Aktualitet

Monte Nuovo, vullkani i fjetur që mund të shkatërrojë Evropën

Pjesa më e madhe e Evropës do të shkatërrohet nga fuqia e shpërthimit.

Published

on

Në kohërat e lashta shpërthimet e vullkaneve ishin mjaft të shpeshta në të gjithë botën, dhe një katastrofë natyrore, të cilës njerëzit u detyruan t’i përshtateshin. Shumica e shpërthimeve të vullkaneve ishin të një shkallë të vogël, dhe të paafta për të shkaktuar shumë dëme.

Disa prej tyre shkatërruan qytete të tëra, ndërsa ca të tjera arritën të zhdukin deri edhe civilizime të tëra. Me kalimin e kohës, shpërthimet e vullkaneve u bënë më pak të shpeshta deri në shekullin XIX. Pjesa jugore e Italisë, ka qenë gjithmonë një ndër zonat vullkanike më aktive për shekuj me radhë.

Edhe në kohërat e lashta, vullkane si ai i Pompei dhe Herkulaneum, kanë shpërthyer më shumë se një duzinë rastesh, dhe ndonjëherë edhe vetëm disa dekada larg njëri-tjetrit. Vullkanet klasifikohen bazuar në potencialin e tyre shpërthyes, fuqinë shkatërruese e cila llogaritet bazuar tek madhësia, pozicioni dhe aktiviteti vullkanik.

Vullkani Monte Nuovo, ndodhet në pjesën jugore të Italisë. Ai ka sot një pamje shumë mbresëlënëse, pasi jeta e egër është harlisur mbi vullkanin e fjetur. Herën e fundit ky vullkan ishte aktiv në vitin 1538. Historia e tij është shumë interesante. Vendndodhja e vullkanit është afro 10 kilometra nga qyteti i Napolit, në një vend të quajtur Campi Flegrei, që në italisht përkthehet “tokë e djegur”.

Këtë emër ka marrë nga mitologjia e lashtë, pasi thuhet se atje Zeusi me vëllanë dhe motrën e tij mundën Titanët. Por mos u gënjeni nga pamja aktuale e malit vullkanik. Vetë vullkani ndodhet kryesisht nën ujë, duke u shtrirë në një sipërfaqe mbi 100 km2 katrorë, dhe duke pasur në total 24 kratere.

Monte Nuovo ka në vetvete një aftësi të madhe për ta shkatërruar gjithë Evropën dhe ndoshta edhe më gjerë. Një shembull që na tregon mbi fuqinë e këtij vullkani, është një ngjarje që ndodhi rreth 40.000 vjet më parë. Pas shpërthimit, një re e dendur tymi mbuloi një pjesë të madhe të Evropës, në një sipërfaqe prej rreth 1 milion kilometra katrorë.

Thuhet se ai shpërthim vullkanik luajti një rol të madh në zhdukjen e Neandertalëve, pasi shpërthimi shfarosi një pjesë të madhe të kafshëve në Evropën Jugore. 15.000 vjet më parë ndodhi një shpërthim tjetër, që ishte i një shkalle shumë më të vogël.

Dhe siç e përmendëm më lart, i fundit është ai i vitit 1538, që ka krijuar edhe formën konike që ka sot mali. Kjo do të thotë se ky vullkan nuk ka pasur asnjë aktivitet në gati 600 vitet e fundit. Nëse i referohemi historisë së vullkanit, kjo nuk përbën ndonjë shqetësim shumë të madh.

Shqetësim përbën në përgjithësi rritja e aktivitetit vullkanik në të gjithë botën duke nisur që nga shekulli XIX-të. Që nga fillimi i atij shekulli, kanë nisur të ndodhin gjithnjë e më shumë shpërthime vullkanike. Numri i tyre vazhdon të rritet me një ritëm që i ka shqetësuar shumë vullkanologët, pasi mund të provokojë super-vullkane të tilla si ai i Monte Nuovos në të shkuarën.

Bazuar në përshkrimin e vullkanit, është shumë e vështirë që vullkanologët të parashikojnë se kur mund të shpërthejë saktësisht ky vullkan. Çdo vullkan është krejt i ndryshëm nga tjetri, ndaj secili kërkon një metodë të ndryshme të analizimit të aktivitetit vullkanik dhe  të probabilitetit të një shpërthimi.

Disa ekspertë thonë se shpërthimi në vetvete nuk do të ishte dhe aq katastrofik. Por fuqia sizmike do të zhvendoste një vëllim të madh uji nga deti, që mund të provokonte cunami gjigant. Njëkohësisht, ata thonë se shpërthimi i ardhshëm do të jetë më i fuqishmi që ka parë bota jonë moderne, për shkak të ndryshimeve të klimës.

Dhe kjo të thotë se pjesa më e madhe e Evropës do të shkatërrohet nga fuqia e shpërthimit.

Ju mund të pyesni se si do të preket saktësisht pjesa tjetër e Evropës. Epo, ashtu si ndodhi 40.000 vjet më parë. Tymi i shkaktuar nga hiri i zi i prodhuar nga shpërthimi, do ta mbështjellë Evropën për vite me radhë.

Ai do të prekë të gjitha qeniet e gjalla, duke i vrarë ngadalë për shkak të toksicitetit të tij dhe për shkak të heqjes së aksesit ndaj vitaminës D natyrore (të marrë nga Dielli), që është jetike për mirëqenien e çdo njeriu. Burimet ushqimore do të shkatërroheshin, të korrat nuk do të rriteshin, dhe jeta bimore e shtazore do të zhdukej. / History of Yesterday – Bota.al

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Ekipi përfaqësues i Kosovës merr dy çmime në garën botërore të robotikës FIRST Global Challenge në Panama

Published

on

Nga Panamaja, ekipi përfaqësues i Kosovës në garën botërore të robotikës FIRST Global Challenge u vlerësua për videon më të mirë prezantuese dhe për dokumentimin më të mirë të garës në rrjetet sociale në mesin e 190 shteteve pjesëmarrëse.

Ky sukses tregon angazhimin dhe kreativitetin e të rinjve kosovarë, të cilët përfaqësuan vendin me krenari në një nga garat më prestigjioze ndërkombëtare të robotikës.

Tema e garës së sivjetme kishte në fokus ruajtjen e ekuilibrit të biodiversitetit dhe luftën kundër ndryshimeve klimatike, duke inkurajuar të rinjtë nga e gjithë bota të zhvillojnë zgjidhje teknologjike për mbrojtjen e mjedisit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

UBT nënshkruan Deklaratën “Brighton Plus Helsinki” për fuqizimin e rolit të gruas në sport

Published

on

Me qëllim të promovimit dhe fuqizimit të rolit të gruas brenda dhe jashtë fushës sportive, UBT ka nënshkruar Deklaratën ndërkombëtare “Brighton Plus Helsinki”, një dokument i rëndësishëm që synon të avancojë barazinë gjinore në sport dhe të sigurojë përfshirjen e plotë të grave dhe vajzave në të gjitha nivelet e veprimtarisë sportive.

Kjo deklaratë, e iniciuar nga IWG Women and Sport, ka për qëllim krijimin e një kulture të qëndrueshme sportive që vlerëson, fuqizon dhe inkurajon kontributin e grave dhe vajzave në të gjitha aspektet e sportit dhe aktivitetit fizik.

Nënshkrimi i kësaj deklarate nga UBT shënon një hap të rëndësishëm drejt zhvillimit të politikave gjithëpërfshirëse dhe krijimit të mundësive të barabarta për vajzat dhe gratë, si në pjesëmarrje, ashtu edhe në ndërtimin e karrierës profesionale. Me këtë veprim, UBT riafirmon përkushtimin për një sistem edukativ dhe sportiv të drejtë, të barabartë dhe motivues, ku talenti dhe pasioni i çdo të reje vlerësohen pa dallim gjinie.

Në këtë ngjarje, Annamarie Phelps, kryetare e Sekretariatit të Mbretërisë së Bashkuar dhe bashkëkryesuese e Komitetit Ekzekutiv Global të “IWG Women and Sport”, vlerësoi rolin e grave të suksesshme në sportin kosovar dhe theksoi se është koha që institucionet të garantojnë hapësirën e merituar për to. Ajo tha se për shumë kohë sporti ka qenë “një derë e mbyllur” për gratë, por sot po fillon një epokë e re e barazisë dhe përfshirjes, ku gratë janë pjesë thelbësore e zhvillimit sportiv global.

UBT, si institucion lider në arsim, inovacion dhe zhvillim shoqëror, mbetet i përkushtuar në mbështetjen e iniciativave që promovojnë zhvillimin e sportit, barazinë gjinore dhe fuqizimin e grave si faktorë aktivë të ndryshimit pozitiv në shoqëri.

Kjo ceremoni e nënshkrimit u organizua nga Komiteti Olimpik i Kosovës.

Continue Reading

Lajmet

Elita nga Kosova fiton çmimin për mentoren më të mirë në garën botërore të robotikës në Panama

Published

on

Mentorja e ekipit FIRST Kosova, Elita Hajrizi, është vlerësuar me çmimin prestigjioz “Outstanding Mentor Award” në garën botërore të robotikës FIRST Global Challenge, duke u shpallur njëra ndër mentoret më të mira në botë.

Ky çmim i dedikohet mentorëve që kanë dhënë kontribut të jashtëzakonshëm për ekipin e tyre, duke kaluar përtej çdo pritshmërie në përkushtim, udhëheqje dhe frymëzim.

Ky vlerësim përbën një mirënjohje ndërkombëtare për punën e palodhshme dhe pasionin e Elita Hajrizit në zhvillimin e brezit të ri të inovatorëve kosovarë.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Studentët e UBT-së përfundojnë praktikën profesionale në Coca-Cola HBC Kosova

Published

on

Studentët e UBT-së kanë përfunduar me sukses praktikën profesionale në kompaninë prestigjioze Coca-Cola HBC Kosova.

Gjatë kësaj periudhe, studentët kanë pasur mundësinë të punojnë në një ambient profesional, duke përfituar njohuri praktike, përvojë reale në industri dhe aftësi që i përgatisin drejtpërdrejt për tregun e punës. Kjo eksperiencë ka qenë një kombinim i mësimit inovativ të fituar në UBT dhe praktikës dinamike në një kompani lidere globale.

Ky sukses është rezultat i bashkëpunimit strategjik dhe të qëndrueshëm mes UBT-së dhe Coca-Cola HBC Kosova, që synon të forcojë lidhjen mes edukimit dhe tregut të punës. Falë këtij partneriteti, studentët e UBT-së përfitojnë qasje në praktika cilësore, mentorim profesional dhe mundësi punësimi të garantuar.

Continue Reading

Të kërkuara