

Kulturë
Në rrugën e polemikës: Rishfaqja e ‘Projektit Handke’
Shfaqja “Projekti Handke” u rikthye në skenën e Teatrit Oda në Prishtinë, më 27 mars.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiNë një periudhë ku fjalët e lira dhe përgjegjësia sociale bien në pikën e një tensioni të ndërgjegjshëm, “Projekti Handke” e Qendrës Multimedia të Jeton Neziraj dhe regji të Blerta Neziraj shfaqet si një spektakël që nxjerr në pah sfidat dhe kontradiktat e artit. Me të drejtë, ai sjell në përpjekje ekuilibrin delikat midis shprehjes së lirë artistike dhe nevojës për të qenë të ndërgjegjshëm politikisht.
Shfaqja “Projekti Handke” u rikthye në skenën e Teatrit Oda në Prishtinë, më 27 mars, për të treguar qëndrueshmërinë ndaj kalimit të kohës dhe rëndësinë e temës për publikun, në veçanti, ky moment vjen në një muaj të veçantë, kur mendjet kthehen nëpër memoriet e masakrave të shumta që kanë tronditur dhe ndryshuar Kosovën.
Një ndër çështjet kryesore që shfaqja shtrin përpara publikut është vendimi për të ndarë nderin e Nobelit me Peter Handken, një figurë e cila është ngulitur thellë në kontradikta për mbështetjen e tij të dokumentuar për Sllobodan Millosheviçin.”Projekti Handke” është një shfaqje teatrale që nuk përjashton polemikën, por e shndërrojnë atë në një fushë reflektimi për rolin e artistëve dhe kontekstin historik dhe politik ku ata operojnë. Në këtë paraqitje, personazhet japin një përshkrim të ngjashëm me mendësinë dhe idetë e Peter Handke, duke kapur thellësinë e debateve rreth gjenocidit në Srebrenicë dhe ndikimin e Millosheviçit në këtë kontekst.
Nëpërmjet dialogjeve si “Holokausti është fabrikim” dhe “Handke është orbita e Serbisë”, shfaqja rreh qartë pikën e qendrës së polemikës dhe debatit rreth historisë së fundit të Ballkanit. Nëpërmjet përfaqësimit të kontrastit midis aktorëve që shprehin pikëpamje të ndryshme, shfaqja kërkon të krijojë një diskutim të hapur dhe të lirë për të vlerësuar veprën dhe jetën e Peter Handke në një kontekst të plotë.
Përfaqësimi i diskutimeve mbi rrethimin e Sarajevës, incidentin e Hoçës së Madhe, si dhe referimet ndaj ngjarjeve historike të ndryshme si “13 korrik 1995” i jep shfaqjes një thellësi të shtuar dhe rrit nivelin e analizës së saj. Një aspekt që përmendet gjatë shfaqjes është edhe roli i artistit dhe përgjegjësia e tij në kontekstin e historisë dhe politikës. Përmes deklaratave të personazheve si “Une e dua teatrin por e dua edhe Serbinë”, shfaqja hedh dritë mbi dilemat e artistit në raport me përkrahjen politike dhe angazhimin publik.
“Njerëzit dijnë të numërojnë deri në njëqind, njëmijë, njëqindmijë dhe numrat e tjerë bëhen statistikë…”, në kontekstin e shfaqjes “Projekti Handke” lidhet drejtpërdrejt me gjenocidin në Srebrenicë dhe varret e 8 mijë të vrarëve. Kjo frazë përshkruan një ndjenjë të humbjes së individualitetit dhe çnjerëzimit që vjen me trajtimin e masës së viktimave si thjesht statistika. Në kontekstin e gjenocidit në Srebrenicë, kur më shumë se 8 mijë njerëz u masakruan brutalisht nga forcat serbe, shumë prej tyre u reduktuan në numra, statistika, në vend që të trajtoheshin si individë me emra, familje dhe jetë të vlefshme.
Autori, përmes karakterit të shfaqur në skenë, vendos të shtrijë pyetjen në tërësisht një prizëm të ndryshëm, duke reflektuar në dilemën e interpretimit të ngjarjeve të një historie. Përballja me dëshmitarët e vendit, të cilët sheh gra me shamija që qajnë para varreve, shton një element emocional të fuqishëm në interpretimin e ngjarjeve të Srebrenicës.
Rrethimi i Sarajevës dhe përmendja e Millosheviqit bëjnë që skena të bëjë një përpjekje për të kuptuar kontekstin historik të ndodhive në Ballkan, duke e vendosur fokusin në politikën dhe luftën që mori mijëra jetë në atë rajon. Përpos kësaj, përmendja e Hoçës së Madhe shton një thellësi të shtuar në trajtimin e temës së historisë së dëshpëruar të Jugosllavisë, duke treguar për një masakër të madhe, ku vriten 205 fshatarë të pafajshëm në një fshat të vogël, të cilës ajo i referohet si një fakt në kornizën e diskutimit të ngjarjeve tragjike.
Në përfundim, interpretimi i ngjarjeve historike nëpërmjet kësaj shfaqje teatrale sjell një kontribut të rëndësishëm për reflektimin mbi kompleksitetin dhe sfidat e trajtimit të temave të ndjeshme dhe të rëndësishme historike në skenën e artit. Autori mund të ketë arritur një sukses në përqafimin e një qasjeje të ndryshme dhe provokuese në lidhje me ngjarjet e kohës së luftës në Ballkan. Megjithatë, ai lë shumë hapësira për reflektim dhe debat për interpretimet dhe përkthimet e vëzhgimit të historisë.
Në fund të fundit, rishfaqja e shfaqjes “Projekti Handke” në Prishtinë është një festë e artit dhe kujtesës, duke u ngritur si një ngjarje e rëndësishme për komunitetin kulturor dhe intelektual të qytetit.
Shkroi: Dionesa Ebibi
Fotografi dhe video: Manushaqe Ibrahimi
You may like
Kulturë
Parisi nderon Ismail Kadarenë me pllakë përkujtimore në zemër të qytetit
Published
5 hours agoon
October 10, 2025By
UBT News
Një nderim i veçantë i është bërë shkrimtarit të madh shqiptar Ismail Kadare në zemër të Parisit.
Këshilli Bashkiak ka votuar unanimisht për vendosjen e një pllaka përkujtimore me emrin e tij në adresën “63 boulevard Saint-Michel”, vendi ku Kadare dhe familja e tij jetuan për shumë vite, dhe ku autori krijoi disa prej faqeve më të rëndësishme të letërsisë moderne shqipe.
Lajmin e ka bërë të ditur Ambasada e Shqipërisë në Francë, e cila e ka cilësuar këtë vendim si një homazh të gjallë dhe prekës ndaj kolosit të letrave shqipe dhe, nëpërmjet tij, ndaj Shqipërisë dhe kulturës shqiptare.
“Faleminderit Parisit, faleminderit Francës”, – është shprehur Ministria, duke e vlerësuar këtë si një gjest mirënjohjeje dhe respekti për kontributin e Kadaresë në letërsinë botërore.
Parisi, qyteti ku Kadare zgjodhi të jetonte për dekada, ka qenë gjithmonë një hapësirë frymëzimi për krijimtarinë e tij – një vend ku fjala shqipe u bë universale përmes artit të tij.
Ky homazh i ri e vendos përjetësisht emrin e Ismail Kadaresë në rrugët e kryeqytetit francez, si simbol i miqësisë kulturore franko-shqiptare dhe i trashëgimisë së përbashkët letrare që ai la pas. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Autori hungarez László Krasznahorkai, fitues i çmimit Nobel në Letërsi
Published
1 day agoon
October 9, 2025By
UBT News
Autori hungarez László Krasznahorkai është shpallur fitues i Çmimit Nobel në Letërsi për vitin 2025 për veprën e tij “të fuqishme dhe vizionare që, në mes të tmerrit apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”.
Akademia Suedeze e nderoi atë për “veprën e tij të fuqishme dhe vizionare që, në mes të tmerrit apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”.
Krasznahorkai ka bashkëpunuar ngushtë me regjisorin Béla Tarr për adaptimin e disa veprave të tij në film.
Një shembull i njohur është adaptimi i “Satantango” në një film të gjatë që ka marrë vlerësime të larta nga kritika.
Me këtë çmim, Krasznahorkai bëhet autori i dytë hungarez që fiton Çmimin Nobel në Letërsi, pas Imre Kertész, i cili e mori këtë çmim në vitin 2002 AP News.
Kulturë
Shkrimtarët nga Kosova nderohen në Takimin Ndërkombëtar “Seneka” në Bari
Published
2 days agoon
October 8, 2025By
UBT News
Në Bari të Italisë, ditë më parë u zhvillua Takimi i nëntë ndërkombëtar “Seneka”, organizuar nga Akademia e Arteve Filozofike të Barit.
Në një program të veçantë prezantimi të pjesëmarrësve, me ftesë të Akademisë ishin të pranishëm edhe shkrimtarët kosovarë, Ibrahim Kadriu dhe Mehdi Krasniqi.
Pas vlerësimit nga komisioni ndërkombëtar, shkrimtari Ibrahim Kadriu u nderua me çmimin “Vula e Akademisë”, me titullin “Anëtar nderi i Akademisë” dhe me medaljen “Seneka” për arritjet e tij në fushën e letërsisë – çmimi më i lartë i këtij manifestimi, i cili u zhvillua në kështjellën “Norman-Shuar”.
Në këtë eveniment, nga Kosova mori pjesë edhe poeti Mehdi Krasniqi, i cili u vlerësua me çmimin “Ambasador i Kosovës”, me titullin “Anëtar nderi i Akademisë” dhe me medaljen “Seneka”. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Sonte jepet premiera e shfaqjes ‘Sytë e Ujkut’
Published
2 days agoon
October 8, 2025By
UBT News
Shfaqja “Sytë e ujkut”, me tekst të Doruntina Bashës dhe regji të Kushtrim Koliqit, do të vijë për herë të parë para publikut më 8 tetor.
Premiera do të zhvillohet vetëm me ftesa, ndërsa reprizat e para do të mbahen më 9, 10 dhe 11 tetor, të hapura për publikun, por me rezervim paraprak të ulëseve.
Shfaqja do të interpretohet në Barabar Centre, duke filluar nga ora 20:00.
Në skenë do të ngjiten aktorët Irena Aliu, Edona Reshitaj, Armend Smajli dhe Albina Krasniqi, të cilët do të sjellin personazhet e tyre në këtë produksion të ri teatror. /A.Z/UBT News/

Priscilla Presley përballet me akuza për fshehje pasurie dhe manipulim të trashëgimisë së Elvis

Përfundon seanca fillestare për caktimin e paraburgimit ndaj Fatmir Shehollit

Pas konstituimit të Kuvendit, pritet formimi i Qeverisë së re

Mijëra përdorues pa qasje në Microsoft 365 për shkak të problemeve teknike

Begaj: Valës së ndryshimit demografik duhet t’i paraprijmë me strategji afatgjata

Skleroza multiple! Katër shenja që tregojnë se duhet të vizitosh mjekun

Gjuajtje me armë në Vranjefc, i dyshuari i ikë sërish policisë

Von der Leyen të mërkurën në Kosovë

Haxhiu: Do të fillojmë procedurat për dërgimin e mandatarit për kryeministër
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Vendi1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months ago
UBT sjell për herë të parë në Kosovë ekspozitën kushtuar vizionarit dhe inxhinierit Karl Gega