Lajmet

Arsyet pse po kërkohet t’i ndryshohet emri nga ‘Zelanda e Re’ në ‘Aotearoa’

Partia tha se rrjedhshmëria në gjuhën amtare ra nga 90 përqind në 26 përqind.

Publikuar

Partia Maori e Zelandës së Re ka nisur një peticion për të ndryshuar emrin zyrtar të vendit në ‘Aotearoa’, transmeton UBT News.

Partia Maori e Zelandës së Re filloi të martën një peticion për të ndryshuar zyrtarisht emrin e vendit në “Aotearoa”, që do të thotë “tokë e reve të gjata të bardha” në gjuhën indigjene Te Reo Maori.

Ndërsa filloi fushatën, partia gjithashtu i kërkoi qeverisë së Zelandës së Re të udhëhequr nga Jacinda Ardern të rivendoste emrat Maori për të gjitha qytetet, qytetet dhe emrat e vendeve.

“Ka kaluar shumë kohë që Te Reo Maori u rivendos në vendin e tij të ligjshëm si gjuha e parë dhe zyrtare e këtij vendi. Ne jemi një vend Polinezian – ne jemi Aotearoa”, tha partia e cila bën fushatë për të drejtat e autoktonëve në fushatën e saj.

“Tangata Whenua (njerëzit autoktonë) janë të ‘sëmurë deri në vdekje’, sepse emrat tanë stërgjyshorë po shkatërrohen, bastardohen dhe shpërfillen. Tani është shekulli 21, kjo duhet të ndryshojë”, shtuan ata.

Partia tha se rrjedhshmëria në gjuhën amtare ra nga 90 përqind në 1910 në 26 përqind në 1950.

Ndërsa Kryeministrja Ardern ende nuk ka bërë vërejtje publikisht mbi peticionin e fundit, ajo në vitin 2020 tha se ishte një “gjë pozitive” që fjala Aotearoa përdoret në mënyrë të ndërsjellë brenda vendit. “Sidoqoftë, një ndryshim zyrtar i emrit nuk ishte diçka që ne kemi eksploruar”, tha Ardern.

Popullsia fisnore në Zelandën e Re beson se emri Aotearoa u dha për herë të parë nga Kupe, një eksplorues polinezian lindor i cili figuron në përrallat maori diku rreth viteve 1200-1300 pas Krishtit, përcjell UBT News.

Sipas legjendave, kur Kupe, gruaja e tij Kuramarotini dhe ekuipazhi po lundronin për të zbuluar se çfarë ishte përtej horizontit, ata panë një masë të madhe toke të mbuluar me re të bardhë. Ishte atëherë kur Kuramarotini bërtiti ‘’He ao! Ai ao! Ai Aotea! He Aotearoa (Një re, një re! Një re e bardhë! Një re e gjatë e bardhë!) “.

Historia pas emrit të tanishëm të vendit kthehet në vitet 1640 kur Abel Tasman, një eksplorues holandez me Kompaninë Hollandeze të Indisë Lindore (VOC), pa Ishullin e Jugut. Vendi më pas shfaqet në hartat holandeze si “Nieuw Zeeland”, i quajtur sipas provincës holandeze të Zeeland.

Një shekull më vonë, navigatori anglez Kapiteni James Cook shkeli në Ishull dhe vazhdoi të vizatonte harta të detajuara dhe të sakta të vendit për herë të parë. Në hartën e tij, ai e përmend vendin si “Zelanda e Re”.

Ndërsa termi “Aotearoa” shpesh përdoret në mënyrë të ndërsjellë në Zelandën e Re dhe gjithashtu në disa dokumente zyrtare, duke përfshirë pasaportën e vendit, shumë në vend besojnë se Aotearoa fillimisht ishte përdorur për t’iu referuar vetëm Ishullit të Veriut, dhe jo të gjithë vendit./UBTNews

Lajmet

Rriten çmimet e naftës, ndikuan dy faktorë

Rënia e stoqeve komerciale të naftës së papërpunuar në SHBA dhe tensionet në Lindjen e Mesme ishin faktorë kontribues në mbështetje të rritjes së çmimeve.

Publikuar

nga

Çmimet e naftës u rritën të enjten. Nafta e papërpunuar ndërkombëtare Brent u tregtua me 88,21 dollarë për fuçi në orën 09:32 të mëngjesit me orën lokale (0632 GMT), një rritje prej 0,21% nga çmimi i mbylljes prej 88,02 dollarë për fuçi në seancën e mëparshme tregtare.

Standardi amerikan West Texas Intermediate (WTI) tregtohej me 82,95 dollarë për fuçi në të njëjtën kohë, një rritje prej 0,17% nga seanca e mëparshme që u mbyll me 82,81 dollarë për fuçi.

Rënia e stoqeve komerciale të naftës së papërpunuar në SHBA, konsumatori më i madh në botë i naftës, dhe tensionet në Lindjen e Mesme ishin faktorë kontribues në mbështetje të rritjes së çmimeve./AA

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Ukraina pranon raketa me rreze veprimi prej 300 kilometrash nga ShBA-ja

Zëdhënësi i DASH-it njoftoi se këto raketa u dërguan me vendimin e presidentit amerikan, Joe Biden.

Publikuar

nga

Departamenti amerikan i Shtetit (DASH) konfirmoi vonë se Shtetet e Bashkuara i kanë dërguar Ukrainës raketa me rreze të gjata veprimi, të njohura si ATACMS.

Zëdhënësi i DASH-it njoftoi se këto raketa u dërguan me vendimin e presidentit amerikan, Joe Biden.

ATACMS, mund të godasin cakun në largësi të mëdha – deri në 300 kilometra larg – krahasuar me raketat me rreze veprimi prej 165 kilometrash që SHBA-ja ia dha Ukrainës në tetor.

Këshilltari për siguri kombëtare i Shtëpisë së Bardhë, Jake Sullivan theksoi më tutje se Ukraina është zotuar se do t’i përdorë këto armë vetëm brenda Ukrainës, dhe jo në Rusi.

Ndërkohë, presidenti amerikan Biden e nënshkroi dje pakon me ndihmë ushtarake për Ukrainën, pasi ajo u miratua nga Kongresi amerikan pas shumë vonesave.

Sipas zyrtarëve amerikanë, pjesa e parë e ndihmës për Ukrainën – që ka vlerë të përgjithshme prej 61 miliardë dollarësh.

Aty përfshihen armë të mbrojtjes ajrore, municione për artileri, autoblinda dhe armë të tjera që do t’iu dërgohen forcave ukrainase, të cilat po përballen me pushtimin që Rusia nisi në shkurt të vitit 2022.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Polonia është e gatshme të kthejë në Kiev ukrainasit që të shërbejnë në ushtri

Kështu bëri të ditur ministri polak i Mbrojtjes, Wladyslaw Kosiniak-Kamysz.

Publikuar

nga

Polonia e gatshme të ndihmojë Kievin, duke kthyer në Ukrainë burrat ukrainas që të plotësojnë kriterin e moshës për shërbim ushtarak, që të ndihmojnë shtetin e tyre në luftën kundër Rusisë, bëri të ditur minsitri polak i Mbrojtjes, Wladyslaw Kosiniak-Kamysz.

Ndërsa qeveria ukrainase njoftoi më 24 prill për rregullat e reja, ku sipas tël cilave pasaporta për burrat që plotësojnë moshën për shërbimin ushtarak mund të lëshohen vetëm brenda vendit e jo në misionet e huaja diplomatike.

Burrat nga mosha 18 deri 59 vjeç që jetojnë jashtë vendit nuk do të mund tl rinovojnë pasaportat të cilave u ka skaduar tashmë afati për marrjen e pasaportave të reja.

Polonia edhe më herët ka sugjeruar se do të ndihmonte shtetin ukrainas, në mënyrë që ata persona që janë subjekt i shërbimit ushtarak të kthehen në shtetin e tyre dhe të kryejnë obligimin, tha Kosiniak-Kamysz.

Gjithashtu Polonia ju ka ofruar status të mbrojtjes së përkohshme 950.000 ukrainase.

Polonia renditet nga Evropa e dyta, si shteti që ka strehuar më së shumti ukrainas, pas Gjermanisë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Sot pritet të mbahet takimi i ri në Bruksel për çështjen e dinarit serb në Kosovë

Ky do të jetë takimi i pestë me rradhë mes mes kryenegociatorëve të dy vendeve për çështjen e dinarit serb.

Publikuar

nga

Kryenegociatorët e Kosovës dhe të Serbisë do të mbajnë një takim të ri sot në dialogun për normalizimin e marrëdhenëieve, për të vazhduar përpjekjet për gjetjen e një zgjidhjeje sa i përketë valutës dinar nga Serbia në Kosovë.

Ky do të jetë takimi i pestë me rradhë mes kryenegociatorëve të dy vendeve për çështjen e dinarit serb, përdorimi i të cilit u ndalua në Kosovë në shkurt.

Me rregulloren e re të BQK-s, euroja është caktuar si valuta e vetme në Kosovë për kryerjen e pagesave me para të gatshme që nga 1 shkurti i këtij viti.

Bashkësia ndërkombëtare i ka kërkuar Kosovës ta pezullojë rregulloren, në mënyrë që t’u jepet kohë qytetarëve që të përshtaten me praktikën e re.

Nga ana tjetër Qeveria e Kosovës ka këmbëngulur, është një vendim të pavarur të BQK-së e jo për vendim politik./REL/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara