Lajmet

Ndikimi rus në Ballkan, cenim i korrelacioneve strategjike

Kosovës i duhet urgjentisht rivlersimi komplementar i Rishikimit Strategjik të Sektorit të Sigurisë.

Published

on

Pajiset e vazhdueshme të Serbisë me armatim rus dhe kinez, potencial i rrezikut të hapur për sigurinë në Ballkan

(Si duhet të reagoj dhe të veprojë Kosova me aleatët strategjik ShBA – NATO dhe Unionin Europian, karshi provokimit sistematik serb dhe rus në Ballkan.  Si duhet njohur strategjinë ruse në Ballkanin Perëndimor, e cila është e vendosur të refuzojë ndikimin e BE-së dhe SHBA-ve dhe të zvogëloj ndikimin rreth perimetrit e zgjerimit të NATO-së në rajon).

Shkruan: Prof. dr. Bahri Gashi

Në një situatë të pasigurisë, përmes provokimeve serike në Veri të Kosovës, shtimit të aktiviteteve kriminale, furnizimit të vashdueshëm me armatim modern nga Rusia dhe Kina për Serbinë, paraqesin ndikim serioz në ambientin strategjik të sigurisë në Ballkanin Perëndimor.

NATO-ja dhe ShBA-ja si partnere strategjike në ruajtjen e paqes në rajon, duhet të tregojnë aftësinë për një ridimensionim të ri gjeostrategjik, midis këtyre dy superfuqive botërore në përballjen e luftës Rusi – Ukrainë dhe ruajtjen e Paqes në Ballkan.

SHBA – ja ka intensifikuar angazhimet për siguri drejt Ballkanit, sidomos me vizitat e niveleve të larta në Kosovë, është ngritur lart – ‘Vija e Kuqe’, shqetësimi i Shteteve të Bashkuara lidhur me zgjerimin e lidhjeve bilaterale në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes ndërmjet Serbisë dhe Rusisë që nga viti 2012 dhe demostrimin me furnizimin e Serbisë nga Kina me rastin e fundit.

Sipas një raporti të vitit [2019] dërguar Kongresit, Departamenti i Mbrojtjes shpjegon në hollësi marrëdhëniet e zgjeruara ndërmjet Serbisë dhe Rusisë.

Kronologjia e shkëmbimit të paisjeve ushtarake, ndërmjet Serbisë dhe Rusisë, ka shënuar intensifikim, sidomos pas zgjedhjeve të vitit 2012 në Serbi, ku Qeveria ndërmori hapa konkret për të intensifikuar marrëdhëniet e saj me Rusinë dhe me Kinēn në teknologji të reja ushtarake.

Këto raporte u konkretizuan me nënshkrimin e disa marrëveshjeve zyrtare të bashkëpunimit në fushën e mbrojtjes në nëntor të vitit 2013.

Sipas dakordimit, stërvitjet e para ndonjëherë ushtarake midis Rusisë dhe Serbisë, me emrin e koduar, [SREM-2014], u zhvilluan po atë vit në Serbi, duke përfshirë në stërvitjen e përbashkët më shumë se 400 forca ajrore ruse dhe serbe.

Në vitin 2014, Forcat e Armatosura Serbe organizuan një Paradë dhe parakalim ushtarak për nderë të presidentit rus Vladimir Putin i cili ua ndryshi edhe datën e konfirmuar për takim në datën e festës të këtyre forcave vizitës së presidenti Putin, sipas kërkesës së tij.

Shqetësimi i ngritur është real, pasiguria po rritet në Ballkan, pasiqë ritmi i stërvitjeve dhe armatimit të Serbisë nga Rusia është rritur përgjat viteve 2014-2019 për të vazhduar edhe aktualisht në vitin aktual.

Serbia mori një dhuratë ushtarake të kombinuar me disa paisje të reja të sistemeve të radarëve dhe municione, prej tyre gjashtë avionë MIG-29 të përdorur rus në tetor të vitit 2017. Poashtu, Serbia ka porositur katër helikopterë sulmues ushtatak MI-35 dhe planifikon të porosis Sistemet e raketave tokë -ajër Pancir S1. Serbia gjithashtu mori paisje të motorrizuara manovruese, dhuratë prej 30 tankesh T-72 dhe 30 automjeteve BRDM-2 nga Rusia, si pako e dakordimit pa financim nga Serbia si pako e ndihmës ushtarake, që konsiderohet dhjetra miliona dollarë.

Dorëzimi i armëve kineze- sistemeve rakatore, në prill të këtij viti 2022 për të cilat Serbia ra dakord me Kinën në vitin 2019, ndodh në mes të luftës në Ukrainë. Serbia, përndryshe, do të jetë operatori i parë i raketave kineze në Evropë. Rasti i njëjtë ka qenë edhe me dronët luftarakë kinezë CH-92A, të cilët i janë prezantuar publikut serb në korrik të vitit 2020.

Serbia duke qenë e “interesuar” për anëtarsim në BE, përkundër stagnimit dhe duke hezituar për në NATO, lidhjet speciale me Rusinë në fushën e Mbrojtjes dhe të Sigurisë të cilat janë rritur shumë, pastaj rasti me Kosovën ende i papërfunduar, e kanë vënë në situatë problematike këtë korrelacion të mundshëm politiko-ushtarak të “partneritetit” Veri-atlantik.

ShBA-ja dhe NATO me një plan afatshkurtë, duhet dhënë përgjigjie serioze Serbisë, duke i vënë kushte – sanksione në njërën anë, dhe në tjetrën anë aleatët e saj Kosova dhe Shqipëria në NATO, dy ushtrive t’iu akordohen programe të avansuara ushtarake, sidomos, përfshi Ushtrisë së Kosovës, t’i ofroj përmbushje të pajisjeve strategjike moderne ushtarake për Ushtrinë e Kosovës mbi disa komponente kyçe që synojnë dhe duhet ti kenë Ushtritë moderne:

– Intensifikimi i FSK- së – Ushtri në NATO;

– Sisteme të Mbrojtjes Inteligjente;

– Fluturake – Dron manovrues  për kontrollë të Hapsirës Ajrore dhe operacione ushtarake; Helikopter [Sikorsky MH-53 – SJGG]

– Sisteme të Avancuara të Mbrojtjes Ajrore PATRIOT- [MIM-104A];

– Teknologji të Përparuar ushtarake të sistemve të radarëve dhe komunikimit;

– Programe trajnuese dhe sisteme ushtarake [M.SI-IT] të mbrojtjes-Kundër sulmeve Hibride dhe Mbrojtjes Kibernetike;

– Kapacitete të reja në Industrinë e prodhimit të municioneve dhe pasijeve logjistike;

– Sistem të menaxhimit  shëndetësor Ushtarak, dhe;

– Bazë të përhershme ushtarake sinkronizuese për SHBA – të dhe NATO-në, e ndërveprueshme për misione paqëruejtëse në Ballkan.

Shteti ynë Kosova, duhet të intensifikoj në kohë reale, sipas një kalendari strikt këto korrelacione ushtarke me aleatët e vet strategjik. Domosdoshmëria e nismave të ShBA-ve dhe NATO-së, në hapat e përshpejtuar për anëtarësim në NATO dhe Union Europian, është imperativ i kohës.

Duke i trajtuar të gjitha çështjet e hapura, përfshi këtë dinamikë intenzive të partneritetit strategjik me ShBA – në dhe NATO-në në kuadër të ofrimit të sigurisë kolektive, përfshi KFOR-in, specifikisht në ngritjen e kapaciteteve të Mbrojtjes së Zgjuar, karrshi provokimeve sinkronizuese të serbve në Veri kundër integritetit dhe cenimit të sovranitetit të shtetit.

Përfundimisht, Kosovës i duhet urgjentisht rivlersimi komplementar i Rishikimit Strategjik të Sektorit të Sigurisë, duke i vënë në skenar për zbatim politikat e mbrojtjes së zgjuar.

Shënim:

(Autori është doktor shkence, ligjërues dhe njohës i politikave të sigurisë kombëtare – inteligjencës)

Continue Reading

Aktualitet

ShBA-ja i dhuron Kosovës 50 automjete të blinduara për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse

Published

on

Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë ka njoftuar se ShBA-ja ka transferuar 50 Automjete të Blinduar të Sigurisë (ASV) për Qeverinë e Kosovës, në kuadër të Programit të Artikujve të Tepërt të Mbrojtjes (Excess Defense Articles Program).

Këto automjete moderne do të përdoren nga Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK), ndërsa, sipas njoftimit zyrtar, Kosova do të shfrytëzojë burimet e saj mbrojtëse për t’i sjellë ato në kapacitet të plotë operacional. Ky hap përbën një zhvillim të rëndësishëm në forcimin e aftësive mbrojtëse të FSK-së dhe në rritjen e gatishmërisë për përballjen me sfida të sigurisë.

Ky donacion i ShBA-së shihet si një tjetër dëshmi e partneritetit të ngushtë mes dy vendeve dhe e përkushtimit të përbashkët për të garantuar sigurinë kombëtare të Kosovës dhe forcimin e stabilitetit rajonal.

“Ky është një hap tjetër në përkushtimin tonë të përbashkët për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse të FSK-së dhe për forcimin e sigurisë së të dy vendeve tona”, thuhet në njoftimin e Ambasadës Amerikane.

Continue Reading

Aktualitet

UBT përgatit liderët e ardhshëm të fushës paramjekësore

Published

on

UBT ka hapur regjistrimet për programin Master në Shkenca Paramjekësore, i cili synon të përgatisë profesionistë të domosdoshëm për sektorin shëndetësor, të aftë për të kontribuar në diagnostikim, trajtim dhe parandalim të sëmundjeve, duke vepruar në vijën e parë të kujdesit për jetën.

Ky program është ndërtuar mbi një kurrikulë multidisiplinare, të harmonizuar me modelet më të mira evropiane dhe amerikane, që ndërthur mësimin teorik me përgatitjen praktike. Studentët përfitojnë trajnim të avancuar në fushat e kujdesit emergjent, laboratorëve mjekësorë dhe diagnostikës klinike, duke përdorur pajisje bashkëkohore mjekësore dhe laboratorike.

Përgatitje gjithëpërfshirëse dhe praktike

Gjatë studimeve, studentët do të aftësohen në pesë kategori kyçe të fushës së paramedikëve:

  • Parandalimi i vdekjes së njerëzve
  • Rritja e cilësisë së jetës
  • Ndihma në rikuperimin nga sëmundjet apo dëmtimet
  • Menaxhimi i pranimeve dhe ri-pranimeve urgjente
  • Kujdesi për rastet kronike të ndjeshme (astma, diabeti, epilepsia etj.)

Programi përfshin gjithashtu përdorimin e tele-shëndetit dhe kujdesit tele-komunikues, duke u mundësuar studentëve të ofrojnë kujdes efikas dhe inovativ, sidomos për zonat e largëta apo për pacientët me nevoja të veçanta.

Misioni dhe vizioni

Misioni i Masterit në Shkenca Paramjekësore është të kontribuojë në arsimin e lartë përmes:

  • Kurrikulave bashkëkohore, të bazuara në praktikat më të mira ndërkombëtare
  • Hulumtimit shkencor në bashkëpunim me partnerë vendas e ndërkombëtarë

Programi synon të ofrojë një mjedis mësimor mbështetës, ku studentët zhvillojnë aftësitë klinike, kërkimore dhe menaxheriale që kërkohen në tregun e punës.

Përfshirje aktive në kërkim dhe shërbim

Studentët dhe stafi i programit marrin pjesë në:

  • Projekte kërkimore kombëtare dhe ndërkombëtare
  • Simpoziume dhe forume shkencore
  • Konsulencë dhe asistencë teknike për institucione shëndetësore publike e private
  • Hartimin e politikave shëndetësore në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë

Aftësitë e të diplomuarve

Pas përfundimit të programit, të diplomuarit do të jenë të aftë:

  • Të ofrojnë kujdes shëndetësor holistik në komunitetet urbane, rurale dhe industriale
  • Të marrin vendime komplekse në situata emergjente dhe të udhëheqin ekipe paramjekësore
  • Të zbatojnë standarde të larta ligjore, etike dhe profesionale në praktikë
  • Të përdorin metoda kërkimore për të përmirësuar rezultatet shëndetësore
  • Të integrojnë njohuritë ndërdisiplinore në menaxhimin e shërbimeve shëndetësore

Masteri në Shkenca ParamjekësoreUBT është më shumë sesa një diplomë – është një përgatitje për jetë, duke formuar profesionistë që jo vetëm reagojnë ndaj emergjencave, por punojnë për t’i parandaluar ato, duke i dhënë shoqërisë ekspertë të gatshëm për të mbrojtur dhe përmirësuar jetën.

APLIKO TANI ONLINE!

Continue Reading

Aktualitet

A janë sëmundjet e zemrës trashëgimore dhe si ndikon diabeti? Flet kardiologu Edis Demiri

Published

on

Historia familjare dhe diabeti janë faktorët më të fortë rreziku për sëmundjet kardiovaskulare. Kështu thekson kardiologu invaziv nga United Hospital, Edis Demiri në episodin e podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi, ku flet si për shkaqet kryesore ashtu edhe për një rast të pazakontë klinik që i shpëtoi jetën një pacienti.

“Faktori më i rëndësishëm është historia familjare për sëmundjet e zemrës”, thotë Demiri, duke shtuar se nëse prindërit ose vëllezërit/motrat kanë pësuar infarkt apo ndërhyrje kardiake në moshë të re, “edhe ai person është i rrezikuar”.

Sipas tij, “diabeti është pothuajse po aq i rëndësishëm sa historia familjare”, ndërsa më pas vijnë faktorë të tjerë si duhani, hipertensioni dhe yndyrnat e larta në gjak.

Mesazhi i mjekut është i qartë: kontrolloni rregullisht shëndetin e zemrës, veçanërisht nëse keni histori familjare apo diabet; ndaloni duhanin, mbani tensionin dhe lipidet nën kontroll dhe kërkoni ndihmë mjekësore urgjentisht në shenja si dhimbje gjoksi, djersitje të ftohta, marramendje ose vështirësi në frymëmarrje.

Për bisedën e plotë me këshilla praktike dhe sqarime të mëtejshme, ndiqni episodin e ri të podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi.

Continue Reading

Lajmet

Sa ka ndryshuar pas 25 vitesh lokacioni ku u xhirua seriali ikonik “Teletubbies”?

Published

on

Seti i njohur i serialit “Teletubbies” duket i panjohur 24 vjet pas përfundimit të shfaqjes, pasi pronari i tokës ka bërë ndryshim të madh.

Seriali popullor për fëmijë u transmetua fillimisht në BBC Two nga viti 1997 deri në 2001. Gjatë kësaj periudhe, xhirimet për serinë u realizuan në Wimpstone, Warwickshire.

Më shumë se dy dekada më vonë, vendi duket shumë ndryshe që nga hera e fundit kur u xhirua “Teletubbies” atje, shkruan The Sun.

Një video e shpërndarë në Instagram tregoi se deri në vitin 2007 – gjashtë vjet pas përfundimit të shfaqjes – pronari i tokës kishte krijuar një pellg gjigant për të parandaluar hyrjen e të huajve.

Deri më 2025, toka mbetet e zbrazët, edhe pse pronarët menaxhojnë një fermë dhe dyqan me produkte ujore pranë saj. Një fans shkroi: “Trishtim. Ishte shumë e rëndësishme në atë kohë. Mund të kishte qenë një destinacion turistik. Shumë fëmijë, tani të rritur, janë rritur me të”.

Një tjetër komentoi: “Fakti që gjithçka u xhirua në atë copë të vogël toke është e pabesueshme”.

Një i tretë shtoi: “Njerëzit nuk e kuptojnë që ata janë fermerë dhe nuk u intereson paratë që mund të fitonin duke shitur bileta për vizitorët nostalgjikë – ata thjesht duan paqe”.

Një i katërt: “Imagjino dikë që e donte “Teletubbies” të kishte blerë atë tokë, të shkarkonte pellgun dhe të ringjallte të gjithë setin, duke e kthyer në muze?”.

Vitin e kaluar, një nga yjet e shfaqjes u shfaq në emisionin “This Morning” me fëmijën e saj.

Jess Smith, tani 30, është e njohur për rolin si bebi në diell në shfaqjen për fëmijë. Ajo me kolegët Nikki Smedley (Laa-Laa) e John Simmit (Dispy), rikujtuan kohën e tyre në “Teletubbies”. Jess u shoqërua nga vajza, Poppy, që atëherë ishte pesë muajshe, u pyet nëse i tregon miqve për famën e saj gjatë fëmijërisë.

Jess tha: “Nuk ua them unë, por të gjithë që janë me mua e dinë, kështu që të tjerët ua tregojnë gjithkujt. Partneri im Ricky ua thotë të gjithëve, po ashtu familja e tij, edhe familja ime. Të gjithë ua tregojnë të gjithëve, kështu që nuk ka rëndësi ku shkoj, të gjithë e dinë”.

Continue Reading

Të kërkuara