

Lajmet
Malta dhe Zvicra luajnë një rol të madh në skenën më të madhe të OKB-së
“Zvicra mund të vazhdojë të ushtrojë neutralitetin e saj në Këshillin e Sigurimit në masë të plotë”.
Published
2 years agoon
By
UBT newsShteti anëtar më i vogël i BE-së dhe kombi më neutral i Evropës, do të luajnë role të mëdha në ngjarjet botërore gjatë dy viteve të ardhshme, pasi Malta dhe Zvicra fillojnë mandatin e tyre si anëtarë jo të përhershëm të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara.
Pra, a janë ata në detyrën e rrjetëzimit, strategjisë, nxitjes dhe dhënies së ndikimit në Këshill, për Evropën?
Në veçanti, Zvicrës do t’i duhet të lërë mënjanë neutralitetin e saj tradicional dhe të marrë disa vendime të vendosura jo neutrale gjatë viteve të ardhshme, por ata kanë gjetur një zgjidhje për këtë.
Zviceranët, të cilët u bënë anëtare të Kombeve të Bashkuara vetëm në vitin 2002, thonë se katër prioritetet e tyre kryesore ndërsa janë në Këshillin e Sigurimit janë promovimi i paqes së qëndrueshme, mbrojtja e civilëve, forcimi i efikasitetit dhe luftimi i ndryshimeve klimatike.
“Këshilli i Sigurimit nuk është një palë në një konflikt në kuptimin e ligjit të neutralitetit. Mandati i tij është të ruajë paqen dhe sigurinë në mbarë botën” tha Departamenti Zviceran i Punëve të Jashtme në një dokument të fundit informues.
“Zvicra mund të vazhdojë të ushtrojë neutralitetin e saj në Këshillin e Sigurimit në masë të plotë”.
Zvicra do të duhet të kryesojë komitetin e sanksioneve ndaj Koresë së Veriut, ndërsa Malta do të mbikëqyrë diplomacinë rreth Iranit – një detyrë që anëtarët e mëparshëm të BE-së në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, Irlanda dhe Belgjika, e kanë marrë gjithashtu.
Dosja e Iranit mund të bëhet veçanërisht e ndërlikuar këtë vit për zviceranët, duke marrë parasysh marrëdhëniet e tyre në rritje me Rusinë ndërsa lufta në Ukrainë vazhdon, dhe Irani dërgon më shumë armë në Moskë.
“Irlandës dhe Norvegjisë i është dashur të punojnë shumë për të siguruar kompromise të Këshillit për çështje si ndihma për Sirinë dhe Afganistanin gjatë vitit të kaluar, pasi Rusia dhe Perëndimi kanë rënë në konflikt për Ukrainën”, tha Richard Gowan për Euronews.
Malta kthehet në Këshillin e Sigurimit
Shteti më i vogël anëtar i BE-së, Malta, po kthehet si një anëtar jo i përhershëm i Këshillit të Sigurimit të OKB-së për herë të dytë — e vetmja herë tjetër e tyre ishte në fillim të viteve 1980 — por në dukje ata janë të pashqetësuar nga ajo që i pret përpara.
“Malta pranon se detyra kryesore e të gjithë anëtarëve të Këshillit është të punojnë kolektivisht për të promovuar paqen dhe sigurinë ndërkombëtare dhe për të parandaluar konfliktin, i cili është shumë i pranishëm në mbarë botën — në Ukrainë dhe gjetkë”, thotë Rodrick Zerafa nga Ministria e Punëve të Jashtme dhe Evropiane e Maltës.
Vendi mesdhetar dëshiron që koha e tyre në Këshill të ketë në qendër të vëmendjes çrrënjosjen e përdorimit të fëmijëve në konfliktet e armatosura; promovimin e shkrim-leximit dhe të drejtave të grave; dhe rritjen e njohurive sa i përket rritjes së nivelit të detit që kërcënon një numër shtetesh të vogla ishullore në mbarë botën, përfshirë Maltën.
“Ne besojmë se vendet që kanë qenë efektive në Këshill kanë qenë të suksesshme në bindjen dhe bashkëpunimin me anëtarët e tjerë të Këshillit, duke përfshirë P5, dhe kjo madhësi ka relativisht pak të bëjë me mënyrën se si ju zgjidhni të shprehni një rezolutë ose mënyrën në të cilave ju i qaseni çështjeve specifike”, thotë Zerafa për Euronews.
“Në fund të fundit, ne jemi të vendosur të luajmë rolin tonë në nxjerrjen në pah të pozicioneve të përbashkëta dhe politikës së jashtme të BE-së aty ku kjo është e mundur”, shton ai.
Eksperti i Kombeve të Bashkuara, Richard Gowan, thotë se maltezët kanë një ekip të mirë në Nju Jork dhe mund të mbështeten në raportimet dhe këshillat diplomatike të BE-së nëse duan. Në të vërtetë, Malta thotë se ka “rritur ndjeshëm” numrin e diplomatëve që punojnë në Nju Jork dhe ka investuar në trajnime gjatë vitit të kaluar për të përgatitur zyrtarët “për sfidat me të cilat do të përballen”.
Dhe në një tregues se sa i rëndësishëm është mandati i tyre në Këshillin e Sigurimit për partnerët mesdhetarë, një diplomat grek tashmë është dërguar në misionin maltez në Nju Jork.
“Të jesh një shtet i vogël ishullor në OKB ka përfitime si dhe sfida. Malta mund të mbledhë shtetet e vogla ishullore të Karaibeve dhe Paqësorit për ta mbështetur atë në çështje të tilla si adresimi i implikimeve të sigurisë të ndryshimeve klimatike” thotë Gowan.
“Për Ukrainën, Malta do të rreshtohet kryesisht me SHBA-në, Britaninë e Madhe dhe Francën për të kritikuar Rusinë. Por me sa duket do të dëshirojë gjithashtu të rigjallëroj përpjekjet e OKB-së për paqen në Libi, të cilat janë zhvendosur gjatë vitit të kaluar”.
Duke i bërë jehonë ndjenjave të ministrisë së jashtme malteze, Gowan nuk mendon se të qenit një shtet i vogël është domosdoshmërisht një disavantazh në Këshill — duke përmendur kombe të tjera të vogla si Estonia dhe Shën Vincenti dhe Grenadinet që kanë performuar “profesionalisht” gjatë mandeteve të tyre të fundit.
“Shtetet e vogla priren të dërgojnë diplomatët e tyre më të mirë në Nju Jork për një post në Këshill dhe ambasadorët e tyre shpesh janë mjaft fleksibël dhe krijues, sepse nuk duhet t’i përgjigjen një burokracie të madhe në shtëpi”./UBTNews/
Aktualitet
Aksident trafiku në Klinë të Ulët, një e vdekur dhe katër të lënduar
Published
1 day agoon
April 30, 2025
Një aksident trafiku ndodhi sot në rrugën rajonale Mitrovicë – Skenderaj, pikërisht në fshatin Klinë e Ulët.
Policia e Kosovës njoftoi se në aksident u përfshinë dy vetura, ku si pasojë e lëndimeve të pësuara humbi jetën viktima një femër rreth 65 vjeçare, ndërsa u lënduan edhe katër persona të tjerë, të cilët u dërguan për mjekim në Spitalin Rajonal të Mitrovicës.
Lajmet
Çmimi i rrymës për bizneset pritet të rritet deri në 30 për qind
Published
1 day agoon
April 30, 2025
Deri në 30 për qind pritet të shtrenjtohet çmimi i energjisë për bizneset e mëdha, paralajmërojnë përfaqësues të disa kompanive të licencuara për furnizimin me energji elektrike në Kosovë.
Këto kompani aktualisht kanë shtuar përpjekjet për sigurimin e energjisë, në prag të nisjes së procesit të liberalizimit të tregut të energjisë.
Çfarë do të thotë liberalizimi i tregut të energjisë?
Procesi i liberalizimit të tregut të energjisë në vendet e Bashkimit Evropian ka filluar në fund të viteve ‘90 me qëllim rritjen e konkurrencës, efikasitetit, sigurisë dhe zgjedhjes për konsumatorët. Ndërsa, në Ballkanin Perëndimor ky proces është ende në zhvillim.
Në Kosovë, liberalizimi i tregut të energjisë është paraparë me Ligjin për energjinë elektrike të miratuar në vitin 2017, por zbatimi i tij është shtyrë për shkak të rrethanave të ndryshme. Tashmë, Zyra e Rregullatorit për Energji ka marrë vendim që nga data 1 qershor të gjitha kompanitë e mëdha – konkretisht ato me mbi 50 të punësuar ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro – të kalojnë në tregun e hapur të energjisë. Sipas ZRRE-së, numri i tyre është mbi 1.000.
Këto biznese furnizohen nga Operatori për Furnizim me Energji, si furnizuesi kryesor i licencuar për energji me çmime të rregulluara nga ZRRE-ja.
Nga 1 qershori, kompanitë e mëdha duhet të zgjedhin vetë furnizuesin, me çmime të parregulluara, që përcaktohen nga kërkesa dhe oferta në treg.
Aktualisht, në tregun e lirë janë të licencuara 18 kompani që ofrojnë furnizim me energji elektrike, shumica janë nga Kosova, por ka edhe kompani nga rajoni. Disa prej tyre kanë nisur negociatat me prodhues të energjisë në rajon për të siguruar kapacitetet e nevojshme për furnizimin e klientëve të rinj.
Ndërkohë, disa biznese, si Frutex në Suharekë, po kërkojnë kompani vendore për të negociuar çmimin për rrymën.
Bizneset përballë zgjedhjes së furnizuesve të rinj
Drilon Brahimi, drejtor i përgjithshëm i kompanisë Tredint Group L.L.C, e cila u licencua për furnizim me energji elektrike në fund të vitit të kaluar, thotë se janë në fazën e hulumtimit të tregut për të siguruar çmime më të volitshme, por ende nuk kanë nënshkruar asnjë kontratë me kompani prodhuese nga rajoni.
“Shumë kompani vendore, konkretisht ato prodhuese, kanë filluar të na dërgojnë profilin vjetor të konsumit energjetik dhe po kërkojnë informacione rreth çmimit. Ne jemi në fazën e përgatitjes së ofertave. Përgjigjja konkrete për secilën pritet t’iu dërgohet në fillim të majit”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.
Megjithatë, Brahimi thekson se çmimi për muajt e parë pritet të jetë deri në 30 për qind më i lartë se tarifat aktuale të energjisë.
Aktualisht, për konsumatorët e amvisërisë dhe ata komercialë që shpenzojnë deri në 800 kilovatë në orë brenda një muaji, çmimi i rrymës gjatë ditës është 7.79 centë për kilovat, ndërsa për ata që shpenzojnë më shumë se 800 kilovatë, pjesa mbi këtë u llogaritet me çmim prej 13.29 centësh.
Nga 1 maji hyjnë në fuqi tarifat e reja, me një rritje prej 16.1 për qind, por ato nuk do të zbatohen për bizneset me mbi 50 punëtorë.
Rritjen prej 30 për qind për kompanitë e mëdha e paralajmëron edhe Diamant Dalladaku nga kompania Enerco LLC.
Edhe ai thotë se ende nuk ka nënshkruar ndonjë kontratë me kompani të huaja dhe se janë në proces të hulumtimit të tregut.
“Liberalizimi i tregut të energjisë është një proces i ri dhe gjatë zbatimit po paraqiten sfida. Si problem në kohën e përgatitjes është mungesa e informacioneve për energjinë që shpenzojnë bizneset, të cilat po dalin në tregun e hapur”, thotë Dalladaku për Radion Evropa e Lirë.
Në raportin vjetor të ZRRE-së thuhet se vitin e kaluar mbi 5.400 gigavatë në orë (GWh) ka qenë sasia e përgjithshme e energjisë së shitur te të gjithë konsumatorët në Kosovë. Nga kjo sasi, 3.156 GWh apo 58.4 për qind janë shpenzuar nga konsumatorët familjarë, kurse pjesa tjetër, 2.041 apo mbi 37 për qind, është shpenzuar nga konsumatorët jofamiljarë dhe në këtë kategori përfshihen të gjitha bizneset.
Palushi: Ende nuk kemi oferta konkrete për energjinë
Kompania për prodhimin e lëngjeve Frutex në Suharekë është një nga kompanitë që nga qershori do gjejë vetë kompaninë furnizuese për rrymë.
Pronari i saj, Shaqir Palushi, thotë se kanë dërguar kërkesë për takim në të gjitha kompanitë e licencuara për furnizim me energji, në mënyrë që të negociojnë për çmimin. Megjithatë, Palushi ende nuk ka pranuar ndonjë përgjigje nga to.
“Po pres në ditët në vazhdim… por, nuk besoj se ato janë të përgatitura për këtë proces, sidomos në kushtet e turbulencës që kanë mbizotëruar vitet e fundit lidhur me çmimet e energjisë elektrike”, thekson ai.
Palushi tregon se për një muaj shpenzon energji në vlerë deri në 40 mijë euro. Në rast të rritjes së çmimit për 30 për qind, për sasinë e njëjtë të shpenzuar ai do të paguante mbi 52 mijë euro.
“Sigurisht se kjo rrit shpenzimet operative, por do bëjmë përpjekje të ketë ndikim në uljen e profitit të kompanisë dhe jo të rrisim çmimet”, thotë ai.
Kompanitë e licencuara, të papërgatitura?
Odat ekonomike në Kosovë kanë kërkuar shtyrjen e këtij vendimi, pasi sipas tyre, edhe pse kompanitë janë të licencuara, shumica prej tyre nuk kanë pasur klientë fundorë dhe kanë ekzistuar vetëm “në letër”, pa veprimtari reale tregtare.
Ky tranzicion, sipas tyre, do të destabilizojë furnizimin dhe do të ndikojë në rritjen e çmimeve të produkteve të tjera.
Më 21 mars, Oda Ekonomike e Kosovës kërkoi nga Avokati i Popullit që të iniciojë këtë çështje në Gjykatën Kushtetuese dhe të kërkojë pezullimin e vendimit për të paktën një vit. Avokati i Popullit konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se e ka pranuar ankesën e Odës Ekonomike të Kosovës dhe është duke e shqyrtuar.
“Për Avokatin e Popullit kjo është një situatë komplekse për faktin se këto zhvillime janë bërë në kohën kur institucionet kryesore janë në krijim e sipër”, thuhet në përgjigje, ku shtohet se shtrenjtimi i tarifave të rrymës do të ketë pasoja në të drejtat socio-ekonomike për qytetarët.
Megjithatë, ZRRE-ja përsëriti se kapacitetet ekzistuese janë të mjaftueshme për t’i furnizuar bizneset me energji pas liberalizimit të tregut.
“Shumica e furnizuesve janë duke bërë përgatitjet e nevojshme teknike dhe administrative për të qenë funksionalë në treg”, thuhet në një përgjigje që ZRRE-ja i dërgoi Radios Evropa e Lirë.
ZRRE-ja thotë se është duke zhvilluar takime të rregullta dhe informuese me të gjithë furnizuesit e licencuar me qëllim që të informohen në mënyrë sa më të qartë rreth hapave dhe mundësive që ofron liberalizimi i tregut.

Sindikata e Re e Korporatës së Energjisë së Kosovës njoftoi për organizimin e një proteste më 1 Maj, Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, për të kërkuar paga më dinjitoze dhe kushte më të mira pune për punëtorët e sektorit energjetik.
Protesta do të mbahet të mërkurën, në ora 12:00, në sheshin “Skënderbeu” në Prishtinë.
Në njoftimin e bërë publik, Sindikata thekson se puna e tyre përmban lodhje ekstreme, rrezik të përhershëm dhe sakrificë të përditshme, duke theksuar se “kjo punë nuk ka para që mund ta paguajë”.
Për të ilustruar realitetin e vështirë, sindikata ka shpërndarë edhe një fotografi të një punëtori me fytyrë të mbuluar nga pluhuri i zi, simbol i kushteve të rënda në të cilat punojnë minatorët dhe teknikët e KEK-ut.
“Protestojmë për një pagë dinjitoze dhe respekt për punën tonë”, thuhet në thirrjen publike, ku organizatorët ftojnë qytetarët dhe përfaqësuesit sindikalë të solidarizohen me kërkesat e tyre.

Një person është raportuar i zhdukur në Shtime tash e dy ditë.
Sipas njoftimit nga Policia, babai i viktimës ka raportuar në polici të hënën pasdite se djali i tij është larguar nga shtëpia dhe nuk është kthyer më.
Rasti vazhdon të hetohet.

Si të balanconi sheqerin në gjak?

TikTok ndryshon rregullat e lojës – aplikacioni tregon se çfarë është përmirësuar

‘Oppo Find X8 Ultra’ shpallet si telefoni më i mirë i vitit 2025

Disa mënyra si të kujdesemi për trurin, sipas ekspertëve

Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve, si lindi dhe historiku i 1 Majit?

Parashikimi i motit për sot

“Dështim?!”, Beyonce nuk po arrin t’i mbush stadiumet

Një lugë mjaltë para gjumit mund të parandalojë gërhitjen

Pse duket gjithmonë serioz? Ben Affleck tregon anën që s’e shihni shpesh
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet3 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim
-
Lajmet nga UBT3 days ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”