Lajmet

Malala Yousafzai: Do doja që çdo vajzë të ishte krenare për veten dhe për gjithçka që ka arritur në jetën e saj

Në moshën 17-vjeçare, Malala u bë e para femër në këtë moshë që u nderua me çmimin Nobel për Paqe.

Publikuar

Malala Yousafzai, fituese e çmimit Nobel për Paqe dhe aktiviste e arsimimit, disa muaj më parë kishte falenderuar vajzat dhe gratë në mbarë botën për atë çka bëjnë ditë pas dite. 

“Do doja që çdo vajzë dhe grua të ishte krenare për veten, krenare për gjithçka ka arritur në jetën e saj. Ajo ka bërë më të mirën e saj. Dhe duhet të marrë një moment pauze dhe të vlerësojë gjithçka, pavarësisht pandemisë, ajo po përpiqet të bëjë më të mirën për të drejtuar shtëpinë, për të qenë një prind i mirë dhe të punojë, të menaxhojë gjithë këto detyra çdo ditë. Por, po ashtu duhet të kujdeset edhe për veten.

Të bëjë pak pushim. Ta shijojë. Kapni momentin, shijojeni. Dhe le të jemi mirënjohëse për të gjitha vajzat dhe gratë, pavarësisht emrit të tyre, t’i falenderojmë për gjithçka kanë bërë për të drejtat e grave dhe barazinë”, u shpreh Malala.

Nisur si një mundësi për të nxitur reagime dhe thirrjet për mundësi të barabarta dhe për të promovuar vajzat, Malala bën apel për të zgjedhur sfidën.

Yousafzai u diplomua korrikun e shkuar në Universitetin e Oksfordit, por me universitetet në Britani që janë mbyllur prej muajsh për shkak të pandemisë koronavirus, Malala e festoi diplomimin me familjen e saj, në një festë të vogël.

 “Gjatë pandemisë unë u diplomova, ndaj jam një ndër të diplomuarat e 2020-s dhe kam qenë në shtëpi nga fillimi i pandemisë deri tani. Kam jetuar me familjen time, prindërit dhe dy vëllezërit. Ndonjëherë bëhet e mërzitshme, por unë po përpiqem me më të mirën time ta situatën. Por, ata janë vëllezërit e mi, pavarësisht se si janë dhe unë i dua shumë. Kam kaluar edhe kohë me miqtë e mi përmes bisedave në Zoom dhe përmes Facetime. Nuk i kam takuar asnjë prej tyre “live” për një kohë shumë të gjatë. Dhe kjo po i ndodh çdokujt. Është pandemia dhe ne duhet të kuptojmë se është shumë e rëndësishme që të jemi të sigurtë dhe të shpëtojmë edhe të tjerët kështu. Por, unë shpresoj që pandemia të përfundojë sa më shpejt, të gjithë të vaksinohemi dhe secili prej nesh të jetë i sigurtë”.

Në moshën 17-vjeçare, në vitin 2014, Malala u bë e para femër në këtë moshë që u nderua me çmimin Nobel për Paqe, për mbrojtjen dhe avokaturën që i bëri arsimimit të vajzave.

Përmes Fondacionit të saj të quajtur Malala, e cila mbron arsimimin e vajzave në vendet në zhvillim, ajo është shndërruar po ashtu në një simbol global, në mbështetje të femrave, kryesisht atyre të shtypura e të pamundura. 

“Sapo nisi pandemia, gjëja e parë që Fondacioni Malala bëri ishte kërkimi për impaktin e pandemisë në edukimin e vajzave dhe kërkimet tona treguan se mbi 20 milionë vajza, në mbarë botën, rrezikojnë të humbasin mundësinë për edukim e arsimim sepse po jetojmë këtë krizë shëndetësore, por edhe krizën ekonomike që e shoqëron atë. Dhe me këtë krizë ekonomike, kryesisht në familjet me të ardhura të ulëta, shumica e këtyre vajzave janë të detyruara të martohen në moshë të re sepse duan të ulin shpenzimet për kujdesin e tyre në familje ose përfshihen në moshë shumë të re në tregun e punës, në mënyrë që të fitojnë para’ e të ndihmojnë familjet. Kjo është arsyeja përse është kaq e vështirë për këto vajza që të rikthehen në shkolla.

Ne kemi parë më përpara se si kriza të ngjashme, si Ebola apo shumë të tjera, kanë vënë në rrezik të ardhmen e këtyre vajzave njësoj siç po bën pandemia. Kjo është arsyeja përse Fondacioni Malala lindi, si një projekt në mbështetje të edukimit dhe arsimimit të vajzave. Për momentin, sido që të vijë pranë këtyre vajzave ky projekt, përmes radios apo televizioneve kombëtare, apo përmes aplikacioneve në celular, ne duam që vajzat të jenë të angazhuara në mësim, nuk duam që ato të humbasin asnjë moment. Duhet të bëjmë më shumë dhe duhet të sigurojmë kthimin e tyre në shkolla, sapo gjërat t’i rikthehen normalitetit”, u shpreh Malala.

Malala Yousafzai flet për kompaninë e saj prodhuese, Extracurricular dhe partneritetin me Apple Tv. Programi që është ideuar dhe drejtuar nga vetë Malala përfshin drama, komedi, dokumentarë, filma me animacion dhe seriale për fëmijë.

“Shpresoj që përmes programit tim, përmbajtjes së asaj që unë prodhoj, të mund t’i lidh njerëzit. Ne kemi krijuar këtë mundësi ndërlidhëse dhe njerëzit mund të na bashkohen nga kudo ku janë, kemi shumë gjëra të përbashkëta”.

Malala, sot 23 vjeç, i mbijetoi sulmit me armë të talebanëve në vitin 2012, moment prej të cilit nisi fushatën e saj për arsimimin e vajzave. Kur ishte vetëm 11 vjeç, ajo nisi një blog, në të cilin dënonte sulmet e talebanëve dhe nisi të shkruajë për të drejtat e vajzave.

Në këtë moment, një i armatosur mbërriti në shkollën e saj, duke e kërkuar. Ai hapi zjarr ndaj saj dhe dy shoqeve të saj të klasës, mbi autobus, rrugës për në shtëpi.

Ajo u dërgua fillimisht në spitalin e Pakistanit dhe në terapi intensive u dërgua në Angli, ku iu nënshtrua disa ndërhyrjeve. Pas rimëkëmbjes, Malala nisi shkollën, pikërisht në Angli, përpara se të siguronte një vend në Oksford. 

“Unë besoj në rrëfimin e historisë sepse kjo ka qenë edhe pjesë e jetës sime, kjo ka qenë historia që më ka frymëzuar, që t’i tregoj njerëzve në mbarë botën se vajzat kanë nevojë për arsimim. Kemi dëgjuar të gjithë për konflikte e luftëra, i kemi parë në televizione, por ndonjëherë nuk e dimë se çfarë ndodh me vetë individin, me një vajzë të re, që do vetëm të shkojë në shkollë”, thotë Malala.

“Na lejoni t’i zgjedhim vetë librat dhe lapsat. Ato janë armët tona më të forta. Një fëmijë, një mësues, një libër dhe një laps mund të ndryshojë botën. Edukimi është zgjidhja jonë e vetme. Arsimimi, i pari”, përfundon Malala mesazhin e saj. /KultPlus

Lajmet

Fakulteti i Medias dhe Komunikimit në UBT organizoi tryezë diskutimi në ditën botërore të lirisë së shtypit

Publikuar

nga

3 maji njihet si dita botërore të lirisë së shtypit, ditë kjo shënohet që nga viti 1993 nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara.

Me këtë rast fakulteti i Medias dhe Komunikimit në UBT organizoi tryezë diskutimi me profesorë dhe panelistë, në të cilën folën për lirinë e medias në Kosovë.

Mirëpo mëngjesin e së premtes në indeksin vjetor të “Reporterëve pa Kufij” për Kosovën nuk erdhën lajme të mirë. Vendi ynë shënoi rënie të lirisë së shtypit për 19 vende. Andaj Dekani i Fakultetit, Ferid Selimi, komentoi këtë rënie të lirisë së shtypit.

“Përderisa para dy, tre vitesh ne jemi lavdëruar se po ecim para me lirinë e shtypit, prapë këtë vit kemi një ngecje, një rënie të lirisë së shtypit, ajo ndoshta ndodh gjithkund, por ne si vend i vogël, një vend që gjithmonë ka luftuar për liri dhe pavarësi, shihet dhe merret si me një kompetencë, me një përgjegjësi më të madhe. A thua po bëjmë ne sa duhet për mediat në përgjithësi sepse kur bëjmë për media bëjmë për njerëzit”, deklaroi ai.

Profesori në Media dhe Komunikim, Votim Hanolli, duke folur për indeksin e Reportërëve pa Kufij, shtoi se rënia e Kosovës në indeksin e lirisë së shtypit ka ardhur si pasojë e disa faktorëve.

“Sipas analistëve qe janë marrë me ketë indeks, kjo rënie duhet të parë në kontekstin e tensioneve në Mitrovicë, ku gazetarët në Kosovë janë përballur dhe kanë duruar shumë sulme fizike ndaj tyre, të cilat kanë qenë të shumta. Ndërkohë që partia në pushtet shtoi trysninë ndaj medias së pavarur, ka pasur gjithashtu një lloj përndjekje administrative ndaj stacionit privat televiziv KlanKosova, nga ana tjetër zgjedhja e Drejtorit të RTK-së që ishte e lidhur me kampin qeveritar…… konsiderohen rreziqet e shoqërisë dhe rreziqet politike”, deklaroi ai.

Në raportin për Kosovën, po ashtu thuhet se gazetarët vazhdojnë të jenë cak i sulmeve politike. Për këtë profesori Safet Zenjullahu tha se gazetarët e mirëfilltë nuk duhet të bazohen në atë se çfarë kërkon pushteti, por në atë që i nevojitet publikut.

“Ajo çfarë kërkon pushteti kurrë nuk është gazetari profesionale, pushteti kërkon lavd ndërsa publiku i mirëfilltë kërkon informacion të duhur, të palulëzuar, e kërkon informacionin të pastër ashtu siç është. Në këto kërkesa nuk qëndrojnë gazetarët, qëndrojnë pronarët”, deklaroi Zejnullahu.

Pjesë e panelit ishte edhe profesoresha Gjylie Rexha. Ajo kërkoi që të diskutohet më shumë për përgjegjesinë.

“Në këtë ditë le të merrim edhe me përgjegjësinë, jo vetëm me lirinë e cila na takon dhe sa më shumë të jemi të përgjegjshëm se si e zbatojmë lirinë që na takon si e drejtë elementare, aq më mirë do të mund ta bëjmë edhe gazetarinë dhe profesionin dhe mbi të gjitha më shumë të realizojmë vetën tonë si profesionistë në këtë detyrë shoqërore”, deklaroi Rexha.

Ndërkohë profesori Musa Sabedini, që njëkohësisht është edhe anëtar i Këshillit të Mediave të Shkruara shprehu shqetësimin që shumica e këtyre mediave nuk janë anëtare të këtij Këshilli vetërregullues.

“Janë 500 e disa portale në Kosovë që funksionojnë ose të paktën janë të regjistruara, sepse disa janë edhe efektive, prej tyre vetëm 71 janë anëtare të Këshillit. Të tjerët nuk pranojnë sepse kanë frikë me u monitoru, sepse vinë palët ankohen, bëjnë padi. Këshilli jep dënim moral nuk jep dënim me gjobë sepse nuk e ka atë mandat”, deklaroi ai.

Në Indeksin e saj Botëror të Lirisë së Shtypit për vitin 2024, Kosova renditet e 75-ta nga 180 shtete, për dallim nga viti i kaluar që ishte në vendin e 56-të. Edhe shtetet e tjera të rajonit të Ballkanit Perëndimor kanë shënuar kthim prapa sa i përket lirisë së medias. Shqipëria ka rënë nga vendi i 96-të në atë të 99-të. Në Shqipëri, sipas Reporterëve pa Kufij, gazetarët përballen me presion politik, veçmas gjatë zgjedhjeve./UBTNews/

Realizoi: Fjolla Gashi

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Petkoviqit i refuzohet vizita në Kosovë

Publikuar

nga

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës e Kosovës ka konfirmuar se shefit të Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe, Petar Petkoviq, i është refuzuar vizita në Kosovë.

Lajmi u konfirmua për Radion Evropa e Lirë, por nuk treguan arsyet e refuzimit të kërkesës për vizitë.

Më herët gjatë 3 majit, e ashtuquajtura Zyra për Kosovën në Qeverinë serbe tha se Petkoviq kishte kërkuar që të vizitonte Kosovën për Pashkët Ortodokse gjatë fundjavës.

Petkoviq ishte parparë të merr pjesë në liturgjinë e mesnatës për Pashkët në Manastirin e Deçanit, pastaj në shërbesën në Manastirin e Graçanicës në mëngjesin e Pashkëve dhe në një takim me të rinjtë në Manastirin e Draganacit.

Edhe në të kaluarën, Kosova ka refuzuar kërkesat e parashtruara nga Petkoviq për të zhvilluar vizita, duke thënë se refuzimi ishte për shkak të “deklaratave provokuese”.

Në janar 2024, Serbia ia refuzoi kërkesën për vizitë ministrit të Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla. Ai kishte planifikuar që të vizitonte komunat Preshevë, Medvegjë dhe Bujanoc, që janë të banuara me shqiptarë.

Çështja e vizitave zyrtare mes Kosovës dhe Serbisë rregullohet përmes një marrëveshjeje të arritur në kuadër të dialogut për normalizim të raporteve, që ndërmjetësohet nga BE. Këto vizita duhet të paralajmërohen përmes zyrtarëve ndërlidhës të Kosovës dhe Serbisë. Ndërkaq, autoritetet e shteteve përkatëse duhet t’i autorizojnë ato.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Pakistani nis misionin në Hënë

Publikuar

nga

Pakistani të premten nisi misionin e tij të parë hënor iCube-Q në bordin e sondës pa pilot të Kinës Chang’e 6 nga qyteti kinez Hainan.

iCUBE-Q, ose CubeSats, u lançua rreth orës 17:27 (09:27 GMT) nga faqja e nisjes hapësinore Wenchang, në bordin e misionit Chang’e-6 që shpërtheu në hapësirë me raketën Long March5 Y8.

Kryediplomati pakistanez në Pekin, Khalil Hashmi konfirmoi në X se lëshimi ishte “i suksesshëm”. Ai do të “vendoset në orbitën e Hënës më 8 maj”, tha Hashmi, i cili mori pjesë në ceremoninë e nisjes në Hainan. Orbiteri iCUBE-Q mbart dy kamera optike për të xhiruar sipërfaqen hënore.

Instituti i Teknologjisë Hapësinore i Pakistanit, në bashkëpunim me Universitetin e Shangait të Kinës dhe agjencinë kombëtare hapësinore të Pakistanit SUPARCO, zhvilluan së bashku iCUBE-Q.

Qëllimi kryesor i CubeSats është të lehtësojë kërkimin shkencor, zhvillimin e teknologjisë dhe iniciativat arsimore në eksplorimin e hapësirës.

Sipas Administratës Kombëtare të Hapësirës së Kinës, sonda Chang’e 6 do të mbledhë mostra nga ana e largët e Hënës, duke e bërë misionin të parin e këtij lloji në historinë njerëzore.

Anija kozmike Chang’e-6, si paraardhësi i saj Chang’e-5, përbëhet nga një orbiter, një tokëzues, një ngjitës dhe një kthim. Chang’e-5 u kthye në tokë në dhjetor 2020 me mostrat e para të tokës hënore në më shumë se katër dekada.

Pasi të arrijë në Hënë, ai do të bëjë një ulje të butë në anën e largët. Brenda 48 orëve pas uljes, një krah robotik do të shtrihet për të hequr gurët dhe dheun nga sipërfaqja hënore.

Pas mbledhjes së mostrave, anija kozmike pa pilot do të kthehet në Tokë, duke u ulur në rajonin autonom të Mongolisë së Brendshme të Kinës veriore. I gjithë fluturimi ka të ngjarë të zgjasë 53 ditë.

Përveç CubeSat nga Pakistani, misioni Chang’e-6 transporton gjithashtu një numër ngarkesash të tjera ndërkombëtare në hënë, duke përfshirë analizuesin e joneve të sipërfaqes hënore të Agjencisë Evropiane të Hapësirës, instrumentin e zbulimit të radonit të Francës, reflektorin e këndit laser të Italisë.

Kryeministri i Pakistanit Shehbaz Sharif gjithashtu përgëzoi kombin dhe shkencëtarët për nisjen e misionit të parë në orbitën hënore./AA

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​NATO e BE dënojnë sulmin kibernetik të Rusisë ndaj Gjermanisë e Çekisë

Publikuar

nga

NATO dhe BE dënuan të premten sulmin kibernetik të Rusisë kundër Gjermanisë dhe Çekisë.

“Unë dënoj fuqishëm aktivitetet kibernetike keqdashëse të Rusisë kundër aleatëve të NATO-s, përfshirë Gjermaninë dhe Çekinë”, tha shefi i NATO-s, Jens Stoltenberg në X, duke shprehur angazhimin për t’iu kundërvënë kërcënimit kibernetik “të konsiderueshëm, të vazhdueshëm dhe në rritje”.

Këshilli i Atlantikut të Veriut, në një deklaratë, vuri në dukje se i njëjti aktor kërcënimi ka shënjestruar entitete të tjera qeveritare kombëtare, operatorë të infrastrukturës kritike dhe entitete të tjera në të gjithë aleancën, duke përfshirë Lituani, Poloni, Sllovaki dhe Suedi.

“Aktivitetet e dëmshme kibernetike që synojnë Gjermaninë dhe Çekinë nënvizojnë se hapësira kibernetike është e kontestuar në çdo kohë”, tha këshilli. “Aktorët e kërcënimeve kibernetike kërkojnë me këmbëngulje të destabilizojnë Aleancën”.

Në një deklaratë të veçantë, BE-ja theksoi se një fushatë keqdashëse kibernetike tregon “modelin e vazhdueshëm të sjelljes së papërgjegjshme të Rusisë në hapësirën kibernetike, duke synuar institucionet demokratike, entitetet qeveritare dhe ofruesit e infrastrukturës kritike në të gjithë BE dhe më gjerë”.

BE nënvizoi se kjo lloj sjelljeje është në kundërshtim me normat e OKB-së për sjelljen e përgjegjshme të shtetit në hapësirën kibernetike.

“BE nuk do të tolerojë sjellje të tilla keqdashëse, veçanërisht aktivitete që synojnë të degradojnë infrastrukturën tonë kritike, të dobësojnë kohezionin shoqëror dhe të ndikojnë në proceset demokratike, duke pasur parasysh zgjedhjet e këtij viti në BE dhe në më shumë se 60 vende në mbarë botën”, shtoi ai. /AA

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara