Lajmet

Ngjyrat qenkan thjeshtë një iluzion?!

Për një kohë të gjatë, njerëzit besonin se ngjyrat ishin objektive.

Published

on

A ekzistojnë ngjyrat apo janë thjesht një iluzion? A mund ta imagjinoni një botë pa ngjyra?

Për një kohë të gjatë, njerëzit besonin se ngjyrat ishin objektive. Edhe sot, mësuesit e shkencës i mësojnë studentët e tyre histori rreth Isaac Newton dhe eksperimentit të tij të prizmit, duke u treguar atyre se si gjatësi vale të ndryshme të dritës prodhojnë ylberin e nuancave rreth nesh.

Por kjo teori nuk është vërtet e vërtetë. Gjatësi vale të ndryshme të dritës ekzistojnë pavarësisht nga ne, por ato bëhen ngjyra vetëm brenda trupit tonë. Ngjyra është në fund të fundit një proces neurologjik ku fotonet zbulohen nga qelizat e ndjeshme ndaj dritës në sytë tanë, transformohen në sinjale elektrike dhe dërgohen në trurin tonë, ku, në një seri llogaritjesh komplekse, korteksi ynë vizual i shndërron ato në “ngjyrë”.

Mund të mendojmë se qielli është blu dhe pemët janë jeshile, por e vërteta është më e çuditshme.

Pra ngjyrat, nuk banojnë fare në botën fizike, por ekzistojnë në sytë ose mendjet e shikuesve të saj.

Kjo është arsyeja pse dy njerëz nuk do të shohin kurrë saktësisht të njëjtat ngjyra.Sistemi vizual i çdo personi është unik dhe kështu janë edhe perceptimet e tyre. Rreth 8% e meshkujve janë daltonistë dhe shohin më pak ngjyra se gjithë të tjerët; një numër i vogël i grave me fat, falë një dyfishimi gjenetik në kromozomin X, mund të jenë në gjendje të dallojnë shumë më tepër se ne të tjerët. 

Kafshët gjithashtu banojnë në botë shumë të ndryshme kromatike. Shumica e gjitarëve janë të verbër kuq-jeshile; demat mund të jenë të famshëm për urrejtjen e pelerinave të kuqe, por vetë ngjyra është e padukshme për ta – ata në fakt janë të tërbuar nga lëvizjet e pëlhurës. Në të kundërt, shumica e zvarranikëve, amfibëve, insekteve dhe zogjve perceptojnë më shumë ngjyra se ne. Bletët shohin dritën ultravjollcë, duke dalluar modele të hollësishme në lule që ne nuk mund t’i perceptojmë, ndërsa gjarpërinjtë shohin rrezatimin infra të kuqe, duke zbuluar trupat e ngrohtë të gjahut nga një distancë.

“Ngjyrat”, tha dikur Umberto Eco, “nuk është një çështje e lehtë”. Është me të vërtetë e pakapshme dhe iluzive. Shkencëtarët kanë treguar se qielli nuk është blu, dielli nuk është i verdhë, bora nuk është e bardhë, e zeza nuk është e errët dhe errësira nuk është e zezë./Revistaclass

Continue Reading

Lajmet

​Skuadra e Serie-A shkarkon trajnerin

Published

on

Fiorentina e ka shkarkuar Stefano Piolin pas një humbjeje kundër Lecces, e cila e la ekipin në fund të tabelës së Serie A pa fitore, katër pikë, shtatë gola të shënuar dhe 16 të pësuar.

Trajneri i të rinjve Daniele Galloppa do të marrë përkohësisht përsipër detyrën, por kërkimi për një pasardhës të përhershëm do të fillojë menjëherë, ndërsa klubi kërkon të shmangë betejën për rënie nga kategoria.

“ACF Fiorentina mund të konfirmojë se Stefano Pioli është shkarkuar nga detyrat e tij si trajner i ekipit të parë”, thuhet në një deklaratë të klubit. “Klubi dëshiron ta falënderojë atë dhe stafin e tij për profesionalizmin e treguar gjatë kohës së tyre në Fiorentina.”

Daniele Galloppa do të marrë përkohësisht drejtimin e ekipit të parë, duke filluar nga seanca stërvitore e kësaj pasditeje.

Fitues i kampionatit të Serie A në sezonin 2021/22 me Milanin, Pioli ka përjetuar një rënie të ndjeshme në performancë dhe rezultate vitet e fundit.

Në vitin 2024, ai u punësua nga klubi saudit Al-Nassr, ku luajti Cristiano Ronaldo , por pati pak sukses në Arabinë Saudite./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

KDI: Presidentja të ofrojë transparencë dhe qartësi për procesin e caktimit të mandatarit

Published

on

By

Instituti Demokratik i Kosovës (KDI) ka kërkuar nga Presidentja e vendit që të sigurojë transparencë dhe qartësi në procesin e caktimit të mandatarit për formimin e Qeverisë, pas dështimit të votimit në Kuvend më 26 tetor.

Sipas KDI-së, Presidentja ka obligim që deri nesër, brenda afatit dhjetëditor të përcaktuar me nenin 95.4 të Kushtetutës, të zhvillojë konsultime me të gjitha partitë parlamentare për të vlerësuar mundësinë reale të krijimit të një shumice të re qeverisëse dhe shmangien e zgjedhjeve të reja.

KDI thekson se hapat e Presidentes duhet të jenë të arsyeshëm dhe transparentë, përfshirë publikimin e kritereve që do të udhëheqin vlerësimin e “gjasës më të madhe për formim të shumicës” dhe mënyrën e verifikimit të mbështetjes në Kuvend.

Sipas institutit, këto kritere janë thelbësore për të garantuar paanshmëri dhe respektim të rendit kushtetues, si dhe për të ruajtur besimin publik në institucionet demokratike./EO

Continue Reading

Lajmet

​Dybala mungon një muaj

Published

on

Sulmuesi argjentinas Paulo Dybala do të mungojë të paktën për një muaj pas dëmtimit muskulor që pësoi në ndeshjen kundër Milanit të dielën.

Sipas Sky Sport Italia, ekzaminimet mjekësore kanë zbuluar një dëmtim të shkallës në bicepsin femoris të majtë. “La Gazzetta dello Sport” shkruan se ai do të humbasë pesë ndeshjet e ardhshme të Romës.

Dybala pritet të mungojë në takimet kundër Rangers, Udinese, Cremonese, Midtjylland dhe, me shumë mundësi, Napoli.

Trajneri Gian Piero Gasperini shpreson ta ketë sulmuesin gati më 30 nëntor kundër Napolit, por rikthimi i tij duket më i mundshëm në ndeshjen ndaj Cagliarit më 7 dhjetor./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Ndalohet importi i shpezëve dhe produkteve të tyre nga Italia

Published

on

By

Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë së Kosovës (AUV) ka njoftuar se ndalon përkohësisht importin e shpezëve, kafshëve të gjalla dhe produkteve të tyre me origjinë nga zonat e infektuara të Italisë.

Vendimi vjen pas raportimeve të Organizatës Botërore për Shëndetin e Kafshëve (WOAH) dhe Komisionit Evropian, të cilat konfirmojnë përhapjen e gripit të shpezëve (Avian Influenza – H5N1) në rajonet Emilia-Romagna dhe Lombardia.

Sipas AUV-së, importet lejohen vetëm nëse produktet vijnë nga ferma të pa prekura, të paktën 50 kilometra larg zonave të infektuara. Ndalesa hyn në fuqi menjëherë dhe do të qëndrojë aktive deri në një vlerësim të ri të situatës.

AUV njofton se po e monitoron nga afër situatën dhe do të informojë publikun dhe bizneset për çdo zhvillim të ri./EO

Continue Reading

Të kërkuara