Fëmijët mund t’u falin prindërve shumë gabime, disa menjëherë, disa me kalimin e kohës. Megjithatë, ka gabime që mbeten të pafalshme, ose falen vetëm në raste të rralla.

Prindërit përpiqen të rrisin fëmijët në mënyrën më të mirë të mundshme, por gabimet janë të pashmangshme. Disa korrigjohen me kohën, të tjerat lënë gjurmë të thella që ndikojnë në zhvillimin emocional të fëmijës.

Kontrolli i tepruar dhe mungesa e besimit

Ekzistojnë stile të ndryshme prindërimi, disa janë tepër mbrojtës, ndërsa të tjerë u japin fëmijëve më shumë liri që në moshë të vogël.

Nuk ka një mënyrë të saktë për të rritur një fëmijë, besimi është thelbësor në çdo rast. Fëmijët e ndërtojnë vetëbesimin përmes besimit që u japin prindërit.

Kur një prind kontrollon çdo hap e nuk i lejon fëmijës hapësirë për të marrë vendime apo për të bërë gabime, i dërgon mesazhin se nuk është i aftë të menaxhojë vetë jetën. Kjo sjellje mund të vazhdojë të ketë pasoja edhe në moshë madhore.

Një i ri që është mësuar të kontrollohet vazhdimisht mund të ketë vështirësi të marrë përgjegjësi, të ketë frikë të ndërmarrë iniciativa a të mendojë në mënyrë të pavarur. Kur prindërit tregojnë besim, ata ndihmojnë fëmijën të zhvillojë pavarësi, të marrë vendime dhe të përballet me sfidat me siguri.

Edhe kur fëmija largohet nga shtëpia për të jetuar apo punuar diku tjetër, mbështetja dhe besimi i prindërve mbeten thelbësore për suksesin e tij.

Krahasimi me të tjerët

Një tjetër gabim që fëmijët e mbajnë mend është krahasimi me të tjerët. Mënyra si prindërit i trajtojnë gjatë fëmijërisë ka ndikim në mënyrën si do ta shohin veten në të ardhmen. Fëmijët që nuk krahasohen rriten si të sigurt në vetvete, që matin përparimin e tyre në raport me versionin e djeshëm të vetes, jo me të tjerët.

Ata mësojnë se çdo njeri ka rrugën, aftësitë dhe kushtet e veta. Por, fëmijët që krahasohen vazhdimisht me të tjerët mund të zhvillojnë ndjenja pasigurie, xhelozie apo inferioriteti. Ky presion i vazhdueshëm i ndjek edhe në moshën e rritur, duke ndikuar në vetëvlerësim dhe mirëqenie emocionale.

Prindërit duhet të krahasojnë fëmijën vetëm me versionin e tij të djeshëm. Kjo e ndihmon të kuptojë se është unik dhe se përparimi matet me forcat e veta.

Kontrolli i tepruar dhe krahasimi me të tjerët janë dy nga gabimet më të dëmshme që bëjnë prindërit. Ato mund të dëmtojnë vetëbesimin dhe të pengojnë zhvillimin emocional të fëmijës për shumë vite. Ndërtimi i një marrëdhënieje të bazuar në besim, respekt dhe mirëkuptim për individualitetin e fëmijës është çelësi për ta ndihmuar të rritet si i rritur, i sigurt dhe i pavarur. /A.Z/UBT News/

Një studim i fundit nga Instituti Amerikan i Forcës së Punës ka zbuluar se mbi gjysma e punonjësve besojnë se menaxherët e tyre kanë ndikim më të madh në shëndetin mendor sesa terapistët.

Shumë pjesëmarrës kanë pohuar se ndikimi i shefave në jetë personale dhe mirëqenien emocionale është i krahasueshëm me atë të bashkëshortëve apo partnerëve të tyre.

Nga tensionet e vogla deri te mungesa e besimit, marrëdhënia me shefin shpesh i ngjan një marrëdhënieje në çift — dhe mund të jetë po aq e lodhshme emocionalisht. Por, si mund të shmangim hyrjen në një vend pune toksik që në fillim?

Përdorues të Reddit-it, të cilët kanë përjetuar përvoja të vështira me “shefa toksikë”, ndajnë disa shenja paralajmëruese që dallohen që gjatë intervistës së parë dhe që zbulojnë mjedisin e vërtetë të punës përpara se të firmosni kontratën.

1. “Ne jemi si familje këtu”

Kjo është një nga frazat më të zakonshme që sipas njerëzve, duhet të ndizë dritën e kuqe. Në pamje të parë tingëllon ngrohtë, por fsheh pritshmëri për orë të gjata pune, mungesë kufijsh mes jetës personale dhe asaj profesionale, dhe presion të vazhdueshëm për “të dhënë gjithçka për ekipin”.

Nëse e dëgjoni këtë gjatë intervistës, bëni kujdes. Në shumë raste, “si familje” do të thotë “nuk ka kufij”.

2. Qasja ndaj pushimeve dhe kohës së lirë

Një tjetër shenjë e kulturës toksike është mungesa e respektit për pushimet. Nëse punonjësit nuk marrin pushim, dhe as menaxherët nuk e bëjnë, është një tregues i qartë i mbingarkesës.

Gjatë intervistës, vini re si flitet për ditët e pushimit: A përgjigjen me qartësi për rregullat e politikat? Apo shmangin pyetjet dhe japin përgjigje të mjegullta?

Nëse menaxheri mburret me orët e gjata të punës, apo thotë se “këtu ndihmojmë njëri-tjetrin si familje”, kjo është shpesh një shenjë që kultura e punës nuk respekton balancën jetës-punë.

3. Pyetje të drejtpërdrejta për sfidat dhe problemet

Mos kini frikë të bëni pyetje të sinqerta, si: “Cila është pjesa më e vështirë e kësaj pune?” “Në çfarë aspektesh po përpiqet kompania të përmirësohet?”

“Pse u largua personi që kishte këtë rol më parë?” “A jeni ju vetë të kënaqur me rolin tuaj?”

Nëse intervistuesi përgjigjet me qetësi dhe transparencë, është shenjë e një ambienti të shëndetshëm. Por, nëse shmang përgjigjet ose duket i tensionuar, ka gjasa që po fsheh probleme të brendshme.

4. Mungesa e përgjigjeve të qarta

Nëse pyetjet tuaja për detyrat, orarin, mundësitë e rritjes apo pagën marrin përgjigje të paqarta dhe të paqëndrueshme, është koha të bëheni të kujdesshëm.

Një kompani që e di çfarë kërkon dhe si e trajton stafin e saj, do të jetë gjithmonë transparente. Kur çdo gjë mbetet “në diskutim”, do të thotë se rregullat ndryshojnë sipas interesit të momentit.

Besoni instinktit tuaj. Nëse gjatë intervistës ndjeni se diçka “nuk shkon”, qoftë nga mënyra e komunikimit, qasja e menaxherit apo energjia e përgjithshme — mos e injoroni. Shpesh, ndjesia e parë është sinjali më i saktë se ai vend pune mund të mos jetë i duhuri për ju. /A.Z/UBT News/

Më 21 tetor 2025, profesori i Fakultetit të Artit dhe Medias Digjitale në UBT, Gazmend Ejupi, mori pjesë në një ngjarje të veçantë, me ftesë të British Council, organizuar në nder të Ekonomisë Krijuese të Ballkanit Perëndimor. Pritja u zhvillua nga Madhëria e Tij, Mbreti Charles III, në një atmosferë solemne dhe prestigjioze, ku u promovuan iniciativat që mbështesin krijimtarinë, artin dhe inovacionin në rajon.

Për profesor Ejupin, ky moment kishte një domethënie të veçantë personale. Si ish-banues i Londrës për 20 vite, ai u ndje i lidhur ngushtë me qytetin dhe kulturën britanike, duke shijuar një përvojë që ndërthurte kreativitetin, rrjetëzimin profesional dhe njohjen ndërkombëtare. Pjesëmarrja e tij thekson edhe njëherë kontributin e Kosovës në fushën e ekonomisë krijuese dhe artit digjital.

Gjatë pritjes, përfaqësues të artit, medias, teknologjisë dhe sektorit krijues nga e gjithë Ballkani Perëndimor patën mundësinë të ndajnë eksperiencat e tyre, të diskutojnë sfidat dhe mundësitë e zhvillimit të ekonomisë krijuese dhe të ngrenë bashkëpunime të reja ndërkufitare.