Aktualitet

Lituanezët përgatiten për sulm potencial rus

Lufta e Ukrainës: Frikë dhe pushim për Lituaninë.

Published

on

Lituanezët i ndjekin me shqetësim të madh ngjarjet në Ukrainë. Shumë përgatiten për një skenar ekstrem dhe disa stërviten për të marrë armët kundër Rusisë.

Gati për zjarr! Qitja fillon. Ka tre vjet që Paulius Liškauskas stërvitet për situatën e emergjencës. Kjo situatë emergjente nuk ka qenë kurrë kaq pranë, beson 39-vjeçari në bisedë me DW. “Unë doja të anëtarësohesha në Bashkimin e Qitësve të Lituanisë që në vitin 2014, kur Rusia aneksoi Krimenë dhe nisi luftën kundër Ukrainës. Propaganda shtetërore ruse e vuri në shënjestër Lituaninë që atëherë. Për ne kjo donte të thoshte: mund ta kemi radhën ne”.

Të shoqëruar nga Paulius Liškauskas, një duzinë burra dhe një grua i afrohen një pushke dhe shtijnë. Në një dhomë të errët në katin e parë të një ndërtese të vogël në mes të zonës së këmbësorëve të Marjanpoles, është varur një ekran. Ne të tregohet një animacion me terroristë të dyshuar, të fshehur diku pas një ndërtese. Ata janë objektivi. E gjitha kjo mund të ishte një lojë kompjuterike e padëmshme po të mos ishte zëri i frikshëm i vërtetë që bërtet nga altoparlantët me çdo të shtënë. Sikur të kujtonte luftën e vërtetë, që ka shpërthyer tani në zemër të Evropës.

E vetmja grua e pranishme në dhomë është gruaja e Paulius Liškauskas-it. Të dy mbajnë uniforma të gjelbra ulliri të Bashkimit të Qitësve të Lituanisë, një shoqatë paraushtarake e mbështetur nga shteti. Bashkimi i Qitësve të Lituanisë është një lloj ushtrie shtesë. Ai përbëhet nga lituanezë dhe lituaneze që stërviten rregullisht për përdorimin e armëve dhe që janë gati të luftojnë në rast emergjence.

Një shoqatë paraushtarake me një traditë të dyshimtë

Shoqata ka një traditë të gjatë dhe një reputacion të diskutueshëm. E themeluar në fillim të shekullit të 20-të për të luftuar për pavarësinë e Lituanisë, Bashkimi i Qitësve bashkëpunoi me nazistët gjatë Luftës së Dytë Botërore. Pasi Lituania u bë pjesë e BRSS, qitësit luftuan si partizanë sovjetikët, disa ranë viktimë e regjimit të Stalinit. Pas shpalljes së pavarësisë së Lituanisë në vitet 1990, shoqata përjetoi një rilindje. Pas fillimit të luftës në Ukrainë, qitësit amatorë janë shumë të njohur. Paulius Liškauskas është i lumtur që është një nga 14.000 anëtarët aktualë.

Sidomos për shkak se familja e Paulius Liškauskas-it jeton në një rajon që konsiderohet veçanërisht i cënushëm në rast të një lufte kundër Rusisë: në të ashtuquajturin Hendekun Suwalki. Ky është emri i një rripi të ngushtë toke që lidh Lituaninë me Poloninë dhe që “ka ngecur” midis enklavës ruse të Kaliningradit në veriperëndim dhe Bjellorusisë, një aleate e Rusisë, në jug. Ka ngecur sepse është vetëm 65 kilometra ndërsa korbi fluturon, sepse është e vetmja lidhje tokësore e shteteve baltike me partnerët e tjerë të NATO-s.

Shumë këtu kanë frikë se Moska do ta mbyllë këtë lidhje tokësore dhe ndiejnë një antipati të thellë për Rusinë. Këtë antipati e ndjen edhe Paulius Liškauskasi, i cili punon si avokat kur heq uniformën e Bashkimit të Qitësve Lituanezë. Lituanezi megjithatë, bën dallim mes politikës ruse dhe njerëzve të zakonshëm në Rusi: “Kam klientë rusë me të cilët vazhdoj të mbaj kontakte. Nuk ndjej urrejtje personale ndaj tyre, por ndaj shtetit të tyre dhe propagandës shtetërore ruse”.

Këtë urrejtje duhet ta ndjejnë edhe rusët që udhëtojnë me tren midis Moskës dhe enklavës ruse të Kaliningradit; ata më pas kalojnë nëpër kryeqytetin lituanez Vilnius. Ata sigurisht nuk lejohen të zbresin nga treni, por përballen me pamje të përgjakshme të luftës nga dritaret e trenit të tyre. Dhe me pyetjen nëse ata vërtet duan të mbështesin Presidentin rus Putin.

Lufta e Ukrainës: Frikë dhe pushim për Lituaninë

Për rreth 45 vjet, Lituania dhe Rusia kanë qenë pjesë të të njëjtit shtet: Bashkimit Sovjetik. Pas shpalljes së pavarësisë, Lituania u bashkua me NATO-n në vitin 2004. Vitet e fundit tensionet me Rusinë janë shtuar.

Lufta në Ukrainë është një thirrje zgjimi, paralajmëron deputeti lituanez Laurynas Kasčiūnas. Në një intervistë për DW, ai kërkon që Lituania të jetë më e armatosur kundër një agresioni të mundshëm nga Rusia: “Kemi vetëm pak vite kohë për t’u përgatitur. Prandaj na duhet një prani më e madhe e ‘NATO-s si një parandaluese e sigurt’.

Paulius Liškauskas

Janë pikërisht ukrainasit ata që sot u japin përparësi lituanezëve, vëren politologu Tomas Janeliūnas nga Universiteti i Vilniusit. Kur filloi lufta, në Lituani kishte njerëz që donin të largoheshin nga frika, tha ai për DW. Por tani shumë shohin se ushtria ruse është më e dobët nga sa mendohej më parë, thekson Janeliūnas. Vullneti i ukrainasve ndërkohë është më i fortë: “Gjëra të tilla si lufta në Ukrainë janë një mësim i mirë për ne. Ato na japin kohë për t’u përgatitur. Ukrainasit na japin kohë. Duhet ta shfrytëzojmë këtë kohë në mënyrë optimale dhe të përgatitemi”.

Për shembull, me ushtrime qitjeje, si Paulius Liškauskas-i nga Bashkimi Lituanez i Qitësve. Ai sigurisht do të ishte i lumtur të kishte më shumë ushtarë të NATO-s, por në rast urgjence do të shkonte vetë në luftë me gruan e tij: “Është e vështirë të flasësh për të ardhmen. Jetojmë në kohë të vështira dhe askush nuk e di se çfarë do të sjellë e nesërmja. Prandaj është e rëndësishme të jetosh këtu dhe tani, të hedhësh hapa të vegjël, të forcosh vendin me patriotizëm”.DW

Continue Reading

Bota

Witkoff dhe Putin diskutojnë një propozim për paqe

Published

on

By

I dërguari kryesor i Shtëpisë së Bardhë për Rusinë u takua me presidentin rus, Vladimir Putin, me një propozim për paqe që do të përbënte një kthesë të madhe në politikën amerikane: njohjen e pretendimit të Moskës për Krimenë, territor i Ukrainës.

Propozimi, i cili fillimisht ka qarkulluar nga zyrtarë amerikanë pas bisedimeve në Paris javën e kaluar, është një nga disa temat që Steve Witkoff pritet të ngrejë në takimin me Putinin më 25 prill.

Teksa lufta e Rusisë kundër Ukrainës tashmë ka hyrë në vitin e katërt, ky plan përfaqëson një përpjekje të madhe të Uashingtonit për të zhbllokuar ngërçin diplomatik dhe për të ndalur luftën më të madhe tokësore në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Ky është, gjithashtu, një ndryshim i thellë në politikën amerikane, sidomos sa i përket statusit të Krimesë, të cilën Moska e pushtoi dhe më pas e aneksoi në vitin 2014.

Përveç një numri shumë të vogël shtetesh, aneksimi nuk është njohur ndërkombëtarisht. Që nga ajo kohë — përfshirë edhe gjatë administratës së parë të Trump — politika amerikane ka refuzuar pretendimin rus.

Një diplomat evropian, me njohuri për detajet e planit, e përshkroi atë për Radion Evropa e Lirë. Një ish-diplomat amerikan, gjithashtu, konfirmoi përmbajtjen e propozimit.

Në lidhje me Krimenë, plani amerikan kërkon njohjen “de jure” — pra ligjore — të pretendimit rus mbi gadishullin.

Përveç se përbën një kthesë të madhe për Shtetet e Bashkuara, kjo do të ishte një fitore e jashtëzakonshme për Putinin, popullariteti i të cilit u rrit ndjeshëm brenda Rusisë pas urdhrit të tij për pushtimin e fshehtë të Krimesë në vitin 2014 dhe më pas aneksimin e saj.

Njohja nga SHBA-ja do të ishte një goditje e rëndë për presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky, dhe për shumicën e ukrainasve, për të cilët pretendimi rus është pjesë e një fushate më të gjerë për të minuar sovranitetin dhe pavarësinë e Ukrainës.

Continue Reading

Bota

Ndikimi i luftës tregtare të SHBA-së, Xi shpall planin për ekonominë kineze

Published

on

By

Xi Jinping ka njoftuar një plan për të kundërshtuar problemet e vazhdueshme ekonomike të Kinës dhe ndikimin e luftës tregtare të SHBA-së, pasi raportet rrotullohen se ajo mund të heqë tarifat për disa produkte amerikane, përfshirë gjysmëpërçuesit.

Mbledhja e së premtes së Byrosë Politike u thirr për të diskutuar mbi ekonominë e Kinës, e cila që nga pandemia është përballur me vështirësi të nxitura nga kriza e sektorit të strehimit, papunësia e të rinjve dhe tarifat e Donald Trump për të gjitha importet kineze në SHBA.

Një lexim i takimit i publikuar nga media zyrtare shtetërore Xinhua tha se ekonomia e Kinës kishte treguar një “tendencë pozitive” me rritjen e besimit social në vitin 2025, por “ndikimi i goditjeve të jashtme është rritur”.

Ne duhet të forcojmë të menduarit përfundimtar, të përgatisim plotësisht plane emergjente dhe të bëjmë një punë solide në punën ekonomike,” tha ai.

Në një referencë ndaj tarifave globale të Trump, leximi thoshte se Pekini do të “punojë me komunitetin ndërkombëtar për të mbështetur në mënyrë aktive multilateralizmin dhe për të kundërshtuar praktikat e njëanshme të ngacmimit”.

Presidenti amerikan ka këmbëngulur përsëri se Xi e ka thirrur atë për të diskutuar mbi taksat kufitare, pavarësisht se Pekini mohoi çdo kontakt midis dy vendeve për mosmarrëveshjen e tyre të hidhur tregtare.

Në një intervistë të zhvilluar të martën me revistën Time dhe të botuar të premten, Trump përsëriti pretendimin, por nuk tha se kur u bë telefonata dhe nuk specifikoi se çfarë u diskutua. “Ai është thirrur,” tha Trump për Xi. “Dhe unë nuk mendoj se kjo është një shenjë dobësie në emër të tij.”

Continue Reading

Bota

Von der Leyen mund të bisedojë me Trump në Romë

Published

on

By

Presidentja e Komisionit Evropian (KE) Ursula von der Leyen dëshiron të bisedojë me Presidentin e Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, nesër në Romë, ku do të varroset Papa Françesku.

Ndërkohë që asnjë takim me Trump nuk është planifikuar aktualisht, një zëdhënës i KE i tha Politico se çdo mundësi për të biseduar me liderët kryesorë botërorë “do të shfrytëzohet”.

Von der Leyen nuk është takuar ende me Trump që kur u kthye në Shtëpinë e Bardhë në janar.

Varrimi i Papa Françeskut, i cili vdiq të hënën, do të bëhet në sheshin e Shën Pjetrit në Vatikan.

Në varrim do të marrin pjesë krerë të shumtë shtetesh dhe zyrtarë të lartë nga e gjithë bota, gjë që është një mundësi e rrallë për takime joformale.

Trump tha të mërkurën se do të ketë takime të shumta gjatë qëndrimit në Romë.

Continue Reading

Bota

Ulen ndjeshëm pritshmëritë për eksportet mes luftës tregtare të Trump

Published

on

By

Pritshmëritë e biznesit mes eksportuesve gjermanë kanë rënë në një nga nivelet më të ulëta – që nga kriza financiare globale e vitit 2008 – pas tarifave të reja të shpallura nga presidenti i SHBA-së Donald Trump, tha sot instituti kryesor ekonomik gjerman, “ifo”.

Indeksi i institutit “ifo” me seli në Mynih u përkeqësua me 7,6 pikë në -9,8 në prill, vlera më e u ulët – që nga kriza financiare, duke përjashtuar rënien ekstreme të shkaktuar nga pandemia e koronavirusit.

Konflikti tarifor me SHBA-në ka ulur shpresat për një rimëkëmbje në biznesin e eksportit”, tha Klaus Wohlrabe, kreu i anketave në “ifo”.

Niveli i lartë i pasigurisë në lidhje me mënyrën se si do të zhvillohen tarifat në të vërtetë ndoshta do ta përkeqësojë më tej situatën”, shtoi ai.

Pritshmëritë e eksportit ranë ndjeshëm në pothuajse të gjithë sektorët.

Shpresat e prodhuesve të makinave për një rimëkëmbje janë shuar, me treguesin që ra me 11,8 pikë në -13,7.

Trump ka vendosur tarifa prej 25% për automjetet e importuara në SHBA, dhe në fillim të majit, pritet të pasojnë tarifat për pjesët e importuara.

Në inxhinierinë mekanike, indeksi ra me rreth 16 pikë në -10.

Pritshmëritë në industrinë kimike, një sektor tjetër i rëndësishëm për ekonominë gjermane, treguan gjithashtu një rënie të ndjeshme./ATSH/

Continue Reading

Të kërkuara