Kulturë

Ndre Mjeda, shpirti i Rilindjes dhe pasuria e kulturës shqiptare!

Published

on

Më 20 nëntor të vitit 1866, lindi në Shkodër Ndre Mjeda, një figurë e shquar e Rilindjes Kombëtare, klerik, atdhetar, poet dhe një aktivist i palodhur që punoi për gjuhën dhe kulturën shqiptare. Ai mbetet një nga personalitetet më të ndritura të këtij periudhe të rëndësishme, dhe veprat e tij vazhdojnë të mbeten të paharruara për trashëgiminë kulturore të Shqipërisë.

Në një postim të fundit në rrjetet sociale, Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit e nderoi figurën e Ndre Mjedës, duke theksuar se ai ishte një nga penat e shquara të Rilindjes Kombëtare, që përjetësoi në vargjet e tij shpirtin shqiptar, dashurinë për atdheun dhe përkushtimin e palëkundur për gjuhën shqipe. Poezia e tij është një testament i thellë i aspiratave kombëtare dhe një frymëzim për të gjithë ata që besojnë në fuqinë e fjalës për ta ndriçuar rrugën e popullit të tij.

Në rininë e tij, Mjeda ishte një talent i shquar, me një intelekt të zhvilluar që e bënte të spikaste menjëherë në rrethin e tij. Pasi tërhoqi vëmendjen e jezuitëve, ai vazhdoi studimet fetare dhe kulturore në vende të ndryshme të Evropës, duke filluar në Spanjë, Itali dhe Poloni. Në vitin 1883, ai studioi retorikë dhe latinisht në Kroaci, ndërsa në vitet 1884-1887 vijoi studimet në një kolegj të drejtuar nga Universiteti Gregorian i Romës. Kjo përvojë akademike e pasur ndikoi shumë në formimin e tij si intelektual dhe mendimtar, duke e forcuar angazhimin e tij për kulturën shqiptare dhe për Rilindjen Kombëtare.

Një nga momentet më të rëndësishme të veprimtarisë së Mjedës ishte pjesëmarrja e tij në Kongresin e Manastirit në vitin 1908, ku ai përfaqësoi Shkodrën. Atje, së bashku me personalitete të tjera të shquara si At Gjergj Fishta, Luigj Gurakuqi, Hilë Mosin dhe Mati Logoreci, Mjeda mbështeti përdorimin e shkronjave latine për alfabetin shqip, një hap thelbësor në unifikimin e gjuhës shqipe dhe forcimin e identitetit kombëtar. Ai gjithashtu u zgjodh anëtar i Komisionit për Hartimin e Alfabetit të Njësuar të Shqipes dhe anëtar i Komisionit Letërsi Shqipe, duke kontribuar në krijimin e një tradite letrare kombëtare.

Përveç angazhimit të tij në fushën e kulturës, Ndre Mjeda u përfshi gjithashtu në jetën politike të periudhës së lëvizjes demokratike. Ai u zgjodh deputet dhe ishte një nga zërat më të fuqishëm të mbrojtjes së interesave kombëtare. Pas ngjarjeve të vitit 1924 dhe ndryshimeve politike, ai u tërhoq nga jeta aktive politike dhe u fokusua në përkushtimin e tij si prift dhe mësues. Mjeda e kaloi pjesën e fundit të jetës në Kukël, ku u tërhoq si prift i thjeshtë, duke vazhduar punën e tij për ruajtjen dhe zhvillimin e kulturës shqiptare. Në vitin 1930, ai u emërua mësues i gjuhës dhe letërsisë shqiptare në kolegjin jezuit të Shkodrës, ku dhe ndërroi jetë më 1 gusht të vitit 1937.

Ndre Mjeda është një simbol i atdhetarizmit të thellë dhe i dashurisë së pakushtëzuar për kombin dhe gjuhën shqipe. Poezia e tij, e pasur me simbolikë dhe ndjenja të forta, mbetet një pasuri e çmuar e letërsisë shqiptare. Ai është një ndër figurat që ka kontribuar në formësimin e identitetit kombëtar shqiptar dhe është kujtuar dhe do të kujtohet gjithmonë si një ndër ndihmësit më të mëdhenj të Rilindjes Kombëtare./UBTNews/

 

Kulturë

Muzeu më i ri i arteve në Almaty hap dyert për publikun

Published

on

Muzeu i Madh i Arteve në Almaty ka hapur dyert në kryeqytetin e Kazakistanit, duke shënuar një moment të rëndësishëm për jetën kulturore të rajonit.

I themeluar nga biznesmeni dhe filantropi Nurlan Smagulov, muzeu prezantohet si një qendër e re e rëndësishme për artin bashkëkohor, raporton Euronews.

Brenda tij ekspozohen mbi 700 vepra nga Kazakistani dhe vendet e Azisë Qendrore, të shoqëruara me punime të artistëve ndërkombëtarë.

Me një gamë të gjerë mediash e zhanresh, muzeu synon të kthehet në hapësirë dinamike për krijimtarinë e dialogun artistik.

Ndërtesa e muzeut, e vendosur pranë vargmaleve Tian Shan, është një vepër arti më vete.

E projektuar nga studioja britanike “Chapman Taylor” dhe e ndërtuar për tre vite, struktura prej 10.600 metrash katrorë përbëhet nga dy krahë të ndërthurur: një prej guri Jura dhe një tjetër prej alumini, simbolizim i peizazhit malor dhe mjedisit urban të Almatit.

Instalacionet e mëdha jashtë ndërtesës u japin vizitorëve një shije të përvojës që do t’i presë brenda.

Hapja e muzeut shoqërohet me dy ekspozita të rëndësishme.

E para, “Qonaqtar” (Të Ftuarit), fokusohet tek artistët e viteve 1960, duke paraqitur kulturën nomade, ritualet e përditshme, festat tradicionale dhe ndikimin e kufizimeve sovjetike mbi trashëgiminë artistike të rajonit.

Një nga veprat kryesore është fotografia “On Virgin Soil. Lunchtime” Salikhitdin Aytbayev, trajton fushatën sovjetike për kultivimin e stepës.

Ekspozita e dytë është retrospektiva e Almagul Menlibayeva “I understand everything” (Unë kuptoj gjithçka). Artistja multidisiplinare përzien mite euraziatike, imazhe shamane e realitete postsovjetike, duke i kushtuar vëmendje identitetit, kujtesës dhe rezistencës kulturore.

Muzeu ofron hapësira të dedikuara për artistë si Richard Serra, Anselm Kiefer, Yayoi Kusama dhe Bill Viola, duke krijuar dialog të natyrshëm mes skenës vendore dhe asaj globale. Instalacionet madhështore, ambientet imersive dhe përdorimi i materialeve të ndryshme u ofrojnë vizitorëve një përvojë të thellë, reflektuese dhe bashkëkohore.

Me hapjen e tij, Muzeu i Madh i Arteve synon të kthehet në qendër të gjallë arti dhe dialogu në zemër të Azisë Qendrore. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Si të parandaloni ndryshkun te aksesorët tuaj?

Published

on

Aksesorët përdoren shumë nga gratë dhe vajzat pasi ato i bëjnë ato të duken të bukura dhe me plotë stil. Por, pos kësaj ato kanë një hall me aksesorët e tyre, pasi shumë shpejtë iu ndryshken dhe iu dëmtohen.

Kështu kjo i bënë ato të brengosen më shumë dhe të harxhojnë më shumë para në aksesorë.

Për të eliminuar, duhet të së pari t’i vendosni në vende të sigurta jo në çanta nga plastika apo edhe në varëse metali.

Më shumë preferohet që t’i vendosni në hapësira nga druri, pos kësaj nuk preferohet që kur bartni aksesorë të vendosni parfum, krem apo edhe sprej të flokëve, kjo për shkak se alkooli ato i bënë të ndryshken.

Nëse i praktikoni këta hapa aksesorët e juaj do t’i mbijetojnë kohës. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Elbasani, qendër e artit me Koloninë e Piktorëve 2025

Published

on

Elbasani mirëpret edhe këtë vit Koloninë e Piktorëve “Skampis 2025”, një aktivitet që bashkon artistë të njohur nga e gjithë Shqipëria për të përçuar përmes penelit atmosferën, historinë dhe shpirtin e qytetit.

Me tematikën “Elbasani turistik nën gjurmët e penelit”, kolonia synon të promovojë qytetin si një destinacion kulturor dhe artistik, duke evidentuar bukuritë natyrore, monumentet historike dhe karakterin urban të tij.

Në këtë edicion marrin pjesë piktorët: Agron Polovina, Alion Cano, Buron Kaceli, Dashnor Kulolli, Emirjona Stasi Nako, Edi Kojani, Elmal Baboci, Fatmir Dardha, Gazmend Leka, Gazmend Kafa, Helidon Haliti, Sadik Kasa, Nasuf Myftari, Nikolin Ivani, Kudret Durollari, Romeo Kallco, Sefedin Stafa, Vanjgo Vasili, Zaim Elezi dhe Kristjan Zara.

Artistët po realizojnë veprat e tyre në pika të ndryshme të qytetit, nga kalaja dhe rrugicat karakteristike deri tek peizazhet natyrore përreth, duke pasqyruar identitetin unik të Elbasanit.

Ekspozita përmbyllëse do të mbahet sot në mbrëmje në hollin e Teatrit “Skampa”, ku publiku do të ketë mundësinë të shohë të gjitha krijimet e realizuara gjatë kolonisë.

Kolonia e Piktorëve “Skampis 2025” dëshmon përkushtimin e Bashkisë Elbasan për të mbështetur artin dhe kulturën, duke forcuar pozicionin e qytetit si një qendër e rëndësishme kulturore në Shqipëri. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Mënyra e Jetës

Ekspertët: Hiqni këto pesë gjëra nga vendet e dukshme për një shtëpi më harmonike

Published

on

Dhoma e ditës është zemra e shtëpisë – vendi ku pushojmë, socializohemi dhe kalojmë kohën më të madhe të ditës.

Pikërisht për këtë arsye, kthehet në hapësirë ku mblidhen sende të rastësishme: posta, paketat, këpucët, kabllot apo gjëra të vogla që nuk kanë vend të caktuar. Me kalimin e kohës, kjo krijon një atmosferë të ngarkuar dhe të çrregullt.

Ekspertët e organizimit të hapësirës, të cilët kanë folur për The Spruce, theksojnë se sa më pak objekte të panevojshme të ketë në dhomë, aq më shumë qetësi dhe rehati do të sjellë ajo.

Ata shpjegojnë cilat gjëra nuk duhen lënë kurrë në dhomën e ditës dhe si mund të rikthehet harmonia pa shumë mundim.

Një dhomë e pastër s’do të thotë hapësirë bosh, por vend ku çdo send ka funksionin e vet. Mos e ngarkoni ambientin, lëreni të jetë i ajrosur. Minimalizmi, sipas ekspertëve, nuk është trend, por mënyrë jetese që na kthen tek qetësia e koha cilësore pa shpërqendrime.

1. Rrëmujë në tavolinën e kafesë

Filxhanët, telekomandat, librat dhe suveniret e shumta krijojnë kaos vizual. Ekspertja Mari Poter sugjeron që tavolina të shndërrohet në një kënd të vogël dekorativ: “Lini vetëm sendet që ju sjellin kënaqësi – një qiri, një bimë ose një difuzer. Gjithçka tjetër sistemojeni.” Tavolinat me sirtarë ose rafte e mbajnë sipërfaqen të rregullt, ndërsa sendet e nevojshme qëndrojnë të fshehura.

2. Enët e pista

Shikimi i serialeve gjatë ngrënies sjell pjatat e harruara në dhomën e ditës. “Enët e pista krijojnë përshtypjen e rrëmujës dhe mund të tërheqin insekte,” paralajmëron Barbara Brok. Përdorni një tabaka ose tavolinë ndihmëse dhe çojini enët në kuzhinë menjëherë.

3. Sendet ‘kalimtare’: posta, këpucët, xhaketat

Dhoma e ditës kthehet në pikë-grumbullim për postën, çantat apo paketat. Por, “përkohësja bëhet e përhershme shumë shpejt”. Çdo gjë duhet të ketë vendin e vet: posta në korridor, këpucët dhe xhaketat në dollap, paketat pranë hyrjes. Rregulli i një minute është çelësi – çdo gjë që sistemoni brenda një minute, bëjeni menjëherë.

4. Pajisjet teknologjike

Konzolat, kabllot dhe paisjet e shumta krijojnë ngarkesë vizuale. Zgjidhja është organizimi i zgjuar: shporta dekorative, kuti, dollapë me dyer ose elemente multifunksionale me hapësirë ruajtjeje. Një herë në muaj bëni pastrimin teknik dhe hiqni pajisjet e papërdorura.

5. Rrobat e palara ose të papaluara

Shumë njerëz palosin rrobat duke parë TV, por i lënë në mes të dhomës. Brok thotë: “Sa më shumë e shtyni për më vonë, aq më vështirë është ta përfundoni.” Nëse nuk i palosni, zhvendosini diku tjetër. Krijoni një kënd të dedikuar pranë vendit ku lani rrobat, me shporta e ndriçim të ngrohtë që puna të bëhet më e lehtë dhe dhoma e ditës të mbetet zonë relaksi. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara