

Kulturë
Ndarja nga jeta e Mario Brunettit: Figura kryesore në nismën për mbrojtjen, promovimin e arbërishtes
Published
1 year agoon
By
Betim GashiAkademia e Shkencave të Shqipërisë njoftoi sot me pikëllim ndarjen nga jeta të Mario Brunetti, një personalitet i shquar që la një trashëgimi të paharrueshme në mbrojtjen e gjuhëve të pakicave dhe në forcimin e statusit ligjor të arbërishtes në Itali. Brunetti, i njohur ndryshe si “mbrojtësi i gjuhës së etërve”, ishte një figurë e rëndësishme në fushën e jurisprudencës, publicistikës dhe politikës, me një veprimtari që mbulon më shumë se 70 vjet.
Si hartues i ligjit për mbrojtjen e gjuhëve të pakicave në Itali, Brunetti luajti një rol kyç në realizimin e statusit ligjor të arbërishtes në shkolla, një arritje që e vendosi atë në zemrat e komunitetit arbëresh dhe të shqiptarëve në përgjithësi. Edhe pse nuk ishte arbëresh nga origjina, ai u bë simbol i mbrojtjes dhe promovimit të kulturës dhe gjuhës arbëreshe, duke u shprehur në mënyrë të tillë që të thuhet se “u bë më arbëresh se ne”.
Mario Brunetti pati një karrierë të pasur si jurist, publicist dhe politikan i njohur në radhët e së majtës italiane. Ai ishte gjithashtu një përfaqësues i shquar i antifashizmit italian, duke luajtur një rol të rëndësishëm në luftën antifashiste. Pas Luftës së Dytë Botërore, ai u angazhua aktivisht në jetën politike dhe intelektuale italiane, duke kontribuar në shumë projekte kulturore dhe shkencore.
Akademia e Shkencave e Shqipërisë pati nderin të ftojë dhe mikpresë Mario Brunetti-n në disa ngjarje të rëndësishme, përfshirë konferencën shkencore të 75-vjetorit të çlirimit të Shqipërisë në vitin 2019. Vitet e fundit, edhe në moshën e tij të avancuar, Brunetti ndërmori një nismë të rëndësishme për të nderuar figurën e Antonio Gramsci, një veprimtar antifashist dhe teoricien i njohur europian me lidhje të forta me Shqipërinë.
Nisma e tij, “Itinerari gramsciani”, e themeluar për të nderuar dhe promovuar trashëgiminë e Gramscit, u zhvillua në bashkëpunim me Akademinë e Shkencave të Shqipërisë dhe komunitetet arbëreshe. Mario Brunetti ishte i pranishëm dhe aktiv në veprimtaritë e organizuara nga dijetarët arbëreshë si Francesco Altimari dhe Matteo Mandalà, të cilët drejtojnë katedrat e shqipes në Cosenza dhe Palermo.
Ndarja nga jeta e Mario Brunetti është një humbje e madhe për botën akademike dhe për të gjithë ata që e kanë njohur dhe vlerësuar kontributin e tij të çmuar në mbrojtjen e gjuhëve të pakicave dhe promovimin e kulturës arbëreshe. Trashëgimia e tij do të mbahet mend si një simbol i përkushtimit dhe pasionit për lirinë dhe kulturën./UBTNews/
Lifestyle
Një orë më shumë gjumë, e më pak dritë! Ja data kur ndryshon ora
Published
59 seconds agoon
September 9, 2025By
UBT News
Edhe pse kjo duket si një formalitet i zakonshëm, ndryshimi i orës ndikon dukshëm në jetën e përditshme.
Nga gjumi dhe përqendrimi, te humori dhe produktiviteti, trupi reagon ndaj prishjes së ritmit natyral. Në vend të një ore më shumë pushim, shpesh përballemi me lodhje, nervozizëm dhe rënie të energjisë.
Prej vitesh në Evropë diskutohet për heqjen e kësaj praktike, por ajo ende mbetet në fuqi dhe zbatohet dy herë në vit, pranverë dhe vjeshtë, me arsyetimin se drita e ditës shfrytëzohet më mirë.
Ky ndryshim sjell më shumë shqetësime sesa përfitime, sidomos për fëmijët dhe të moshuarit që e kanë më të vështirë përshtatjen.
Efektet nuk duhen nënvlerësuar e këshillojnë që secili të përgatitet për këtë tranzicion, që ndikimi në organizëm të jetë sa më i lehtë.
Kur ndryshon ora?
Në vjeshtën e vitit 2025, orët do të kthehen pas më 26 tetor, të dielën në ora 03:00 të mëngjesit, atëherë akrepat kthehen një orë pas, në 02:00. Praktikisht fitojmë një orë më shumë gjumë, por humbim një pjesë të dritës së ditës. Ndërsa shumica mendojnë: “mirë, fle më gjatë”, pasojat e kësaj ndryshimi shpesh nënvlerësohen – nga lodhja deri te ndjesia se dita është shumë e shkurtër.
Pse bëhet ky ndryshim?
Edhe pse prej kohësh diskutohet për heqjen e tij, ndryshimi i orës ende zbatohet dy herë në vit, me arsyetimin se drita e ditës shfrytëzohet më mirë. Por në praktikë, më shumë dritë në mëngjes nuk do të thotë më pak lodhje pasdite, transmeton Telegrafi.
Pasojat që shpesh i injorojmë:
▪ Çrregullim i bioritmit, sidomos tek fëmijët dhe të moshuarit.
▪ Përgjumje dhe ulje të përqendrimit.
▪ Rrezik më i madh për gjendje depresive për shkak të errësirës më të hershme.
▪ Ndryshime në oreks dhe në cilësinë e gjumit.
5 gjëra që gjithmonë i harrojmë
▪ Ora në furrë, në makinë ose në mur nuk ndryshohet vetë.
▪ Ndihemi “të çuditshëm” për disa ditë pas ndryshimit, pa e kuptuar pse.
▪ Fëmijët e kanë më të vështirë përshtatjen se të rriturit.
▪ Produktiviteti bie në javën e parë.
▪ Shumë besojnë se kjo praktikë do të hiqet, por ende nuk është.
Si të përshtatemi më lehtë?
▪ Filloni të rregulloni orarin e gjumit disa ditë më herët.
▪ Dilni në dritë natyrale në mëngjes, edhe kur është me re.
▪ Mos planifikoni angazhime të rëndësishme menjëherë të hënën.
▪ Mbani rutinë – trupi e do parashikueshmërinë.
Ndryshimi i orës në vjeshtë shihet si formalitet teknik, por ndikon në ritmin e përditshëm. Trupi reagon ndaj errësirës më të hershme, ndryshimit të aktiviteteve dhe ndjesisë së “moskoordinimit” me kohën.
Lodhja, nervozizmi dhe rënia e përqendrimit nuk janë shenjë dobësie, por reagim i natyrshëm ndaj ndryshimit të ritmit.
Prandaj, është e rëndësishme të mos i nënvlerësojmë këto efekte, por t’i pranojmë dhe t’i menaxhojmë, përmes rutinës, ekspozimit në dritë dhe durimit ndaj trupit tonë.
Magazinë
E papritur! Charlie Sheen zbulon sekrete nga jeta private
Published
13 hours agoon
September 8, 2025By
UBT News
Aktori i njohur Charlie Sheen ka rrëfyer se ka qenë i varur dhe se shpesh është shantazhuar nga partnerët e tij gjatë periudhës kur abuzonte rëndë me drogë, kohën që bëri tituj të shumtë dhe rrezikoi t’ia shkatërronte karrierën.
Në një intervistë për Michael Strahan në “Good Morning America”, Sheen, ka treguar se në atë periudhë kishte marrëdhënie edhe me burra, por e mbante sekret për shkak të shantazheve, ka raportuar ABC News.
“Kjo solli sasi të jashtëzakonshme shantazhesh. Dhe atëherë mendova: ‘Në rregull, më mirë t’i paguaj që të heshtin. Të shpresoj se do të zhduket si fakt, të zhduket, e dini? Të zhduket”, ka thënë ai.
Sheen, 60 vjeç, ka thënë se ndihej sikur “po mbahej peng”, sepse zgjidhte të paguante në vend që të rrezikonte ekspozimin publik.
“Unë thjesht kisha nevojë të lirohesha nga kjo… dhe pastaj të shoh si do të ndihej bota nëse do ta dinte këtë”, ka shtuar ai.
Sheen, fitues i çmimit “Golden Globe” dhe yll i filmave e serialeve si “Platoon” dhe “Two and a Half Men”, ka shkruar për jetën e tij në librin e ri “The Book of Sheen”, i cili del më 9 shtator. Ai flet jo vetëm për marrëdhëniet dhe skandalet, por dhe për diagnozën me HIV dhe vendimin për të ndaluar përdorimin e drogës në vitin 2015, kur e bëri publike gjendjen e tij.
Ai ka treguar gjithashtu se e la alkoolin në vitin 2017 dhe prej asaj kohe është plotësisht i pastër.
“Trupi nisi ta refuzonte. Fjalë për fjalë, si të përmbysej nga brenda. Ishte rrëmujë”, ka thënë ai për vendimin për të hequr dorë nga alkool. Sot, aktori thotë se ndihet “mjaft mirë”. Duke kujtuar periudhën e vitit 2011, kur “Two and a Half Men” ishte në kulmin e suksesit, Sheen ka thënë se nuk e njeh atë version të vetes. Seriali u ndërpre që të futej në rehabilitim, u përjashtua nga xhirimet dhe u pushua nga roli.
“Nuk e di kush ishte ai person. Nuk është justifikim, por nuk e di nga cila pjesë e imja doli ajo gjë”, ka thënë ai, duke iu referuar deklaratave të bujshme për “gjak tigri” e “ADN të Adonisit”.
“Është e çuditshme. Është si një lloj posedimi. I lutem atij versioni të vetes: ‘Njeri, ndalu. Tërhiqu’”, ka thënë ai.
Ai ka pranuar se ndien pendesë për atë periudhë.
“E vetmja mënyrë për t’u përballur është të mos e përsëris kurrë e të mos lejoj të bie më në situata të tilla. Shumë njerëz më kujtojnë vetëm nga klipet virale, një tip që bërtiste ‘gjak tigri’. Por, ishte një çast në karrierën time të gjatë, kur gjërat dolën nga binarët”, ka thënë aktori.
Përveç karrierës si aktor, Sheen është biri i aktorit Martin Sheen, është baba i pesë fëmijëve dhe gjysh. Ai ka theksuar se, me kalimin e kohës dhe forcimin e qëllimit për të qëndruar i kthjellët, edhe marrëdhëniet me fëmijët e tij janë përmirësuar.
Magazinë
Kur kamera mashtron: Reagimi i Frankie Grande bëhet viral në MTV VMA
Published
15 hours agoon
September 8, 2025By
UBT News
Frankie Grande, vëllai i Ariana Grande, u bë pjesë e bisedave në rrjete sociale pas një reagimi të tij gjatë MTV VMA 2025.
Gjatë performancës së këngëtares Tate McRae, 22 vjeçe, Frankie, 42 vjeç, u pa duke reaguar me një shprehje që u interpretua ndryshe nga fansat. Disa e konsideruan reagimin si shenjë pakënaqësie, ndërsa të tjerë besuan se ishte moment i kapur në mënyrë të gabuar nga kamera.
Pas debatit në internet, Frankie shpjegoi hapur admirimin e tij për McRae. Në një video të transmetuar nga prapaskena, ai tha: “E dua Tate McRae. Jam i fiksuar pas saj. Është e bukur dhe grimeri i saj e bëri fantastike sot”, shkruan DailyMail.
Më vonë, ai u pa duke i shtrënguar dorën këngëtares me entuziazëm, ndërsa qëndronte pranë motrës së tij Ariana, e cila fitoi çmimin “Video e Vitit” për projektin “Brighter Days Ahead”.
Debati rreth reagimit të Frankie-t tregoi edhe një herë sa shpejt momentet nga eventet e mëdha kthehen në virale, ndërsa në fund e bëri të qartë se ishte i impresionuar nga performanca e Tate McRae.
Përgatiti: A.Z. /UBT News/
Lifestyle
Sa shpesh duhet t’i prisni flokët?
Published
15 hours agoon
September 8, 2025By
UBT News
Është gjithmonë e ndërlikuar për ta përcaktuar kur keni nevojë për një prerje flokësh. Sidomos nëse përpiqeni të rritni flokët.
Pra, sa shpesh duhet t’i premë flokët? Sipas parukierëve, ekziston një kohë e duhur që duhet t’i përmbaheni nëse mundeni, por kjo varet edhe prej faktorëve sikurse lloji i flokëve, gjatësia dhe trashësia e tyre.
Ka shumë ndryshime midis llojeve të flokëve. Flokët kanë gjatësi dhe nivele të ndryshme trashësie. Flokët e trashë nuk duhet të priten aq shpesh sa flokët e hollë. Kur mund ta dimë se kur është koha e duhur?
Ka sinjale të ndryshme që tregojnë, një nga ato janë fijet e ndara, por ka edhe shenja tjera, nëse keni flokë çdo ditë të ‘çoroditura’ ose kur lidhen shumë.
Nëse keni flokë kaçurrela dhe majat humbasin të gjitha kaçurrelat, ky është sinjal tjetër për të rezervuar takim me parukieren tuaj.
Philip B. këshillon të mos prisni më shumë se gjashtë muaj për t’i prerë flokët.
“Pas një kohe të caktuar, pavarësisht se sa mirë i trajtoni flokët, majat tuaja kanë tendencë të bëhen [të fërguara]”.
Nëse jeni duke u përpjekur të rritni flokët tuaj, ju duhet t’i shkurtoni ato rregullisht. Edhe nëse kjo duket kundërintuitive.
Një eksperte tjetër, Meri Kate O’Conner, shpjegon se nuk duhet të prisni derisa ndarja të shkojë deri te boshti i flokëve.

Një orë më shumë gjumë, e më pak dritë! Ja data kur ndryshon ora

E papritur! Charlie Sheen zbulon sekrete nga jeta private

Zbulim i ri për hipertensionin: Ilaçi inovativ që mund të mposhtë ‘vrasësin e padukshëm’

Këto veprime nuk duhet t’i bëni në avion

Turqi: Kufizohet qasja në rrjete sociale

Kur kamera mashtron: Reagimi i Frankie Grande bëhet viral në MTV VMA

Kushtetuesja për akuzat e VV-së: Deklarime të pamatura, të dëmshme për zhvillimin demokratik

Votëbesimi në Francë trondit obligacionet, aksionet mbeten të pandryshuara

Më 12 shtator, seanca e parë e Kuvendi të ri në Shqipëri, Begaj mesazh deputetëve
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26