

Kulturë
Mbi abetaren e bashkuar: Kongresi i Manastirit dhe lufta për identitetin kombëtar!
Published
9 months agoon
By
EAd SulKongresi i Manastirit, i mbajtur më 14 nëntor 1908, shënon një ngjarje të shquar dhe themelore në historinë e kombit shqiptar. Ai u zhvillua në një moment kur procesi i Rilindjes Kombëtare kishte përgatitur terrenin për vendime të rëndësishme që do të ndikonin drejtpërdrejt në forcimin e identitetit kombëtar dhe në afirmimin e pavarësisë së Shqipërisë. Kongresi u bë një pikë kthese në përpjekjet për të unifikuar shqiptarët, jo vetëm në aspektin politik, por edhe në atë kulturor dhe gjuhësor.
Në këtë mbledhje, përfaqësues të elitës intelektuale dhe politike shqiptare të asaj kohe, mes të cilëve figura të shquara si Parashqevi Qiriazi, e cila do të mbetej një emër i paharruar në historinë e arsimit shqip, demonstruan vullnetin dhe gatishmërinë për të punuar së bashku, duke tejkaluar dallimet fetare dhe duke i dhënë rëndësi të veçantë barazisë gjinore. Kjo pjesëmarrje e gruas shqiptare në një ngjarje kaq të rëndësishme ishte një hap i madh drejt modernizimit të shoqërisë shqiptare dhe njehsimit të saj në baza evropiane.
Përhapja e gjuhës shqipe, që kishte qenë një sfidë e gjatë dhe e vështirë gjatë periudhave të mëparshme, u bë pjesë e programit të Kongresit të Manastirit. Kjo ishte një stafetë që kaloi nga Rilindja Kombëtare, e cila e kishte ngarkuar veten me detyrën e shpëtimit të kulturës dhe identitetit kombëtar, te Kongresi i Manastirit, i cili do të bëhej kthesa kryesore për realizimin e këtij projekti. Mbledhja e Komisionit për Çështjen e Alfabetit ishte një moment kyç në këtë proces. Qëllimi i saj ishte të arrihej një konsensus mbi alfabetin që do të përdorej për shkrimin e gjuhës shqipe, një nevojë urgjente që do të ndihmonte në unifikimin e shqiptarëve dhe përhapjen e arsimit në shkolla shqipe.
Në vitin 1908, Shqipëria ende nuk kishte një alfabet të vetëm dhe standard, por pas diskutimesh të gjata dhe pasionante, Komisioni i Alfabetit, me pjesëmarrjen e intelektualëve shqiptarë të kohës, arriti të marrë një vendim historik. Ky vendim i Kongresit, i njohur si “Vendimi i Manastirit”, shpalli një alfabet të unifikuar dhe të thjeshtuar, që do të bazohej në abecenë latine dhe do të përdorej nga shqiptarët kudo. Ky hap ishte një avancim i jashtëzakonshëm, duke pasur parasysh se gjuhës shqipe i duhej një alfabet që të ishte i përshtatshëm dhe praktik për përdorim masiv.
Në përfundim të punimeve të Kongresit, Komisioni për çështjen e alfabetit mori këtë vendim të rëndësishëm: “Pas që u-kënduan verbalet e ditëve t’jera e pas që e pamë se puna që kishim bërë ishte mjaft e madhe, po jo aq sa të na kënaqte të gjithëve e t’i shërbente përparimit të gjuhës dhe përhapjes së diturisë ndër ne, u-këthyem prapa e me pëlqim të të gjithëve u-vendos që të mirret Abeja e Stambollit e me të bashkë edhe Abece fjesht latine, që të mësohen e të përdoren bashkarisht në mest të Shqypëtarëvet. Mësimi ndë shkollë do të jetë i shtrënguar e i detyrueshëm për të dyja.”
Ky vendim përfshinte përdorimin e një alfabeti latin të thjeshtuar, i cili nuk vetëm që do të ishte i lehtë për t’u mësuar, por gjithashtu do të mundësonte hapjen e shkollave shqipe në të gjithë territoret shqiptare, si dhe përhapjen e arsimit kombëtar. Arsimi shqip, si një element i fuqishëm për forcimin e identitetit kombëtar, do të bëhej një shtyllë e rëndësishme e zhvillimit të shoqërisë shqiptare. Në këtë mënyrë, Kongresi i Manastirit nuk ishte vetëm një ngjarje historike për standardizimin e gjuhës, por gjithashtu një hap i rëndësishëm drejt krijimit të një sistemi të qëndrueshëm arsimor për shqiptarët, një faktor kyç që do të ndikonte në formimin e shtetit të ardhshëm shqiptar dhe përballimin e sfidave të tij të shumta.
Kongresi i Manastirit, me vendimin për alfabetin e njësuar dhe përhapjen e shkollave shqipe, mbeti një simbol i unitetit kombëtar dhe një shenjë e forcës së intelektualëve shqiptarë që punuan për të siguruar të ardhmen e gjuhës dhe arsimit shqip. Ai është një testament i angazhimit të Rilindjes Kombëtare për një Shqipëri të fortë, të bashkuar dhe të arsimuar./UBTNews/
Magazinë
Çorapja e ndotur e Michael Jacksonit shitet në ankand për një shifër të çmendur
Published
7 hours agoon
August 2, 2025By
UBT News
Një çorape e veshur nga Michael Jackson gjatë koncertit të tij në vitin 1997 në Nisë është shitur në ankand në Nîmes për 6,200 euro – më shumë se dyfishi i vlerës së saj të vlerësuar prej 3,000-4,000 eurosh. Ofertat filluan nga 2,500 euro.
Çorapja, e mbuluar me kristale të vogla, u mor nga një teknik zëri pas shfaqjes më 27 qershor 1997. Ankandi u zhvillua në Hôtel des Ventes de Nîmes, megjithëse blerësi mbetet anonim.
Sendet e Jacksonit kanë qenë prej kohësh të shtrenjta. Xhaketa e tij ikonike Thriller u shit për 1.8 milionë dollarë në vitin 2011, ndërsa doreza e tij prej kristali Swarovski u shit për 350,000 dollarë në vitin 2009.
Edhe këpucët e përdorura gjatë provës së tij të parë të ecjes ‘moonwalk’ u shitën për 75,000 dollarë.
Edhe një herë, trashëgimia e Jacksonit dëshmon se është e përjetshme – edhe një çorape e vetme mund të bëhet një pjesë e historisë së muzikës.
Lifestyle
Këshilla për nënat e reja që mëngjesi të jetë më pak stresues
Published
7 hours agoon
August 2, 2025By
UBT News
Për nënat e reja mëngjesi është mjaft stresues.
Rreth ¼ e nënave të anketuara e shohin mëngjesin dhe vrapin për të çuar fëmijët në shkollë më stresuese se vizita nga prindërit ose të afërmit në mbrëmje.
Ne jemi të gjithë në të njëjtën barkë duke qenë se askush nuk ka nevojë të ndjehet i dështuar si prind.
Këshilla kryesore është të filloni përgatitjet një natë më parë. Ju mund të reduktoni ndjeshëm kaosin në mëngjes duke filluar me përgatitjen e disa gjërave si p.sh: të bëni drekën, të të bëni gati çantat e fëmijëve, të nxirrni dhe të bëni gati rrobat e fëmijëve. Kjo duhet të jetë pjesë e rutinës së përditshme të secilit.
Për nënat ndihmon gjithashtu të shkojnë për të fjetur me kokën më të lehtë nga problemet, duke menduar të paktën që mund ta marrin shtruar të nesërmen.
Gjëja e dytë, që duhet bërë është të ngrihesh më herët se të tjerët për të bërë kafen, mëngjesin.
Magazinë
Filmi “Heldin” me aktorin shqiptar Ridvan Murati bëhet pjesë e platformës Netflix
Published
24 hours agoon
August 1, 2025By
UBT News
Një tjetër sukses i kinematografisë evropiane që përfshin talent shqiptar tashmë është pjesë e gjigantit të transmetimit online, Netflix.
Filmi “Heldin” (titulli në anglisht: Late Shift), ku rolin e njërit prej personazheve e luan aktori i njohur shqiptar Ridvan Murati, është bërë zyrtarisht pjesë e katalogut të kësaj platforme. Ridvan Murati, një emër i njohur i skenës teatrore dhe kinematografisë në Zvicër, sjell në këtë projekt tjetër interpretim të fuqishëm, duke përforcuar praninë dhe ndikimin e aktorëve shqiptarë në produksionet ndërkombëtare me peshë.
Filmi është dramë intensive e 2025, me regji të Petra Volpe, dhe përqendrohet në personazhin Floria, një infermiere kirurgjie në një spital zviceran, e cila përballet me sfida gjatë një ndërrimi të vonë.
Teksa ndihmon një nënë në gjendje kritike, një paciente të moshuar e pacient privat kërkues, një gabim i rëndë kërcënon t’i rrëzojë të gjithë përpjekjet e saj.
“Heldin” është bashkëprodhim mes Zvicrës dhe Gjermanisë dhe pati premierën botërore në seksionin Berlinale Special Gala të edicionit të 75-të të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Berlin, më 17 shkurt 2025. Pas premierës, filmi u lansua edhe në kinematë zvicerane më 27 shkurt.
Për Ridvan Murati, i cili jeton e vepron prej vitesh në Zvicër, përfshirja në projekt të tillë ndërkombëtar, është dëshmi e vlerësimit të talentit në kinemanë europiane. Ai vazhdon të përfaqësojë me dinjitet artistët shqiptarë në skenën ndërkombëtare dhe t’u japë zë rrëfimeve me dimension njerëzor dhe emocional.
Për publikun shqiptar, prania e “Heldin” në Netflix është mundësi për të parë një prodhim cilësor, që sjell në vëmendje jo vetëm sfidat e sistemit shëndetësor, por fuqinë e individit për të përballuar situata të jashtëzakonshme — dhe këtë herë, me një emër shqiptar në kastin e tij.
Kulturë
Promovohet vepra monumentale “Mapping Ethnic Albania”
Published
1 day agoon
August 1, 2025By
UBT News
U promovua vepra monumentale “Mapping Ethnic Albania”, të autorit dhe diplomatit të shquar, Bejtullah Destani.
Ky libër përmbledh mbi 200 harta historike të trojeve shqiptare dhe dokumente të rralla nga arkivat më të mëdha evropiane, duke dokumentuar rrënjët tona.
Një botim i rëndësishëm që sjell në fokus hartëzimin historik, etnik dhe gjeopolitik të trojeve shqiptare ndër shekuj.
Libri paraqet një përmbledhje të pasur me harta, dokumente historike dhe analiza shkencore që dëshmojnë për shtrirjen e popullsisë shqiptare në hapësirat ballkanike, duke sfiduar shpeshherë narrativat zyrtare dhe historitë e manipuluara.

Skechers ka prodhuar atlete për fëmijë që shumë prindër i ëndërrojnë

Zbulohet diagnoza e fshehur e Hulk Hogan

Gjumi i çrregullt mund të jetë shkaktar i bllokimit të arterieve

Çorapja e ndotur e Michael Jacksonit shitet në ankand për një shifër të çmendur

Këshilla për nënat e reja që mëngjesi të jetë më pak stresues

Parashikimi i motit për sot

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi pranohet anëtar në Akademinë Evropiane të Shkencave (EurASc)

Tri shenja të dukshme që mund të keni kolesterol të lartë

Meta me projekt për superinteligjencë artificiale
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit