Kulturë

Ndarja nga jeta e Mario Brunettit: Figura kryesore në nismën për mbrojtjen, promovimin e arbërishtes

Published

on

Akademia e Shkencave të Shqipërisë njoftoi sot me pikëllim ndarjen nga jeta të Mario Brunetti, një personalitet i shquar që la një trashëgimi të paharrueshme në mbrojtjen e gjuhëve të pakicave dhe në forcimin e statusit ligjor të arbërishtes në Itali. Brunetti, i njohur ndryshe si “mbrojtësi i gjuhës së etërve”, ishte një figurë e rëndësishme në fushën e jurisprudencës, publicistikës dhe politikës, me një veprimtari që mbulon më shumë se 70 vjet.

Si hartues i ligjit për mbrojtjen e gjuhëve të pakicave në Itali, Brunetti luajti një rol kyç në realizimin e statusit ligjor të arbërishtes në shkolla, një arritje që e vendosi atë në zemrat e komunitetit arbëresh dhe të shqiptarëve në përgjithësi. Edhe pse nuk ishte arbëresh nga origjina, ai u bë simbol i mbrojtjes dhe promovimit të kulturës dhe gjuhës arbëreshe, duke u shprehur në mënyrë të tillë që të thuhet se “u bë më arbëresh se ne”.

Mario Brunetti pati një karrierë të pasur si jurist, publicist dhe politikan i njohur në radhët e së majtës italiane. Ai ishte gjithashtu një përfaqësues i shquar i antifashizmit italian, duke luajtur një rol të rëndësishëm në luftën antifashiste. Pas Luftës së Dytë Botërore, ai u angazhua aktivisht në jetën politike dhe intelektuale italiane, duke kontribuar në shumë projekte kulturore dhe shkencore.

Akademia e Shkencave e Shqipërisë pati nderin të ftojë dhe mikpresë Mario Brunetti-n në disa ngjarje të rëndësishme, përfshirë konferencën shkencore të 75-vjetorit të çlirimit të Shqipërisë në vitin 2019. Vitet e fundit, edhe në moshën e tij të avancuar, Brunetti ndërmori një nismë të rëndësishme për të nderuar figurën e Antonio Gramsci, një veprimtar antifashist dhe teoricien i njohur europian me lidhje të forta me Shqipërinë.

Nisma e tij, “Itinerari gramsciani”, e themeluar për të nderuar dhe promovuar trashëgiminë e Gramscit, u zhvillua në bashkëpunim me Akademinë e Shkencave të Shqipërisë dhe komunitetet arbëreshe. Mario Brunetti ishte i pranishëm dhe aktiv në veprimtaritë e organizuara nga dijetarët arbëreshë si Francesco Altimari dhe Matteo Mandalà, të cilët drejtojnë katedrat e shqipes në Cosenza dhe Palermo.

Ndarja nga jeta e Mario Brunetti është një humbje e madhe për botën akademike dhe për të gjithë ata që e kanë njohur dhe vlerësuar kontributin e tij të çmuar në mbrojtjen e gjuhëve të pakicave dhe promovimin e kulturës arbëreshe. Trashëgimia e tij do të mbahet mend si një simbol i përkushtimit dhe pasionit për lirinë dhe kulturën./UBTNews/

Magazinë

Spotify heq masivisht përmbajtjen e krijuar nga AI

Published

on

Spotify ka njoftuar një operacion të gjerë kundër keqpërdorimit të inteligjencës artificiale, duke bërë të ditur se gjatë vitit të kaluar ka hequr më shumë se 75 milionë këngë “spam”.

Sipas kompanisë, ky hap synon të mbrojë artistët nga paraqitjet e rreme, mashtrimet dhe përmbajtja e dobët e gjeneruar nga AI. Spotify ka prezantuar gjithashtu rregulla dhe mjete të reja që synojnë të mbrojnë identitetin e artistëve dhe të rrisin transparencën për dëgjuesit.

Këto masa vijnë në një kohë kur teknologjia gjenerative e AI po ndryshon rrënjësisht industrinë e muzikës, duke sjellë shqetësime për përmbajtje të padëshiruar, vokale “deepfake” dhe publikime mashtruese.

Spotify ka miratuar politikë të re që ndalon klonimin e zërit të artistëve dhe incizimet “deepfake”, përveç rasteve kur ato janë të licencuara zyrtarisht. Kompania po merr masa për të ndaluar publikimet e rreme që paraqiten si krijime të artistëve të tjerë.

Për të parandaluar manipulimet, këtë vjeshtë Spotify prezanton një sistem të ri që identifikon përmbajtjen e padëshiruar.

Ky filtër do të zbulojë llogaritë që përdorin taktika të tilla si duplikimet, këngët shumë të shkurtra dhe strategjitë mashtruese, duke i ndaluar këto materiale nga rekomandimet e platformës. Gjithashtu, Spotify mbështet standardin e ri për etiketimin e përmbajtjes së krijuar me AI, që u lejon artistëve dhe shtëpive botuese të tregojnë se si është përdorur gjatë krijimit të një kënge, qoftë tek vokalet apo instrumentalet.

Etiketat do të shfaqen direkt në aplikacion, sipas informacionit të dhënë nga distributorët dhe partnerët.

Që nga qershori, përdoruesit e Spotify vunë re një grup të ri të quajtur The Velvet Sundown, dhe shumë dyshuan se ishte i krijuar nga AI.

Megjithëse grupi e mohoi këtë në rrjetet sociale, më vonë u zbulua se këngët ishin vërtet të gjeneruara nga inteligjenca artificiale, duke treguar se publiku nuk është gjithmonë i lehtë për t’u mashtruar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Premiera e “Bukuria e gomarit” në Festivalin e Filmit në Cyrih

Published

on

Filmi dokumentar-artistik “Bukuria e gomarit”, i mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës, ka pasur premierën e tij në Festivalin prestigjioz të Filmit në Cyrih.

Ky produksion sjell një reflektim të ndjerë mbi brishtësinë e kujtesës, duke ndërthurur elementin dokumentar me një gjuhë vizuale që ngjan me përrallën.

Filmi mban firmën e regjisores dhe skenaristes Dea Gjinovci, ndërsa producent është Ilir Hasanaj. Në rolet kryesore paraqiten Asllan Gjinovci dhe Leart Gjinovci, të shoqëruar nga aktorë të tjerë nga Makermali dhe Skenderaj.

Në ekipin krijues veçohen emra të njohur si Samir Karahoda dhe Samir Ljuma në kinematografi, Valmira Hyseni në produksion, si dhe një grup i gjerë profesionistësh nga Kosova, Zvicra, Franca dhe SHBA. Muzikën origjinale e ka realizuar Gael Kyriakidis me vokale arbëreshe, ndërsa për ngjyrat është kujdesur Raphaël Dubach.

Filmi është bashkë-produksion i Astrae Productions, Unseen Films, Haut et Court Doc, Facet (US) dhe RTS, me mbështetje nga institucione të rëndësishme si Suissimage, Sundance Documentary Fund, Cineforom, Qendra Kinematografike e Kosovës, si dhe nga komuna të ndryshme në Kosovë e Zvicër.

Përndryshe, premiera në Cyrih u prit me interes të madh, duke shënuar një hap të rëndësishëm për prezencën e kinematografisë kosovare në arenën ndërkombëtare. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

30 shtatori – Dita Kombëtare e dashurisë për njerëzit

Published

on

Çdo vit, më 30 shtator, shënohet Dita Kombëtare e Dashurisë për Njerëzit (National Love People Day), një ditë që promovon dashurinë pa kushte dhe mirësinë njerëzore.

Ajo na fton të japim dashuri pa pritur asgjë në këmbim, duke nxjerrë në pah vlerat universale që na bashkojnë pavarësisht prejardhjes, besimit apo bindjeve tona.

Kjo ditë u shpall për herë të parë në vitin 2017 nga New Life Covenant Church në Çikago, me synimin për të përhapur idenë se dashuria duhet të praktikohet çdo ditë dhe ndaj kujtdo.

Qëllimi i saj është të frymëzojë njerëzit të tregohen zemërgjerë, të ndihmojnë komunitetin dhe të ndërtojnë marrëdhënie të bazuara në respekt e mirëkuptim.

Dashuria pa kushte është vlerë që gjendet në shumë tradita fetare e praktika shpirtërore, por kjo ditë na kujton se ajo duhet të reflektohet edhe në përditshmëri: një gjest i vogël mirësie, një fjalë mbështetjeje apo një akt solidariteti mund të ndryshojë ditën e dikujt dhe të krijojë një zinxhir pozitiv tek të tjerët.

Si mund ta shënojmë këtë ditë?

Duke shprehur mirënjohje për njerëzit pranë nesh.

Duke ndihmuar ata që kanë nevojë.

Duke dhuruar kohë, buzëqeshje apo fjalë të ngrohta.

Duke përhapur dashuri pa kushte në familje, shoqëri dhe komunitet.

Në një botë shpesh të mbushur me ndarje e tensione, 30 shtatori na rikujton se dashuria dhe humanizmi mbeten forcat më të fuqishme për të kapërcyer çdo pengesë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Edi Rama për Ditën e Trashëgimisë: Një pasuri që lidh të kaluarën me të ardhmen

Published

on

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka përkujtuar Ditën Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore me një mesazh të veçantë dhe një dedikim mbi rëndësinë e saj për identitetin kombëtar.

Ai ndau me publikun pamje që përfaqësojnë motive tradicionale shqiptare, duke theksuar se kjo trashëgimi është një pasuri e çmuar që lidhet ngushtë me rrënjët, historinë dhe shpirtin e popullit tonë.

”Sot kremtojmë Ditën Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore, një ditë që na kujton pasurinë më të çmuar të identitetit tonë kombëtar. Trashëgimia jonë kulturore është lidhja jonë me të kaluarën, një pasqyrë e historisë dhe frymëzim për të ardhmen. Ajo na kujton rrënjët tona, traditat e gjyshërve, dhe forcon lidhjen me shpirtin e vendit tonë. Ruajtja dhe vlerësimi i saj nuk është vetëm një detyrë historike, por edhe një angazhim për të kultivuar krenarinë dhe për të trasmetuar gjallërinë e kulturës shqiptare brez pas brezi”, shkroi Rama.

Ai theksoi se ruajtja e trashëgimisë kulturore është një detyrë kolektive që kërkon bashkëpunim dhe vëmendje nga të gjithë qytetarët, institucionet dhe komunitetet, duke e bërë këtë ditë një mundësi për të reflektuar mbi vlerat që na lidhin si komb. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara