Fakulteti i Arkitekturës dhe Planifikimit Hapësinor, si njësi akademike brenda UBT-së, përqendrohet kryesisht në ofrimin e mësimdhënies cilësore dhe në përdorimin e metodave të përparuara. Fokusi i tij është edhe në aktivitetet akademike të tjera që e forcojnë dhe e pasurojnë procesin mësimor, gjë që e bën programin më të madh në rajon, ku për çdo vit të interesuar për studime në këtë program ka mijëra studentë. Fakulteti gjeneron njohuri të reja përmes hulumtimeve, që janë pjesë integrale e mësimdhënies dhe bashkëveprimit midis stafit akademik dhe studentëve. Këto njohuri të fituara përmes hulumtimeve individuale dhe grupore aplikohen dhe transmetohen tek studentët nëpërmjet procesit akademik të mësimdhënies, projekteve të bashkëpunimit me komunitetin, ekspozitave të organizuara nga fakulteti, si dhe nëpërmjet konferencave shkencore të zhvilluara në UBT dhe aktiviteteve të tjera.

Fakulteti organizon edhe aktivitete ekstrakurrikulare me qëllim të shtimit të vlerës së studimeve në Arkitekturë dhe të ofrimit të mundësive për zhvillimin e kompetencave shtesë për profesionin e arkitektit. Këto aktivitete përfshijnë akademinë verore, konferenca shkencore, ekspozita, ligjerata tematike të hapura, si dhe vizitat studimore. Përmbledhja e fushave kryesore të kërkimit shkencor në arkitekturë dhe urbanizëm janë, Arkitekturë e Qëndrueshme, Banim, Trashëgimia Arkitektonike dhe Urbane, Planifikim Hapësinor/ Planifikim Urban, Dizajn Urban/Dizajn i Peisazhit, Historia dhe Teoria e Arkitekturës, Menaxhimi Arkitekturor, Urban dhe Mjedisor, Efiçenca e Energjisë në Ndërtesa, Performansa fizike e ndërtesës.

Studentët e Fakultetit të Arkitekturës dhe Planifikimit Hapësinor të UBT-së po bëjnë përvoja të rëndësishme në sektorin e industrisë përmes vizitave të organizuara. Gjithashtu, ata janë pjesë e një gamë të gjerë aktivitetesh, duke përfshirë ligjëratat tematike, konferencat dimërore dhe verore të studentëve, ceremoninë e graduimit, shkollën verore, ekspozitat studentore dhe punëtoritë, duke i pasuruar kështu përvojat e tyre në këtë fushë. Poashtu, UBT ofron një ambient të përshtatshëm për performancën akademike të studentëve dhe profesorëve të tyre. Aktivitetet kryesisht zhvillohen në ambiente të dedikuara për ligjëratat dhe ushtrimet për studentë, si dhe në ambiente shtesë në Prishtinë, Lipjan, Ferizaj dhe Prizren, duke i dhënë një shtrirje gjeografike të gjerë.

Infrastruktura e fakultetit lidh pjesën teorike me atë praktike, duke krijuar një lidhje të natyrshme midis moduleve të mësimit dhe zhvillimit. Klasat për ushtrimet kanë një kapacitet që lejojnë një qasje të drejtpërdrejtë dhe interaktivitet më të madh mes profesorëve dhe studentëve.

Fakulteti ka lidhje të ngushtë me industrinë, duke integruar praktika profesionale në kurrikulën e studimeve dhe duke ofruar punësim profesional menjëherë pas përfundimit të studimeve. Studentët përdorin qendrat e modelimit dhe simulimit të UBT-së për të kuptuar më mirë projektet dhe fenomenet që studiojnë. Infrastruktura përfshin amfiteatro për ligjëratat, klasa për ushtrimet, laboratorë për IT, hapësira ekspozuese, bibliotekë, hapësira për punë të pavarur të studentëve, studio, laboratorë me kompjuterë, laboratorë për shtyp/printim, institutet për fizikën e ndërtesave dhe studime urbane, qendrat e studentëve dhe karrierës, si dhe zyra këshillimore dhe qendra për transferimin e teknologjisë.

UBT ka një rrjet të gjerë partneritetesh me universitete dhe institucione të ndryshme në të gjithë botën. Fakulteti i Arkitekturës dhe Planifikimit Hapësinor në veçanti ka partneritet me institucione prestigjioze si Vienna University of Technology në Austri, University of Pécs në Hungari, Anhalt University of Applied Science në Gjermani, Wroclaw University of Science and Technology në Poloni, University of Minho në Portugal, Mimar Sinan University dhe shumë universitete në Evropë e rajon.

Fakulteti gjithashtu është anëtar i disa organizatave ndërkombëtare si AESOP (Association of European Schools of Planning) dhe EAAE (European Association for Architectural Education), duke e bërë atë pjesë e një komuniteti të gjerë shkencor dhe akademik në fushën e arkitekturës dhe planifikimit hapësinor./UBTNews/

© Dionesa Ebibi

Sot, në një përhapje të gjërë ndërkombëtare, çdo cep i globit feston Dita e Pronësisë Intelektuale, një ditë e cila ngre në qendër të vëmendjes të drejtën për pronësi intelektuale dhe nevojën për të mbrojtur këtë pronësi. Aktivitetet e shumta të organizuara në këtë ditë janë të përqendruara në promovimin e ndërgjegjësimit për rëndësinë e pronësisë intelektuale dhe në forcimin e legjislacionit për të garantuar mbrojtjen e saj.

Pronësia intelektuale përfshin fushat e pronësisë industriale dhe të drejtat e autorit, të cilat janë të mbrojtura me ligj dhe janë shprehje e një angazhimi të përbashkët për të krijuar një mjedis të favorshëm për inovacionin dhe kreativitetin.

Që nga viti 2000, në 26 prill të çdo viti, të gjitha vendet anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB) shënojnë Ditën Botërore të Pronësisë Intelektuale nën përkujdesjen e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale (OBPI). Kjo ditë është një rast për të theksuar rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar për të adresuar sfidat dhe mundësitë që lidhen me pronësinë intelektuale.

Organizata Botërore e Pronësisë Intelektuale (WIPO) ka një rol kyç në promovimin e pronësisë intelektuale në nivel global. Për të shënuar Ditën Botërore të Pronësisë Intelektuale, WIPO zgjedh një slogan që synon të frymëzojë komunitetin global të krijuesve dhe mbrojtësve të pasurisë intelektuale. Kjo është një rast për të theksuar vlerën e bashkëpunimit ndërkombëtar në sigurimin e vijimësisë së krijimtarisë dhe për të adresuar sfidat aktuale në fushën e pronësisë intelektuale./UBTNews/

Letërsia e Shqipërisë dhe Kosovës në këndvështrimin e Mehmet Krajës është një. Dy letërsitë burojnë nga përvojat e ndryshme, Shqipëria për 50 vite krijoi nën diktaturë, kurse Kosova u has me përvojën si gjuhë e dytë që la shenjën e saj deri në vitin 1999. Letërsia e Shqipërisë dhe letërsia e Kosovës janë dy letërsi me përvoja dhe zhvillime të ndryshme. Ato i bashkon shqipja, gjuha e tyre e njëjtë. Ky ishte thelbi i një ligjërate që akademik Mehmet Kraja ka mbajtur sot në qendrën Sotir Kolea. Me një qasje analitike, Kraja theksoi rrënjët e përbashkëta të kulturës letrare shqipe, ndërkohë që zbuloi dallimet në përvojën dhe zhvillimin e tyre.

Përballë audiencës të mbushur me intelektualë dhe dashamirës të letërsisë, Kraja u shpreh: “Letërsia shqipe eshte një dhe e pandarë ashtu siç është dhe gjuha shqipe, një dhe e pandarë. Letërsinë e përcakton gjuha dhe identiteti i saj. Nëse kemi përvoja të ndryshme letrare, prapë se prapë ato gjuhën e kanë të përbashkët dhe e tillë funksionon. Gjuha shqipe ka variantet e saj. Letërsia shqipe ka përvojat e saj”.

Në rrafshin e gjuhës dhe letërsisë, akademiku Mehmet Kraja bëri një deklaratë për unifikimin dhe pasurimin e gjuhës së shkruar shqipe. Ai u ndal në sfidat që përjeton letërsia shqipe, veçanërisht në lidhje me përdorimin e variantit gegërisht. Kraja shpreh qartazi se ndarja gjuhësore nuk është vetëm një pengesë, por edhe një shqetësim për të ardhmen e gjuhës dhe letërsisë shqipe.

Në një akt të guximshëm, Kraja shpreh qartë se pengesa në shkrim nuk është vetëm mungesa e një standardi të përcaktuar, por mungesa e njohjes dhe zotërimi të kësaj gjuhe nga ata që thjesht e përdorin atë për qëllime propagandistike. Sipas Krajës, ndarja gjuhësore është dashakeqësi, ai i cili njeh gjuhën di të shkruaj edhe në standard edhe në gegërisht.

“Pengesë në shkrim nuk është standardi, por mos zotërimi i tij, as i gegërishtes, prej atyre që thjeshtë e përdorin gegërishten si propagandë”, theksoi akademiku.

Mehmet Kraja shprehu rezervat e tij në lidhje me idenë se problemet e shkrimtarëve kosovarë rrjedhin nga bazat e standardit të gjuhës së përdorur, duke e cilësuar atë si një përmbajtje e gabuar. Ai theksoi se autorët që hasin vështirësi në krijimin letrar nuk kanë sfida me bazën e gjuhës, por mungojnë në njohjen dhe përdorimin e gegërishtes. Kraja vuri në dukje se shumica e atyre që preferojnë variantin gegërisht jashtë standardit nuk e zbatojnë atë me nivel të duhur, tregues se nuk janë të njohur mjaftueshëm me këtë variant dialektik dhe ky është gabimi i tyre.

“Nuk më pëlqen asnjëherë ajo ideja që ne kosovarët kemi probleme sepse në bazën e standardit është toskërishtja. Kjo nuk është e vërtetë. Ata autorë që kanë problem, kanë probleme me gjuhën shqipe. Një pjesë e madhe e atyre që vajtojnë gegërishten që nuk është e përfshirë brenda standardit, të jeni të bindur që nuk e shkruajnë mirë, nuk e njohin mirë as gegërishten e as toskërishten dhe ky është gabimi i tyre”, kumton Kraja.

Duke e shprehur bindjen e tij për rëndësinë e një gjuhe të përbashkët letrare dhe kulturore, Kraja bën thirrje për një përkushtim të përbashkët për zhvillimin dhe pasurimin e gjuhës dhe letërsisë shqipe, duke e shpallur këtë si një sfidë e rëndësishme për të gjithë shkrimtarët dhe intelektualët që e duan dhe e respektojnë kulturën dhe identitetin kombëtar.

Sipas analizës së Mehmet Krajës, letërsia e Kosovës ka pasur një rrugë të veçantë të zhvillimit krahasuar me letërsinë shqipe, e cila ka një trashëgimi më të gjatë historike. Në një kontekst ku Kosova nuk kishte statusin e gjuhës shqipe si gjuhë të parë deri në vitet ’90, letërsia e saj filloi të zhvillohej më vonë, kryesisht pas Luftës së Dytë Botërore.  Kjo situatë e vonuar e Kosovës në zhvillim letar buron nga proceset historike dhe kulturore që shënuan botën shqiptare përpara luftës.

Megjithatë edhe përkundër këtyre dallimeve historike dhe kulturore, Kraja thekson një realitet thelbësor: vendi ynë është shumë i vogël për të mbështetur dy kultura letrare të ndara. Kjo sugjeron se, pavarësisht dallimeve të përceptueshme, letërsia shqipe është një e tëra, e pasuruar nga përvojat e ndryshme letrare që dalin nga e njëjta gjuhë dhe trashëgimi kulturore./UBTNews/

© Dionesa Ebibi

Zyrtarisht Panairi i Tretë i Librit Akademik dhe Shkencor ka dhënë çmimin më të rëndësishëm për veprën studimore më të shquar. Në këtë ngjarje të madhe, që prej tre ditësh u zhvillua me shumë ngazëllim në qytetin e Tiranës, çmimi i nderit u nda për librin e shkencëtarëve nga Kosova.

Juria këtë vepër e vlerësoi si një analizë e detajuar e proceseve termodinamike, e fokusuar në problemet konkrete të ngrohjes. Ata u vlerësuan për kontributin në studimet shqiptare.

Libri i tyre, një vepër e thellë e shkencës së inxhinierisë, nxjerr në pah zhvillimin e proceseve termike dhe cikleve termodinamike në një mënyrë të qartë dhe plotësuese. Duke eksploruar dimensionin e shkencës dhe teknologjisë, ata ofrojnë një kontribut të çmuar në fushën e studimeve të inxhinierisë. Edhe akademiku Anastas Angjeli u nderua me çmimin për “Veprën më të Mirë Studimore- Ditari i Tranzicionit”. Kjo kolanë u vlerësua si një vepër madhore që integron historinë e zhvillimit ekonomik të Shqipërisë pas viteve 90. Ditari shpalos një pasuri të diturish në lidhje me reformat dhe zhvillimin ekonomik dhe social të vendit.

Panairi u organizua në bashkëpunim mes Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës. Në ceremoninë e ndarjes së çmimeve morën pjesë personalitete të rëndësishme të botës së librave, duke përfshirë drejtuesen e QKLL Alda Bardhyli, kryetarin e ASHSH Skënder Gjinushi, dhe kryetarin e ASHAK Mehmet Kraja.

Panairi i librit, ka për qëllim të promovojë prodhimin më të mirë akademik dhe shkencor, duke theksuar arritjet më të larta në botimet e këtyre dy vendeve. Kjo ngjarje e rëndësishme synon gjithashtu të shënojë prezencën dhe kontributin e shkencëtarëve dhe studiuesve shqiptarë në skenën ndërkombëtare./UBTNews/