Janë qindra filma dhe libra rreth jetës së piratëve. Sot, një pirat i rregullt konsiderohet një kapiten me një papagall në shpatull duke gërmuar për thesar në ishujt e braktisur. Ndonëse ka diçka të vërtetë në atë që thuhet në filma, por shumica e atyre që i keni dëgjuar për piratët janë komplet fiksion.
Miti numër 1: Vetëm burrat ishin piratë
Mbase keni dëgjuar se femrat në anije sjellin fat të keq. Por kjo s’është e vërtetë sipas rrëfimeve të piratëve. Psh. Jeanne de Clisson shiti gjithë pasurinë e saj dhe shkoi në det me flamuj të zi për t’iu hakmarrë bashkëshortit të saj.
Edhe Sayyida al Hurra është një tjetër pirate e famshme. Ajo punoi bashkë me një tjetër pirate, Barbarossa, dhe e kontrolluan detin Mesdhe në fillim të shekullit të XVI. Ajo ishte një nga piratet më të famshme.
Miti numër 2 – Piratët vepruan vetëm në det
Natyrisht, piratët lidhen me detin. Por ata madje pushtuan qytetet dhe kështjellat aty afër. Hayreddin Barbarossa u bë i famshëm në këtë mënyrë. Kështu, ai u bë perandor i Algjerisë dhe madje pushtoi disa qytete në Spanjë dhe Itali.
Henry Morgan ishte ekspert i ekspeditave nëntokësore. Ai gjithashtu pushtoi Panamanë. Disa vjet më vonë, ai u bë zëvendësguvernator i Xhamajkës.
Miti numër 3 – Kapitenët kishin fuqi absolute
Është vështirë e besueshme, por piratët kishin një nivel demokratik të zhvilluar dhe të gjitha pozicionet kryesore iu dhanë kandidatëve të zgjedhur, ndryshe nga anijet ushtarake. Por rezultoi që marinarët e zakonshëm të paguheshin pak, të mos ushqeheshin mirë dhe t’i mbingarkonin me punë.
Piratët morën vendime përmes votimit, sikurse ku të shkojnë, kë ta robërojnë dhe çfarë të bëjnë me ata që i zunë rob. Zëri i kapitenit nuk kishte më shumë rëndësi sesa ai i një marinari të zakonshëm.
Miti numër 4 – Piratët ishin kriminelë
Të gjithë keni dëgjuar se piratët ishin njerëz të egër të pamëshirshëm. Por në realitet, nuk ishte e vërtetë. Për shkak të të ardhurave të ulëta dhe kushteve të këqija të punës, shumë marinarë u bënë piratë.
Në përgjithësi, piratët ishin mjaft paqësor. Qëllimi i tyre ishte t’i merrnin mallrat dhe vrasjet e rralla u kryen vetëm për të frikësuar të tjerët dhe për të ruajtur imazhin e tyre.
Miti numër 5 – Piratët i detyruan të burgosurit të ecnin në një dërrasë
Personi i parë që shpiku ecjen në dërrasë ishte shkrimtari Daniel Defoe, në librin e tij, “A General History of the Pyrates”. Ideja u përdor nga shkrimtarët e tjerë dhe u bë e njohur. Në fakt, nuk ka dëshmi që piratët e vërtetë i detyruan të burgosurit të bënin gjëra të tilla.
Miti numër 6 – Gërmimi për thesar është diçka që e bënë të gjithë piratët
Sipas këtij miti popullor, piratët varrosën thesarin në ishujt e braktisur dhe vende të tjera sekrete. Pra, bota duhet të jetë e mbushur me ar. Por kjo nuk është e vërtetë.
Ka vetëm disa shembuj të famshëm të grabitjeve të tilla. Njëra prej tyre është thesari i William Kidd që qeveria e gjeti mjaft shpejt dhe ai u arrestua. Një shembull tjetër është thesari i Francis Drake që ai e fshehu dhe më pas u kthye për të.
Sigurisht, ata do të vidhnin ar ose bizhuteri sa herë iu jepej mundësia. Por ata kryesisht vidhnin ushqim, armë, rrjeta peshkimi, ilaçe dhe sende të tjera të ndryshme të dobishme për mbijetesën e tyre.
Miti numër 7 – Papagalli është miku i tyre besnik
Gjatë epokës së artë të piraterisë, kafshët ekzotike ishin në trend në Evropë. Papagajt ishin të lehtë për t’u transportuar dhe kishin vlerë më shumë. Ka sens që piratët i transportuan papagajt. Por nuk ka dëshmi se ka pasur një pirat që kishte shok besnik papagallin.
Miti numër 8 – Piratët me këmbë të drurit dhe me një sy
Një nga gjërat që iu shkon në mendje kur flitet për piratët është këmba e drurit dhe piratët pa një sy. Këto kanë ekzistuar edhe në realitet, meqë piratët kishin edhe lëndime të shumta. Sidoqoftë, shumë pak nga to funksionojnë tani.
Dhe vendosja e një copëze material në sy nuk ishte për shkak të lëndimeve. Kjo u përdor për të ndihmuar sytë të përshtaten me mungesën e dritës./UBTNews
lajme
Ramadan Nishori ndan rrëfimin e tij para studentëve të UBT-së në një takim të mbështetur nga Ambasada e Mbretërisë së Bashkuar
Në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, Qendra Kosovare për Rehabilitimin e Mbijetuarve të Torturës (QKRMT) në bashkëpunim me UBT, organizoi një takim të veçantë me studentë, i cili u fokusua në prezantimin e librit me rëndësi të madhe dokumentuese “Zëra të Padegjura – rrëfimet e burrave mbi tejkalimin e dhunës seksuale në luftë”.
Gjatë këtij aktiviteti, studentët u njohën nga afër me rrëfimin e Ramadan Nishorit, i cili njihet si i mbijetuari i parë burrë që ka folur publikisht për përvojën e tij dhe që ka ndarë historinë personale në librin “Përtej Dhimbjes, Drejt Guximit”. Ai tregoi rrugëtimin e tij nga plagët e së kaluarës drejt forcës, shërimit dhe shpresës, duke sjellë një perspektivë të rëndësishme mbi stigmat që shpesh e shoqërojnë këtë temë.
Diskutimi u përqendrua në rëndësinë e dokumentimit të përvojave të të mbijetuarve, si një mënyrë e domosdoshme për të ruajtur kujtesën historike, për të ndriçuar të vërtetën dhe për t’i dhënë zë atyre që për dekada janë mbajtur në heshtje. Studentët patën mundësinë të kuptojnë më thellë dimensionet emocionale, sociale dhe njerëzore të këtyre rrëfimeve.
Aktiviteti u mbështet nga Ambasada e Mbretërisë së Bashkuar, duke dëshmuar rëndësinë ndërkombëtare të përpjekjeve për adresimin e traumave të luftës dhe mbështetjen e të mbijetuarve.
Studentët e programit Art dhe Media Digjitale të UBT-së u mirëpritën në Reporting House, të shoqëruar nga profesori dhe njëkohësisht kuratori i kësaj ekspozite, Gazmend Ejupi. Ky aktivitet pati për qëllim t’u ofrojë studentëve një përvojë të thellë praktike dhe njohuri të drejtpërdrejta mbi mënyrën se si artit bashkëkohor mund t’i shërbejë gazetarisë dhe dokumentimit historik.
Gjatë vizitës, studentët patën mundësinë të eksploronin ekspozitat dhe të njiheshin me rrëfimin e historisë së Kosovës gjatë viteve 1989–1999, i paraqitur nëpërmjet instalacioneve artistike, videove dokumentare dhe formateve vizuale kreative.
Pika kryesore e diskutimit ishte roli i artit si mjet për reflektim shoqëror dhe dokumentim historik, duke u fokusuar në mënyrën se si ekspozitat dhe instalacionet bashkëkohore mund të bëjnë historinë më të prekshme dhe të kuptueshme për publikun e sotëm.
Studentët shprehën interes dhe kuriozitet të veçantë për procesin krijues pas secilit projekt dhe diskutuan për sfidat që paraqet përcjellja e historive të ndërlikuara përmes artit dhe mediave digjitale.
Vizita theksoi gjithashtu rëndësinë e bashkëpunimit ndërmjet artistëve dhe gazetarëve, dhe mënyrën se si kjo bashkëpunim mund të sjellë perspektiva të reja për edukimin dhe ndërgjegjësimin publik.
Ramadan Nishori ndan rrëfimin e tij para studentëve të UBT-së në një takim të mbështetur nga Ambasada e Mbretërisë së Bashkuar
Art, media dhe kujtesa historike: Vizita e studentëve të UBT-së në Reporting House
FBK emëron Bujar Locin përzgjedhës të Kosovës ndaj Shqipërisë
Real Madrid paralajmëron gjigantët evropian për Vinicius Jr
Të respektohen afatet kushtetuese, Zemaj ka një apel për presidenten Osmani
Dështimi i formimit të qeverisë, Krasniqi ka këtë kërkesë për Vjosa Osmanin
UEFA ka aprovuar rikthimin e Barcelonës në Camp Nou
AUV ndalon importin e shpezëve dhe nënprodukteve nga zonat administrative të Gjermanisë
Ismaili: Vota e PDK-së do të jetë kundër
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën