Ekonomi

Në Kosovë shkalla e ekonomisë së fshehur arrin rreth 2 miliardë euro

Publikuar

Në kuadër të projekteve të Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës (AShAK) nga fusha e shkencës shoqërore sot është prezantuar botimi “Analiza e ekonomisë në hije në Kosovë”.

Në këtë studim doli se Kosova ka një shkallë të lartë të ekonomisë së fshehur rreth 40 përqind me rreth 2 miliardë euro në vit ose më shumë se buxheti i shtetit.

Anëtari Akademisë së Shkencave të Kosovës, Isa Mustafa theksoi se kjo analizë ofron evidencën rreth faktorëve kryesor përcaktues që ndikojnë tek ndërmarrësit, përfshirjen e ekonomisë në hije si pjesë e ekonomisë totale dhe ofron disa rekomandime të politikave ekonomike.

Mustafa tha se zvogëlimi i ekonomisë në hije redukton humbjet e mëdha të buxhetit.

“Ne kemi vlerësuar se analiza e ekonomisë në hije ose ekonomisë së fshehur është e një rëndësie të madhe për matjen e suksesit të ekonomisë. Kemi vlerësuar po ashtu se zvogëlimi i ekonomisë në hije i kontribuon rregullimit të konkurrencës në treg, i redukton humbjet e mëdha të buxhetit si pasojë e fshehjes së të ardhurave apo e nën raportimit të tyre dhe rrjedhimisht mospagimit të detyrimeve ndaj financave publike nga aktivitetet e kryera ekonomike”, tha ai.

“Qëllimi i këtij studimi ka qenë ndërtimi dhe matja e indeksit të ekonomisë në hije për Kosovën si dhe eksplorimi i faktorëve kryesor që ndikojnë në prezencën e kësaj ekonomie në Kosovë. Hulumtimi në prioritet i është dedikuar studiuesve të ekonomisë, institucioneve shtetërore dhe bizneseve”, theksoi Mustafa.

Ndërsa, anëtarja e AShAK, profesoresha Justina Shiroka-Pula vuri në pah se duke u bazuar nga ky studim dhe të dhënat e Bankës Botërore (BB) vërehet se informaliteti në Kosovë lëviz rreth 40 përqind të produktit të brendshëm në vlerë monetare rreth 2 miliardë euro.

Profesoresha Shiroka-Pula tha se vendi prinë për shkallën më të lartë të ekonomisë së hirtë. Teksa shtoi se 47 përqind e të punësuarve në Kosovë marrin pagat në zarfe, duke iu shmangur deklarimit.

“Ekonomia në hije rreth 40 përqind ose 2.66 miliardë euro në vit” shtoi Shiroka-Pula.

“Duke u bazuar nga ky studim dhe të dhënave të Bankës Botërore vërejmë se informaliteti në Kosovë lëviz rreth 40 përqind të produktit të brendshme në vlerë monetare rreth 2 miliardë euro. Nga ky numër ne vërejmë se buxheti I shtetit humb më së shumti apo rreth 300 milionë euro në vit, që do të thotë se është një humbje mjaft e madhe për shtetin”, u shpreh ajo.

Ekonomia në hije kryesisht i referohet ekonomisë e cila nga autorët dhe institucionet e caktuara përkufizohet si ekonomi e zezë ose punë në të zezë, ekonomi e nëntokës, ekonomi e hirtë, sektor jo formaI i ekonomisë ose ekonomi e pa deklaruar.

Ekonomi

Pesë personat më të pasur në botë dyfishuan pasurinë e tyre

Kështu thuhet në një raport të Oxfam që u publikua të dielën.

Publikuar

nga

Pesë njerëzit më të pasur në Tokë janë bërë shumë më të pasur vitet e fundit. Që nga viti 2020, pasuria neto e këtyre miliarderëve është rritur me 114% në një total prej 869 miliardë dollarësh, pas inflacionit, sipas raportit vjetor të pabarazisë të Oxfam, të publikuar të dielën. Nëse trendet aktuale vazhdojnë, bota mund të shohë trilionerin e saj të parë në një dekadë.

Në po këtë periudhë, gati pesë miliardë njerëz në mbarë botën janë varfëruar, pasi ata u përballën me inflacionin, luftën dhe krizën klimatike. Do të duheshin gati 230 vjet për të eliminuar varfërinë bazuar në trajektoren aktuale.

Raporti, i cili bazohet në të dhënat e përpiluara nga Forbes, përkon me fillimin e takimit vjetor të Forumit Ekonomik Botëror në Davos të Zvicrës, mbledhje elitare e disa prej njerëzve më të pasur dhe liderëve botërorë.

Vlerësohet se 148 korporatat kryesore kanë pasur fitim prej 1.8 trilion dollarë, 52 për qind më shumë sesa mesatarja 3-vjeçare, duke u mundësuar që aksionarët të kenë fitime dhe miliona punëtorë të përballen me krizat e kostos së jetesës, përderisa inflacioni çoi në uljen e pagave.

“Kjo pabarazi nuk është aksidentale. Klasa e miliarderëve po sigurohet që korporatat t’u mundësojnë atyre më shumë pasuri në kurriz të të tjerëve”, tha shefi i Oxfamit, Amitabh Behar.

Elon Musk, i cili drejton disa kompani, sikurse Tesla dhe SpaceX, përjetoi rritje vitet e fundit. Pasuria e tij u rrit në 245.5 miliardë dollarë në fund të nëntorit, 737% më shumë nga marsi i vitit 2020, pas llogaritjes së inflacionit.

Bernard Arnault, kryetar i gjigantit francez të mallrave luksoze LVMH, dhe familja e tij kishin një vlerë neto prej 191.3 miliardë dollarësh, më shumë se 111%.

Themeluesi i Amazon, Jeff Bezos, kishte një pasuri prej 167.4 miliardë dollarësh, me 24% rritje; ndërsa pasuria e themeluesit të Oracle, Larry Ellison arriti në 145.5 miliardë dollarë, me një rritje prej 107%.

Në përfundim të listës së pesë njerëzve më të pasur qëndron CEO i Berkshire Hathaway, Warren Buffett, pasuria neto e të cilit u rrit 48% në 119.2 miliardë dollarë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Ekonomi

Barclays ul numrin e vendeve të punës

Kjo shifër përfaqëson rreth 5% të totalit të fuqisë punëtore të saj.

Publikuar

nga

Barclays vlerësohet të ketë reduktuar rreth 5 mijë vende pune në të gjithë botën në vitin 2023, në kuadër të nismës për uljen e kostove, e cila filloi në fund të vitit të kaluar. Kjo shifër përfaqëson rreth 5% të totalit të fuqisë punëtore të saj.

Shkurtimet e vendeve të punës pritet të jenë një kombinim i shkurtimeve aktuale dhe vendeve të lira të punës që nuk do të plotësohen në fund të fundit. Detajet tjera pritet të bëhen të ditura së bashku me publikimin e të ardhurave të bankës më 20 shkurt, por ky plan për uljen e kostove pritet të vlerësohet në rreth 1 miliard £ (1.16 miliard euro).

Një zëdhënës i bankës së investimeve theksoi se Barclays e mori këtë vendim në kuadër të “programit të saj të vazhdueshëm të efikasitetit, i cili u krijua për të thjeshtuar dhe riformuar biznesin, për të përmirësuar shërbimin dhe për të ofruar kthime më të larta”./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Ekonomi

Banka Botërore njofton 20 milionë dollarë ndihmë në Gaza

E konfirmoi Banka përmes një deklarate.

Publikuar

nga

Banka Botërore njoftoi të martën 20 milionë dollarë në financim të ri për të ofruar ndihmë emergjente për njerëzit në Gaza, përfshirë edhe 10 milionë dollarë për pako ushqimore.

Ndihma, e cila do të arrijë rreth 377 mijë njerëz, është pjesë e një pakete më të madhe ndihme për Gazën prej 35 milionë dollarësh, njoftoi Banka përmes një deklarate.

Një ndihmë fillestare prej 15 milionë dollarësh tashmë është dorëzuar./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Ekonomi

Danimarka do të heqë nga qarkullimi kartëmonedhën 1000 korona

Me këtë veprim, Banka Qendrore daneze po përpiqet të luftojë krimin ekonomik.

Publikuar

nga

Danimarka, ku paratë kesh përdoren rrallë, po synon të heqë nga qarkullimi deri në maj të vitit 2025 kartëmonedhat 1000 korona (afërsisht 134 €).

“Me ndryshimin e zakoneve të pagesave të danezëve, kartëmonedha 1000 e kurorës nuk është më e nevojshme”, njoftoi Christian Kettel Thomsen, drejtor i Nationalbanken.

Në vendin skandinav, vetëm 10% e pagesave në dyqane bëhen me para në dorë. Në 90% të rasteve, blerjet arrijnë në më pak se 500 korona (rreth 67 €). Kjo është relativisht e pazakontë në krahasim me pjesën më të madhe të Eurozonës, ku më shumë se gjysma e pagesave komerciale bëhen me para në dorë.

Me këtë veprim, Banka Qendrore daneze po përpiqet të luftojë krimin ekonomik.

“Kemi parasysh shqetësimet e policisë, sektorit financiar dhe sektorit të shitjes me pakicë… kartëmonedha 1000 kurora përdoret në masë më të madhe se kartëmonedhat e tjera në kuadër të formave të ndryshme të krimit financiar”, njoftoi Banka.

Kjo kartëmonedhë hyri në qarkullim në vitin 1975 për shkak të inflacionit shumë të lartë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara