Aktualitet
Mali i Zi është lënë pas dore, Uashingtoni dhe Brukseli ta rikthejnë vëmendjen
Published
4 years agoon
By
Betim GashiAnalistë amerikanë dhe evropianë thanë se nxitja e hakmarrjes politike dëmton përpjekjet për anëtarësim në Bashkimin Evropian të Malit të Zi, vendi i vogël që është parë si favorit në mesin e vendeve të Ballkanit Perëndimor. I pavarësuar 15 vjet më parë, Mali i Zi tash e mbi pesë muaj ka një qeveri të re të zotëruar nga partitë proserbe e proruse, duke ngritur shqetësime për ndryshimin e orientimit të vendit që tashmë është anëtar i NATO-s.
Analisti amerikan, Richard Kraemer nga Instituti Kërkimor për Politika të Jashtme dhe Shef i Programit të Ballkanit Perëndimor në Qendrën Evropiane të Vlerave, tha në një bisedë për Zërin e Amerikës, se anketat e fundit tregojnë se shumica e qytetarëve të Malit të Zi duan që vendi të vazhdojë rrugën e integrimit në Bashkimin Evropian.
“Kur shohim se çfarë po ndodh muajt e fundit me amendamentimin e Ligjit për ndjekjen e krimit të organizuar dhe si qeveria aktuale po sulmon prokurorin e Posaçëm, Milivoje Katniç për të cilin unë kam vetëm respekt dhe admirim dhe e konsideroj si një patriot të vërtetë, veprimet e tilla kanë pasoja. Nxitja e hakmarrjes politike nuk do t’ju fus në Bashkimin Evropian. A do t’i dëgjojnë udhëheqësit e Malit të Zi këto mesazhe dhe t’i kuptojnë ato, është çështje e tyre”, tha ai.
Analistja Majda Ruge nga Këshilli Evropian për Marrëdhënie Ndërkombëtare, tha se çështja e këtij ligji që mori një opinion nga Komisioni i Venecias, u paraqit nga shumica parlamentare si një hap më tej drejt luftës kundër korrupsionit. Por, duket më shumë si një përpjekje për të ushtruar ndikim politik në drejtësi, posaçërisht në zyrën e prokurorit.
“Pra çështja është se si do të veprojë qeveria, e cila tha se ‘Komisioni i dha dritën jeshile’, që nuk është e vërtetë dhe si do të punojë për përmbushjen e kapitullit 23, që ka të bëjë me drejtësinë në negociatat për anëtarësim në Bashkimin Evropian”, tha ajo.
Zonja Ruge thotë se në Malin e Zi ka veprime që demonstrojnë një trend drejt revizionizmit, që tashmë është parë edhe në Serbi dhe Kroaci.
“Pamë mohimin e gjenocidit në Srebrenicë nga ministri i Drejtësisë. Sapo kishim vizitën e një delegacioni të Malit të Zi, përfshirë ministrin e Financave, në Republikën Serbe të Bosnjës, dhe takimin e tyre me Milorad Dodikun, pa flamurin e Bosnjës dhe vetëm më simbolet e Republikës Serbe, pak pas publikimit të dokumentit joformal slloven që argumentonte për ripërcaktimin e kufijve në vija etnike dhe deklaratat e Milorad Dodikut se Bosnja duhet të shpërbëhet në mënyrë paqësore. Këto janë vetëm disa shenjat e qeverisë së re dhe çështja është nëse këto do të përkthehen në politika të jashtme dhe rajonale më pak konstruktive të qeverisë së Malit të Zi”, tha zonja Ruge.
Analisti Richard Kraemer për situatën në Malin e Zi
Analisti amerikan, Richard Kraemer, nga Instituti Kërkimor për Politika të Jashtme dhe Qendra Evropiane e Vlerave, tha në një bisedë me Zërin e Amerikës se nxitja e hakmarrjes politike në Mal të Zi nga koalicioni i ri qeverisës, nuk do të ndihmojë integrimin në BE.
Intervistën e plotë mund ta lexoni këtu.
Mali i Zi, i cili deri në vitin 2019, për gati 30 vjet është drejtuar nga Partia Demokratike e Socialistëve të presidentit aktual Milo Gjukanoviç, sfidoi aleatin historik, Moskën në vitin 2017, duke u anëtarësuar në NATO. Analistë të ndryshëm thonë se me qeverinë e re rusët mund të shfrytëzojnë zyrtarët më miqësorë ndaj tyre në Podgoricë për të përfituar qasje në informacionet e besueshme të aleancës. Për zotin Kraemer dhe zonjë Ruge, është vështirë të thuhet se Mali i Zi mund të ofrojë qasje në informacione të tilla.
“Por, duhet kuptuar se veprimet dhe fjalët kanë pasoja. Kur keni dikë si (kryeministrin Zdravko) Krivokapiç, që duket si dikush me mëdyshje rreth një perspektive të një unioni të ardhshëm ndërmjet Malit të Zi dhe Serbisë, ta zëmë, është pengesë e madhe për atë që duhet të jetë integrim efektiv i forcave ushtarake të Malit të Zi nën ombrellën e NATO-s”, tha zoti Kraemer.
“Do thosha duhet të jesh i brengosur me shumë nga përzgjedhjet në ministrinë e Mbrojtjes, shefin e Agjencisë Kombëtare të Sigurisë dhe Komisionin parlamentar për sigurinë. Shefi i këtij komisioni është Milan Knezheviç, që ishte dënuar për pjesëmarrje në përpjekjen për grusht shteti të mbështetur nga Rusia në Malin e Zi. Edhe nëse zoti Knezhevic dhe qeveria pohojnë se akuzat ishin të motivuara politikisht, çështja është nëse për emërimet ne sektorin e sigurisë është bërë vlerësimi i duhur”, tha zonja Ruge.
Përveç ndikimeve nga Serbia dhe Rusia, në Malin e Zi është në skenë edhe një lojtar tjetër u fuqishëm, Kina. Rreth një muaj më parë Mali i Zi kërkoi ndihmë nga Bashkimi Evropian për të shlyer një borxh prej 1 miliardë dollarësh që kishte marrë nga Kina në vitin 2014 për ndërtimin e një autostrade nga Tivari në bregdet deri në veri në kufi me Serbinë.
Analisti Kramer e quan “autostradë drejt asgjëkundit” dhe një shembull shkollor se çfarë ndodhë kur shteti kinez përfshihet fuqishëm me një qeveri të një vendi tjetër në atë masë sa diplomacia e kurthit të borxheve përdoret si mjet për të zgjeruar ndikimin gjithandej rajonit.
“Nëse e shihni shumën e kredisë dhe shkallën e ekonomisë në Mal të Zi, po flasim për vlerësimet se një kilometër e autostradës 42 kilometërshe është llogaritur 23,8 milion dollarë, për një vend me 650 mijë banorë, pa industri të zhvilluar, është befasuese për mua që qeveria e DPS-it ishte e vullnetshme të pranojë kushte të tilla. Megjithatë, e pranoj se kjo ka ndodhur para disa vitesh kur shumë evropianë, amerikanë, australianë, shumë njerëz të demokracive funksionale gjithandej në botë, kishin besim se Kina do të bëhet pjesë e komunitetit tregtar dhe investues dhe do të luajë sipas rregullave. Por, kushtet e kësaj kredie tregojnë se nuk kishte asgjë të padëmshme në atë që Kina po synonte. Kina e kishte shumë të qartë idenë se do të jetë në gjendje të marrë shumë nga Mali i Zi madje duke marrë portin e Tivarit si pasojë. Kjo është vetëm keqdashëse”, tha zoti Kraemer.
Për zonjën Ruge, Kina është lojtar i rëndësishëm në Ballkanin Perëndimor dhe paraqet sfidë për rajonin kur flitet për harmonizimin e tyre me standardet e Bashkimit Evropian, në fusha të ndryshme, si standardet e prokurimit, mjedisit apo mbrojtjen privatësisë. Mali i Zi, nuk është përjashtim, thotë ajo.
“Projektet kineze zbatohen gjithandej rajonit, përfshirë kreditë për autostradat dhe hekurudhat e ndërtuara kryesisht nga kontraktorët kinezë, për termocentrale më thëngjill që janë problematike për mjedisin, siç është në Tuzlla të Bosnjës. Për me tepër, kemi investime të mëdha kineze në Serbi, përfshirë blerjen e kompleksit e minierave të bakrit në Bor, shpëtimin e industrisë së çelikut, investimet në fabrikën e gomave në Zrenjanin, dhe pastaj kontratën e Huawei me Serbinë për rrjetin 5G dhe pajisjen me kamerat vëzhguese në Beograd”, thotë zonja Ruge.
Analistët pohojnë se në një botë të preokupuar me COVID-19, Mali i Zi është lënë pas dore, dhe Uashingtoni dhe Brukseli duhet të rikthejnë vëmendjen për të penguar rrëshqitjet demokratike në këtë vend por edhe gjetiu në rajon.
Grupi palestinez Hamas – i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – ka liruar tetë pengje nga Rripi i Gazës dhe ia ka dorëzuar Kryqit të Kuq.
Më vonë gjatë ditës, Izraeli pritet të lirojë 110 palestinezë të burgosur. Kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, ka vendosur që 110 palestinezët do të lirohen pas “lirimit të sigurt” të pengjeve, pas lirimit të tyre kaotik në Gazë.
Agram Breger, ushtar 20-vjeçar, u lirua i pari në kampin e refugjatëve Xhabalia në veri të Gazës dhe dy orë më pas u liruan dy izraelitë dhe pesë tajlandezë, të cilët iu dorëzuan Kryqit të Kuq në Han Junis.
Ky është lirimi i tretë i pengjeve që kur hyri në fuqi marrëveshja e armëpushimit mes Izraelit dhe Hamasit më herët gjatë këtij muaji.
Marrëveshja për armëpushim ka në qendër përfundimin e luftimeve, që nisën më 7 tetor 2023 mes Izraelit dhe Hamasit, dhe lirimin e pengjeve që mbahen nga Hamasi, por edhe qindra palestinezëve të burgosur në Izrael.
Sipas marrëveshjes, qindra mijëra palestinezë po ashtu janë kthyer në veri të Gazës në tre ditët e fundit.Më 7 tetor 2023, Hamasi sulmoi Izraelin duke vrarë afër 1.200 persona dhe duke rrëmbyer afër 250 të tjerë. Si pasojë e ofensivës izraelite, në Gazë janë vrarë më shumë se 47.000 palestinezë dhe enklava palestineze ka pësuar shkatërrime të mëdha./REL/
Bota
Qëllohet për vdekje burri që dogji Kuranin në Suedi
Published
6 hours agoon
January 30, 2025By
UBTnewsBurri që pati nxitur protesta të dhunshme pas djegies së librit të shenjtë Kuranit, është qëlluar për vdekje në Suedi, sipas raportimeve të mediave lokale.
Salwan Momika, 38-vjeçar, raportohet të jetë vrarë në një apartament në Sodertalje të Stokholmit, në pasditen e së mërkurës.
Ai pati nxitur trazira të mëdha pasi pati djegur kopje të Kuranit jashtë xhamisë qendrore të Stokholmit më 2023.
Policia në Stokholm ka thënë përmes një deklarate se pesë persona janë arrestuar pasi një burrë në të 40-at është qëlluar për vdekje përgjatë natës.
Mediat lokale kanë raportuar se Momika ishte kyçur drejtpërdrejt në rrjetet sociale rreth kohës kur është qëlluar.
Momika, irakian që ka jetuar në Suedi, është akuzuar në gusht, bashkë me një tjetër person, për “agjitacion kundër një grupi etnik”, në të paktën katër raste, në verën e vitit 2023.
Vendimi, që ishte paraparë të bëhej publik të enjten, është shtyrë pasi është konfirmuar se “njëri prej të pandehurve ka vdekur”, ka thënë gjykata në Stokholm.
Momika ka organizuar disa herë protesta kundër Islamit, dhe kështu pati nxitur protesta në shumë shtete me shumicë myslimane.
Qeveria suedeze i pati dhënë leje Momikas për protesta, në të cilat ka djegur librin e shenjtë, me arsyetimin se veprimet e tij janë në linjë me ligjet për liri të shprehjes.
Më vonë zyrtarët qeveritarë patën thënë se janë duke shqyrtuar mjete ligjore për moslejim të protestave në të cilat mund të digjen tekste./REL/
Bota
Egjipti refuzon zhvendosjen e palestinezëve nga Gaza, kundërshton kërkesën e Trump
Published
10 hours agoon
January 30, 2025By
UBTnewsPresidenti egjiptian, Abdel Fattah el-Sisi, deklaroi të mërkurën se Egjipti nuk do të marrë pjesë në zhvendosjen e palestinezëve, duke e konsideruar atë një “akt padrejtësie” që kërcënon sigurinë kombëtare të vendit.
Kjo ishte përgjigja e tij e parë publike ndaj thirrjes së ish-presidentit amerikan Donald Trump, i cili kërkoi që Kajro të pranojë banorët e Gazës.
Duke folur në një konferencë për shtyp, Sisi theksoi se Egjipti do të punojë me presidentin e ri të SHBA për të arritur paqe midis Izraelit dhe Palestinës, bazuar në një zgjidhje me dy shtete.
“Zhvendosja e palestinezëve nuk mund të tolerohet apo lejohet kurrë për shkak të ndikimit të saj në sigurinë kombëtare të Egjiptit,” tha ai.
Një burim egjiptian mohoi gjithashtu raportet mediatike se ka pasur një telefonatë mes Sisi-t dhe Trump-it lidhur me këtë çështje. Kanali shtetëror Al-Qahera Neës, duke cituar një burim të lartë, theksoi se çdo telefonatë presidenciale njoftohet në përputhje me protokollet zyrtare.
Trump deklaroi të shtunën se Egjipti dhe Jordania duhet të pranojnë palestinezët nga Gaza.
Sidoqoftë, çdo propozim për largimin e palestinezëve nga Gaza është refuzuar në mënyrë të përsëritur nga udhëheqësit palestinezë dhe shtetet arabe fqinje që prej fillimit të luftës në tetor 2023.
Jordania, e cila tashmë strehon miliona palestinezë, dhe Egjipti, ku jetojnë dhjetëra mijëra të tjerë, e kanë hedhur poshtë sugjerimin e Trump-it për zhvendosjen e palestinezëve. Ministritë e Jashtme të dy vendeve kanë konfirmuar kundërshtinë e tyre ndaj kësaj ideje në ditët e fundit.
Bota
Ahmed Al-Shaara bëhet president i përkohshëm i Sirisë
Published
10 hours agoon
January 30, 2025By
UBTnewsUdhëheqësi i rebelëve të Sirisë që rrëzuan presidentin Bashar Al- Assad muajin e kaluar u emërua president i përkohshëm i vendit të mërkurën.
Ahmad Al-Sharaa, një rebel dikur i lidhur me Al-Qaidan është kreu i grupit, Hayat Tahrir al-Sham (HTS) i shpallur terrorist nga Shtetet e Bashkuara.
Emërimi i tij erdhi pasi ish-kryengritësit anuluan Kushtetutën ekzistuese, duke thënë se një e re do të hartohej së shpejti.
Njoftimi u bë nga zëdhënësi për sektorin e ri të operacioneve ushtarake të qeverisë de fakto të Sirisë, kolonel Hassan Abdul Ghani, raportoi agjencia shtetërore e lajmeve SANA.
Al-Sharaa pritej të shfaqej në një fjalim televiziv pas takimit, por nuk e bëri këtë menjëherë dhe mbeti e paqartë nëse do ta bënte.
Mekanizmi i saktë sipas të cilit ai u zgjodh president të përkohshëm nuk ishte gjithashtu i qartë.
Al-Sharaa, i njohur më parë si Abu Mohammed Al-Jolani udhëhoqi ofensivën e rrufeshme që rrëzoi Asadin në fillim të dhjetorit.
Dikur grupi ishte i lidhur me Al-Qaidan, por që atëherë është distancuar dhe në vitet e fundit, Al-Sharaa është përpjekur të paraqitet si një kampion i pluralizmit dhe tolerancës dhe ka premtuar të mbrojë të drejtat e grave dhe pakicave fetare.
Shtetet e Bashkuara kishin vendosur më parë një shpërblim prej 10 milionë dollarësh për kapjen e Al-Sharaas, por e anuluan atë muajin e kaluar pasi një delegacion amerikan vizitoi Damaskun dhe u takua me të.
Diplomatja e lartë amerikane për Lindjen e Mesme, Barbara Leaf tha pas takimit se Al-Sharaa u konsiderua si “pragmatik”.
Nuk pati asnjë reagim të menjëhershëm nga bota arabe apo më gjerë për emërimin e Al-Shaaras, gjë që pritej.
Vendet perëndimore, megjithëse kanë lëvizur për të rivendosur lidhjet me Damaskun pas përmbysjes së Assadit, janë ende disi të kujdesshëm ndaj sundimtarëve të rinj islamikë të Sirisë.
Abdul Ghani, zëdhënësi, njoftoi gjithashtu të mërkurën anulimin e kushtetutës së vendit – të miratuar në vitin 2012, nën sundimin e Asadit – dhe tha se Al-Sharaa do të autorizohej të formonte një këshill të përkohshëm legjislativ derisa të hartohet një Kushtetutë e re.
Të gjitha fraksionet e armatosura në vend do të shpërbëhen, tha Abdul Ghani, dhe do të absorbohen në institucionet shtetërore.
Që nga rënia e Assadit, HTS është bërë partia de fakto në pushtet dhe ka krijuar një qeveri të përkohshme të përbërë kryesisht nga zyrtarë të qeverisë lokale që ajo drejtonte më parë në provincën Idlib të kontrolluar nga rebelët.
Autoritetet e përkohshme kanë premtuar se do të nisin një proces gjithëpërfshirës për të krijuar një qeveri dhe kushtetutë të re, duke përfshirë thirrjen e një konference të dialogut kombëtar dhe ftimin e komuniteteve të ndryshme të Sirisë, megjithëse nuk është caktuar një datë.
Derisa ish-ushtria siriane u shemb me rënien e Asadit, Al-Sharaa ka bërë thirrje për krijimin e një ushtrie të re të unifikuar kombëtare dhe forcave të sigurisë, por pyetje janë ngritur mbi mënyrën se si administrata e përkohshme mund të bashkojë një grup të ish-grupeve rebele, secili me grupet e veta. liderët dhe ideologjinë.
Në takimin vjetor të Forumit Ekonomik Botëror në Davos këtë muaj, Asaad al-Shibani, ministri i Jashtëm i Sirisë dhe zyrtari i HTS, tha se vendi ka nevojë për anëtarët e komunitetit ndërkombëtar ndërsa fillon rindërtimin pas 14 vjetësh lufte brutale civile./REL/
Zyrtare, Pedri zgjat kontratën me Barcelonën deri në vitin 2030
Banka Qendrore Evropiane ka ulur edhe më tej normat e interesit
Amir Rrahmani drejt largimit nga Napoli
Ankandi i radhës i letrave me vlerë do të mbahet në shkurt
Osmani pranoi letrat kredenciale nga ambasadori jo rezident i Jordanisë
“Nën presionin brutal të regjimit”, shoqëria civile në Serbi kërkon veprim urgjent nga BE-ja
Zgjedhjet e 9 shkurtit, në vendvotime do të ketë kamera vëzhgimi
Hamasi liron tetë pengje
UBT prapë i pari në rangimin e Webometrics
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet3 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!
-
Magazinë1 month ago
Ky mendohet se është djali 20 vjeçar i Parashqevi Simaku, Luke Nohfe
-
Bota3 days ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë