollën e mesme në Klagenfurt, Austri. Pasi e la pas fakultetin e mjekësisë në Romë, ai u regjistrua në Fakultetin e Filologjisë në Universitetin e Gracit dhe më tej në Universitetin e Vjenës, ku e përfundoi studimin e tij të avancuar në gjuhësi.

Pas kthimit në Shqipëri, Çabej filloi një karrierë të shquar në arsimin shqiptar, duke dhënë mësim në gjimnazin e Shkodrës, në Shkollën Normale të Elbasanit, si dhe në Liceun e Tiranës. Ai gjithashtu kishte një angazhim të shkurtër në Ministrinë e Arsimit, ku ndikoi në politikat edukative të kohës.

Në vitin 1940, ai nisi një projekt të madh dhe të rëndësishëm për hartimin e Atlasit Gjuhësor të Shqipes, një përpjekje që do të ndikonte thellë në studimin dhe ruajtjen e gjuhës shqipe. Pas Luftës II Botërore, Çabej u bë anëtar i Institutit të Shkencave dhe më pas pedagog në Universitetin e Tiranës, ku kontribuoi si anëtar themelues dhe akademik në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë.

Fusha e studimeve të tij përfshinte gjuhësinë krahasuese indo-evropiane, folklorin, etnografinë dhe historinë e letërsisë. Ai bëri një kontribut të jashtëzakonshëm në studimet etimologjike dhe leksikologjike historike, dialektologjinë dhe onomastikën, si dhe në kodifikimin e gjuhës letrare. Një nga arritjet më të rëndësishme të tij ishte ndihma e dhënë në hartimin e Fjalorit të Gjuhës Shqipe, të botuar në Tiranë më 1980.

Për punën e tij të shquar, Eqrem Çabej u nderua me urdhrin “Nderi i Kombit”. Ai ndërroi jetë më 13 gusht 1980 në një klinikë në Romë, vetëm disa ditë pas ditëlindjes së tij të shtatëdhjetë e dytë, duke lënë pas një trashëgimi të pasur dhe një ndikim të pashlyer në studimin e gjuhës dhe kulturës shqiptare./UBTNews/

Magazinë

Dasma e Selena Gomez, zbulohet lista e të ftuarve

Published

on

Duket se dasma e Selena Gomez është më pranë se kurrë! Këngëtarja dhe aktorja 33-vjeçe, aktualisht e angazhuar në promovimin e sezonit të ri të “Only Murders in the Building”, po përgatitet edhe për një nga ngjarjet më të rëndësishme të jetës së saj: martesën me producentin muzikor, Benny Blanco.

Të hënën në mëngjes, Selena u pa në dy dalje të ndryshme publike në New York City, ku shkëlqeu me stilin e saj dhe buzëqeshjen karakteristike. Por ajo që tërhoqi vëmendje të madhe nuk ishte vetëm prania e saj, por një zbulim i papritur që bëri xhiron e rrjetit.

Gjatë një episodi të podcastit të Paris dhe Nicky Hilton, dyshja nisi të fliste për evente të ardhshme, kur papritur Nicky përmendi dasmën e Selenës. Paris, disi e zënë ngushtë, e pranoi: “Po, [jam e ftuar]… por nuk doja ta thoja këtë.”

Nicky vazhdoi me humor: “E di vetëm sepse e pashë në kalendarin tënd nga asistentja jote. S’ka gjë! Ajo është një vajzë shumë e fshehtë.”

Ky moment i pakujdesshëm i konfirmoi indirekt angazhimin e Selenës dhe përforcoi thashethemet që qarkullojnë prej muajsh.

Fansat tani janë në pritje të një konfirmimi zyrtar dhe sigurisht, të një dasme magjike që pritet të jetë një nga më të komentuara të vitit.

Continue Reading

Magazinë

Eminem i kërkoi ndjesë publike të ëmës për këngën e dikurshme fyese – nuk e interpreton më

Published

on

Eminem, ka pasur një marrëdhënie të ndërlikuar dhe shpesh të trazuar me nënën e tij, Debbie Nelson. Një nga momentet më të debatueshme në karrierë ishte publikimi i “Cleanin’ Out My Closet” më 2002, pjesë e albumit “The Eminem Show”.

Në këtë këngë, e cila u kthye në hit, e sulmoi ashpër nënën duke përdorur fjalë fyese dhe akuza të rënda, mes tyre edhe pretendime për përdorim të medikamenteve dhe sjellje abuzive. Kënga pati sukses mes fansave, por në të njëjtën kohë thelloi konfliktin mes tij dhe të ëmës.

Debbie e paditi djalin për shpifje dhe fyerje në vitin 1999, duke kërkuar 10 milionë dollarë, por çështja u zgjidh në 2001 për 25 mijë dollarë.

Me kalimin e viteve, Eminem ndryshoi qasje. Më 2013, publikoi “Headlights”, pjesë e The Marshall Mathers LP 2, ku i kërkoi ndjesë nënës për tekstet fyese. Ai pranoi se në kohën kur shkroi “Cleanin’ Out My Closet” ishte i zemëruar dhe i lënduar, por se e kishte tepruar.

Videoklipi i “Headlights” e tregoi këtë pajtim nga këndvështrimi i nënës, duke përfunduar me skenë prekëse ku e përqafon të birin. Pas kësaj periudhe, Eminem ndaloi së performuari “Cleanin’ Out My Closet” dhe madje ka thënë se ndien siklet sa herë që e dëgjon në radio.

Në dhjetor 2024, Nelson ndërroi jetë në moshën 69-vjeçare, pas problemeve me kancer të mushkërive.

Në retrospektivë, historia mes Eminem dhe nënës së tij përfaqëson një udhëtim nga dhimbja dhe zemërimi i hershëm drejt pajtimit dhe faljes, ku arti i tij shërbeu si pasqyrë e plagëve, por edhe e shërimit.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Magazinë

‘Mallkimi i Drake’ godet edhe Jannik Sinner: 300 mijë dollarë të humbura

Published

on

“Mallkimi i Drake” ka rënë sërish mbi botën e sportit, këtë herë me ‘viktimë’ Jannik Sinner. Tenisti italian, i cili synonte triumfin në US Open 2025, nuk ia doli të shpallej kampion, duke “djegur” edhe bastin gjigant të reperit kanadez.

Drake kishte vënë 300 mijë dollarë mbi fitoren e Sinner, por basti u kthye në një tjetër humbje të bujshme. Fansat e italianit ishin frikësuar që në momentin kur u bë publik lajmi, pasi historia ka treguar që artisti mbështet financiarisht një sportist, gjërat nuk shkojnë mirë.

Precedenti më i afërt ishte pikërisht një vit më parë, kur në finalen e US Open 2024 mes Sinner dhe Taylor Fritz, Drake kishte vendosur bast mbi tenistin amerikan. Atëherë ndodhi e kundërta: Sinner fitoi bindshëm dhe reperi humbi shifrën e majme të bastit.

Lista e humbjeve të Drake në botën e sportit është e gjatë. Ai ka humbur 355 mijë dollarë duke besuar se Mike Tyson do të mposhtte Jake Paul, ndërsa një tjetër parashikim i gabuar ndodhi më 2022, kur kombinoi fitore të Arsenalit dhe Barcelonës.

Në fund, triumfi i Real Madridit 3-1 i shkatërroi biletën e bastit. Kështu, “mallkimi i Drake” vazhdon të bëjë jehonë në botën e sportit, me Sinner-in si ‘viktimën’ më të fundit të tij.

Continue Reading

Magazinë

Kendall Jenner dhe Gigi Hadid, fytyrat e Vogue për tetorin

Published

on

Supermodelja Kendall Jenner ka ndarë emocionet e saj për setin e fundit fotografik të realizuar për prestigjozen Vogue, i cili është realizuar nga fotografi i njohur Lachlan Bailey. Në një postim në rrjet social Kendall theksoi se ky fotosesion ka qenë një ëndërr që ka pasur që nga fëmijëria e saj në Jackson Hole, dhe shprehu mirënjohjen për mundësinë që iu dha nga kryeredaktorja e Vogue, Anna Wintour.

“Ky ka qenë një moment i veçantë për mua. Që nga fëmijëria, kam ëndërruar të punoj për Vogue, dhe tani që jam këtu, është një përvojë e pabesueshme,” shkroi Kendall.

Ajo theksoi se ky fotosesion ka marrë dimension më të veçantë, pasi ka realizuar shoot-in krah Gigi Hadid. Dy modelet, që janë shoqe të ngushta, kanë sjellë një bashkëpunim të mrekullueshëm që do të mbetet në historinë e modës.

Ky fotosesion është pjesë e edicionit të tetorit të Vogue, një numër që pritet të tërheqë vëmendjen e adhuruesve të modës dhe jo vetëm.

Kendall dhe Gigi shfaqen në kopertinën e këtij numri, duke reflektuar një imazh të fuqishëm dhe bashkëkohor të modës moderne.

Ky bashkëpunim theksoi forcën e influencën e dy modeleve, që vazhdojnë të dominojnë industrinë e modës e të frymëzojnë një brez të tërë.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara