Lajmet

Ndotja e ajrit, më shumë se 90 foshnja vdesin çdo javë në Evropë dhe Azinë qendrore

Kështu sipas një analize të re të të dhënave të paraqitur në një dokument politikash të publikuar të enjten nga UNICEF-i.

Published

on

UNICEF-i kërkon nga qeveritë të miratojnë Standardet e Cilësisë së Ajrit në përputhje me Udhëzuesin e OBSH-së për Cilësinë e Ajrit, pasi ndotja e ajrit është tani një shkak kryesor i vdekjes në mesin e fëmijëve në të gjithë rajonin.

Më tepër se 5 mijë e 800 fëmijë dhe adoleshentë në Evropë dhe në Azinë qendrore vdiqën në vitin 2019 nga shkaqe që lidhen me ndotjen e ajrit. Shumica dërrmuese – 85 për qind – vdiqën para ditëlindjes së tyre të parë, e barabartë me 90 foshnja në javë, sipas një analize të re të të dhënave të paraqitur në një dokument politikash të publikuar të enjten nga UNICEF-i.

“Kur bëhet fjalë për ndotjen e ajrit, mushkëritë më të vogla mbajnë barrën më të rëndë, duke shkaktuar dëm serioz në shëndetin dhe zhvillimin e fëmijëve, që mund tu kushtojë atyre edhe me humbje të jetës”, tha Regina de Dominicis, Drejtoreshë Rajonale e UNICEF-it për Evropën dhe Azinë qendrore.

“Reduktimi i ndotësve të ajrit dhe reduktimi i ekspozimit të fëmijëve ndaj ajrit toksik është thelbësor për mbrojtjen e shëndetit të tyre dhe shoqërive të tyre, duke çuar në uljen e kostove të kujdesit shëndetësor, përmirësim të të nxënit, rritje të produktivitetit dhe një mjedis më të sigurt e më të pastër për të gjithë”.

Fillimi i jetës së fëmijës me ajër të ndotur: ndikimi alarmues i ndotjes së ajrit te fëmijët në Evropë dhe Azinë qendrore thekson se fëmijët e ekspozuar ndaj ndotjes së ajrit kanë rrezik të shtuar të problemeve të rënda shëndetësore duke përfshirë infeksione akute të frymëmarrjes si pneumonia, veçanërisht të rrezikshme për foshnjat dhe fëmijët e vegjël.

Thithja e ajrit të ndotur shkakton dëmtime afatgjatë në mushkëritë e fëmijëve, duke çuar në rrezik të shtuar të astmës dhe sëmundjeve kronike të frymëmarrjes dhe kardiovaskulare, duke përfshirë kancerin. Ndotja e ajrit mund të çojë në çrregullime neurologjike më vonë në jetë si rezultat i dëmtimit të hershëm të trurit të fëmijëve, theksohet në dokument.

Fëmijët janë fizikisht më të ekspozuar ndaj ndotjes së ajrit sesa të rriturit sepse marrin frymë dy herë më shpejt dhe shpesh nga goja, duke marrë më shumë ndotës. Ata janë shpesh më afër tokës ku grumbullohen ndotësit. Për nga aspekti fiziologjik, fëmijët janë më të prekshëm ndaj ndotjes së ajrit sesa të rriturit, sepse truri, mushkëritë dhe organet e tjera të tyre janë të ekspozuar ndaj inflamacioneve dhe dëmtimit gjatë një periudhe të zhvillimit të shpejtë, vë në theks dokumenti i politikave.

Në Evropë dhe Azinë qendrore, ndotja e ajrit – PM 2.5 dhe PM 10 – shkaktohet kryesisht nga praktikat rezidenciale dhe tregtare, duke përfshirë përdorimin e qymyrit dhe lëndëve të tjera djegëse fosile për ngrohje dhe gatim.

Për të parandaluar përkeqësimin e cilësisë së ajrit, UNICEF-i u kërkon qeverive të forcojnë politikat dhe investimet për të përshpejtuar kalimin drejt energjisë dhe transportit të pastër, efiçient në të gjithë sektorët. Kjo përfshin mbështetjen e efiçiencës energjetike dhe qasjen në energji të pastër, trajnimin e profesionistëve të kujdesit parësor shëndetësor për të kontrolluar fëmijët dhe për të zbuluar sëmundjet e lidhura me ndotjen e ajrit, si dhe përshkallëzimin dhe përshpejtimin e planeve për të reduktuar ndotjen e ajrit në nivel qendror dhe lokal.

Për të mbrojtur fëmijët nga ekspozimi, UNICEF-i u bën thirrje institucioneve të krijojnë dhe të mirëmbajnë sisteme të monitorimit të cilësisë së ajrit pranë kopshteve dhe shkollave, dhe të raportojnë informacione për publikun, duke vënë në dukje nivelet e ndotjes së ajrit që janë të rrezikshme për fëmijët dhe gratë shtatzëna.

UNICEF-i punon në vende të Evropës dhe Azisë qendrore për të mbledhur dëshmi mbi përhapjen dhe ndikimin e ndotjes së ajrit dhe ndihmon në zhvillimin dhe zbatimin e zgjidhjeve për të mbrojtur fëmijët nga ekspozimi i mëtejshëm.

Lajmet

​Kosova dhe Shqipëria zyrtarisht bashkë në Lojërat Mesdhetare

Published

on

By

Kosova dhe Shqipëria anë nënshkruar marrëveshjen e bashkëpunimit për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit.

Ky sport do të zhvillohen në Durrës në kuadër të Lojërave Mesdhetare që do të zhvillohen në Kosovë në vitin 2030, raporton KosovaPress.

Ky bashkëpunim vjen për shkak se Kosova nuk ka dalje në det dhe rrjedhimisht nuk kishte kushte për zhvillimin e lojërave në ujë brenda territorit të saj.

Edhe një moment i rëndësishëm drejt organizimit të Lojërave Mesdhetare “Prishtina 2030”. Me Qeverinë e Republikës së Shqipërisë, sot nënshkruam marrëveshjen e bashkëpunimit mes dy shteteve tona për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit”, ka shkruar zëvendësministrja e Ministrisë për Kulturë, Rini dhe Sport, Daulina Osmani.

Continue Reading

Lajmet

“Nuk rri dot pa ua thënë vëllazërisht”, Rama iu drejtohet deputetëve për Specialen

Published

on

By

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama tha se nëse Kuvendi i Kosovës do të ndërmerrte nismë për t’iu drejtuar shteteve sponsorizuese të Gjykatës Speciale për të ndarë me to dyshimin për cenimin e standardeve demokratike në procesin ligjor, ai do ta mbështeste.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë të tillë.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë që do të adresonte shqetësimet mbi standardet e procesit në Speciale.

Nuk rri dot po ashtu pa ua thënë këtu vëllazërisht çudinë time për faktin se në këtë sallë nuk është ndërmarrë asnjëherë një nismë për t’iu kërkuar, përmes një rezolute, të mbështetur nga të gjitha forcat politike, të paktën nga partitë shqiptare, të gjitha vendeve financuese të asaj gjykate, shqetësimin e madh mbi standardet e atij procesi, dhe për të kërkuar ngritjen e një misioni verifikimi lidhur me këtë shqetësim. Gjykata është e pavarur, por standardet nuk janë të varura nga gjykatësit. Ndoshta ku shqetësim i përhapur mund të mos qëndrojë, por nëse qëndron kjo është një gjëmë e madhe, jo për ata të katër njerëz të thjeshtë, as vetëm për Republikën e Kosovës, por edhe për vetë integriteti ne drejtësisë ndërkombëtare të cilës kjo republikë përmes përfaqësuesve të saj në këtë sallë ia dha në mirëbesim gjykimin e historisë që lindi republikën, dhe prandaj nuk mund të lihet, sipas meje, në heshtjen shurdhuese që ushqehet prej gjithfarë motivesh, që ajo gjëmë nëse është gjëmë ta bëjë dëmin e vet deri në fund”, tha Rama.

Ai tha se pa Thaçin dhe UÇK-në, “e sotmja do t’i ngjante më shumë të shkuarës sesa të ardhmes”.

Nuk e dimë sot dot se çfarë rruge do të kishte marrë fati i Kosovës në hyrje të këtij shekulli, por çfarë dimë ne me siguri është se ato çaste vendimmarrjesh të mëdha nuk do të kishin ardhur dot, ashtu siç erdhën dhe sotmja me shumë gjasë do t’i ngjante shumë më tepër të shkuarës sesa të ardhmes, pa Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës me në krye Hashim Thaçin”, tha Rama.

Megjithatë, Rama tha se nuk e diskuton të drejtën e Gjykatës Speciale për të bërë punën e saj.

Por sot që të jemi të gjithë këtu në kuvendin që u shpallë dhe ku u firmos këtu përpara meje pavarësia e Kosovës, Hashim Thaçi, Jakup Kransiqi, Kadri Veseli e Rexhep Selimi mbahen peng prej gati pesë vjetësh në qelitë e një drejtësie kombëtare e cila në çdo hap ka zhgënjyer këdo që ka pritur prej saj virtytet e drejtësisë të një shteti të së drejtës. Unë as nuk e kam diskutuar ndonjëherë e nuk e diskutoj as sot të drejtë ne asaj gjykate speciale për të bërë punën që ja ka ngarkuar edhe vendimmarrja e kësaj salle, ku vetë Hasemi ka ngritur dorën për të formuar këtë gjykatë, por ajo që unë nuk vijë dot deri këtu në Prishtinë të marrë fjalën dhe pastaj ta gëlltis në heshtje, në këtë foltore para jush, në mungesë të Hashimit, Kadriut, Jakupit, Rexhepit, është nyja e mbledhur në fyt nga një dyshim shumë i madh dhe krejt arsyeshëm për fat të keq se ai proces është një proces i parregullt ligjor, dhe se normat dhe standardet e tij janë nën standarde të drejtësisë të gjithë vendeve demokratike që e financojnë atë farë gjykate”, tha Rama.

Ish-krerët e UÇK-së ndodhen në një proces gjyqësor ndaj të cilëve rëndojnë akuza me pretendime për krime lufte.

Ata ndodhen në qendrën e paraburgimit në Hagë prej nëntorit 2020.

Continue Reading

Lajmet

BE-ja me mision vëzhgues për zgjedhjet e shkurtit në Kosovë

Published

on

By

Bashkimi Evropian do ta dërgojë një mision për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në Kosovë më 9 shkurt të vitit 2025, me kërkesë të presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi blloku evropian të premten.

Duke iu përgjigjur ftesës nga ana e presidentes së Kosovës, përfaqësuesja e lartë Kaja Kallas ka vendosur ta dërgojë një mision vëzhgues (EOM) për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në caktuara për 9 shkurt 2025”, thuhet në njoftim

Nathalie Loiseau, deputete e Parlamentit Evropian, është emëruar shefe e misionit vëzhgues, thuhet në njoftim.

BE-ja tha se misioni i saj vëzhgues për zgjedhjet në Kosovë do ta dëshmojë mbështetjen e vendosur të BE-së për Kosovën në përpjekjet e saj për të forcuar më tej qeverisjen demokratike.

Prania e këtij misioni në terren ka për qëllim të kontribuojë për një proces zgjedhorë gjithëpërfshirës, të besueshëm dhe transparent, i cili do t’u mundësojë votuesve në Kosovë që të shprehin qartë zgjedhjen e tyre”, thuhet në njoftim.

Bashkimi Evropian i ka vëzhguar të gjitha zgjedhjet në Kosovë që nga viti 2013.

Këto do të jenë zgjedhjet e para të rregullta parlamentare që do të organizohen në Kosovë, që nga shpallja e pavarësisë më 2008.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Kosovë (KQZ) ka bërë të ditur se 28 subjekte politike kanë aplikuar për certifikim për pjesëmarrje në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit.

Në mesin e 28 subjekteve politike janë 20 parti politike, pesë koalicione, dy iniciativa qytetare dhe një kandidat i pavarur.

Në mesin e subjekteve janë parti shqiptare, të komunitetit serb, dhe komuniteteve tjera më të vogla në Kosovë.

KQZ-ja duhet t’i konfirmojë listat më së voni deri më 25 dhjetor./REL/

Continue Reading

Lajmet

Berisha: Çdo ndërhyrje e Shqipërisë në dialogun Kosovë-Serbi është antikombëtare

Published

on

By

Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, gjatë një konference për gazetarët të mbajtur këtë të premte ka kritikuar ashpër qeverinë për ndërhyrjen në procesin e dialogut mes Prishtinës dhe Beogradit.

Reagimi i tij vjen ndërkohë që në Prishtinë është zhvilluara seanca e përbashkët mes dy kuvendeve Kosovë-Shqipëri.

Ai ka cilësuar çdo përpjekje të Shqipërisë për të ndërmjetësuar në këtë çështje si antikombëtare dhe bllokuese. Berisha theksoi se propozimet dhe qëndrimet e Edi Ramës kanë sjellë “vendnumëro” dhe acarime mes Kosovës dhe Serbisë.

Çdo ndërhyrje të Shqipërisë në problemin e dialogut Prishtinë-Beograd e konsideroj antikombëtare. E konsideroj absolutisht bllokuese dhe jo nxitëse për zgjidhjet.

Të gjitha propozimet e Edi Ramës, qëndrimet e bashkërenduara me Aleksandër Vuçiçin si argat i tij, kanë sjellë vendnumëro në procesin e negociatave, madje edhe acarime serioze midis këtyre dy vendeve.

Shqipëria nuk mund të jetë as ndërmjetës, as pjesëmarrës. Shqipëria qëndron në anën e Kosovës.

Shprehet për dialogun, por çdo hap tjetër i Shqipërisë e dëmton dialogun. Nuk ka asnjë tagër qeveria e Tiranës të japë formula apo skema, aq më tepër një qeveri që shpallte Dnjepër veriun e Kosovës.

Aq më tepër një qeveri, e cila i thoshte Kosovës nënshtrohu ose do shkosh në kohën e bronzit. Aq më tepër një njeri, që i vendosi i pari në Europë sanksione Kosovës. Aq më tepër një njeri, i cili u përzie në plane për ndarjen, copëtimin e Kosovës me Beogradin. Një njeri që përkrahu Ballkanin e Hapur, një projekt të qartë ruso-serb.

Por ka një zhvillim pozitiv këtu. Qeveria aktuale e Kosovës ka dëshmuar meritën për t’i shumëzuar me zero, për t’ia kthyer reston Pashiqit të Tiranës, njëlloj si Pashiqit të Beogradit”,-u shpreh Berisha.

Continue Reading

Të kërkuara