Published
4 years agoon
By
Betim GashiJanë qindra filma dhe libra rreth jetës së piratëve. Sot, një pirat i rregullt konsiderohet një kapiten me një papagall në shpatull duke gërmuar për thesar në ishujt e braktisur. Ndonëse ka diçka të vërtetë në atë që thuhet në filma, por shumica e atyre që i keni dëgjuar për piratët janë komplet fiksion.
Miti numër 1: Vetëm burrat ishin piratë

Mbase keni dëgjuar se femrat në anije sjellin fat të keq. Por kjo s’është e vërtetë sipas rrëfimeve të piratëve. Psh. Jeanne de Clisson shiti gjithë pasurinë e saj dhe shkoi në det me flamuj të zi për t’iu hakmarrë bashkëshortit të saj.
Edhe Sayyida al Hurra është një tjetër pirate e famshme. Ajo punoi bashkë me një tjetër pirate, Barbarossa, dhe e kontrolluan detin Mesdhe në fillim të shekullit të XVI. Ajo ishte një nga piratet më të famshme.
Miti numër 2 – Piratët vepruan vetëm në det

Natyrisht, piratët lidhen me detin. Por ata madje pushtuan qytetet dhe kështjellat aty afër. Hayreddin Barbarossa u bë i famshëm në këtë mënyrë. Kështu, ai u bë perandor i Algjerisë dhe madje pushtoi disa qytete në Spanjë dhe Itali.
Henry Morgan ishte ekspert i ekspeditave nëntokësore. Ai gjithashtu pushtoi Panamanë. Disa vjet më vonë, ai u bë zëvendësguvernator i Xhamajkës.
Miti numër 3 – Kapitenët kishin fuqi absolute

Është vështirë e besueshme, por piratët kishin një nivel demokratik të zhvilluar dhe të gjitha pozicionet kryesore iu dhanë kandidatëve të zgjedhur, ndryshe nga anijet ushtarake. Por rezultoi që marinarët e zakonshëm të paguheshin pak, të mos ushqeheshin mirë dhe t’i mbingarkonin me punë.
Piratët morën vendime përmes votimit, sikurse ku të shkojnë, kë ta robërojnë dhe çfarë të bëjnë me ata që i zunë rob. Zëri i kapitenit nuk kishte më shumë rëndësi sesa ai i një marinari të zakonshëm.
Miti numër 4 – Piratët ishin kriminelë

Të gjithë keni dëgjuar se piratët ishin njerëz të egër të pamëshirshëm. Por në realitet, nuk ishte e vërtetë. Për shkak të të ardhurave të ulëta dhe kushteve të këqija të punës, shumë marinarë u bënë piratë.
Në përgjithësi, piratët ishin mjaft paqësor. Qëllimi i tyre ishte t’i merrnin mallrat dhe vrasjet e rralla u kryen vetëm për të frikësuar të tjerët dhe për të ruajtur imazhin e tyre.
Miti numër 5 – Piratët i detyruan të burgosurit të ecnin në një dërrasë

Personi i parë që shpiku ecjen në dërrasë ishte shkrimtari Daniel Defoe, në librin e tij, “A General History of the Pyrates”. Ideja u përdor nga shkrimtarët e tjerë dhe u bë e njohur. Në fakt, nuk ka dëshmi që piratët e vërtetë i detyruan të burgosurit të bënin gjëra të tilla.
Miti numër 6 – Gërmimi për thesar është diçka që e bënë të gjithë piratët

Sipas këtij miti popullor, piratët varrosën thesarin në ishujt e braktisur dhe vende të tjera sekrete. Pra, bota duhet të jetë e mbushur me ar. Por kjo nuk është e vërtetë.
Ka vetëm disa shembuj të famshëm të grabitjeve të tilla. Njëra prej tyre është thesari i William Kidd që qeveria e gjeti mjaft shpejt dhe ai u arrestua. Një shembull tjetër është thesari i Francis Drake që ai e fshehu dhe më pas u kthye për të.
Sigurisht, ata do të vidhnin ar ose bizhuteri sa herë iu jepej mundësia. Por ata kryesisht vidhnin ushqim, armë, rrjeta peshkimi, ilaçe dhe sende të tjera të ndryshme të dobishme për mbijetesën e tyre.
Miti numër 7 – Papagalli është miku i tyre besnik

Gjatë epokës së artë të piraterisë, kafshët ekzotike ishin në trend në Evropë. Papagajt ishin të lehtë për t’u transportuar dhe kishin vlerë më shumë. Ka sens që piratët i transportuan papagajt. Por nuk ka dëshmi se ka pasur një pirat që kishte shok besnik papagallin.
Miti numër 8 – Piratët me këmbë të drurit dhe me një sy

Një nga gjërat që iu shkon në mendje kur flitet për piratët është këmba e drurit dhe piratët pa një sy. Këto kanë ekzistuar edhe në realitet, meqë piratët kishin edhe lëndime të shumta. Sidoqoftë, shumë pak nga to funksionojnë tani.
Dhe vendosja e një copëze material në sy nuk ishte për shkak të lëndimeve. Kjo u përdor për të ndihmuar sytë të përshtaten me mungesën e dritës./UBTNews
Lajmet
Shkëndija, skuadra e parë në RMV që arrin fitore në fazën e grupeve të Ligës së Konferencës
Published
2 minutes agoon
October 24, 2025By
UBT News
Skuadra nga Tetova, Shkëndija, ka arritur të shkruajë historinë e futbollit të Maqedonisë së Veriut, duke regjistruar fitoren e parë dhe tri pikët e para në fazën e grupeve të Ligës së Konferencës.
Skuadra kuqezi triumfoi me rezultat minimal 1-0 ndaj ekipit irlandez Shelburn, në ndeshjen e zhvilluar në stadiumin “Todor Proeski” në Shkup.
Goli vendimtar erdhi në minutat shtesë, pas një goditjeje të fortë të Ronaldo Webster, që u devijua nga Patrik Barnet, duke përfunduar në rrjetën e skuadrës mysafire.
Me këtë fitore, Shkëndija jo vetëm që regjistroi triumfin e parë në historinë e saj në fazën e grupeve të një gare evropiane, por gjithashtu u bë skuadra e parë nga Maqedonia e Veriut që arrin një sukses të tillë./S.K/EO/
Lajmet
Në UBT po zhvillohet Konferenca e Parë Ndërkombëtare për Mjekësinë Sportive
Published
10 minutes agoon
October 24, 2025By
UBT News
Në Kampusin Inovativ të UBT-së në Lipjan ka nisur sot Konferenca e parë Ndërkombëtare për Mjekësinë Sportive (IC-SM 2025). Si mysafirë specialë në konferencë që po marrin pjesë janë Presidenti i Federatës Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS), Prof. Dr. Fabio Pigozzi nga Italia, Prof. Dr. Norbert Bachl nga Austria, Annika Hangleiter, nga Gjermania, Gobert von Skrbensky nha Austria e mysafirë të tjerët të shumtë vendorë e ndërkombëtarë.
Rektori UBT-së, prof.dr.Edmond Hajrizi, në fjalën hapëse të konferencës përkujtoi se UBT, që nga themelimi i saj, ka qenë e përkushtuar ndaj dijes, inovacionit dhe krijimit të një shoqërie të zgjuar, ku shkenca, teknologjia dhe praktika bashkohen për të krijuar ndikim të qëndrueshëm në shoqëri.
Mjekësia sportive, tha ai, është një nga fushat që mishëron më së miri këtë filozofi- duke bashkuar shëndetin, edukimin, performancën dhe inovacionin teknologjik.
Ai theksoi se UBT, përmes themelimit të Qendrës për Mjekësi Sportive në UBT, ka hapur një kapitull të ri në zhvillimin e kësaj fushe në Kosovë.
Hajrizi tha se falë kësaj nisme, Kosova është anëtarësuar për herë të parë në Federatën Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS), përmes Shoqatës së Mjekësisë Sportive dhe Ushtrimeve të Kosovës (KASEM) – një arritje historike që e rendit vendin tonë përkrah më shumë se 117 shteteve anëtare të kësaj organizate prestigjioze.
Me një fjalë rasti, në hapje, konferencës iu drejtua edhe Presidenti i Federatës Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS), Prof. Dr. Fabio Pigozzi. Ai foli për rëndësinë e Mjekësisë Sportive në nivel global, si dhe theksoi rëndësinë e diskutimeve në këtë fushë, gjithnjë me interes për publikun.
Konferenca IC-SM 2025 do të shërbejë si një platformë ndërkombëtare për bashkëpunim dhe ndarje të përvojave profesionale, prezantim të trendeve dhe inovacioneve më të fundit në mjekësinë sportive, nxitje të kërkimit shkencor dhe praktikave të rehabilitimit, si dhe ndërtim të rrjeteve ndërkombëtare në fushën e sportit dhe shëndetit.
Konferenca organizohet nga UBT, me mbështetjen e: Kosovo Association of Sports and Exercise Medicine (KASEM); International Federation of Sports Medicine (FIMS); Komiteti Olimpik i Kosovës; Sport, Health, and the People – A Western Balkan University Network (SHAPE Project)./S.K/UBTNews/
Lajmet
Spiropali në Memorialin e Holokaustit: Shqipëria nderohet si e drejtë mes kombeve për shpëtimin e hebrenjve
Published
15 minutes agoon
October 24, 2025By
UBT News
Në ditën e dytë të qëndrimit të saj në Izrael, Ministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme, Elisa Spiropali, vizitoi qendrën përkujtimore të Holokaustit “Yad Vashem”, ku është dokumentuar përndjekja dhe vrasja e gjashtë milionë hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Në një postim në rrjetet sociale, Spiropali shkruan se Shqipëria nderohet e vlerësohet si e drejtë mes kombeve, me refuzimin për çnjerëzimin dhe dorëzimin e hebrenjve në duart e persekutorëve.
Ministrja shtoi se akti njerëzor e kombëtar i shpëtimit të hebrenjve është pjesë e trashëgimisë sonë morale dhe historike.
Postimi i Spiropalit:
Jeruzalem – Kudo shkoj, Shqipëria dhe historia jonë më bëjnë të ndihem krenare.
Kështu ndodhi edhe në “Yad Vashem”, në qendrën përkujtimore të Holokaustit, ku është dokumentuar në imtësi e thellësi, një nga kapitujt më të dhimbshëm të historisë njerëzore.
Krenare që Shqipëria nderohet e vlerësohet si e drejtë mes kombeve, me refuzimin për çnjerëzimin dhe dorëzimin e hebrenjve në duart e persekutorëve, duke hapur dyert, shtëpitë dhe zemrat për ta, me një akt njerëzor e kombëtar që sot është pjesë e trashëgimisë sonë morale dhe historike./S.K/EO/
Lajmet
Deputetët britanikë alarmojnë për lirinë e medias në Serbi
Published
19 minutes agoon
October 24, 2025By
UBT News
Një grup deputetësh britanikë dhe personalitete të larta publike i kanë dërguar një letër Sekretares së Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar, Yvette Cooper, ku shprehin shqetësim të thellë për gjendjen e demokracisë dhe lirisë së medias në Serbi.
Ata kanë kërkuar që kjo çështje të ngrihet në nivelin më të lartë gjatë Samitit të Ballkanit Perëndimor në Londër.
Letra e nënshkruar nga deputetë të të gjitha partive politike dhe nga përfaqësues të Parlamentit britanik, përfshirë Tom Tugendhat, Fiona O’Brien të Reporterëve pa Kufij, dhe baroneshën Helena Kennedy, thekson se liria e shtypit në Serbi është në një pikë kthese të rrezikshme.
Në dokument, autorët denoncojnë shtypjen e mospajtimit politik, bastisjet policore ndaj organizatave joqeveritare dhe sulmet e koordinuara ndaj mediave të pavarura, në veçanti ndaj rrjetit United Media, që zotëron televizionet N1 dhe Nova, të vetmet transmetuese të mëdha jo nën kontrollin e qeverisë së presidentit Aleksandar Vuçiq.
Deputeti Tugendhat përmend rastin e incizimit të publikuar nga rrjeti OCCRP, ku drejtues të lartë të Telekom Srbija dhe United Group flasin për strategji për dobësimin e mediave të pavarura.
“Gazetarët e këtyre mediave po përballen me ngacmime të vazhdueshme, sulme fizike dhe fushata shpifjesh”, theksohet në letër.
Sipas nënshkruesve, përpjekjet e qeverisë serbe për të kontrolluar narrativën mediatike dhe për të frenuar opozitën e qytetare janë një kërcënim i drejtpërdrejtë ndaj demokracisë.
“Pa gazetarë të lirë që mund t’u thonë të vërtetën autoriteteve, liritë civile në Serbi janë në rrezik të shkatërrohen”, thuhet në letrën e dërguar Cooperit.
Në fund, deputetët kërkojnë nga qeveria britanike që të përdorë ndikimin e saj diplomatik për të mbrojtur lirinë e medias në Serbi./S.K/EO/
Shkëndija, skuadra e parë në RMV që arrin fitore në fazën e grupeve të Ligës së Konferencës
Në UBT po zhvillohet Konferenca e Parë Ndërkombëtare për Mjekësinë Sportive
Spiropali në Memorialin e Holokaustit: Shqipëria nderohet si e drejtë mes kombeve për shpëtimin e hebrenjve
Deputetët britanikë alarmojnë për lirinë e medias në Serbi
Bill Gates zbulon tre profesionet që do t’i mbijetojnë inteligjencës artificiale
Dështon të dëgjohet dëshmitari në rastin e të akuzuarve për krime lufte
Edhe Serie A pranë anulimit të ndeshjes në Australi
BE-ja dështon të arrijë marrëveshje për përdorimin e aseteve të ngrira ruse për Ukrainën
Shëndeti në filxhan, çaj nga lëkura e mandarinës
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni4 weeks agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoProfesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës
