Lajmet

“Ndëshkimi i madh i Big Tech”

Nga Hamish McRae.

Published

on

Hamish McRae

Humbja e pasurisë nga cilido që investoi në firmat e mëdha amerikane të teknologjisë vitin e kaluar është tronditëse. Më i famshmi, Elon Musk, i Tesla-s dhe tani i famshëm edhe në Twitter, arriti të humbasë 200 miliardë dollarë. Megjithatë, ai vlen ende rreth 137 miliardë dollarë, kështu që ndoshta nuk duhet të na vijë keq për të.

Por humbjet shtrihen në të gjithë SHBA-në. Apple kishte vlerë 3 trilion dollarë në fillim të vitit të kaluar. Tani ajo vlen 2 trilion dollarë – ende shumë, por një shkatërrim i madh i pasurisë për aksionerët e saj, të mëdhenj e të vegjël.

Jeff Bezos, themeluesi i Amazon, ka humbur gati gjysmën e pasurisë së tij pasi vlera e aksioneve që ai zotëron në Amazon është ulur më shumë se 50 për qind nga kulmi i saj në fund të vitit 2021. Pjesa e tij tani vlen “vetëm” 109 miliardë dollarë. Mark Zuckerberg, themeluesi i Facebook, është ulur nga 127 miliardë dollarë në 47 miliardë dollarë, pasi vlera e aksioneve të Meta-s ra me gati dy të tretat në vitin 2022.

Për këdo që është i interesuar, Bloomberg mban një listë të përditshme të pasurisë së miliarderëve. Meqë ra fjala, në krye të ligës me 164 miliardë dollarë është Bernard Arnault, kreu i grupit luksoz francez LVMH.

Kjo humbje e jashtëzakonshme e pasurisë ngre një pyetje të madhe: a ishte e vërtetë ajo pasuri, që në krye të herës? Musk, Zuckerberg dhe të tjerët u bënë kaq të pasur vetëm për shkak të vlerës së aksioneve të kompanive që ata krijuan, dhe ato vlera u frynë nga një kombinim i parave të kollajta dhe pritshmërive të ekzagjeruara, të perspektivave për Amerikën e Big Tech, pas pandemisë.

Kthehuni me mendje një vit mbrapa, dhe rimëkëmbja nga pandemia dukej e sigurt, inflacioni ishte një re e vockël në horizont që bankierët qendrorë mendonin se do të kalonte, dhe Rusia nuk e kishte pushtuar ende Ukrainën.

Por në botën aktuale të mbushur me pasiguri, tregjet financiare mendojnë qartë se mallrat e luksit përfaqësojnë një bast më të sigurt se teknologjia e madhe. Por kush e di? Ndoshta pas disa vitesh ata do të kenë ndryshuar sërish mendje dhe një industri krejtësisht e ndryshme do të jetë bërë investimi i duhur, duke krijuar një grup të ri miliarderësh.

E gjithë kjo ka rëndësi për ne të tjerët për tre arsye.

Së pari, edhe nëse tani mund ta shohim si diçka që ishte kalimtare, me të vërtetë është shkatërruar shumë pasuri. Familja mesatare britanike vlente 302,500 £ në mars 2020, nga shifrat më të fundit që disponon Zyra për Statistikat Kombëtare.

Dy komponentët më të mëdhenj të kësaj janë pasuria e pensioneve dhe strehimi. Që atëherë, çmimet e banesave janë rritur me të paktën 20 për qind, kështu që familja mesatare pothuajse me siguri do të vlejë më shumë tani. Por tani duket se çmimet e banesave po bien dhe, duke qenë se pasuria e pensioneve ndikohet nga tregjet financiare, kjo mund të jetë gjithashtu në rënie.

Kështu, ndërsa familja tipike britanike (ose irlandeze, amerikane, gjermane, franceze apo çfarëdo tjetër) do të jetë akoma më e pasur se sa ishte disa vite më parë, ka shumë të ngjarë që këtë vit ato të humbasin terren, pasi efekti këtyre rënieve të tregut amerikan përhapet në të gjithë botën e zhvilluar. Shto inflacionin dhe ne mund të jemi tashmë 10 për qind në terma realë.

Mendojeni në këtë mënyrë. Vështirë se ndonjë prej nesh kemi humbur proporcionalisht po aq sa Elon Musk ose Mark Zuckerberg, sepse do të duhet të jesh shumë i pafat ose i pamatur që kjo të ndodhë. Por pothuajse të gjithë ne do të jemi pak më të varfër se një vit më parë. Një pjesë e pasurisë sonë është shkatërruar gjithashtu.

Kjo çon në arsyen e dytë pse kjo ka rëndësi: ndikimi i rënies së çmimeve të aktiveve në ekonomi. Kur njerëzit ndihen më të varfër, ata shpenzojnë më pak para. Kjo është diçka që mund të fillojë të ndodhë, megjithëse ky i ashtuquajtur “efekt pasurie” është i vështirë të ndahet nga të gjitha gjërat e tjera që ndikojnë në shpenzimet tona, siç është rritja e çmimeve të energjisë.

Për shembull, një ndikim i drejtpërdrejtë është nëpërmjet tregut të banesave. Kur njerëzit lëvizin në shtëpi, ata priren të shpenzojnë më shumë për gjëra për të vendosur në të, të tilla si pajisjet e reja të kuzhinës.

Sipas statistikave zyrtare, shifrat e shitjeve të shtëpive nuk kanë rënë ende. Kjo është një qetësi para stuhisë.

Nëse njerëzit ndihen më të varfër dhe shpenzojnë më pak para, kjo e dëshpëron ekonominë në tërësi dhe mediat janë mbushur me raporte mbi recesionin.

Drejtoresha menaxhuese e Fondit Monetar Ndërkombëtar, Kristalina Georgieva, sapo ka paralajmëruar në një intervistë për CNN se një e treta e botës do të jetë në recesion këtë vit. Rënia e çmimeve të aseteve nuk është arsyeja e vetme pse pjesa më e madhe e botës do të futet në recesion, por sigurisht që lidhet me të.

Së fundi, arsyeja e tretë pse kjo ka rëndësi për të gjithë ne, është se ka një rreze drite. Një ekonomi botërore e fryrë nga bankat qendrore që shtypnin shuma të mëdha parash dhe me norma interesi zero ose gati zero, do të përfundonte gjithmonë keq. Kësaj radhe,

janë më të pasurit që kanë humbur më shumë. Ne po fillojmë të kthehemi prapa drejt një bote, ku njerëzit që krijojnë kompani të mëdha shpërblehen mirë, por jo në mënyrë absurde.

Të gjitha flluskat e aktiveve nërfundimisht ekspozohen. Ky ka qenë mësimi i muajve të fundit. Ne do të rikthehemi tek rritja ekonomike e qëndrueshme, pasi të kemi bërë një rrugë të gjatë dhe ndoshta të dhimbshme të rikthimit tek investimet e arsyeshme. / Opinion – Bota.al

Continue Reading

Lajmet

​Banka Qendrore Evropiane ka ulur edhe më tej normat e interesit

Published

on

By

Banka Qendrore Evropiane (BQE) uli sërish normat e interesit në eurozonë sot me një çerek pikë përqindjeje, duke theksuar se çmimet më të përballueshme të kredisë për kompanitë dhe qytetarët duhet “me kalimin e kohës” të nxisin konsumin dhe investimet.

Norma e interesit për ri-financimin e bankave nga 5 shkurti do të jetë 2.9 për qind, ndërsa për depozitat bankare njëditore do të jetë 2.75 për qind. Bankat komerciale do të paguajnë një normë interesi prej 3.15 për qind për kreditë njëditore në të ardhmen, sipas një deklarate të BQE.

Kështu, BQE uli normat e interesit me një çerek pikë përqindjeje në fillim të vitit të ri, duke ruajtur ritmin e lehtësimit të politikës monetare nga viti 2024. Rënia e normave të interesit gjatë vitit të kaluar ka ulur gradualisht kostot e huamarrjes së re për kompanitë dhe individët, me vazhdimin e kushteve të shtrënguara të financimit, thuhet në një deklaratë të Këshillit Drejtues nga mbledhja e sotme.

Politika monetare mbetet kufizuese dhe qytetarët dhe kompanitë po shlyejnë kreditë e vjetra me norma të larta interesi, theksojnë ata.

Inflacioni vazhdon të dobësohet dhe ky proces po “përparon mirë”, theksuan ata, duke theksuar se në fund të vitit 2024 pritej një përshpejtim i lehtë pasi faktori i rënies së theksuar të çmimeve të energjisë ishte ‘zhdukur’.

Në dhjetor, inflacioni i matur nga Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve të Konsumit (IHÇK) ishte 2.4 për qind, duke sinjalizuar një rritje të lehtë të përshpejtuar të çmimeve për të tretin muaj radhazi, sipas të dhënave të Eurostat. Çmimet e energjisë ishin pothuajse në nivelin e dhjetorit 2023. Në muajin nëntor ato ishin 2.4 për qind më të ulëta me bazë vjetore dhe në tetor 4.6 për qind më të ulëta.

Në vitin 2025 në tërësi, rritja e çmimeve të konsumit në eurozonë pritet të ngadalësohet në 2.1 për qind dhe në 1.9 për qind në vitin 2026, parashikoi BQE në dhjetor.

Në vitin 2027, sipas përllogaritjeve të tyre, inflacioni duhet të përshpejtohet sërish pak, në 2.1 për qind, për shkak të hyrjes në fuqi të sistemit të zgjeruar të tregtimit të emetimeve të karbonit.

Ekonomia e eurozonës do të jetë e dobët edhe në afat të shkurtër, thotë BQE. Aktiviteti industrial vazhdon të bjerë dhe të ardhurat reale më të larta “nuk i kanë inkurajuar ende sa duhet familjet që të rrisin ndjeshëm konsumin”.

Megjithatë, ekonomia mund të llogarisë ende në kushte të favorshme për rimëkëmbje, beson BQE, duke vënë në dukje se rritja e të ardhurave reale dhe çmimet më të përballueshme të kredisë duhet të nxisin përfundimisht konsumin dhe investimet.

Kërkesa globale po forcohet, kështu që eksportet gjithashtu mund të ofrojnë mbështetje, me kusht që tensionet tregtare të mos përshkallëzohen.

Continue Reading

Lajmet

Ankandi i radhës i letrave me vlerë do të mbahet në shkurt

Published

on

By

Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve njofton se më 6 shkurt të këtij viti do të mbahet ankandi i parë për vitin 2025.

Sipas Ministrisë së Financave, Punës dhe Transfereve, në këtë ankand, do të emetohen obligacione me maturitet 3 vjeçar në shumën prej 20 milionë euro.

“Investimi në Obligacione është investim i sigurt, i garantuar me Ligjin për Borxhin Shtetëror dhe Garancitë Shtetërore, ku interesi i përcaktuar nga tregu ju garantohet për të gjithë kohëzgjatjen (3 vite) dhe është tërësisht i liruar nga tatimi”, thuhet në njoftim.

Continue Reading

Lajmet

​Osmani pranoi letrat kredenciale nga ambasadori jo rezident i Jordanisë

Published

on

By

Presidentja Vjosa Osmani ka pranuar sot letrat kredenciale nga ambasadori i ri jo rezident i Jordanisë në Prishtinë, Hazem Issam El-Khatib Al-Tamimi.

Osmani shprehu mirënjohjen e thellë për mbështetjen e vazhdueshme të Jordanisë ndaj Kosovës dhe marrëdhëniet e shkëlqyera ndërmjet dy vendeve.

Ajo theksoi rëndësinë e përkrahjes së Jordanisë për Kosovën në forume ndërkombëtare dhe vazhdimin e mbështetjes për anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare.

Osmani po ashtu theksoi nevojën për intensifikimin e dialogut politik dhe bashkëpunimit në siguri, si dhe për mundësitë e thellimit të bashkëpunimit në fusha të ndryshme të interesit të përbashkët.

Gjatë takimit u diskutua edhe për vizitën zyrtare të presidentes Osmani në Jordani, me ftesë të Mbretit Abdullah II, me qëllim që të thellohen më tej raportet e mira ndërmjet dy vendeve.

Continue Reading

Lajmet

“Nën presionin brutal të regjimit”, shoqëria civile në Serbi kërkon veprim urgjent nga BE-ja

Published

on

By

Shoqëria civile në Serbi ka dënuar ashpër kërcënimet që po i bën presidenti serb, Aleksandër Vuçiq përmes tabloidëve pro-qeveritare. Disa organizata joqeveritare në Serbi kanë kërkuar nga BE-ja që “të mos mbetet vëzhgues i heshtur ndërkohë që vlerat themelore të shtetit të së drejtës po gërryhen në një vend që aspiron të anëtarësohet në Union”.

“BE-ja, së bashku me komunitetin më të gjerë ndërkombëtar, duhet të njoh situatën e rëndë dhe të veprojë për të mbrojtur të drejtat dhe liritë themelore, të cilat janë nën sulm në rritje”, thuhet në një reagim të organizatave joqeveritare në Serbi.

Thirrje i kanë bërë edhe qeverisë serbe që të ndalojë menjëherë fushatat e frikësimit të motivuara politikisht dhe të ofrojë siguri për të gjithë aktivistët.

“Presioni sistematik mbi organizatat kritike ndaj qeverisë thellon më tej krizën politike tashmë paralizuese dhe kërcënon të drejtat themelore demokratike të qytetarëve.”

Në këtë reagim po ashtu se shënjestrimi i Maja Stojanoviqit dhe Dragan Popoviqit nga presidenti i Serbisë, është vetëm një vazhdimësi e presionit të koordinuar që synon delegjitimimin dhe heshtjen e plotë të shoqërisë së pavarur civile, duke vënë në shënjestër këtë çift dhe familjen e tyre.

“Akuzat e rreme lidhur me rolin e tyre të pretenduar në organizimin e protestave studentore janë pjesë e një strategjie më të gjerë për të frikësuar të gjithë ata që kritikojnë qeverinë për tragjedinë në Novi Sad, e cila u shkaktua nga korrupsioni dhe pakujdesia. Këto sulme vijnë në një kohë kur presioni ndaj shoqërisë civile nga autoritetet po arrin nivele të paranojës masive, pasi ata tentojnë të identifikojnë të ashtuquajturit organizatorë të protestave dhe bllokadave rrugore ku përfshihen një numër i madh qytetarësh. Sulmet ndaj shoqërisë civile shërbejnë si një mjet për qeverinë që të pretendojë në mënyrë të rreme se shoqëria civile po orkestrojnë një ‘revolucion me ngjyra në Serbi’. Ky tregim, i marrë drejtpërdrejt nga libri i lojërave të Kremlinit për shtypjen e shoqërive demokratike për të instaluar pushtetin absolut, nuk do të ketë sukses në një vend që është kandidat për anëtarësim në BE”, thuhet në këtë reagim.

Shoqëria civile solidarizohet me studentët, arsimtarët dhe të gjithë qytetarët e tjerë që protestojnë sot në qytete dhe komuna anembanë Serbisë.

Më 1 nëntor në Serbi, mbetën të vdekur 15 persona.

Continue Reading

Të kërkuara