Kulturë

Mbi abetaren e bashkuar: Kongresi i Manastirit dhe lufta për identitetin kombëtar!

Published

on

Kongresi i Manastirit, i mbajtur më 14 nëntor 1908, shënon një ngjarje të shquar dhe themelore në historinë e kombit shqiptar. Ai u zhvillua në një moment kur procesi i Rilindjes Kombëtare kishte përgatitur terrenin për vendime të rëndësishme që do të ndikonin drejtpërdrejt në forcimin e identitetit kombëtar dhe në afirmimin e pavarësisë së Shqipërisë. Kongresi u bë një pikë kthese në përpjekjet për të unifikuar shqiptarët, jo vetëm në aspektin politik, por edhe në atë kulturor dhe gjuhësor.

Në këtë mbledhje, përfaqësues të elitës intelektuale dhe politike shqiptare të asaj kohe, mes të cilëve figura të shquara si Parashqevi Qiriazi, e cila do të mbetej një emër i paharruar në historinë e arsimit shqip, demonstruan vullnetin dhe gatishmërinë për të punuar së bashku, duke tejkaluar dallimet fetare dhe duke i dhënë rëndësi të veçantë barazisë gjinore. Kjo pjesëmarrje e gruas shqiptare në një ngjarje kaq të rëndësishme ishte një hap i madh drejt modernizimit të shoqërisë shqiptare dhe njehsimit të saj në baza evropiane.

Përhapja e gjuhës shqipe, që kishte qenë një sfidë e gjatë dhe e vështirë gjatë periudhave të mëparshme, u bë pjesë e programit të Kongresit të Manastirit. Kjo ishte një stafetë që kaloi nga Rilindja Kombëtare, e cila e kishte ngarkuar veten me detyrën e shpëtimit të kulturës dhe identitetit kombëtar, te Kongresi i Manastirit, i cili do të bëhej kthesa kryesore për realizimin e këtij projekti. Mbledhja e Komisionit për Çështjen e Alfabetit ishte një moment kyç në këtë proces. Qëllimi i saj ishte të arrihej një konsensus mbi alfabetin që do të përdorej për shkrimin e gjuhës shqipe, një nevojë urgjente që do të ndihmonte në unifikimin e shqiptarëve dhe përhapjen e arsimit në shkolla shqipe.

Në vitin 1908, Shqipëria ende nuk kishte një alfabet të vetëm dhe standard, por pas diskutimesh të gjata dhe pasionante, Komisioni i Alfabetit, me pjesëmarrjen e intelektualëve shqiptarë të kohës, arriti të marrë një vendim historik. Ky vendim i Kongresit, i njohur si “Vendimi i Manastirit”, shpalli një alfabet të unifikuar dhe të thjeshtuar, që do të bazohej në abecenë latine dhe do të përdorej nga shqiptarët kudo. Ky hap ishte një avancim i jashtëzakonshëm, duke pasur parasysh se gjuhës shqipe i duhej një alfabet që të ishte i përshtatshëm dhe praktik për përdorim masiv.

Në përfundim të punimeve të Kongresit, Komisioni për çështjen e alfabetit mori këtë vendim të rëndësishëm: “Pas që u-kënduan verbalet e ditëve t’jera e pas që e pamë se puna që kishim bërë ishte mjaft e madhe, po jo aq sa të na kënaqte të gjithëve e t’i shërbente përparimit të gjuhës dhe përhapjes së diturisë ndër ne, u-këthyem prapa e me pëlqim të të gjithëve u-vendos që të mirret Abeja e Stambollit e me të bashkë edhe Abece fjesht latine, që të mësohen e të përdoren bashkarisht në mest të Shqypëtarëvet. Mësimi ndë shkollë do të jetë i shtrënguar e i detyrueshëm për të dyja.”

Ky vendim përfshinte përdorimin e një alfabeti latin të thjeshtuar, i cili nuk vetëm që do të ishte i lehtë për t’u mësuar, por gjithashtu do të mundësonte hapjen e shkollave shqipe në të gjithë territoret shqiptare, si dhe përhapjen e arsimit kombëtar. Arsimi shqip, si një element i fuqishëm për forcimin e identitetit kombëtar, do të bëhej një shtyllë e rëndësishme e zhvillimit të shoqërisë shqiptare. Në këtë mënyrë, Kongresi i Manastirit nuk ishte vetëm një ngjarje historike për standardizimin e gjuhës, por gjithashtu një hap i rëndësishëm drejt krijimit të një sistemi të qëndrueshëm arsimor për shqiptarët, një faktor kyç që do të ndikonte në formimin e shtetit të ardhshëm shqiptar dhe përballimin e sfidave të tij të shumta.

Kongresi i Manastirit, me vendimin për alfabetin e njësuar dhe përhapjen e shkollave shqipe, mbeti një simbol i unitetit kombëtar dhe një shenjë e forcës së intelektualëve shqiptarë që punuan për të siguruar të ardhmen e gjuhës dhe arsimit shqip. Ai është një testament i angazhimit të Rilindjes Kombëtare për një Shqipëri të fortë, të bashkuar dhe të arsimuar./UBTNews/

 

Magazinë

Sot Paul Walker do të festonte 52 vjetorin e lindjes!

Published

on

Sot, 12 shtator 2025, aktori i njohur Paul Walker do të kishte mbushur 52 vjeç. Walker u bë i famshëm për rolin e tij në serinë “The Fast and the Furious”, duke u kthyer në një ikonë të botës së kinemasë dhe një simbol të pasionit për makinën dhe aventurën.

Megjithatë, jeta e tij u ndërpre tragjikisht më 30 nëntor 2013, në një aksident automobilistik fatal në Santa Clarita, Kaliforni.

Ai ishte pasagjer në një Porsche Carrera GT të vitit 2005, që po drejtohej nga miku dhe partneri i tij në garë, Roger Rodas, i cili gjithashtu humbi jetën. Aksidenti ndodhi rreth orës 15:30, pasi ata po largoheshin nga një aktivitet bamirësie.

Hetuesit kanë konstatuar se shpejtësia luajti rol kyç në aksident. Makina po lëvizte rreth 160 km/h në një zonë me kufi shpejtësie 72 km/h, duke u përplasur me një shtyllë dhe më pas me një pemë, dhe u përfshi nga flakët. Makina u dëmtua rëndë, pothuajse u nda në gjysmë nga përplasja. Autoritetet vazhdojnë të shqyrtojnë faktorë të tjerë të mundshëm, përfshirë shpërqendrimin ose ndonjë pengesë në rrugë.

Paul Walker, i cili ishte vetëm 40 vjeç në atë kohë, la pas trashëgimi të madhe në kinematografi dhe komunitet fansash që ende e kujton me nostalgji. Ndonëse kanë kaluar vite nga tragjedia, rolet e tij dhe pasioni për jetën vazhdojnë të frymëzojnë shumë admirues në mbarë botën.

Continue Reading

Magazinë

Jennifer shpreh zhgënjimin që roli i ëndrrave i’u dha Madonnës

Published

on

Ylli i Hollywoodit, këngëtarja me prejardhje latine, Jennifer Lopez, ka treguar se kishte dëshirë të jashtëzakonshme ta luante rolin e aktivistes e politikanes argjentinase, Eva Peron.

Ajo ka rrëfyer se një nga momentet më zhgënjyese në karrierën e saj ishte kur humbi rolin kryesor në filmin biografik për aktivisten në fjalë, “Evita” në vitin 1996, rol që iu dha Madonnas.

Madonna në rolin e Evitas

Këngëtarja dhe aktorja 56-vjeçe ka kujtuar audicionin që pati me regjisorin Alan Parker, ndërkohë që po fliste në një konferencë, ka raportuar Variety.

“Shkova të provoj për ‘Evitan’. Kisha javë të tëra që po praktikoja dhe këndova me gjithë shpirt. Ai më tha: ‘Je e mrekullueshme. Por e di që rolin e ka marrë Madonna, apo jo?’ Unë i thashë: ‘OK, mirupafshim. Ishte kënaqësi të të takoja’”, ka thënë këngëtarja.

Lopez është duke realizuar një ëndërr të kahershme, rolin në  “Kiss of the Spider Woman”. Megjithatë, ajo ka pranuar se përvoja nuk ka qenë e lehtë, sidomos kur regjisori Bill Condon i kërkoi të interpretonte një nga këngët më të ndërlikuara të filmit me një xhirim të vetëm.

“I thashë: ‘Do të bëjmë disa prova, disa shkrepje të ndryshme?’ Ai më tha: ‘Jo, asnjë mbulim.’ Unë thashë: ‘Oh, duhet ta bëj perfekt atëherë.’ Pastaj, deri në gjysmë të rrugës, gjithçka po shkonte shkëlqyeshëm e ti shkel në fustan ose të ndodhë diçka tjetër, dhe mendon se duhet ta fillojmë nga e para. Ishte sfiduese. Sidomos për kohën dhe buxhetin, siç ndodh shpesh me filmat e pavarur”, ka thënë artistja.

Pavarësisht sfidave, Lopez është shprehur e lumtur dhe krenare për rrugëtimin e saj.

“Gjithçka më duket sikur e kam bërë dje. I kujtoj momentet. Kujtoj çfarë vishja. Kujtoj çfarë më thoshin njerëzit kur po dilnim në skenë. Janë kujtime të paharrueshme të jetës. Nuk mund të them që emocionohem shumë, por gjithsesi ndjej: ‘Wow’. Jam e lumtur. Kam arritur shumë dhe jam krenare për këtë”, tha ajo për revistën People pak para se ta prezantonte spektaklin “Video Music Awards”.

Continue Reading

Magazinë

Muzikë, modë dhe pasion, jeta e Victoria Beckham do të shfaqet në një dokumentar në Netflix

Published

on

Jeta dhe karriera e Victoria Beckham do të jenë në qendër të një dokumentari të ri nga Netflix, i cili do të eksplorojë udhëtimin e saj personal dhe profesional — që nga ditët si yll i muzikës pop me grupin Spice Girls, deri në afirmimin e saj si një stiliste e suksesshme në industrinë globale të modës.

Dokumentari, i titulluar “Victoria Beckham”, do të jetë i disponueshëm në platformën streaming nga data 9 tetor. Ai ndjek suksesin e serialit me katër pjesë të publikuar më 2023 mbi jetën e bashkëshortit, David Beckham.

Projekti do të përfshijë intervista ekskluzive me çiftin Beckham, si dhe me figura të njohura të botës së modës. Regjinë e ka marrë Nadia Hallgren, e njohur për dokumentarin “Becoming” mbi Michelle Obama.

Filmi premton të ofrojë një portret të ndjeshëm dhe të thelluar të jetës së Victoria-s, si në skenë ashtu edhe jashtë saj.

Victoria Beckham u bë e famshme në vitet ’90 si pjesë e grupit të vajzave Spice Girls, që dominoi skenën ndërkombëtare të muzikës pop nga viti 1996 deri më 2001. Pas shpërbërjes së grupit, ajo publikoi katër këngë solo dhe albumin e saj të vetëm, Victoria Beckham, në vitin 2001, i cili arriti në vendin e 10-të në top listat britanike.

Kënga e saj më e suksesshme si artiste solo ishte “Out Of Your Mind” (2000), një bashkëpunim me Dane Bowers dhe True Steppers, që arriti deri në vendin e dytë në klasifikimet muzikore në Mbretërinë e Bashkuar.

Pas muzikës, Victoria u zhvendos drejt modës, duke ndërtuar markë personale që u bë sinonim me elegancën e stilin bashkëkohor. Ka marrë vlerësime të shumta për krijimet e ka arritur të sigurojë një vend të qëndrueshëm në modë. Pavarësisht rikthimeve të herëpashershme me Spice Girls — për turneun “The Return Of The Spice Girls” (2007–2008) e për ceremoninë përmbyllëse të Lojërave Olimpike në Londër më 2012, ajo zgjodhi të mos marrë pjesë në turneun e ribashkimit të 2019, për shkak të angazhimeve të saj në fushën e modës.

Spekulimet për një rikthim të ri mbeten të gjalla. Në maj, Mel B (ish-anëtare e grupit) la të kuptohej se një turne i mundshëm për 30-vjetorin e formimit të Spice Girls është ende në diskutim.

Dokumentari i ri nga Netflix pritet të ofrojë një vështrim gjithëpërfshirës në jetën e Victoria Beckham — nga fama e hershme dhe sfidat profesionale, deri tek zgjedhjet personale që e kanë formësuar rrugëtimin e saj si artiste, nënë, bashkëshorte dhe sipërmarrëse.

Continue Reading

Magazinë

Rregullat e forta të Julia Roberts për një fëmijëri të disiplinuar

Published

on

Julia Roberts ka folur hapur për mënyrën si ajo dhe bashkëshorti, Daniel Moder, i kanë rritur tre fëmijët e tyre – binjakët Hazel dhe Phinnaeus dhe djalin Henry – duke zbatuar rregulla të qarta dhe të pandryshueshme.

Në një intervistë për 72 Magazine, aktorja 57-vjeçe u shpreh se fëmijët e tyre kanë qenë ndër më të fundit në grupet e tyre shoqërore që kanë marrë telefona dhe pajisje teknologjike.

“Kur ishin më të vegjël, padyshim që unë dhe Danny konsideroheshim prindër më të rreptë. Nuk është se vendosnim ligje të forta, por kishim rregulla që nuk ndryshonin. Këtu janë kufijtë dhe ata nuk lëvizin”, tha ajo.

Roberts shtoi se kjo mënyrë krijon stabilitet dhe ndjenjën e sigurisë tek fëmijët: “Ata e dinë se ekziston një botë e qëndrueshme dashurie dhe mbrojtjeje që nuk kushtëzohet”.

Ajo dhe Moder janë përpjekur të mbajnë jetën e fëmijëve private, larg syrit të medias. Më 2013, tregoi për USA Today se synimi ishte t’i mbronin ata e të kishin jetë familjare pa ndërhyrje të jashtme. Roberts ka folur disa herë për qasjen e saj kundër varësisë nga teknologjia.

Në një intervistë për Today në vitin 2023, ajo tha se në shtëpi kishin vendosur një stacion karikimi për telefonat, nuk lejonin përdorimin e tyre në tryezë dhe inkurajonin bisedat e drejtpërdrejta në familje.

Continue Reading

Të kërkuara