

Aktualitet
Monte Nuovo, vullkani i fjetur që mund të shkatërrojë Evropën
Pjesa më e madhe e Evropës do të shkatërrohet nga fuqia e shpërthimit.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiNë kohërat e lashta shpërthimet e vullkaneve ishin mjaft të shpeshta në të gjithë botën, dhe një katastrofë natyrore, të cilës njerëzit u detyruan t’i përshtateshin. Shumica e shpërthimeve të vullkaneve ishin të një shkallë të vogël, dhe të paafta për të shkaktuar shumë dëme.
Disa prej tyre shkatërruan qytete të tëra, ndërsa ca të tjera arritën të zhdukin deri edhe civilizime të tëra. Me kalimin e kohës, shpërthimet e vullkaneve u bënë më pak të shpeshta deri në shekullin XIX. Pjesa jugore e Italisë, ka qenë gjithmonë një ndër zonat vullkanike më aktive për shekuj me radhë.
Edhe në kohërat e lashta, vullkane si ai i Pompei dhe Herkulaneum, kanë shpërthyer më shumë se një duzinë rastesh, dhe ndonjëherë edhe vetëm disa dekada larg njëri-tjetrit. Vullkanet klasifikohen bazuar në potencialin e tyre shpërthyes, fuqinë shkatërruese e cila llogaritet bazuar tek madhësia, pozicioni dhe aktiviteti vullkanik.
Vullkani Monte Nuovo, ndodhet në pjesën jugore të Italisë. Ai ka sot një pamje shumë mbresëlënëse, pasi jeta e egër është harlisur mbi vullkanin e fjetur. Herën e fundit ky vullkan ishte aktiv në vitin 1538. Historia e tij është shumë interesante. Vendndodhja e vullkanit është afro 10 kilometra nga qyteti i Napolit, në një vend të quajtur Campi Flegrei, që në italisht përkthehet “tokë e djegur”.
Këtë emër ka marrë nga mitologjia e lashtë, pasi thuhet se atje Zeusi me vëllanë dhe motrën e tij mundën Titanët. Por mos u gënjeni nga pamja aktuale e malit vullkanik. Vetë vullkani ndodhet kryesisht nën ujë, duke u shtrirë në një sipërfaqe mbi 100 km2 katrorë, dhe duke pasur në total 24 kratere.
Monte Nuovo ka në vetvete një aftësi të madhe për ta shkatërruar gjithë Evropën dhe ndoshta edhe më gjerë. Një shembull që na tregon mbi fuqinë e këtij vullkani, është një ngjarje që ndodhi rreth 40.000 vjet më parë. Pas shpërthimit, një re e dendur tymi mbuloi një pjesë të madhe të Evropës, në një sipërfaqe prej rreth 1 milion kilometra katrorë.
Thuhet se ai shpërthim vullkanik luajti një rol të madh në zhdukjen e Neandertalëve, pasi shpërthimi shfarosi një pjesë të madhe të kafshëve në Evropën Jugore. 15.000 vjet më parë ndodhi një shpërthim tjetër, që ishte i një shkalle shumë më të vogël.
Dhe siç e përmendëm më lart, i fundit është ai i vitit 1538, që ka krijuar edhe formën konike që ka sot mali. Kjo do të thotë se ky vullkan nuk ka pasur asnjë aktivitet në gati 600 vitet e fundit. Nëse i referohemi historisë së vullkanit, kjo nuk përbën ndonjë shqetësim shumë të madh.
Shqetësim përbën në përgjithësi rritja e aktivitetit vullkanik në të gjithë botën duke nisur që nga shekulli XIX-të. Që nga fillimi i atij shekulli, kanë nisur të ndodhin gjithnjë e më shumë shpërthime vullkanike. Numri i tyre vazhdon të rritet me një ritëm që i ka shqetësuar shumë vullkanologët, pasi mund të provokojë super-vullkane të tilla si ai i Monte Nuovos në të shkuarën.
Bazuar në përshkrimin e vullkanit, është shumë e vështirë që vullkanologët të parashikojnë se kur mund të shpërthejë saktësisht ky vullkan. Çdo vullkan është krejt i ndryshëm nga tjetri, ndaj secili kërkon një metodë të ndryshme të analizimit të aktivitetit vullkanik dhe të probabilitetit të një shpërthimi.
Disa ekspertë thonë se shpërthimi në vetvete nuk do të ishte dhe aq katastrofik. Por fuqia sizmike do të zhvendoste një vëllim të madh uji nga deti, që mund të provokonte cunami gjigant. Njëkohësisht, ata thonë se shpërthimi i ardhshëm do të jetë më i fuqishmi që ka parë bota jonë moderne, për shkak të ndryshimeve të klimës.
Dhe kjo të thotë se pjesa më e madhe e Evropës do të shkatërrohet nga fuqia e shpërthimit.
Ju mund të pyesni se si do të preket saktësisht pjesa tjetër e Evropës. Epo, ashtu si ndodhi 40.000 vjet më parë. Tymi i shkaktuar nga hiri i zi i prodhuar nga shpërthimi, do ta mbështjellë Evropën për vite me radhë.
Ai do të prekë të gjitha qeniet e gjalla, duke i vrarë ngadalë për shkak të toksicitetit të tij dhe për shkak të heqjes së aksesit ndaj vitaminës D natyrore (të marrë nga Dielli), që është jetike për mirëqenien e çdo njeriu. Burimet ushqimore do të shkatërroheshin, të korrat nuk do të rriteshin, dhe jeta bimore e shtazore do të zhdukej. / History of Yesterday – Bota.al
You may like
Bota
Ukraina dhe SHBA nënshkruajnë draft marrëveshjen për mineralet
Published
1 day agoon
April 18, 2025By
UBTNews
Qeveria e Ukrainës ka njoftuar nënshkrimin e planit të një marrëveshjeje mineralesh mes Ukrainës dhe SHBA-së.
Ministrja e ekonomisë Julia Svyrydenko tha se memorandumi i hap rrugën asaj që ajo e quajti një marrëveshje partneriteti ekonomik.
Ajo tha se një marrëveshje përfundimtare do të përfshinte gjithashtu një fond investimi për rindërtimin e Ukrainës. Zyrtarët amerikanë shprehën shpresën se një marrëveshje mund të përfundojë deri në fund të javës së ardhshme.
Incidenti publik i Donald Trump me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky në Shtëpinë e Bardhë në shkurt, i kishte çuar përkohësisht negociatat jashtë kursit.
Svyrydenko njoftoi nënshkrimin e memorandumit në X, por nuk dha detaje të mëtejshme.
Postimi i saj përfshinte foto të saj dhe Sekretarit të Thesarit të SHBA Scott Bessent duke nënshkruar veçmas draft marrëveshjen për mineralet.
“Ne jemi të lumtur të njoftojmë nënshkrimin, me partnerët tanë amerikanë, të një memorandumi i cili hap rrugën një Marrëveshje të Partneritetit Ekonomik dhe krijimin e Fondit të Investimeve për Rindërtimin e Ukrainës,” shkroi Svyrydenko.
Nënshkrimi u krye gjatë një telefonate në internet me Bessent, i cili tha se detajet e marrëveshjes ishin ende duke u përpunuar.
“Është në thelb ajo për të cilën kishim rënë dakord më parë. Kur presidenti Volodymyr Zelensky ishte këtu, ne patëm një memorandum mirëkuptimi. Ne shkuam direkt në marrëveshjen e madhe dhe mendoj se është një marrëveshje 80 faqesh dhe kjo është ajo që ne do të nënshkruajmë,” tha ai.
Donald Trump la të kuptohet gjithashtu për marrëveshjen gjatë një konference për shtyp me udhëheqësen italiane Giorgia Meloni.
“Ne kemi një marrëveshje për mineralet që mendoj se do të nënshkruhet të enjten… të enjten e ardhshme. Së shpejti. Dhe supozoj se ata do të përmbushin marrëveshjen. Kështu që do të shohim. Por ne kemi një marrëveshje për këtë,” tha ai.
Shtëpia e Bardhë nuk iu përgjigj një kërkese për detaje të mëtejshme mbi kohën dhe përmbajtjen e marrëveshjes, raporton agjencia e lajmeve Reuters.
Masa është një hap drejt një marrëveshjeje që do t’i lejonte SHBA-së akses në mineralet kritike të Ukrainës, si dhe në naftë dhe gaz.
Raportet e mëparshme treguan se një “fond investimi” do të krijohej për rindërtimin e Ukrainës dhe do të menaxhohej nga Kievi dhe Uashingtoni në “kushte të barabarta”.
Presidenti Volodymyr Zelensky kishte shpresuar të përdorte marrëveshjen për të siguruar një garanci sigurie të SHBA-së në vendin e tij në rast të një marrëveshjeje armëpushimi me Rusinë.
Megjithatë plani u rrëzua në shkurt nga përplasja e nxehtë e Zelensky dhe Trump në Shtëpinë e Bardhë.
Bota
Putin: Rusia është e gatshme të marrë masa për të ruajtur sovranitetin e Sirisë
Published
1 day agoon
April 18, 2025By
UBTNews
Presidenti rus Vladimir Putin tha gjatë një bisede me emirin e Katarit, Tamim bin Hamad Al Thani, se Rusia është e gatshme të marrë të gjitha masat e nevojshme për të ruajtur sovranitetin e Sirisë.
“Ne do të donim të bëjmë gjithçka që Siria, mbi të gjitha, të mbetet një shtet sovran, i pavarur dhe territorialisht integral”, tha Putin.
Sipas tij, Rusia është gjithashtu e gatshme të ofrojë ndihmë për popullin sirian, duke përfshirë ndihmën humanitare.
Putin beson se ka shumë probleme në Siri – probleme politike, sigurie dhe ekonomike, raportoi Izvestia.
Emiri i Katarit Tamim bin Hamad Al Thani ndodhet për një vizitë zyrtare në Rusi.
Bota
Netanyahu: Izraeli nuk do të lejojë që Irani të ketë armë bërthamore
Published
1 day agoon
April 18, 2025By
UBTNews
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu riafirmoi sot se Izraeli nuk do të lejojë që Irani të ketë armë bërthamore.
“Kryeministri e ka bërë të qartë disa herë: Izraeli nuk do të lejojë që Irani të marrë armë bërthamore”, thuhet në deklaratën e kabinetit të Netanyahut, raportoi The Times of Israel.
Deklarata thoshte se Netanyahu, të cilin Irani e sheh si armikun më të madh të Izraelit, “krijoi operacione të panumërta të hapura dhe të fshehta kundër programit bërthamor të Iranit” dhe “udhëhoqi një fushatë globale kundër programit bërthamor të Iranit”.
Ministri i Jashtëm iranian Seyed Abbas Aragchi u takua të shtunën në kryeqytetin e Omanit, Muscat me të dërguarin special të presidentit amerikan, Steve Witkoff, lidhur me programin bërthamor të Teheranit, me të dyja palët që e përshkruan takimin si “konstruktiv”.
Bisedimet në Muscat pasuan deklaratën e presidentit amerikan Donald Trump në fillim të marsit se ai u dërgoi një letër udhëheqësve iranianë, përmes Emirateve të Bashkuara Arabe, në të cilën ai propozon negociatat për programin bërthamor të Iranit.
Irani më vonë ra dakord për bisedime indirekte.
Bota
Trump: Të shtënat në Florida “turp”, por nuk do ta ndryshoj ligjin për armët
Published
1 day agoon
April 18, 2025By
UBTNews
Presidenti amerikan Donald Trump i përshkroi të shtënat në Universitetin Shtetëror të Floridës si një “turp”, në të cilën dy persona u vranë dhe të paktën pesë persona u plagosën, duke shtuar se nuk ka gjasa që ligjet federale të armëve të ndryshojnë.
“Unë jam një mbështetës i madh i Amendamentit të Dytë. Këto gjëra janë të tmerrshme, por armët nuk qëllojnë njerëz, janë njerëzit ata që qëllojnë”, u tha Trump gazetarëve në Zyrën Ovale të Shtëpisë së Bardhë, raportoi CNN.
Ai vuri në dukje se ka detyrimin të mbrojë Amendamentin e Dytë, sipas të cilit qytetarët amerikanë kanë të drejtë të mbajnë armë.
Gjatë fushatës presidenciale vitin e kaluar, Trump u tha mbështetësve se Amendamenti i Dytë ishte “nën rrethim”.

Protestë e re kundër shtrenjtimit të rrymës në Prishtinë

Osmani dekoron me medalje tre të mbijetuar të dhunës seksuale gjatë luftës

Prokuroria kërkon vazhdimin e paraburgimit për Selimin dhe Krasniqin

Rama: Vendimi për ndërprerjen e projektit në shesh nuk është i mbështetur ligjërisht

Avokati Rodney Dixon: Trupi gjykues po sfidon padrejtësisht dëshmitarin

Van Damme thotë se ka simpati për Putinin: Dua të shkoj në Rusi dhe të bëhem ambasador i paqes atje

Kryetari i Prishtinës mirëpret Vasfije Krasniqin në Odën e Kryeqytetit

Rama: Sot kujtojmë sakrificën për liri dhe demokraci

Sporti ndihmon edhe në përmirësimin e shikimit
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota3 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota3 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT