

Kulturë
Mbi abetaren e bashkuar: Kongresi i Manastirit dhe lufta për identitetin kombëtar!
Published
6 months agoon
By
EAd SulKongresi i Manastirit, i mbajtur më 14 nëntor 1908, shënon një ngjarje të shquar dhe themelore në historinë e kombit shqiptar. Ai u zhvillua në një moment kur procesi i Rilindjes Kombëtare kishte përgatitur terrenin për vendime të rëndësishme që do të ndikonin drejtpërdrejt në forcimin e identitetit kombëtar dhe në afirmimin e pavarësisë së Shqipërisë. Kongresi u bë një pikë kthese në përpjekjet për të unifikuar shqiptarët, jo vetëm në aspektin politik, por edhe në atë kulturor dhe gjuhësor.
Në këtë mbledhje, përfaqësues të elitës intelektuale dhe politike shqiptare të asaj kohe, mes të cilëve figura të shquara si Parashqevi Qiriazi, e cila do të mbetej një emër i paharruar në historinë e arsimit shqip, demonstruan vullnetin dhe gatishmërinë për të punuar së bashku, duke tejkaluar dallimet fetare dhe duke i dhënë rëndësi të veçantë barazisë gjinore. Kjo pjesëmarrje e gruas shqiptare në një ngjarje kaq të rëndësishme ishte një hap i madh drejt modernizimit të shoqërisë shqiptare dhe njehsimit të saj në baza evropiane.
Përhapja e gjuhës shqipe, që kishte qenë një sfidë e gjatë dhe e vështirë gjatë periudhave të mëparshme, u bë pjesë e programit të Kongresit të Manastirit. Kjo ishte një stafetë që kaloi nga Rilindja Kombëtare, e cila e kishte ngarkuar veten me detyrën e shpëtimit të kulturës dhe identitetit kombëtar, te Kongresi i Manastirit, i cili do të bëhej kthesa kryesore për realizimin e këtij projekti. Mbledhja e Komisionit për Çështjen e Alfabetit ishte një moment kyç në këtë proces. Qëllimi i saj ishte të arrihej një konsensus mbi alfabetin që do të përdorej për shkrimin e gjuhës shqipe, një nevojë urgjente që do të ndihmonte në unifikimin e shqiptarëve dhe përhapjen e arsimit në shkolla shqipe.
Në vitin 1908, Shqipëria ende nuk kishte një alfabet të vetëm dhe standard, por pas diskutimesh të gjata dhe pasionante, Komisioni i Alfabetit, me pjesëmarrjen e intelektualëve shqiptarë të kohës, arriti të marrë një vendim historik. Ky vendim i Kongresit, i njohur si “Vendimi i Manastirit”, shpalli një alfabet të unifikuar dhe të thjeshtuar, që do të bazohej në abecenë latine dhe do të përdorej nga shqiptarët kudo. Ky hap ishte një avancim i jashtëzakonshëm, duke pasur parasysh se gjuhës shqipe i duhej një alfabet që të ishte i përshtatshëm dhe praktik për përdorim masiv.
Në përfundim të punimeve të Kongresit, Komisioni për çështjen e alfabetit mori këtë vendim të rëndësishëm: “Pas që u-kënduan verbalet e ditëve t’jera e pas që e pamë se puna që kishim bërë ishte mjaft e madhe, po jo aq sa të na kënaqte të gjithëve e t’i shërbente përparimit të gjuhës dhe përhapjes së diturisë ndër ne, u-këthyem prapa e me pëlqim të të gjithëve u-vendos që të mirret Abeja e Stambollit e me të bashkë edhe Abece fjesht latine, që të mësohen e të përdoren bashkarisht në mest të Shqypëtarëvet. Mësimi ndë shkollë do të jetë i shtrënguar e i detyrueshëm për të dyja.”
Ky vendim përfshinte përdorimin e një alfabeti latin të thjeshtuar, i cili nuk vetëm që do të ishte i lehtë për t’u mësuar, por gjithashtu do të mundësonte hapjen e shkollave shqipe në të gjithë territoret shqiptare, si dhe përhapjen e arsimit kombëtar. Arsimi shqip, si një element i fuqishëm për forcimin e identitetit kombëtar, do të bëhej një shtyllë e rëndësishme e zhvillimit të shoqërisë shqiptare. Në këtë mënyrë, Kongresi i Manastirit nuk ishte vetëm një ngjarje historike për standardizimin e gjuhës, por gjithashtu një hap i rëndësishëm drejt krijimit të një sistemi të qëndrueshëm arsimor për shqiptarët, një faktor kyç që do të ndikonte në formimin e shtetit të ardhshëm shqiptar dhe përballimin e sfidave të tij të shumta.
Kongresi i Manastirit, me vendimin për alfabetin e njësuar dhe përhapjen e shkollave shqipe, mbeti një simbol i unitetit kombëtar dhe një shenjë e forcës së intelektualëve shqiptarë që punuan për të siguruar të ardhmen e gjuhës dhe arsimit shqip. Ai është një testament i angazhimit të Rilindjes Kombëtare për një Shqipëri të fortë, të bashkuar dhe të arsimuar./UBTNews/
Magazinë
Pas suksesit në Eurovision, Shkodra Elektronike vjen me një EP
Published
11 hours agoon
May 21, 2025
Ky projekt vjen si një vazhdimësi e stilit të tyre unik.
Pas suksesit në Eurovision, Shkodra Elektronike duket se nuk e ka në plan të ndalet.
Grupi njoftoi së fundmi publikimin e një albumi EP (album i shkurtër, që përmban zakonisht 3-6 këngë) me titull “Shndrit!” “Pse do të vazhdojmë me [shndrit]”- shkruajnë ata, duke lënë të kuptohet se ky është vetëm fillimi i një faze të re kreative.
Ky projekt vjen si një vazhdimësi e stilit të tyre unik, ku muzika elektronike moderne bashkohet me motive tradicionale shqiptare.
Ngjyrat e ndezura, format abstrakte dhe frymëzimi etno-futurist në kopertinën e albumit premtojnë një qasje të guximshme dhe eksperimentale, karakteristike tashmë për identitetin artistik të Shkodrës Elektronike.
Albumi “Shndrit” do të publikohet më 23 maj. Ky projekt po pritet me kuriozitet nga fansat, të cilët pas bujës në Eurovision ku grupi u rendit në vend të tetë me votat e publikut, janë më të shumtë dhe më të angazhuar se kurrë më parë.
Magazinë
Chris Brown lirohet me kusht nga gjykata, një muaj para nisjes së turneut botëror
Published
13 hours agoon
May 21, 2025
Këngëtari amerikan Chris Brown është liruar me kusht nga një gjykatë në Londër të mërkurën, duke i hapur rrugë nisjes së turneut të tij botëror muajin e ardhshëm, pavarësisht një akuze të rëndë për sulm fizik.
36-vjeçari përballet me një akuzë për dëmtim të rëndë trupor, pas një sulmi të supozuar ndaj producentit muzikor Abraham Diaw, me një shishe tekille, në një klub nate në Londër në vitin 2023.
Prokurorët e përshkruan incidentin si një “sulm të paprovokuar”.
Chris Brown nuk ishte i pranishëm në Gjykatën e Lartë të Southwark kur gjyqtari Tony Baumgartner vendosi ta lirojë me kusht dhe ende nuk është kërkuar që ai të deklarohet fajtor apo i pafajshëm për akuzën.
Ylli i muzikës R&B, i njohur për këngë si “Loyal”, “Run It” dhe “Under the Influence”, pritet të nisë turneun e tij “Breezy Bowl XX” më 8 qershor në Holandë.
Brown, u arrestua javën e kaluar në një hotel në Manchester, pasi u rikthye në Britani për herë të parë që nga incidenti i dy viteve më parë.
Më 17 maj, gjykata i refuzoi lirimin me kusht, por të mërkurën u lirua me disa kushte strikte: Duhej të paguante një garanci prej 4 milionë funtesh britanike, me edhe 1 milion funte të tjerë brenda shtatë ditëve. Gjykata ka urdhëruar që Brown të dorëzojë pasaportën e tij, përveç rasteve kur ai udhëton për turneun.
Magazinë
Tom Cruise zemëron fansat me përgjigjen në lidhje me Ditën e Babait: Ai nuk ka dashur ta shohë vajzën e tij për më shumë se 11 vjet
Published
19 hours agoon
May 21, 2025
Aktori amerikan, Tom Cruise, ka zemëruar shumë fansa me përgjigjen e tij ndaj një pyetjeje që lidhet me Ditën e Babait, duke marrë parasysh faktin se ai ka refuzuar ta shohë vajzën e tij Suri Cruise, të cilën e kishte në martesë me Katie Holmes, për më shumë se 11 vjet.
Në premierën e “Mission: Impossible – The Final Reckoning”, një gazetar e pyeti: “Dita e Babait po afron. Si do të dukej një Ditë ideale e Babait për ty?”.
Kjo pyetje e ngatërroi pak, kështu që tha: “E di…”, shikoi në distancë dhe shtoi: “Thjesht po argëtohem”.
Ai doli nga tema dhe filloi të fliste për filmat e tij: “Të realizosh filma, të kesh aventura të mrekullueshme dhe të kalosh kohë të mirë”. Fansat e dënuan atë në rrjetet sociale për këtë reagim. Përveç Surit, ai ka edhe dy fëmijë të tjerë – Connorin dhe Isabellën, me të cilët është në marrëdhënie të mira.
“Po sikur të mund të takoje vajzën tënde, të cilën e braktise më shumë se një dekadë më parë?”, “Humbja e tij”, “Burri është plotësisht i shkëputur nga realiteti”, janë disa nga reagimet.
Suri hoqi dorë nga mbiemri i babait të saj dy vjet më parë. Ajo dhe nëna e saj, ndryshe nga Tomi, nuk donin kurrë të ishin anëtarë të Kishës së Scientology, pas së cilës ai i ndërpreu të gjitha kontaktet me ta.
Lifestyle
Ja dhjetë filmat që mund t’i (ri)shohësh në këtë ditë me shi
Published
5 days agoon
May 17, 2025
Ditë me shi, kokoshka dhe kjo listë që duhet ta bësh ‘save’ për të gjetur filmin që të pëlqen. Ecim se kemi rrugë para!
“Fallen Angels” (1995)
Ky film ofron një aspekt poetik të jetës së vetmuar dhe të ndërlikuar në Hong Kong, përmes historive të ndërthurura të një vrasësi me pagesë dhe një vajze introverte. Filmi eksploron izolimin urban dhe dëshirën për lidhje emocionale.
“Perfect Days” (2023)
Një pastrues tualetesh në Tokio gjen bukuri në rutinën e përditshme e momentet e vogla të jetës. Filmi është reflektim i ngrohtë dhe meditues mbi thjeshtësinë dhe pranimin.
“Blue Velvet” (1986)
Një i ri zbulon një botë të errët nën sipërfaqen e qetë të qytetit të tij të vogël, duke u përfshirë në një histori të rrezikshme pasioni dhe dhune. Ky film nga David Lynch eksploron anën e fshehtë të dëshirës dhe perversitetit.
“Paris, Texas” (1984)
Një burrë i humbur rikthehet në jetë pas një periudhe të gjatë mungese dhe përpiqet të rindërtojë marrëdhënien me djalin e tij. Një rrugëtim prekës i vetëzbullimit dhe faljes nëpër rrugët e zbrazëta të Amerikës.
“Paths of Glory” (1957)
Gjatë Luftës së Parë Botërore, një oficer francez lufton kundër padrejtësisë kur tre ushtarë të pafajshëm përballen me pushkatim. Stanley Kubrick sjell një kritikë të ashpër ndaj absurditetit të luftës dhe autoritetit ushtarak.
“Aftersun” (2022)
Një vajzë kujton pushimet e fëmijërisë me babain e saj, kupton boshllëqet e misteret e marrëdhënies. Një film i ndjerë dhe melankolik për kujtimet, rritjen dhe dhimbjen e fëmijërisë së humbur.
“The Dreamers” (2003)
Tre të rinj në Parisin e trazuar të 1968 eksplorojnë seksualitetin, kinemanë dhe revolucionin përmes një lidhjeje të ndërlikuar emocionale dhe erotike. Një film provokues që ndërthur pasionin politik me dëshirat personale.
“Little Miss Sunshine” (2006)
Një familje udhëton me furgon për të ndihmuar vajzën e vogël të marrë pjesë në një konkurs bukurie. Një komedi e ëmbël e prekëse që flet për rëndësinë e mbështetjes familjare dhe pranimit të vetes.
“Beautiful Boy” (2018)
Një baba përpiqet të kuptojë e ndihmojë djalin adoleshent që lufton me varësinë nga droga. Një histori e dhimbshme dhe reale për dashurinë prindërore dhe betejat me varësinë.
“Lost in Translation” (2003)
Dy të huaj në Tokio krijojnë lidhje në një moment të zbrazëtie personale e kulturore. Filmi trajton ndjenjat e vetmisë, humbjes së identitetit e intimitetit të përkohshëm.

Pas suksesit në Eurovision, Shkodra Elektronike vjen me një EP

Profesoresha Gonxhe Beqiri prezanton punim shkencor në konferencën ndërkombëtare në Maribor

Praktika konkrete në qendër të studimeve juridike në UBT

Zyrtare: Dy shqiptarë ftohen te Kombëtarja e Gjermanisë

Kanadaja nis bisedimet me SHBA për t’u bashkuar me sistemin mbrojtës “Kupola e artë”

UBT nderon Tony Clement me çmimin më të lartë institucional Honorary Degree – Excellence in Leadership

Chris Brown lirohet me kusht nga gjykata, një muaj para nisjes së turneut botëror

Osmani takon presidenten e Zvicrës: Po e shkruajmë bashkë kapitullin e ri

BE bie dakord për krijimin e një fondi mbrojtës prej 150 miliardë eurosh
Të kërkuara
-
Lajmet1 month ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati