Kulturë

Mos e çoni jetën kot, 6 gjëra që s’duhet bërë

E privoni veten nga ndjenjat tuaja.

Published

on

Secili prej nesh ka mesatarisht 27.000 ditë për të jetuar. Nëse heqim një të tretën e tyre për të fjetur dhe një pjesë për vitet e hershme që nuk na kujtohet asgjë, ajo çfarë mbetet është një numër mjaft i ulët.

Unë nuk jam duke e thënë këtë për t’ju mërzitur. E përmend sepse siç kanë thënë edhe filozofët e mëdhenj, në jetën tuaj kur jeni të vetëdijshëm për faktin se koha është e shkurtër, e vlerësoni atë në mënyrën e duhur dhe kur e vlerësoni kohën në mënyrën e duhur, ju nuk dëshironi ta humbisni kot atë.

Nëse me të vërtetë e kuptoni se sa e çmuar është jeta juaj, ju do të përpiqeni të shmangni veprimet që po shpenzojnë orët dhe vitet tuaja në mënyrë të kotë. Ka shumë mënyra sesi mund ta shpenzoni kohën tuaj pa e kuptuar dhe këto gjashtë janë më të rrezikshmet:

1. Të rrethoheni nga njerëzit e gabuar

Ka disa mënyra se si njerëzit mund të shpenzojnë kohën e tyre, si përshembull harxhimi i energjive duke diskutuar me persona manipulues dhe narcist. Por një nga më të rrezikshmet dhe gjithashtu më e lehta për të ndodhur, sepse bazohet në mirësi dhe optimizëm, është qëndrimi në një marrëdhënie të çfarëdo lloji me dikë, thjeshtë sepse mendoni se pala tjetër do të ndryshojë. Kjo është një recetë e sigurtë për të humbur kohë në jetën tuaj.

Kristin Wing thekson se: “Marrëdhëniet kërkojnë mirëmbajtje, por ekziston një ndryshim midis mbajtjes së një marrëdhënieje të mirë dhe përpjekjes për të detyruar një të keqe. Kur jeni krejtësisht i papajtueshëm me dikë (në biznes apo në romancë), përpiquni të zvogëloni humbjet tuaja ose rrezikoni të humbni shumë nga koha juaj e kufizuar.”

2. Ankesa

Koha që kaloni duke u ankuar në lidhje me problemet tuaja mund të duket si një mënyrë e pafajshme e shpenzimit të saj, por sipas shkencës efektet e ankesës brenda kokës suaj janë potencialisht të mëdha. Duke u ankuar ju e detyroni trurin tuaj të shoh më shpejt dhe më lehtë negativitetin, pra ju pushton ndjenja e pesimizmit.

Këto ankesa e bëjnë më të vështirë për ju të jeni produktiv dhe të lumtur.

3. Nuk kërkoni ndihmë

Kjo është një tjetër mënyrë se si e shpenzoni kohën tuaj në mënyrë joefektive, thekson Wang. Sigurisht, kërkesa për ndihmë mund t’ju bëjë të dukeni jo të aftë, por në një rast një koleg i tha : “Ju dukeni më të paaftë kur nuk e merrni diçka, thjeshtë sepse nuk keni pyetur.”

Ka disa arsye përse ne nuk kërkojmë ndihmë, zakonisht sepse jemi shumë krenarë apo të frikësuar dhe kjo është një humbje e madhe e kohës, sepse ju pengon të ecni përpara.

4. Të lejoni njerëzit e tjerë t’ju tregojnë se si të jetoni

Sipas Bronnie Ware, një infermiere që dëgjon mijëra pacientë drejt fundit të pashmangshëm të jetës, ka një keqardhje shumë të madhe. Kjo është një luftë me të cilën shumica prej nesh përballet çdo ditë, pasi e jetojmë jetën sipas pritshmërive të të tjerëve dhe jo në mënyrën se si ne e dëshirojmë.

“Kjo është keqardhja më e zakonshme e të gjithëve”, thotë Wang. “Kur njerëzit të kuptojnë se jeta e tyre është pothuajse duke mbaruar dhe kur të shohim mbrapa dhe të kuptojnë se sa ëndrra kanë mbetur të paplotësuara”.

Në mënyrë të ngjashme, shkrimtari Ivan Chan thotë: “Mjaft njerëz do të hyjnë në jetën tuaj, me qëllim ose jo dhe do të përpiqen t’ju tregojnë se si ta jetoni jetën tuaj. A do ti dëgjoni?” pyet ai. “Është jeta juaj dhe ju keni vetëm një shans për ta jetuar, prandaj mos e humbni atë duke jetuar të varur nga urdhrat e të tjerëve”.

5. Ndjekja e lumturisë momentale

Sipas shkencës, ekzistojnë dy lloje të lumturisë. “Lloji i parë, i njohur si lumturia eudaimonike, është lumturia e lidhur me një kuptim në jetë,” thotë Abigail Tracy. E dyta është lumturia hedonike, e cila është vetëm shkëlqimi i bukur që ju merrni kur plotësoni një dëshirë (për shembull, duke ngrënë një çokollatë ose duke blerë një TV të ri).

Nëse ndiqni gjithmonë lumturinë hedonike dhe nuk mendoni për lumturinë eudaimonike, atëherë me shumë mundësi jeni duke humbur potencialin tuaj të plotë. (Studimet gjithashtu sugjerojnë se ndoshta do të bëheni më të shqetësuar dhe jo të lumtur.) Në fund, kënaqësia e vërtetë dhe gëzimi vijnë nga kuptimi, jo nga kënaqësitë e zbrazta.

6. E privoni veten nga ndjenjat tuaja

Të gjitha këto mënyra ndajnë një tipar të përbashkët dhe ai është se ne i ndjekim ato me synime të mira. Ne ankohemi gjatë gjithë kohës. Ne i lejojmë njerëzit e tjerë të na tregojnë se çfarë të bëjmë. Ne qëndrojmë në një marrëdhënie të keqe nga dashuria që kemi apo optimizmi se personi tjetër do të ndryshojë.

Kjo mënyrë e gjashtë mund të tingëllojë edhe si një strategji e zgjuar: Jeta është si një “roller”, kështu që privimi i vetes nga ndjenjat mund të duket si një mënyrë për të ndaluar dhimbjet e mundshme. Por është gjithashtu një mënyrë e jashtëzakonshme për të humbur kohën.

Continue Reading

Kulturë

Lekë Dukagjini “kthehet në shtëpi”, busti i tij vendoset në Shpenadi të Prizrenit

Published

on

Busti i Lekë Dukagjinit po kthehet në tokën e tij në fshatin Shpenadi të Prizrenit, falë iniciativës së Shoqatës “Lekë Dukagjini” Shpenadi–Prizren.

Sa herë që në vendlindje bëhen vepra të mira, gëzimi është i dyfishtë — njëherë për zhvillimin që sjellin, e njëherë tjetër për rikthimin e figurave historike që i takojnë trojeve arbërore.

Këtë ndjenjë e përjetova sërish kur mora vesh për angazhimin e banorëve të fshatit Shpenadi, fshatit më të afërt me vendlindjen time, Çaparcin.

Këtë vit, ata u bashkuan dhe themeluan Shoqatën “Lekë Dukagjini”.

Me përkrahjen e mërgimtarëve dhe banorëve të fshatit, ata grumbulluan fonde dhe nisën realizimin e tri projekteve të rëndësishme: vendosjen e bustit të Lekë Dukagjinit, rregullimin e varrezave të vjetra të fshatit dhe restaurimin e selisë së Shoqatës.

Ky përkushtim më frymëzoi që edhe unë të jap kontributin tim për vendlindjen.

Me këtë rast, i propozuam Shoqatës “Trojet e Arbrit” që në të njëjtën ditë të mbahet në Prizren një sesion shkencor madhështor me temën “Roli i Dukagjinasve në historinë shqiptare”.

Pas përfundimit të sesionit, më 2 nëntor 2025, pjesëmarrësit udhëtuan drejt fshatit Shpenadi, ku do të mirëpriten nga veprimtarët e Shoqatës “Lekë Dukagjini”.

Në këtë ditë të veçantë do të zhvillohen tri ngjarje madhore:

Zbulimi i bustit të Lekë Dukagjinit, vepër e mjeshtrit skulptor Fiqiri Kasa;

Bekimi i varrezave të fshatit, të cilat janë plotësisht të rinovuara falë mërgimtarëve;

Hapja zyrtare e selisë së Shoqatës “Lekë Dukagjini”.

Këto tri projekte janë dëshmi e gjallë se kur mërgimtarët dhe bashkëfshatarët e tyre në vendlindje bashkojnë forcat, përkushtimin dhe dashurinë për atdheun, rezultatet janë të prekshme dhe të lavdërueshme.

Në këtë mënyrë, Shpenadi dhe Prizreni po bëhen sërish qendra të kujtesës dhe krenarisë shqiptare. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Dy libra të Nehat Islamit rikthejnë gazetarinë dhe historinë shqiptare

Published

on

Botimet DRINI sjellin dy libra të rëndësishëm të gazetarit të njohur Nehat Islami: “Hotel Bejruti” dhe “Kur vjen kamerieri”.

Të dy përbëjnë dëshmi të çmuara të gazetarisë shqiptare dhe reflektimi mbi periudha historike të ndryshme.

“Hotel Bejruti”, në botimin e tij të tretë, ofron raportime autentike nga vendet e krizave në Lindjen e Mesme gjatë viteve ’70 – Libani, Siria, Iraku, Irani dhe Egjipti – dhe përmban një epilog që pasqyron zhvillimet e mëvonshme.

Si korrespondent i gazetës Rilindja, Islami nuk ishte vetëm raportues, por edhe analist i thellë i ngjarjeve, duke sjellë përvojën e Lindjes për lexuesin shqiptar në formë të letërsisë dokumentare.

“Kur vjen kamerieri” përmbledh artikujt e tij të viteve ’90 në gazetën Bujku, në një periudhë të vështirë për shqiptarët e Kosovës. Shkrimet dokumentojnë realitetin politik dhe social, duke lidhur kontekstin vendor me zhvillimet ndërkombëtare dhe ruajtur shpresën kolektive.

Të dy librat e Nehat Islamit ofrojnë një profil të rrallë të gazetarit të ndershëm dhe të përkushtuar, duke qenë burim referimi për studentë, studiues, diplomat dhe çdo qytetar që dëshiron të kuptojë botën përreth tij.

Me këto botime, Botimet DRINI ruajnë trashëgiminë dokumentare, kulturore dhe profesionale të gazetarisë shqiptare. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Kulturë

Filharmonia e Kosovës prezanton ciklin e plotë të koncerteve për piano të Beethovenit

Published

on

Filharmonia e Kosovës ka bërë të ditur se do të realizojë ciklin e plotë të koncerteve për piano të Ludwig van Beethovenit, në dy mbrëmje të veçanta koncertale që do të mbahen më 5 dhe 7 nëntor 2025, duke filluar nga ora 19:30.

Në këtë ngjarje të veçantë muzikore, pesë pianistë do të interpretojnë secili nga një koncert për piano dhe orkestër të Beethovenit, të shoqëruar nga Orkestra e Filharmonisë së Kosovës nën drejtimin e dirigjentit Peter Valentovič.

Programi është ndarë në dy mbrëmje:

Më 5 nëntor do të interpretohen Koncertet nr. 1, 2 dhe 4,

Më 7 nëntor do të pasojnë Koncertet nr. 3 dhe 5.

Të dy koncertet do të zhvillohen në Pallatin e Rinisë dhe Sportit, Salla e Kuqe, Prishtinë (Palace of Youth and Sports, Red Hall, Prishtina). /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Studimi zbulon: inteligjenca dhe mençuria arrijnë kulmin rreth moshës 60 vjeç

Published

on

Shumë njerëz besojnë se kulmi i jetës vjen në të 20-at, kur energjia është në maksimum dhe horizontet duken të pafundme.

Por kërkimet e reja tregojnë një realitet krejt ndryshe — jeta mendore dhe emocionale arrin pikën më të lartë shumë më vonë, rreth të 60-ave.

Sipas një studimi të fundit, inteligjenca emocionale, mendore dhe intelektuale zhvillohen gradualisht gjatë jetës dhe arrijnë pjekurinë e plotë në këtë moshë.

Kjo fazë nuk lidhet vetëm me numrin e viteve, por me përvojën, qetësinë dhe mençurinë që fitohen me kohën.

Në këtë periudhë, njerëzit janë më të aftë të marrin vendime të arsyeshme, të kuptojnë më mirë emocionet dhe të përballen me situata komplekse me maturi.

Ndryshe nga të rinjtë, që shquhen për shkathtësi dhe mësim të shpejtë, të rriturit mbi 60 përdorin një kombinim unik njohurish, përvoje dhe inteligjence emocionale, që u mundëson t’i zgjidhin problemet me urtësi dhe të ndërtojnë marrëdhënie më të forta.

Pra, mosha nuk është pengesë — është përparësi. Nëse je në të 40-at apo 50-at, mos mendo se vitet më të mira kanë kaluar.

Sipas shkencës, jeta arrin kulmin e saj më të ndritshëm kur përvoja dhe qetësia bashkohen, duke të dhënë mundësinë të mësosh më shumë, të reflektosh më thellë dhe të ndërtosh versionin më të mirë të vetes. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara