Kulturë
Mbi abetaren e bashkuar: Kongresi i Manastirit dhe lufta për identitetin kombëtar!
Kongresi i Manastirit, i mbajtur më 14 nëntor 1908, shënon një ngjarje të shquar dhe themelore në historinë e kombit shqiptar. Ai u zhvillua në një moment kur procesi i Rilindjes Kombëtare kishte përgatitur terrenin për vendime të rëndësishme që do të ndikonin drejtpërdrejt në forcimin e identitetit kombëtar dhe në afirmimin e pavarësisë së Shqipërisë. Kongresi u bë një pikë kthese në përpjekjet për të unifikuar shqiptarët, jo vetëm në aspektin politik, por edhe në atë kulturor dhe gjuhësor.
Në këtë mbledhje, përfaqësues të elitës intelektuale dhe politike shqiptare të asaj kohe, mes të cilëve figura të shquara si Parashqevi Qiriazi, e cila do të mbetej një emër i paharruar në historinë e arsimit shqip, demonstruan vullnetin dhe gatishmërinë për të punuar së bashku, duke tejkaluar dallimet fetare dhe duke i dhënë rëndësi të veçantë barazisë gjinore. Kjo pjesëmarrje e gruas shqiptare në një ngjarje kaq të rëndësishme ishte një hap i madh drejt modernizimit të shoqërisë shqiptare dhe njehsimit të saj në baza evropiane.
Përhapja e gjuhës shqipe, që kishte qenë një sfidë e gjatë dhe e vështirë gjatë periudhave të mëparshme, u bë pjesë e programit të Kongresit të Manastirit. Kjo ishte një stafetë që kaloi nga Rilindja Kombëtare, e cila e kishte ngarkuar veten me detyrën e shpëtimit të kulturës dhe identitetit kombëtar, te Kongresi i Manastirit, i cili do të bëhej kthesa kryesore për realizimin e këtij projekti. Mbledhja e Komisionit për Çështjen e Alfabetit ishte një moment kyç në këtë proces. Qëllimi i saj ishte të arrihej një konsensus mbi alfabetin që do të përdorej për shkrimin e gjuhës shqipe, një nevojë urgjente që do të ndihmonte në unifikimin e shqiptarëve dhe përhapjen e arsimit në shkolla shqipe.
Në vitin 1908, Shqipëria ende nuk kishte një alfabet të vetëm dhe standard, por pas diskutimesh të gjata dhe pasionante, Komisioni i Alfabetit, me pjesëmarrjen e intelektualëve shqiptarë të kohës, arriti të marrë një vendim historik. Ky vendim i Kongresit, i njohur si “Vendimi i Manastirit”, shpalli një alfabet të unifikuar dhe të thjeshtuar, që do të bazohej në abecenë latine dhe do të përdorej nga shqiptarët kudo. Ky hap ishte një avancim i jashtëzakonshëm, duke pasur parasysh se gjuhës shqipe i duhej një alfabet që të ishte i përshtatshëm dhe praktik për përdorim masiv.
Në përfundim të punimeve të Kongresit, Komisioni për çështjen e alfabetit mori këtë vendim të rëndësishëm: “Pas që u-kënduan verbalet e ditëve t’jera e pas që e pamë se puna që kishim bërë ishte mjaft e madhe, po jo aq sa të na kënaqte të gjithëve e t’i shërbente përparimit të gjuhës dhe përhapjes së diturisë ndër ne, u-këthyem prapa e me pëlqim të të gjithëve u-vendos që të mirret Abeja e Stambollit e me të bashkë edhe Abece fjesht latine, që të mësohen e të përdoren bashkarisht në mest të Shqypëtarëvet. Mësimi ndë shkollë do të jetë i shtrënguar e i detyrueshëm për të dyja.”
Ky vendim përfshinte përdorimin e një alfabeti latin të thjeshtuar, i cili nuk vetëm që do të ishte i lehtë për t’u mësuar, por gjithashtu do të mundësonte hapjen e shkollave shqipe në të gjithë territoret shqiptare, si dhe përhapjen e arsimit kombëtar. Arsimi shqip, si një element i fuqishëm për forcimin e identitetit kombëtar, do të bëhej një shtyllë e rëndësishme e zhvillimit të shoqërisë shqiptare. Në këtë mënyrë, Kongresi i Manastirit nuk ishte vetëm një ngjarje historike për standardizimin e gjuhës, por gjithashtu një hap i rëndësishëm drejt krijimit të një sistemi të qëndrueshëm arsimor për shqiptarët, një faktor kyç që do të ndikonte në formimin e shtetit të ardhshëm shqiptar dhe përballimin e sfidave të tij të shumta.
Kongresi i Manastirit, me vendimin për alfabetin e njësuar dhe përhapjen e shkollave shqipe, mbeti një simbol i unitetit kombëtar dhe një shenjë e forcës së intelektualëve shqiptarë që punuan për të siguruar të ardhmen e gjuhës dhe arsimit shqip. Ai është një testament i angazhimit të Rilindjes Kombëtare për një Shqipëri të fortë, të bashkuar dhe të arsimuar./UBTNews/
Magazinë
Pirro i’a fshiu këngën Parashqevit, flasin nga kompania menaxhuese për të drejtat e autorit
Edhe pse Angelina gëzon shoqërinë e fëmijëve të saj, pranoi se ndihet e vetmuar e lidhet me personazhin e Maria Callas, të cilën e portretizon në filmin e ardhshëm “Maria”.
Jolie ka treguar për revistën Mirror se shpesh është vetëm e ndihet e vetmuar.
“Unë kam fëmijët e mi, të cilët i adhuroj, si e rritur ndihem shpesh vetëm. Ndihem e lidhur me vetminë që përjeton Maria në film. Ende nuk e kam kuptuar plotësisht si ta jetoj jetën tënde kur je vetëm. Ndoshta shumë artistët e shohin si një lloj lirie, por edhe izolimi”, tha ajo.
Angelina u nominua për Golden Globe për rolin e Marie Callas dhe filmi për këngëtaren legjendare të operës mund të shihet në kinema vitin e ardhshëm. Aktorja tregon se puna ishte emocionalisht sfilitëse, si “terapi”, se lotët në ekran ishin pasqyrë e dhimbjes dhe trishtimit të saj.
Përveç premierës, Angelina përballet me një tjetër betejë ligjore vitin e ardhshëm, Brad Pitt paditi ish-bashkëshorten për shitjen e aksioneve në vreshtin Chateau Miraval për 60 milionë euro. Pitt pretendon se Angelina shkeli marrëveshjen verbale, ndërsa ekipi ligjor pretendon se hodhi poshtë ofertën e Brad për ta blerë nga biznesi e nuk donte të nënshkruante marrëveshje moszbulimi që ishte pjesë e marrëveshjes.
Tetë vite më parë ajo u nda nga aktori Brad Pitt, me të cilin ishte përfshirë në mosmarrëveshje të gjata ligjore për kujdestarinë e gjashtë fëmijëve të tyre dhe sot po bën një betejë ligjore me të për pronësinë e një vreshti në Francë. /UBT News/
Në një periudhë kur Shqipëria po përballej me sfidat e ekzistencës së saj si shtet, dhjetori i vitit 1918 shënoi fillimin e një kapitulli të ri në historinë kombëtare. Kongresi i Tiranës, i mbajtur më 19 dhjetor 1918, u ngjiz si një shprehje e fortë e vullnetit për të mbrojtur tërësinë territoriale të Shqipërisë dhe për të riorganizuar strukturat shtetërore pas rrënimeve të Luftës së Parë Botërore.
Ky Kongres, i pari në një varg mbledhjesh historike që do të pasonin, shërbeu si pararendës i Kuvendit të madh të Lushnjes (28-31 janar 1920), duke i hapur rrugën konsolidimit të pavarësisë dhe përpjekjeve për unitet kombëtar. Nismëtarët e tij ishin ndër figurat më të shquara të kohës, burra me vizion që kuptonin domosdoshmërinë e ruajtjes së kufijve dhe tërësisë territoriale në një kohë kur fuqitë e mëdha kishin vënë në pikëpyetje ekzistencën e Shqipërisë.
Rauf Fico, ish-nënprefekti i Tiranës, luajti një rol kyç në organizimin e këtij kuvendi. Në zyrën e tij, më 7 dhjetor 1918, u mblodhën disa nga personalitetet më të shquara të kombit, mes të cilëve Sotir Peçi, Abdyl Ypi, Ismail Ndroqi, Mytesim Këlliçi, Sinan Hoxha dhe Myslim Beshiri. Në këtë takim u diskutua rëndësia e bashkimit të trevave shqiptare si një mburojë kundër planeve për copëtimin e tyre.
Pjesëmarrësit vendosën të thërrisnin përfaqësues nga qarqet Elbasan, Peqin, Kavajë, Durrës, Mat dhe Dibër, duke i dhënë Kongresit përmasën e një kuvendi gjithëpërfshirës. Angazhimi i figurave si Abdi Toptani, firmëtar i Aktit të Pavarësisë, i dha më shumë peshë dhe legjitimitet këtij Kongresi, duke e kthyer atë në një simbol të shpresës dhe të qëndresës kombëtare.
Kongresi i Tiranës nuk ishte thjesht një mbledhje lokale, por një akt guximi dhe përkushtimi ndaj idealit të një Shqipërie të bashkuar dhe të pavarur. Ai hodhi bazat për bashkëpunimin ndërkrahinor dhe krijimin e një fryme të re kombëtare, duke përçuar mesazhin se uniteti ishte çelësi për të përballuar sfidat e mëdha të kohës.
Kongresi shërbeu gjithashtu si një shembull i mobilizimit politik dhe diplomatik, duke treguar se shqiptarët ishin të aftë të organizoheshin dhe të vepronin në interes të kombit, pavarësisht presioneve të jashtme dhe vështirësive të brendshme.
Si pararendës i Kongresit të Lushnjes, Kongresi i Tiranës la gjurmë të pashlyera në kujtesën historike të shqiptarëve. Ai u bë një shembull i asaj se si, përmes përpjekjeve të përbashkëta dhe vendimeve të guximshme, mund të mbrohet identiteti dhe të ardhmen e një kombi të rrezikuar.
Në këtë përvjetor të 106-të, kujtojmë me respekt dhe mirënjohje të thellë ata që dhanë gjithçka për të garantuar që flamuri kuq e zi të valëviste mbi një Shqipëri të lirë, të pandarë dhe të denjë për brezat që do të vinin./UBTNews/
UBT nderon bashkëpunëtorët profesionistë për dekadën e tyre të angazhimit
Dekadat e suksesit: UBT kurorëzon 2024 me vizionin 20-vjeçar të së ardhmes
Pirro i’a fshiu këngën Parashqevit, flasin nga kompania menaxhuese për të drejtat e autorit
Kosova dhe Shqipëria zyrtarisht bashkë në Lojërat Mesdhetare
Dëmtohet ambasada e Maqedonisë së Veriut nga sulmet ruse në Kiev
“Nuk rri dot pa ua thënë vëllazërisht”, Rama iu drejtohet deputetëve për Specialen
BE-ja me mision vëzhgues për zgjedhjet e shkurtit në Kosovë
Diplomatët amerikanë vizitojnë Sirinë për herë të parë pas rënies së Assadit
Berisha: Çdo ndërhyrje e Shqipërisë në dialogun Kosovë-Serbi është antikombëtare
-
Bota2 months agoTrump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months agoKoreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months agoMarigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman