Aktualitet
Monte Nuovo, vullkani i fjetur që mund të shkatërrojë Evropën
Pjesa më e madhe e Evropës do të shkatërrohet nga fuqia e shpërthimit.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiNë kohërat e lashta shpërthimet e vullkaneve ishin mjaft të shpeshta në të gjithë botën, dhe një katastrofë natyrore, të cilës njerëzit u detyruan t’i përshtateshin. Shumica e shpërthimeve të vullkaneve ishin të një shkallë të vogël, dhe të paafta për të shkaktuar shumë dëme.
Disa prej tyre shkatërruan qytete të tëra, ndërsa ca të tjera arritën të zhdukin deri edhe civilizime të tëra. Me kalimin e kohës, shpërthimet e vullkaneve u bënë më pak të shpeshta deri në shekullin XIX. Pjesa jugore e Italisë, ka qenë gjithmonë një ndër zonat vullkanike më aktive për shekuj me radhë.
Edhe në kohërat e lashta, vullkane si ai i Pompei dhe Herkulaneum, kanë shpërthyer më shumë se një duzinë rastesh, dhe ndonjëherë edhe vetëm disa dekada larg njëri-tjetrit. Vullkanet klasifikohen bazuar në potencialin e tyre shpërthyes, fuqinë shkatërruese e cila llogaritet bazuar tek madhësia, pozicioni dhe aktiviteti vullkanik.
Vullkani Monte Nuovo, ndodhet në pjesën jugore të Italisë. Ai ka sot një pamje shumë mbresëlënëse, pasi jeta e egër është harlisur mbi vullkanin e fjetur. Herën e fundit ky vullkan ishte aktiv në vitin 1538. Historia e tij është shumë interesante. Vendndodhja e vullkanit është afro 10 kilometra nga qyteti i Napolit, në një vend të quajtur Campi Flegrei, që në italisht përkthehet “tokë e djegur”.
Këtë emër ka marrë nga mitologjia e lashtë, pasi thuhet se atje Zeusi me vëllanë dhe motrën e tij mundën Titanët. Por mos u gënjeni nga pamja aktuale e malit vullkanik. Vetë vullkani ndodhet kryesisht nën ujë, duke u shtrirë në një sipërfaqe mbi 100 km2 katrorë, dhe duke pasur në total 24 kratere.
Monte Nuovo ka në vetvete një aftësi të madhe për ta shkatërruar gjithë Evropën dhe ndoshta edhe më gjerë. Një shembull që na tregon mbi fuqinë e këtij vullkani, është një ngjarje që ndodhi rreth 40.000 vjet më parë. Pas shpërthimit, një re e dendur tymi mbuloi një pjesë të madhe të Evropës, në një sipërfaqe prej rreth 1 milion kilometra katrorë.
Thuhet se ai shpërthim vullkanik luajti një rol të madh në zhdukjen e Neandertalëve, pasi shpërthimi shfarosi një pjesë të madhe të kafshëve në Evropën Jugore. 15.000 vjet më parë ndodhi një shpërthim tjetër, që ishte i një shkalle shumë më të vogël.
Dhe siç e përmendëm më lart, i fundit është ai i vitit 1538, që ka krijuar edhe formën konike që ka sot mali. Kjo do të thotë se ky vullkan nuk ka pasur asnjë aktivitet në gati 600 vitet e fundit. Nëse i referohemi historisë së vullkanit, kjo nuk përbën ndonjë shqetësim shumë të madh.
Shqetësim përbën në përgjithësi rritja e aktivitetit vullkanik në të gjithë botën duke nisur që nga shekulli XIX-të. Që nga fillimi i atij shekulli, kanë nisur të ndodhin gjithnjë e më shumë shpërthime vullkanike. Numri i tyre vazhdon të rritet me një ritëm që i ka shqetësuar shumë vullkanologët, pasi mund të provokojë super-vullkane të tilla si ai i Monte Nuovos në të shkuarën.
Bazuar në përshkrimin e vullkanit, është shumë e vështirë që vullkanologët të parashikojnë se kur mund të shpërthejë saktësisht ky vullkan. Çdo vullkan është krejt i ndryshëm nga tjetri, ndaj secili kërkon një metodë të ndryshme të analizimit të aktivitetit vullkanik dhe të probabilitetit të një shpërthimi.
Disa ekspertë thonë se shpërthimi në vetvete nuk do të ishte dhe aq katastrofik. Por fuqia sizmike do të zhvendoste një vëllim të madh uji nga deti, që mund të provokonte cunami gjigant. Njëkohësisht, ata thonë se shpërthimi i ardhshëm do të jetë më i fuqishmi që ka parë bota jonë moderne, për shkak të ndryshimeve të klimës.
Dhe kjo të thotë se pjesa më e madhe e Evropës do të shkatërrohet nga fuqia e shpërthimit.
Ju mund të pyesni se si do të preket saktësisht pjesa tjetër e Evropës. Epo, ashtu si ndodhi 40.000 vjet më parë. Tymi i shkaktuar nga hiri i zi i prodhuar nga shpërthimi, do ta mbështjellë Evropën për vite me radhë.
Ai do të prekë të gjitha qeniet e gjalla, duke i vrarë ngadalë për shkak të toksicitetit të tij dhe për shkak të heqjes së aksesit ndaj vitaminës D natyrore (të marrë nga Dielli), që është jetike për mirëqenien e çdo njeriu. Burimet ushqimore do të shkatërroheshin, të korrat nuk do të rriteshin, dhe jeta bimore e shtazore do të zhdukej. / History of Yesterday – Bota.al
You may like
Bota
Protesta në Gjermani për shkak të politikave ndaj migracionit, reagon Merkel
Published
25 minutes agoon
January 31, 2025By
UBTNewsNë shumë qytete gjermane sonte shpërthyen protesta kundër CDU/CSU për shkak të politikës së tyre kundër migracionit dhe bashkëpunimit me AFD në Bundestag.
Rreth pesë mijë protestues janë mbledhur në Leipzig, nën sloganin “Të ndalim Merz dhe AfD – mbrojmë të drejtën e azilit”.
Në Berlin, protestuesit u mblodhën para selisë së CDU. Sipas Bild, partia urdhëroi punonjësit e saj të shkojnë në shtëpi para protestës në ora 18:00. Protestat u njoftuan gjithashtu para selisë së CSU në Munih.
CDU/CSU dje bëri kërkesë në Bundestag për futjen e masave që do të ulnin migrimin e parregullt në minimum. CDU/CSU, ndër të tjera, kërkon që të gjithë ata që nuk kanë dokumente të vlefshme udhëtimi të refuzohen në kufi, dhe kjo përfshin edhe ata që duan të kërkojnë azil në Gjermani.
Kërkesa u pranua, por vetëm falë votave të AfD-së. Kreu i CDU dhe kandidati për kancelar për zgjedhjet e 23 shkurtit, Friedrich Merz me muaj kishte theksuar se ai nuk dëshironte të bashkëpunojë me AfD në asnjë rast.
Protestuesit në Leipzig kanë krijuar një ‘mur zjarri’ me karton, që është një term që CDU/CSU përdor për të theksuar politikën e tyre të largët ndaj AfD-së.
Në Drezden gjatë mbrëmjes u mblodhën disa qindra protestues. Në fundjavë, sindikatat, shoqatat e kishave dhe organizatat si Fridays për Future njoftuan protestë në Berlin kundër politikës së migrimit të CDU/CSU dhe afrimit të tyre me AfD-në.
Ish-kancelarja Angela Merkel sot ka kritikuar Merz me një ton jashtëzakonshëm të ashpër, pasi që i ka mundësuar AfD-së të merr vendime të përbashkëta në Bundestag me demokristianët.
“Merz shkeli premtimin e tij se ai nuk do t’i afrohej AFD -së,” tha zyra e Angela Merkel, e cila pasi la politikën aktive, tha se nuk do të ndërhynte më në ngjarjet e përditshme politike.
Nesër në Bundestag është paralajmëruar serish votimi për propozimin konkret të ligjit që i referohet ndalimit të bashkimit të familjes për ata që nuk kanë të drejtë qëndrimi në Gjermani.
Merz paralajmëroi se partive të qeverisë pakicë të Olaf Scholz do t’iu ofrojnë që të votojnë bashkërisht ligjet e propozuara, por Partia Socialdemokrate e Gjermanisë (SPD) dhe Të Gjelbrit kanë refuzuar një gjë të tillë duke thënë se propozimet bien ndesh me Kushtetutën.
Qe nga sulmi me thikë në Aschaffenburg një javë më parë, i cili dyshohet se u krye nga një afgan, çështja e migrimit u bë tema kryesore përpara zgjedhjeve parlamentare.
Sipas rezultateve aktuale të opinionit publik, unioni CDU/CSU ka rreth 30 për qind të votave, pasuar nga AfD me rreth 20 për qind. SPD dhe mbështetja për Të Gjelbrit kanë rreth 15 për qind.
Bota
Trump kërcënon vendet e BRICS-it me tarifa 100%
Published
28 minutes agoon
January 31, 2025By
UBT NEWSPresidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka kërcënuar grupin e BRICS-it (Brazili, Rusia, India, Kina, Afrika e Jugut) me tarifa prej 100% nëse vendet anëtare largohen nga dollari amerikan si mjet ndërkombëtar pagese. Trump shprehu shqetësimin për përpjekjet e vendeve të BRICS-it për të krijuar një monedhë alternative dhe paralajmëroi se SHBA do të veprojë me masa të forta ndaj atyre që përpiqen të zëvendësojnë dollarin.
Në një postim në platformën e tij Truth Social, Trump theksoi se çdo përpjekje nga këto shtete për të mbështetur monedha të tjera për transaksione ndërkombëtare do të përballej me tarifa 100%. Kjo kërcënim është pjesë e një përpjekjeje për të mbrojtur dominimin e dollarit në tregjet globale.
Në vitin 2024, Irani, Etiopia, Egjipti dhe Emiratet e Bashkuara Arabe iu bashkuan BRICS, ndërsa Indonezia bëri anëtarësimin në janar të këtij viti. Ky grup synon të krijojë një kundërpeshë ndaj ndikimit të vendeve të G7-së dhe dominimit të monedhës amerikane në tregjet globale.
Vladimir Putin ka kritikuar gjithashtu dominimin e dollarit dhe ka theksuar nevojën për krijimin e një sistemi të pavarur pagesash brenda BRICS. Trump, i njohur për politikat e tij proteksioniste, është i shqetësuar për këto zhvillime dhe ka paralajmëruar se do të ketë pasoja të rënda për vendet që do të ndërmarrin hapa të tillë./UBTNews/
Bota
Trump këmbëngul që Egjipti dhe Jordania të marrin palestinezë nga Gaza
Published
37 minutes agoon
January 31, 2025By
UBTNewsPresidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka përsëritur propozimin e tij të diskutueshëm për zhvendosjen e palestinezëve nga Gaza në Egjipt dhe Jordani, duke këmbëngulur se të dy vendet do ta respektojnë këtë, pavarësisht refuzimeve të tyre të përsëritura.
“Ata do ta bëjnë. Ata do ta bëjnë atë, okay? Ne bëjmë shumë për ta dhe ata do ta bëjnë atë”, u tha Trump gazetarëve kur u pyet nëse do të marrë në konsideratë masat për ‘i bërë presion Kajros dhe Amanit që të pranojnë planin e tij.
Gjatë fundjavës, Trump bëri thirrje për të “pastruar” Gazën dhe për rivendosjen e palestinezëve në Egjipt dhe Jordani, duke e përshkruar enklavën si një “vend i rrënuar” pas luftës gjenocidale të Izraelit.
Megjithatë, të dy vendet kundërshtuar fuqishëm çdo thirrje për zhvendosjen e palestinezëve nga tokat e tyre.
Propozimi i Trumpit erdhi pas marrëveshjes së armëpushimit që hyri në fuqi në Gaza më 19 janar, duke ndalur luftën izraelite, e cila që nga 7 tetori i vitit 2023 ka vrarë të paktën 47.400 palestinezë, shumica prej tyre gra dhe fëmijë.
Ky propozim nga presidenti amerikan ka marrë një kundërshtim të gjerë, me kritikët që e quajtën atë “spastrim etnik” dhe “krim lufte”. Shumë vende në botën muslimane dhe arabe, si dhe vende evropiane si Franca e kanë hedhur poshtë me vendosmëri këtë ide.
Bota
Gjykata Evropiane dënon Italinë për shkelje të së drejtës së jetës në ‘Tokën e Zjarrit’
Published
41 minutes agoon
January 31, 2025By
UBT NEWSGjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut (GJEDNJ) ka dënuar Italinë për shkelje të së drejtës së jetës në zonën e njohur si “Terra dei Fuochi” (Toka e Zjarrit), një rajon i ndotur në afërsi të Napolit, ku jetojnë 2.9 milionë qytetarë. Gjykata ka vendosur që autoritetet italiane kanë dështuar në mbrojtjen e jetës dhe shëndetit të qytetarëve që prej vitit 1988, dhe tani është e detyruar të ndërmarrë masa urgjente për të trajtuar ndotjen dhe pasojat e saj brenda dy vjetëve.
Toka e Zjarrit është e famshme për djegien dhe hedhjen e mbeturinave toksike, një praktikë që është lidhur ngushtë me mafien lokale Camorra. Grupi ka kontrolluar depozitimin ilegal të mbeturinave, duke i transportuar ato për asgjësim në mënyra të paligjshme dhe të dëmshme për mjedisin. Ndotja ka shkaktuar ritme alarmante të kancerit dhe ka ndotur burimet e ujit nëntokësor, që përdoren për bujqësi.
Çështja ishte ngritur nga 41 qytetarë dhe pesë organizata lokale për të drejtat mjedisore, që akuzonin shtetin italian për neglizhencë të vazhdueshme. GJEDNJ e konsideroi këtë një shkelje të të drejtës për një mjedis të shëndetshëm dhe kërkoi që autoritetet të ndërmarrin masa të menjëhershme për monitorimin, pastrimin dhe mbrojtjen e shëndetit të qytetarëve. Ky vendim është një precedent i rëndësishëm për drejtësinë mjedisore në Evropë./UBTNews/
Futsall/ Kosova sot përballet me Francën
12 Shkurt: Finalja e madhe e Kupës së Kosovës në Basketboll
Kristo Frashëri, akademiku i shquar që kontribuoi në përgatitjen e historianëve të rinj
Regjistrohen mbi 1800 raste të reja me grip në Maqedoni
Protesta në Gjermani për shkak të politikave ndaj migracionit, reagon Merkel
Trump kërcënon vendet e BRICS-it me tarifa 100%
Federata e Hendbollit bëhet me kryetar të ri
Sot hidhet shorti i play-offeve të Ligës së Kampioneve
Skiatorja shqiptare: Lara Colturi renditet e gjashta në garën e sllallomit në Francë
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet3 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!
-
Magazinë2 months ago
Ky mendohet se është djali 20 vjeçar i Parashqevi Simaku, Luke Nohfe
-
Bota4 days ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë