

Published
2 years agoon
By
Betim GashiMarrëdhënia midis kombeve është gjithnjë komplekse dhe nganjëherë e vështirë për t’u kuptuar. Ndonjëherë ajo hyn në fushën e të çuditshmes. Dhe më pas në nivelin më ekstrem, hyn në botën e balonave, objekteve të paidentifikuara dhe avionëve luftarakë F-22.
Siç thonë në Uashington, që të gjitha këto prodhojnë gënjeshtra dhe konferenca shtypi. Kjo situatë ndërlikohet nga fakti që fajtori i mundshëm, Kina, pretendon se vetë SHBA-ja ka shkelur të paktën 10 herë në territorin kinez me balonat e saj. Kjo është e mundur, por po ashtu ngre pyetjen se përse Pekini lejoi kaq shumë ndërhyrje pa e ngritur aspak zërin.
Sipas Pentagonit, vitet e fundit balonat spiune të Kinës kanë hyrë në hapësirën ajrore të më shumë se 40 vendeve të botës. Duke qenë se këto objekte fluturuese janë disi të dukshme nga toka, është e çuditshme që askush nuk i vuri në dukje, ose të paktën ta bënte këtë duke e ngritur zërin publikisht.
Pyetja tjetër është se çfarë kërkonin kinezët, por edhe amerikanët gjithashtu, nëse kundër-akuzat e Pekinit janë të sakta. Të dyja këto vende zotërojnë shumë satelitë spiunazhi, të konceptuar dhe përdorur për të përcaktuar vendndodhjet e avionëve dhe raketave me mbushje bërthamore, të pozicionuar enkas për të zbuluar në kohë reale lëshimin e raketave nga një vend armik.
Këta satelitë evoluan në sisteme, të cilat mund të zbulojnë një shumëllojshmëri të gjerë të objekteve në Tokë, si dhe disa që mund të zbulojnë sinjale elektronike. Sigurisht, duket se satelitët janë të dobishëm në misionin e tyre kryesor: Nuk ka pasur asnjë shkëmbim bërthamor.
Por, siç thanë shumë analistët, satelitët nuk mund të zbulojnë gjithçka. Qeveria amerikane nuk ka përshkruar gjithçka që kanë spiunuar balonat e dyshuar kineze, sjellje që është e kuptueshme. Gjithsesi kjo ngjarje më shtyn të pyes veten se çfarë objektesh shtesë kërkonte Kina dhe pse për këtë duheshin sisteme të ngadalta që fluturojnë në lartësi të mëdha.
Natyrisht, balonat nuk kishin për detyrë të zbulonin një sërë objektesh në kohë reale. Për të siguruar një mbulim të gjerë, një numër i madh i këtyre objekteve – ato duhet të quhen objekte dhe jo balona, pasi ato drejtohen të paktën pjesërisht nga Toka – do të duhej të mbulonin qiellin, duke mbetur relativisht të palëvizshme (dhe krejtësisht të pambrojtura), duke transmetuar të dhëna në bazë.
Për këtë arsye ato janë të zbulueshme vizualisht dhe elektronikisht. Ato mund të kenë fotografuar më nga afër objektet në tokë të zbuluara më parë nga satelitët. Objektivat e tyre do të duhej të ishin statike për një kohë të gjatë, pasi balonat lëvizin shumë ngadalë.
Shumica e gjërave të tilla vëzhgohen më mirë nga njerëzit në makina ose akoma më mirë, nga shëtitja me biçikletë apo “ndërrimi i gomës” pranë një baze strategjike. Problemi që kam, është me imagjinimin e misionit që mund të mbikëqyrë këto objekte, një mision që do të ishte i padukshëm, që do të lejonte shëtitje pranë objektivit dhe që do të ishte në gjendje të shmangte zbulimin.
Mund të ketë disa objektiva shumë të specializuara, por flota që duket se kanë kinezët dhe që ata pretendojnë se e ka edhe SHBA, duket e tepërt për këtë detyrë. Një balonë kineze ishte mbi një bazë të Forcave Ajrore të SHBA-së, që është pa dyshim e ngarkuar me sekrete, por sa prej sekreteve do të ishin të dukshme ose të transmetuara në mënyrë të qartë?
Një mision teorik do të ishte shmangia e vëmendjes. Rusia është shumë më afër Alaskës sesa Kina. Ajo është e përfshirë në një luftë, ku Shtetet e Bashkuara kanë një rol shumë të madh, të cilin nuk mund ta nënvlerësojë. Në këtë kuadër zbulimi i një mjeti të madh dhe të çuditshëm që fluturon mbi Shtetet e Bashkuara mund të shkaktojë panik, dhe publiku kërkon me të drejtë që qeveria të fokusohet në mbrojtjen kombëtare dhe jo tek Ukraina.
Ekzistojnë 100 funksione devijuese, për të cilat mund të shërbejnë këto objekte për një kohë të kufizuar, edhe pse ky episod bart shumë panik dhe po kaq konfuzion.
Pyetja kryesore është se si ka mundësi që objekte kaq të mëdha dhe në lartësi, që lejojnë një shikueshmëri më të madhe, të kalojnë pa u vënë re, gjithnjë nëse janë të vërteta akuzat e SHBA-së dhe Kinës. Nga informacionet e disponueshme, balona lëviz me ritmin e një elefanti dhe mund të qëllohet me avion, raketë apo edhe më një palë “llastiqe”.
Ato duhet të jenë shumë të avancuara, gjë që do të shpjegonte arsyen pse qeveria e SHBA-së po i mban fshehur përgjigjet mbi këtë mjet. Nëse fshehtësinë e kërkon siguria kombëtare, atëherë duhet të jetë kështu. Por problemi është se qeveria amerikane po i rrëzon këto balona, dhe duke e ditur që në fillim se ato janë kineze, nuk është në gjendje të na thotë se çfarë gjeti në mbetjet e tyre.
Unë nuk besoj se këto pyetje mund të marrin përgjigje duke supozuar se aktorët përkatës janë budallenj ose tradhtarë. Objektet në fjalë kanë nevojë për shpjegim, dhe deri më tani janë të pakuptueshme. Ata që favorizojnë shpjegimet e bazuara tek marrëzia apo tradhtia janë të mirëseardhur. Unë preferoj të mendoj se nuk jam në gjendje të kuptoj të vërtetën komplekse./“Geopolitical Futures” – Bota.al
You may like
Kuriozitete
Fotoja e vitit: Portreti i një djali palestinez të plagosur shpallet fitues i “World Press Photo”
Published
2 days agoon
April 22, 2025
Një portret i mahnitshëm i një djali të ri palestinez, Mahmoud Ajjour, i cili humbi të dy duar në një sulm ajror izraelit në qytetin e Gazës, ka fituar titullin e fotos më të mirë të “World Press Photo”.
Fotografja Samar Abu Elouf, gjithashtu nga Gaza, takoi nëntëvjeçarin Mahmoud pas tre muajsh, kur ai dhe familja e tij u evakuan në Doha, Katar, për trajtim mjekësor. Ajjour kishte pësuar dëmtime të rënda nga shpërthimi që ia këputi njërin krah dhe ia gjymtoi tjetrin.
Në shënime Abu Elouf tregon për momentin kur nëna e Mahmudit i shpjegoi se fjalët e para pas operacionit ishin: “Si do të jem në gjendje të të përqafoj?”
Foto e publikuar në “The New York Times”, është pasqyrë e dhimbshme e pasojave të luftës në Gaza, e cila ka shkaktuar dhjetëra mijëra të vdekur.
Kjo foto përfaqëson më shumë se një histori personale; ajo tregon një luftë të gjerë që ka pasoja të thella për brezat. Gjyqtarët e “World Press Photo” ishin tërhequr nga kontrastet mes dritës dhe errësirës, bukurisë dhe dhimbjes në imazhin fitues.
Nga më shumë se 60,000 aplikime nga 3,778 fotografë në mbi 140 shtete, ky imazh u zgjodh si më i miri.
Dy vepra të tjera janë nderuar si nënkampione, duke përfshirë një imazh të emigrantëve kinezë që ngrohen nga një zjarr pas kalimit të kufirit SHBA-Meksikë dhe një fotografi tronditëse e një të riu që kalon një shtrat lumi të shkretëtiruar në Amazonë.
Imazhet fituese janë ekspozuar në Amsterdam dhe do të shfaqen gjithashtu në Londër, Sidnej, Xhakartë dhe Mexico City.

Shkencëtarët kanë gjetur prova të reja, por paraprake, se një botë e largët që rrotullohet rreth një ylli tjetër mund të jetë shtëpia e jetës.
Një ekip i Kembrixhit që studion atmosferën e planetit të quajtur K2-18b ka zbuluar shenja të molekulave që në Tokë prodhohen nga organizma të thjeshtë.
Rezultatet janë pikasur nga teleskopi hapësinor James Webb i NASA-s, por ekipi dhe astronomët e pavarur theksojnë se nevojiten më shumë të dhëna për të konfirmuar këtë gjë.
Studiuesi, Prof Nikku Madhusudhan, tha në laboratorin e tij në Institutin e Astronomisë të Universitetit të Kembrixhit se shpreson të marrë provat kryesore.
“Kjo është prova më e fortë. Ende që ka gjasa të ketë jetë atje. Mund të them realisht se ne mund ta konfirmojmë këtë sinjal brenda dy vitesh”.
K2-18b është dy herë e gjysmë më i madh se Toka dhe është shtatëqind trilionë milje larg nesh.
Kuriozitete
Studimi: Fëmijët e dytë kanë më shumë gjasa të shfaqin probleme sjelljeje
Published
7 days agoon
April 17, 2025
Një studim nga MIT zbuloi se fëmijët e dytë të familjes – veçanërisht djemtë kanë më shumë gjasa të shfaqin sjellje problematike krahasuar me vëllezërit apo motrat më të mëdha.
Duke analizuar të dhëna nga familje në SHBA dhe Danimarkë, studiuesit zbuluan se djemtë e lindur të dytë kanë 20% deri në 40% më shumë gjasa të kenë probleme në shkollë apo me ligjin.
Një nga arsyet mund të jetë fakti që fëmijët e parë përfitojnë vëmendje të plotë nga prindërit dhe kanë si shembull modele më të pjekura, ndërsa fëmijët e dytë shpesh marrin si shembull vëllezërit e motrat e tyre që janë ende duke u zhvilluar.
Megjithatë, kjo nuk është një rregull që vlen për të gjithë, pasi sjellja ndikohet edhe nga mënyra e rritjes, dinamika familjare dhe personaliteti i fëmijës.
Kuriozitete
Diamanti blu ne ankand/ Guri i çmuar, pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë
Published
1 week agoon
April 15, 2025
Një diamant blu i rrallë nga Golconda mbi 23 karat do të dalë në ankand në Christie’s.
Guri i çmuar dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit ëdhe është diamanti blu më i rëndësishëm që është nxjerrë ndonjëherë në ankand.
Diamanti u zbulua në minierat legjendare Golconda në Indinë jug-qendrore, e njohur për prodhimin e disa prej diamanteve më të famshëm në botë, duke përfshirë Diamantin Hope.
Ajo që është unike është se guri nuk ka ndryshuar në më shumë se 100 vjet, 23.24 karat dhe nuk ka ndryshuar formë, peshë apo madhësi.
Grui i çmuar ishte një pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë dhe dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit. Diamantet Golconda janë gurët më të mirë transparentë dhe të rrallë në botë.
Shitja pritet të shënojë një rekord. Vlerësimet shkojnë nga 35 deri në 50 milionë dollarë.
Me 45,52 karat, Diamanti Hope është diamanti më i madh blu që është zbuluar ndonjëherë.

Marcus Rashford ‘nuk dëshiron’ të luajë sërish nën drejtimin e Ruben Amorimit

A përplaseni me objekte e mavijoseni lehtë? Mund t’ju mungojë një nga këto lëndë ushqyese

Pse nuk është e sigurt të vozisni me goma dimri gjatë verës?

BE-ja gjobit Apple dhe Meta me 700 milionë euro

Studimi: Lotët ndihmojnë në diagnostifikimin e Parkinsonit

Mbrëmje vendimtare në “Fadil Vokrri”: Prishtina në kërkim të biletës për finalen e Kupës së Kosovës

23 prilli – Dita Ndërkombëtare e Librit

Uthulla e mollës, shëruese nëse përdoret për çdo ditë

Tentimvrasja në Pejë, i dyshuari në arrati
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota3 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota3 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT