Shëndeti

Më në fund, një vaksinë e malarias premton të jetë e suksesshme

Published

on

Rezultate fillestare janë shpresëdhënëse se mund të ketë një mjet të ri në betejën kundër këtij paraziti të dëmshëm të lindur nga mushkonjat.

Çdo sekond, shtatë njerëz hasin një nga vrasësit më pjellorë të njerëzimit: një parazit që ndryshon formën që bartet në pështymën e mushkonjave femra, që mund të shmangë sistemin imunitar të njerëzve dhe të jetojë në mëlçitë dhe qelizat e gjakut. Çdo dy minuta, paraziti pretendon një viktimë tjetër nën moshën pesë vjeç – dhe sjell një tjetër rrahje zemre dhe humbjeje. Ky cikël i zymtë luan çdo orë, çdo ditë, çdo javë, çdo vit.

Për më shumë se një dekadë, Halidou Tinto është drejtuar kundër këtij vrasësi. Tinto, një epidemiolog, ekspert i malarias dhe një drejtor rajonal i Institutit të Kërkimeve të Burkina Faso-s në Shkencat e Shëndetit, i shërben rrethit të Nanoro. Me ardhjen e musonit afrikan çdo verë, rastet e malarias rriten në Nanoro dhe komunitetet në të gjithë vendin. Burkina Faso, një vend me 20 milionë banorë, regjistron rreth 11 milionë raste të malarias në vit – si dhe 4 mijë vdekje.

Por pas disa muajsh diskutimi me familjet vendase për pjesëmarrjen e tyre në provën e vaksinës së malarias, pas vitesh të tëra eksperiencë me provat mjekësore në këtë zonë dhe dekadave të hulumtimeve globale, Tinto po ua kthen shpresën njerëzve.

Në një studim të botuar në The Lancet, një ekip ndërkombëtar ka ndarë të dhëna të reja premtuese për një vaksinë të mundshme. Prova e fazës dy, bazuar në 450 fëmijë në Nanoro, vlerësoi R21, kandidat potencial për vaksinën e malarias, i cili ka qenë në zhvillim e sipër në Mbretërinë e Bashkuar për më shumë se një dekadë. Studiuesit zbuluan se pasi fëmijët morën tri doza në një periudhë tetë javë dhe një përforcues 12 muaj më vonë, vaksina R21 ishte 77 për qind efektive në ndalimin e malarias, krahasuar me një vaksinë kontrolli të tërbimit.

R21 është kandidati i parë i vaksinës për malarian që kalon pragun prej 75 për qind, një qëllim që Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) vendosi për herë të parë në vitin 2013. Nëse shpallet në prova më të mëdha, R21 mund të shtojë një tjetër mjet të fuqishëm në paketën e botës për të luftuar malarian.

“Ne jemi entuziastë, por na duhet ende prova e fazës së tretë për të konfirmuar efikasitetin dhe sigurinë e vaksinës para se të vazhdojmë”, thotë Tinto.

Malaria ndikon në mënyrë disproporcionale në Afrikë

Në vitin 2019, gati gjysma e popullsisë së botës ishte në rrezik nga malaria. Më shumë se 90 përqind e rasteve dhe vdekjeve ndodhën në Afrikë, duke goditur veçanërisht rëndë Nigerinë dhe Republikën Demokratike të Kongos.

Në vitin 2019, bota pa rreth 229 milionë raste të malarias, 409 mijë prej tyre përfunduan me fatalitet – dy të tretat e të cilëve ishin fëmijë të vegjël.

Në dy dekadat e kaluara, bota ka bërë përparim të jashtëzakonshëm drejt frenimit të malarias, falë përdorimit të gjerë të rrjetave të shtratit, diagnozës së shpejtë dhe përdorimit sezonal të barnave parandaluese antimalarike.

Për të bërë një përparim domethënës edhe një herë, OBSh është i përkushtuar për të gjetur një vaksinë të malarias. Më shumë se 140 kandidatë të ndryshëm të vaksinave të malarias janë në zhvillim. Tani për tani, asnjë nuk është aprovuar zyrtarisht.


Shumica e rasteve të malarias janë shkaktuar nga paraziti Plasmodium falciparum, gjenoma e të cilit përmban më shumë se 5 mijë gjene – shumë më tepër sesa 12 tronditjet brenda koronavirusit që shkakton COVID-19.

“Ka shumë interes dhe shumë entuziazëm rreth vaksinave në këtë moment, për shkak të COVID-19… por padyshim, ne po synojmë diçka krejt ndryshe”, thotë autori kryesor i studimit, Mehreen Datoo.

Ndryshe nga bakteriet dhe viruset, parazitët si Plasmodium kalojnë disa faza të jetës në trupin e njeriut, gjë që e bën edhe më të vështirë hartimin e vaksinave për ta. Kur një mushkonjë femër ngjit proboscisin e saj në lëkurën e një personi për një vakt gjaku, parazitët Plasmodium në pështymën e mushkonjës mund të transferohen në qarkullimin e gjakut të personit. Brenda gjysmë ore, këta parazitë largohen nga qarkullimi i gjakut dhe vendosen në mëlçi, ku shumohen me mijëra.

Njerëzit e infektuar përjetojnë ethe dhe simptoma të ngjashme me gripin që mund të çojnë në komplikime të rënda ose vdekje nëse nuk trajtohen. Zhvillimi i vaksinave është i vështirë për shkak të asaj se sa komplekse është sëmundja, por rezultatet më të reja të provës së vaksinës janë premtuese, me mbi 75 përqind të efikasitetit./UBTNews

Shëndeti

Si të largoni celulitin me disa hapa të lehtë?

Published

on

Format për të luftuar celulitin variojnë nga ato natyralet deri tek ato mjekësoret. Për të evituar efektin e këmbëve apo duarve që ngjajnë si lëkura e portokallit ndiqni mënyrat e duhura.

Përtej trajtimeve estetike dhe ndërhyrjeve mjekësore e rëndësishme është mirëmbajtja e trupit në çdo kohë me metoda natyrale.

Celuliti formohet kur qelizat e trupit që magazinojnë dhjamin e mbledhin atë në mënyrë jo të rregullt duke formuar kështu toptha dhjami.

Konsumoni shumë ujë

Një ndër hapat e parë kundër luftës naj celulitit është pa dyshim uji. Aleati më i madh i juaj kundër celulitit është uji sepse ndihmon në tharjen e dhjamit, duke eleminuar edhe toksinat në trup. Mund të largoni celulitin duke konsumuar sa më shumë ujë, pini rreth 2 litra ujë në ditë.

Ujë me limon

Një mënyrë tjetër e thjeshtë e shkrurjes së dhjamit të celulitit është edhe ujë më limon. Kjo pije është mirë të konsumohet e ngrohtë herët apo në formën e çajit, gjithnjë duke zgjedhur përbërës natyral.

Çaji jeshil

Për të pasur një lëkurë perfektë dhe të lëmuarnë pak kohë provoni edhe çajrat. Në veçanti çaji jeshil ndihmon në tharjen e celulitit nga trupi.

Vitaminat

Çfarë të hani për të zhdukur celulitin?

Së pari konsumoni shumë fruta si boronica, limon, portokall apo kivi.

Agrumet dhe vitamina C ju ndihmon në tretjen e shpejtë e stimulon shkrirjen e dhjamit.

Konsumoni mollë bashkë me lëkurën, pasi ndihmon në elemenimin e masës dhjamore dhe nxit formimin e muskujve.

Ushqimet e pasura me Omega 3 janë një burim i mirë i eleminimit të ujit të tepërt që akumulohet nën lëkurë.

Ushqimet që duhet të evitoni nëse keni celulit janë ushqimet e pasura me karbohidrate apo ato shumë të proçesuara.

Kafe me limon

Ju ndihmon kundër simptomave të celulitit, merni llumin e kafesë e bashkoni me lëng limoni. Përzieni lëngun e kafesë me të limonit e lëreni të pushojë 10 minuta. Masazhoni lëkurën me lëvizje rrethore. Sasinë e kafes vendosni në bazë të pjesës së trupit që do të masazhoni.

Përdorni dy apo tre lugë gjelle llum kafeje dhe një lugë lëng limoni. Bëni këtë trajtim tre herë në javë gjatë dushit, shpërlani lëkurën me ujë. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Çka është “ecja japoneze” që po këshillojnë ekspertët e shëndetit?

Published

on

Nëse po kërkon mënyrë të thjeshtë, pa kosto dhe jashtë palestrës për të përmirësuar shëndetin dhe formën fizike, trendi më i fundit që po bën namin në TikTok mund të jetë zgjidhja ideale për ty.

Quhet “Japanese walking” ose ecja japoneze dhe ekspertët janë të njëzëri: është një nga format më efikase dhe të qëndrueshme të ushtrimit.

Çfarë është “Japanese walking”?

Pavarësisht emrit, kjo formë ecjeje nuk është e re. Ajo bazohet në stil të quajtur ecje me intervale, që është përdorur për vite me radhë në Japoni dhe më gjerë.

Metoda është shumë e thjeshtë:

– Ec me intensitet të lartë (shpejt) për 3 minuta,

– Pastaj ec me ritëm më të ngadaltë për 3 minuta,

-Përsërite këtë cikël për të paktën 30 minuta, 4 herë në javë.

-Ky kombinim i ritmeve e bën trupin të punojë më fort dhe sjell përfitime më të mëdha në më pak kohë.

Pse ekspertët e pëlqejnë kaq shumë?

Sipas specialistëve të fushës, “Japanese walking” është kaq popullore sepse është:

-E lehtë për t’u zbatuar, pa pajisje apo ambiente të veçanta,

-E përballueshme nga çdo moshë dhe gjendje fizike,

E shkurtër, por shumë efektive – vetëm 30 minuta disa herë në javë sjellin ndryshime të dukshme.

Laura Richardson, specialiste e fiziologjisë së ushtrimeve në Universitetin e Miçiganit, shprehet:

“Është e qëndrueshme dhe praktike. Nuk ke nevojë për palestër dhe përfitimet janë të shumta.”

Çfarë përfitimesh sjell?

Studimet tregojnë se ky stil ecjeje:

-Forcon muskujt e këmbëve dhe kofshëve,

-Përmirëson qarkullimin e gjakut dhe funksionin e zemrës,

-Ul tensionin e gjakut dhe yndyrnat e dëmshme në trup,

-Rrit kolesterolin e mirë (HDL) dhe ul nivelin e yndyrës në bark (viscerale),

Përmirëson cilësinë e gjumit, ndihmon në luftimin e depresionit dhe ruan shëndetin mendor – sidomos me kalimin e moshës.

Continue Reading

Shëndeti

Sheqeri në pije më i dëmshëm sesa në ëmbëlsira

Published

on

Një studim i publikuar në Advances in Nutrition ka zbuluar se mënyra se si e konsumojmë sheqerin ka rëndësi të madhe, dhe pirja e tij përmes pijeve është më e dëmshme sesa marrja e tij nga ushqimet, ka raportuar WomensHealthMag.

Studiuesit analizuan të dhënat e më shumë se gjysmë milioni njerëzve nga 29 studime të ndryshme, duke krahasuar zakonet e konsumimit të sheqerit me shëndetin e tyre.

Rezultatet ishin tronditëse: Për çdo 350 ml pije me sheqer të shtuar të konsumuar në ditë (si p.sh. cola ose lëngjet e paketuara), rreziku për diabet të tipit 2 rritej me 25 për qind. Për çdo 240 ml lëng frutash, rreziku rritej me 5 për qind.

Tek ata që e konsumonin sheqerin përmes ushqimeve, nuk u vu re i njëjti rrezik i lartë për diabet por pse është sheqeri i dëmshëm për trupin?

Sipas dietologes Dena Champion nga Ohio State University, problemi më i madh është sasia e tepërt.

“Sheqeri i tepërt çon në shtim peshe dhe lë më pak hapësirë për ushqime të shëndetshme”, ka theksuar ajo.

Tara Gidus Collingwood, konsulente për ushqim, shton se sheqeri i tepërt rrit edhe rrezikun për sëmundje të zemrës, probleme dentare, dhe sëmundjen e mëlçisë jo-alkool Megjithatë, sasia e vogël e sheqerit nuk është problematike.

“Përdorimi i sheqerit në sasi të vogla nuk përbën rrezik për person mesatarisht të shëndetshëm. Por sasitë e mëdha të sheqerit të shtuar dhe të rafinuar mund të shkaktojnë probleme me kalimin e kohës”, tha Lisa Moskovitz, themeluese e NY Nutrition Group.

Ajo ka shtuar se përveç diabetit e sëmundjeve të zemrës, sheqeri shkakton inflamacion në trup, që lidhet me sëmundje si kanceri, sëmundjet autoimune dhe ato kardiovaskulare.

Continue Reading

Shëndeti

Arsyet pse duhet ta filloni mëngjesin me një shëtitje

Published

on

Një shëtitje në mëngjes nuk është vetëm aktivitet fizik, por zakon i fuqishëm që hedh themelet për një ditë të shëndetshme dhe produktive.

Vetëm 20-30 minuta ajër të pastër menjëherë pas zgjimit e ndihmojnë trupin tonë të zgjohet, që trupi të fillojë metabolizmin e tij.

Ky zakon nuk kërkon pajisje, trajnim të shtrenjtë ose shumë kohë, efektet janë të dukshme nëpërmjet një përqendrimi më të mirë, një humori më të ndritshëm, gjumit cilësor dhe një trupi më elastik.

Gjashtë arsye pse një shëtitje në mëngjes është e rëndësishme:

Një shëtitje e shkurtër në mëngjes nxit qarkullimin e gjakut, ju hap për ditën e re dhe siguron një burim energjie afatgjatë – dhe pa kafeinë.

Dalja jashtë rrit rrjedhën e oksigjenit në tru, gjë që përmirëson përqendrimin, kreativitetin dhe kujtesën. Ecja zvogëlon tensionin e ofron ndjesi qetësie që zgjat gjatë ditës. Ekspozimi ndaj dritës së mëngjesit ndihmon trupin, e bën më të lehtë të bjerë në gjumë dhe sjell një gjumë më të thellë dhe më qetësues.

Ecja stimulon qarkullimin e gjakut dhe rrit rezistencën e trupit ndaj infeksioneve. Ecja zvogëlon ndjeshëm numrin e ditëve të sëmura, duke ju bërë më rezistentë ndaj sëmundjeve sezonale. Një shëtitje e lehtë në mëngjes aktivizon muskujt e këmbëve dhe të torsos dhe përmirëson lëvizshmërinë e kyçeve.

Kjo kontribuon në një qëndrim më të mirë dhe gjendje të përgjithshme fizike.

Ecja e rregullt ndihmon në djegien e kalorive, nxit një metabolizëm më aktiv dhe mund të ndihmojë në kontrollin e peshës trupore – të gjitha pa përpjekje dhe pa dieta të rrepta, shpesh joefektive.

 

Continue Reading

Të kërkuara