Lajmet

Mbretëreshat e Jeruzalemit: Disa nga gratë që mbretëruan në Lindjen e Mesme në kohën e Mesjetës

Jerusalemi është një nga qytetet më të vjetra në botë.

Published

on

Jerusalemi është një nga qytetet më të vjetra në botë. Historia e tij nis të paktën që nga shekulli IV Para Erës Sonë. Përgjatë shekujve, ai është sunduar nga perandorë, mbretër dhe kalifë, ku që të gjithë kanë lënë një gjurmë të pashlyeshme në rajon. Por ka një kategori sundimtarësh që shpesh lihet në harresë, mbretëreshat e tij.

Kur kryqëzatat sollën krijimin e mbretërisë së Jeruzalemit, ka pasur një periudhë kur mendohej se burrat kishin më shumë të drejta sesa gratë që të sundonin. Por duke nisur që nga mbreti i dytë i Jeruzalemit, në krye të fronit ka qenë thuajse gjithmonë edhe një mbretëreshë. Ja cilat janë 11 nga gratë e Mesjetës që lanë gjurmën e tyre në një botë të dominuar nga meshkujt.

Alisa e Shampanjës. Mbretëroi në vitet 1243-1246

Regjenca ishte një opsion i dytë më i mirë për Alisën. Ajo ishte përpjekur të shpallej mbretëreshë që në vitin 1229, por kërkesa e saj për divorc nga Bohemondi V, Princi i Antiokisë, u refuzua. Gjyshja e saj ishte Maria Komnena (mbretëresha e Jeruzalemit në vitet 1167-1174), por do të kalonin edhe 14 vite të tjera para se ajo të ngjitej në fron.

Alisa u martua sërish në Ralfin, Kontin e Suason, dhe që të dy u njohën si regjentë të Jeruzalemit. Por regjenca e saj do të zgjaste vetëm tre vjet pasi ajo vdiq në 1246, në moshën 53-vjeçare dhe kurora i kaloi djalit të saj, Henrikut I të Qipros.

Arda e Armenisë. Mbretëroi në vitet 1100-1105

Për Ardën dihen shumë pak gjëra – përfshirë emrin e saj të vërtetë – por ajo mbahet mend si bashkëshortja e parë mbretëreshë e Jerusalemit. Një princeshë armene, burri i saj ishte Balduni i Bulonjës, një nga udhëheqësit e Kryqëzatës së Parë. Falë babait të Ardas, Balduini u bë konti i parë i Edesës, një shtet kryqtar i marrë nga territori armen në Mesopotami.

Më pas ai u bë mbreti i parë i Jeruzalemit, me Ardën pranë tij. Arda nuk bënte dot fëmijë dhe 5 vite më vonë Balduini u nda prej saj. Ai pretendoi se Arda ishte përdhunuar në udhëtimin e saj nga Edesa në Jerusalem disa vjet më parë, duke e detyruar të mbyllej në një manastir. Pak kohë më vonë u martua sërish.

Isabela I. Mbretëroi në vitet 1190-1205

Kur Balduini IV vdiq në vitin 1186, pretendente për fronin ishin 2 trashëgimtare gra: motra e tij Sibila dhe Isabela. Bashkëshorti i Isabelës, Hamfri nuk donte të bëhej mbret i Jeruzalemit, ndaj në fillin fronin e mori Sibila. Por pas vdekjes së saj 4 vjet më vonë, ishte radha e Isabelës.

Burri i saj vazhdonte të ishte kundër, ndaj Isabela e ndau dhe u lidh me Konradin e Monferratit. Ata sunduan bashkë për më pak se një vit, pasi Konrad u vra. Shtatzënë me fëmijën e tij, Isabela u martua me Henrin II të Shampanjës, nipin e famshëm të mbretërve të Francës dhe Anglisë.

Ai vdiq në vitin1197, dhe Isabela u martua me bashkëshortin e katërt:Amalrikun e Lusinjonit, mbretin e Qipros. Në momentin e vdekjes, vetëm 33 vjeçe dhe për arsye të panjohura, ajo ishte sërish e ve (këtë herë bashkëshorti vdiq nga një helmim ushqimor), ndërsa djali i saj kishte vdekur 2 muaj më parë.

Maria e Monferratit. Mbretëroi në vitet 1205-1212

Vajza e Isabelës I dhe e Konradit të Monferratit, Maria nuk e njohu kurrë babanë e saj. Ai vdiq para se ajo të lindte në vitin 1192. Në 1205, kur ajo ishte vetëm 13 vjeç, përjetoi vdekjen e nënës së saj, njerkut dhe gjysmë-vëllait të mitur. Kështu ajo ishte mbretëresha e Jeruzalemit, me xhaxhain e saj, Xhoni i Ibelint, si regjent.

Bashkëshorti i saj Zhani i Brienës iu ofrua asaj nga Filipi II i Francës. Ata u kurorëzuan mbret dhe mbretëreshë më 3 tetor 1210 në Katedralen Ture. Fatkeqësisht, Maria vdiq vetëm dy vjet më vonë, rreth moshës 20 vjeçare, duke lënë pas burrin dhe vajzën e saj të mitur, Isabela II.

Sibila. Mbretëroi në vitet 1186-1190

Jeta e Sibilës ishte e mbushur me konflikte familjare. Prindërit e saj u detyruan të ndaheshin kur ajo ishte e re. Sibila dhe vëllai I saj, Balduini, mbetën nën kujdestarinë e babait të tyre. Ndërsa Balduni u mësua me punët e brendshme të oborrit mbretëror, Sibila u izolua në një manastir aty pranë.

Por kur vëllai i saj u sëmur nga lebra, princesha ishte pretendente për fronin. Pas gjashtë vitesh kërkime, u gjet një bashkëshort për të, por ai vdiq vetëm 8 muaj pas dasmës. Ajo e donte burrin e saj të dytë, Gi dë Lusinjon, por ai urrehej nga të gjithë të tjerët. Sibila dhe Gi u ngjitën në fron nëvitin1186.

Gi humbi 17.000 ushtarë dhe Jerusalemin brenda një viti përpara se të kapej rob nga myslimanët. Sibilës iu desh ta mbronte vetë mbretërinë, ndaj iu lut Sulltan Saladinit që ta burgoste bashkë me të shoqin. Aty do të vdiste pranë të shoqit, e përkushtuar ndaj njeriut që mbretëria e saj e urrente deri në fundin e tij të hidhur.

Melisenda. Mbretëroi në vitet 1131-1153

E lindur nga një burrë që u bë më pas mbret i Jeruzalemit, Melisenda, më e madhja nga 4 vajzat, e pa veten si trashëgimtare të mbretërisë kur vdiq nëna e saj në tetor 1126. Martesa e saj me Fulkun V, Kontin e Anzhu dhe Mein në vitin 1129 solli në jetë një trashëgimtare.

Por kur babai i saj vdiq në vitin 1131, ai la amanet një rregull të çuditshëm të trashëgimisë.

Melisenda, Fulk dhe djali i tyre duhej të trashëgonin së bashku fronin. Në fillim, Melisende nuk u lejua të bënte shumë gjëra, por kur Fulk u tregua një sundimtar i paefektshëm, ajo mori më shumë pushtet. Nisi zbatimin e një programi të gjerë ndërtimesh në të gjithë Jerusalemin, përfshirë punimet për rikonstruksionin e Kishës së Varrit të Shenjtë.

Por e papritura ndodhi në vitin 1143. Fulk vdiq, duke lënë në krye Melisendën dhe djalin e tyre, Balduinin III, që në atë kohë ishte vetëm 13 vjeç. Melisenda sundoi si regjente, dhe me sa duket ishte e aftë në atë post. Problemet lindën në fillim të viteve 1150, kur Balduini u rrit dhe nuk donte që nëna e tij të ishte në krye. Ai e fitoi betejën, duke u bërë sundimtar i vetëm i Jeruzalemit. Sidoqoftë, Melisenda mbajti ende disa poste me rëndësi në oborrin mbretëror deri në vdekjen e saj në 1161.

Adelaide del Vasto. Mbretëroi në vitet 1112-1116

Pas divorcit të tij nga Arda e Armenisë, gruaja e dytë e Balduinit I ishte Adelaide del Vasto. Në atë kohë thesari i Jeruzalemit ishte boshatisur, dhe Adelajda ishte e ve, nënë e tre fëmijëve… dhe regjente e Siçilisë. Kur djali i saj Roxher arriti në moshë madhore, Adelaide u dërgua me paratë e saj në Jerusalem për t’u bërë mbretëreshë.

Balduin ishte aq i dëshpëruar për paratë e saj, saqë Adelaide arriti ta bindte që Roxher të ishte trashëgimtari i tij nëse nuk do të kishte një djalë tjetër. Por kundërshtimi ndaj kësaj martese të re ishte i fortë. Pasi shtiu në dorë paratë e Adelaides, Balduin e pranoi bigaminë e tij dhe martesa e tij u anulua.

Adelaide u kthyer sërish në Siçili, ku do të vdiste dy vjet më vonë, por djali i saj nuk do ta harronte kurrë trajtimin që i bëri Jerusalemi nënës së tij. Për pjesën tjetër të mbretërimit të tij në Siçili, ai refuzoi ta ndihmonte mbretërinë, pavarësisht se sa shumë e kërkuan ndihmën e tij.

Morfia e Melitenës. Mbretëroi në vitet 1118-1127

Ajo ishte armene, por një ditë do të ulej në fronin e Jerusalemit. Morfia ishte vajza e një princi armen dhe u martua me një kalorës kryqtar, Balduinin, kontin e Edesës. Aty jetuan deri në vitin 1118, kur Balduin u zgjodh mbret i Jeruzalemit. Ata u shpërngulën me 4 vajzat e tyre, Melisenda, Alisa, Hodierna dhe Joveta.

Në fakt, Balduin e vonoi enkas kurorëzimin e tij që bashkë me të kurorëzohej edhe Morfia. Siç pritej nga një grua në atë kohë, ajo nuk u përfshi në drejtimin e përditshëm të mbretërisë. Gjithsesi ishte e aftë ta bënte këtë. Kur burri i saj u mor peng në vitin 1123, ajo punësoi mercenarë armenë për të zbuluar se ku mbahej i burgosur. Më pas drejtoi negociatat që çuan në shpëtimin e tij. Kur ajo vdiq në 1126/27, ajo ishte shumë e mallkuar.

Teodora Komnena. Mbretëroi në vitet 1158-1162

Teodora ishte mbesa e perandorit bizantin Manuel I Komneni, mbesa e perandorit Gjoni II Komneni dhe kunata e mbretit Stefan IV të Hungarisë. Por do të ishte lidhja e saj me perandorin bizantin që do ta bënte shumë të dëshirueshme për Balduinin III të Jeruzalemit. Por martesa e tyre do të zgjaste vetëm 4 vjet, për shkak të vdekjes së parakohshme të Balduinit. Theodora ishte tashmë një e ve pa fëmijë, vetëm 17 vjeçe, dhe nuk ishte më mbretëreshë.

Pleisans e Antiokisë. Mbretëroi në vitet 1258-1261

Teknikisht mbretëria e saj ishte Qiproja. Kur bëhej fjalë për Jerusalemin, roli i saj ishte si  regjente. Ajo pati me Henrin e Qipros një djalë, Hugh II, i cili u bë mbreti i mitur i Qipros dhe i Jeruzalemit. Fisnikët e Jeruzalemit e mbështetën regjencën e Plaisans dhe ajo do ta mbante me sukses këtë pozicion deri në vdekjen e saj në vitin 1261, pavarësisht se u bë bashkëshortja e Xhoni Xhafas.

Isabela II. Mbretëroi në vitet 1212-1228

Ishte vetëm disaditëshe kur u bë mbretëreshë e Jeruzalemit në vitin 1212. Nëna e saj, Maria e Monferratit, kishte vdekur, ndoshta nga ethet pak pas lindjes. Kur ishte vetëm 13 vjeç u fejua me Frederikun II, mbret i Gjermanisë dhe Siçilisë. Ata u martuan në Brindisi të Italisë në vitin 1225.

Më pas Frederiku mori fronin e mbretit. Por raportet midis tyre nuk ishin të mira. Ai e mbajti Isabelën me haremin e tij ndërsa e vonoi kryqëzatën, ndaj u shkishërua. Fëmija i saj i parë, një vajzë, vdiq para se ajo të mund të festonte ditëlindjen e parë. Fëmija i dytë, djali, u vra nga vetë i ati. Ashtu si nëna e saj, Isabela vdiq vetëm disa ditë pas lindjes së tij në vitin 1228./bota.al

Lajmet

Fryrja e organizmit nga grumbullimi i lëngjeve, si të humbni peshën e tepërt?

Published

on

Trupi i njeriut përbëhet nga 55 deri në 75 përqind ujë. Por akumulimi i tepërt i ujit në trup mund të shkaktojë fryrje, dhimbje dhe shtim në peshë.

Akumulimi i ujit është një nga shkaktarët e shtimit në peshë, megjithatë kontributon për shtimin në peshë me të paktën 2 deri në 5 kilogramë.

Akumulimi i ujit ndodh si pasojë e disa faktorëve.

Disa prej tyre janë konsumi i madh i kripës, mungesa e proteinave, mungesa e aktivitetit fizik dhe ndryshimet hormonale, faktorë më të lartë rreziku janë problemet me zemrën, veshkat dhe marrja e ilaçeve kundër dhimbjeve, kontraceptivëve dhe ilaçeve për zemrën.

Ju listojmë më poshtë disa nga mënyrat më të mira për të humbur peshën e shkaktuar nga akumulimi i lëngjeve në trup.

Si të humbni peshën e krijuar nga akumulimi i lëngjeve?

Aktiviteti Fizik

Mungesa e aktivitetit është një nga faktorët të akumulimit të lëngjeve, nëse kryeni aktivitet, indet e këmbëve dhe kyçeve do të lëshojnë lëngjet e mbledhura.

Kujdes me kripën

Pakësimi i sasisë së kripës është një nga mënyrat më efikase në humbjen e peshës së krijuar nga akumulimi i lëngjeve, sasia ditore e kripës nuk duhet të jetë më shumë se 2,300 miligramë, e barazvlefshme me një lugë çaji. Tregoni kujdes me konsumin e proshutave, djathrave, supave e produkteve të paketuara.

Më shumë proteinë

Proteina luan nrol kryesor në ruajtjen e ekuilibrave të lëngjeve në organizëm, sasia e rekomanduar ditore e proteinës duhet të jetë një gramë për çdo kilogramë të peshës trupore. Burime të mira të proteinës janë produktet e detit, mishi i shpendëve, mishi pa dhjamë i viçit dhe derrit, vezët dhe fasulet.

Më shumë kalium

Një mineral i përfshirë në ruajtjen e ekuilibrit të lëngjeve në trup, ai ndihmon në nxjerrjen e ujit dhe krips nga urina dhe djersa. Sasia e rekomanduar ditore e kaliumit është 4,700 miligramë. Ushqime të pasura me kalium janë barishtet, banania, patatet, avokado dhe domatet.

Më shumë magnez

Magnezi rrit prodhimin e urinës dhe uljen e sasisë së ujit të akumuluar në trup, të rriturit kanë nevojë për 310-420 miligramë magnez në ditë. Magnezi gjendet me bollëk tek barishtet si spinaqi, por edhe tek avokado, bajamet dhe fasulet e zeza.

Hidratimi

I rëndësishëm për nxjerrjen e ujit të tepërt nga organizmi, ekspertët rekomandojnë pirjen e një gote me ujë përpara çdo vakti ose ushqimi të konsumuar gjatë ditës. Përveç ujit, ju mund të konsumoni ushqime që kanë rol hidratues siç janë shalqini, selinoja, kastraveci dhe luleshtrydhet.

Continue Reading

Lajmet

Sveçla: Aksioni në Kaçanik po vazhdon, ka arrestime të reja

Published

on

By

Ministri në detyrë i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla deklaroi se ka arrestime të reja që lidhen me vrasjen e rreshterit, Muhamed Lika.

Ai theksoi se operacioni i Policisë së Kosovës në Kaçanik po vazhdon dhe numri i të arrestuarve nuk dihet.

Tashmë është publike që ka arrestime të reja. Numri përfundimtar ende nuk dihet, për shkak se aksioni është duke vazhduar. Gjitha institucionet ligj-zbatuese janë të vendosura që të luftohet çfarëdo lloj ekstremizmi apo dhune, e cila dëmton institucionet dhe pjesëtarët e saj por po ashtu vetë popullin e saj”, ka thënë Sveçla.

Ai tha se Inspektorati Policor i Kosovës është duke zhvilluar hetime, derisa u pyet se personat e arrestuar kanë qenë në liri ani pse me vepra penale.

Inspektorati Policor i Kosovës është duke zhvilluar hetime sa i përket kësaj informate, kur t’i kemi të dalurat nga këto hetime pastaj do të marrim masat e nevojshme”, shtoi ai.

Sot, në orët e hershme të mëngjesit, Policia e Kosovës me njësitë e saja relevante ka filluar një operacion policor, në komunën e Kaçanikut.

Ky informacion është konfirmuar për KosovaPress nga zëdhënësi i Policisë së Kosovës, Baki Kelani.

Edhe në këtë rast pas përfundimit të operacionit policor, i cili po realizohet në bashkëpunim dhe koordinim me organet e drejtësisë, do të bëhen publike informacione shtesë”, tha Kelani.

Më 1 prill, Muhamed Lika ishte gjetur i plagosur rëndë në hyrje të ndërtesës së tij, në rrugën ‘Idriz Seferi’, në Kaçanik rreth orës 23:00. Ai u transportua në Qendrën e Mjekësisë në Kaçanik, por nuk arriti t’u mbijetojë plagëve.

Continue Reading

Lajmet

KEK-u njofton se ka përfunduar me sukses riparimin e njësisë B1: Gjendja është stabile

Published

on

By

Korporata Energjetike e Kosovës tha se kanë përfunduar me sukses punimet për remontin e njësisë B1, të cilat kanë nisur më 23 mars dhe tha se kanë përfunduar përpara afatit të parashikuar.

Korporata Energjetike e Kosovës njofton opinionin se, falë angazhimit të jashtëzakonshëm të stafit të TCB, punëtorëve, inxhinierëve dhe menaxhmentit, kemi përfunduar me sukses të gjitha punimet e planifikuara për remontin e njësisë B1, i cili kishte nisur më dt: 23.03.2025 dhe ka përfunduar përpara afatit të parashikuar”, njoftoi KEK.

Ai tha se gjatë kësaj periudhe, janë realizuar riparime dhe përmirësime të ndryshme, duke përfshirë ndërrimin e pjesëve të dëmtuara, rinovimin e sistemeve të ndryshme dhe realizimin e procedurave të domosdoshme për stabilitetin dhe efikasitetin e njësisë.

Falë përgatitjes dhe kontrollit të kujdesshëm, si dhe angazhimit të palodhshëm të ekipit të ekspertëve të TC-B-së, njësia B1 është sinkronizuar me rrjetin elektrik në orën 22:32 të dt: 24.04.2025 dhe aktualisht gjendja e saj është stabile. Kjo arritje është një dëshmi e punës së shkëlqyer të të gjithë të përfshirëve dhe vlerësimit të lartë të performancës gjatë periudhës së remontit”, tha KEK.

Continue Reading

Lajmet

Vazhdojnë regjistrimet në UBT International Smart Schools – Shkollat më inovative të mesme në vend

Published

on

By

Në UBT International Smart Schools po vazhdojnë regjistrimet për vitin e ri shkollor, në institucionin që tashmë njihet si një ndër platformat më të avancuara arsimore në Kosovë dhe rajon. Këto shkolla të mesme ofrojnë një model të veçantë të arsimit, duke kombinuar pjesën teorike me atë praktike, teknologjinë me kreativitetin, dhe edukimin me zhvillimin e lidershipit.

UBT International Smart Schools janë të parat në Kosovë dhe rajon që kanë zbatuar edukimin 4.0 – një model që përfshin përdorimin e teknologjive të avancuara, si dhe metodave moderne të mësimdhënies. Kjo qasje inovative mundëson që nxënësit të përgatiten për sfidat reale të së ardhmes dhe të dalin në tregun e punës apo arsimit të lartë me njohuri të thelluara dhe përvoja konkrete.

Përmes kurrikulave të harmonizuara me ato evropiane dhe amerikane, nxënësit zhvillojnë aftësi të avancuara akademike, teknike dhe shoqërore. Mësimi zhvillohet në ambiente moderne, të pajisura me laboratorë, pajisje teknologjike dhe hapësira të dizajnuara për të nxitur të menduarit kritik dhe bashkëpunimin.
Zgjedh programin që i përshtatet pasioneve dhe ambicieve të tua:

•     Gjimnazi TIK – Për të rinjtë që duan të jenë pjesë e botës së teknologjisë dhe inovacionit.
•     Gjimnazi Natyror – Për ata që kanë pasion për shkencat natyrore dhe kërkimin shkencor.
•     Gjimnazi Gjuhësor – Për nxënësit që duan të përparojnë në gjuhë të huaja dhe komunikim ndërkombëtar.
•     Asistent Dentar
•     Bashkëpunëtor Profesional i Infermierisë
•     Teknik i Farmacisë
•     Teknik i Laboratorit Mjekësor
•     Teknik i Optikës – Opticient

Formimi i liderëve të së nesërmes nis në UBT International Smart Schools

UBT International Smart Schools janë shkollat me synimin në zhvillimin e liderëve, inovatorëve dhe profesionistëve të së ardhmes. Me mentorim nga profesorë të kualifikuar, me praktika dhe projekte reale, si dhe me mundësi të shumta për pjesëmarrje në gara, konferenca dhe bashkëpunime ndërkombëtare, këto shkolla ofrojnë më shumë se një arsim – ofrojnë një përvojë jetësore.
Regjistrohu tani dhe bëhu pjesë e një udhëtimi edukativ që formëson të ardhmen tënde!

Për më shumë informata dhe aplikim: https://ubt.school/
046 332 233

Continue Reading

Të kërkuara