Lajmet

Lija e majmunëve: Shpërthimi i rrezikshëm dhe masat e nevojshme

Published

on

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) ka shpallur shpërthimin e mpox, e njohur më parë si lija e majmunëve, në disa pjesë të Afrikës si një emergjencë të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar.

Sëmundja, e shkaktuar nga virusi i lisë së majmunëve, ka rezultuar në të paktën 450 vdekje gjatë shpërthimit në Republikën Demokratike të Kongos, sipas raportimeve nga BBC. Mpox është një sëmundje shumë ngjitëse që fillimisht përhapet nga kafshët te njerëzit dhe tani mund të transmetohet edhe nga njeri te njeri.

Si shkaktohet dhe përhapet Mpox?

Mpox shkaktohet nga një virus që është pjesë e grupit të viruseve të lisë, por është shumë më pak i dëmshëm se lija e zakonshme. Virusi shpesh ndodhet në fshatra të largëta në pyjet tropikale të Afrikës, si Republika Demokratike e Kongos, ku ndodhin mijëra raste dhe qindra vdekje çdo vit. Variantet e mpox ndahen në dy grupe kryesore: Clade 1 dhe Clade 2. Shpërthimi aktual është shkaktuar nga Clade 1, variant shumë më vdekjeprurës, i identifikuar si “më i rrezikshmi deri më tani”.

Mpox përhapet përmes kontaktit të ngushtë me personat e infektuar, duke përfshirë seksin, kontaktin lëkurë me lëkurë, dhe frymëmarrjen pranë një personi tjetër. Virusi gjithashtu mund të hyjë në trup përmes lëkurës së çarë ose mukozave të syve, hundës ose gojës, dhe mund të përhapet përmes objekteve të kontaminuara.

Simptomat e Mpox

Simptomat fillestare përfshijnë ethe, dhimbje koke, enjtje dhe dhimbje muskujsh. Pas etheve, mund të zhvillohet një skuqje që shpesh fillon në fytyrë dhe më pas përhapet në pjesë të tjera të trupit, si pëllëmbët e duarve dhe shputat e këmbëve. Skuqja kalon nëpër faza të ndryshme përpara se të formojë përfundimisht një zgjebe, e cila më vonë bie. Në raste të rënda, lezionet mund të përfshijnë gojën, sytë dhe organet gjenitale.

Kush është më i rrezikuar?

Personat që janë seksualisht aktivë dhe ata që kanë shumë partnerë janë më të rrezikuar. Ndërkohë, kushdo që ka kontakt të ngushtë me një person të infektuar, përfshirë punonjësit shëndetësorë dhe anëtarët e familjes, gjithashtu mund të infektohet.

Trajtimi dhe parandalimi

Shpërthimet e mpox mund të kontrollohen duke parandaluar infeksionet, ku vaksinat janë mënyra më efikase. Vaksinat janë të disponueshme, por shpesh janë të rezervuara për ata që janë në rrezik të lartë ose kanë qenë në kontakt të ngushtë me persona të infektuar. OBSH ka kërkuar që prodhuesit e ilaçeve të paraqesin vaksinat për përdorim urgjent, edhe nëse ato nuk janë miratuar ende zyrtarisht në disa vende.

Për të mbrojtur veten dhe të tjerët, është e rëndësishme të shmangni kontaktin e ngushtë me individë të infektuar dhe të përdorni prezervativë gjatë marrëdhënieve seksuale për 12 javë pas shërimit. Po ashtu, pastrimi i rregullt i duarve dhe izolimi i individëve të infektuar janë masa të rëndësishme për të parandaluar përhapjen e sëmundjes./UBTNews/

Lajmet

UBT shënon arritje historike: Renditet përsëri ndër institucionet më të mira në botë dhe i pari në rajon, sipas GreenMetric

Published

on

UBT është renditur ndër institucionet më të mira në botë nga UI GreenMetric World University Ranking, një ndër vlerësimet globale më prestigjioze për qëndrueshmërinë universitare dhe kampuset e gjelbra. UBT është institucioni i parë në rajon që pozicionohet me sukses në këtë renditje të rëndësishme ndërkombëtare.

Nga mbi 1,800 institucione pjesëmarrëse nga e gjithë bota, UBT është renditur në 50% e institucioneve më të mira, duke konfirmuar angazhimin e tij për krijimin e kampuseve të gjelbra, të qëndrueshme dhe inovative.

Në veçanti, në kategorinë e kampuseve inovative, në mesin e mbi 500 institucione të përfshira globalisht, UBT u rendit në vendin e 169, duke treguar përkushtimin e vazhdueshëm të institucionit ndaj standardeve ndërkombëtare dhe inovacionit në mjedis.

UI GreenMetric përdor një metodologji që vlerëson 39 indikatorë në gjashtë fusha kyçe: mjedisin dhe infrastrukturën, energjinë dhe ndryshimet klimatike, menaxhimin e mbetjeve, ujin, transportin, si dhe edukimin dhe kërkimin.

Rezultatet e këtij viti e pozicionojnë UBT-në si një nga institucionet më të përparuara në rajon për qëndrueshmërinë e kampusit dhe politikat inovative të menaxhimit. Kjo arritje e vendos UBT-në në një pozitë të veçantë në hartën akademike ndërkombëtare dhe përfaqëson një sukses të jashtëzakonshëm për institucionin dhe arsimin e lartë në Kosovë.

Ajo dëshmon se institucionet në Kosovë mund të konkurrojnë me sukses në skenën globale, duke tejkaluar standardet ndërkombëtare në qëndrueshmëri, inovacion dhe zhvillim të përgjegjshëm. UBT ka qenë pjesë e kësaj renditjeje prestigjioze edhe në vitet 2023 dhe 2024, duke treguar një angazhim të vazhdueshëm për qëndrueshmërinë mjedisore dhe ndryshimet klimatike.

Continue Reading

Vendi

Prof. Ferid Selimi: Kërkimi shkencor në Kosovë ka potencial, por kërkon standarde të qarta

Published

on

Profesori dhe Dekani i Fakultetit të Medias dhe Komunikimit në UBT, Prof. Dr. Ferid Selimi, ishte mysafiri i radhës në Podcastin e UBT-së, ku diskutoi gjerësisht mbi gjendjen aktuale të kërkimit shkencor në Republikën e Kosovës.

Në këtë episod, Prof. Selimi foli për terrenin akademik dhe institucional në vend, duke e vlerësuar atë si një hapësirë me potencial të konsiderueshëm, por që ende përballet me sfida strukturore dhe metodologjike. Ai theksoi se zhvillimi i kërkimeve të mirëfillta shkencore kërkon qasje të plotë në të dhëna, transparencë institucionale, infrastrukturë adekuate dhe mbështetje financiare, elemente të cilat në Kosovë shpesh mungojnë ose janë të fragmentuara.

Për më shumë, ndiqni Podcastin në Youtube: PODCASTI

Continue Reading

Sport

Laporta i Barcelonës dëshmon para gjykatës

Published

on

Presidenti i FC Barcelona, Joan Laporta, është thirrur sot si dëshmitar në hetimet për “Rastin Negreira”, që heton pagesat e klubit ndaj ish-nënkryetarit të Komitetit Teknik të Arbitrave, José María Enríquez Negreira, dhe kompanive të tij.

Laporta do të japë dëshminë e tij si dëshmitar, pasi hetimi për periudhën kur ai ishte president (2003-2010) është mbyllur për shkak të afateve ligjore. Gjyqtarja do t’i drejtojë pyetje mbi arsyet dhe rritjen e pagesave gjatë asaj periudhe.

Deklarimi i tij para gjyqtares Alejandra Gil ka filluar që në orën 11:30 në Ciutat de la Justícia në Barcelonë.

Hetimi lidhet me pagesa prej mbi 8 milionë eurosh që Barcelona ka bërë gjatë viteve 2001–2018, të cilat prokuroria i dyshon. FC Barcelona ka pohuar se pagesat ishin për raporte teknike lidhur me arbitrimin.

Deklarime të rëndësishme kërkohen nga Laporta për të sqaruar arsyet e vendosjes së këtyre pagesave dhe rolin e tij në vendimet e bëra atëherë.

Përveç Laportas, trajnerët e mëparshëm të Barcelonës, Luis Enrique dhe Ernesto Valverde, janë gjithashtu të thirrur për të dëshmuar. Hetimi, i nisur pas një padie të prokurorisë në mars 2023, shqyrton nëse pagesat i korrespondojnë shërbimeve të pretenduara dhe nëse ka pasur ndikim arbitral në ndeshjet e klubit.

Continue Reading

Lajmet

Modric: Milan është klubi më i madh italian, po shijoj çdo moment

Published

on

Ylli kroat i Milan, Luka Modric, po përjeton një fillim fantastik në San Siro dhe e ka shprehur entuziazmin e tij për jetën dhe futbollin në Milano.

40-vjeçari, fitues i Topit të Artë 2018, iu bashkua Rossonerëve si agjent i lirë nga Real Madrid gjatë verës dhe ka startuar 14 ndeshje radhazi në Serie A.

“Ndjehem mirë, fizikisht dhe mendërisht, dhe po shijoj atë që bëj. Dua të vazhdoj kështu sepse po argëtohem,” tha Modric për Gazzetta dello Sport.

Milan aktualisht është në krye të tabelës së Serie A, së bashku me Napoli, edhe pse nuk marrin pjesë në garat europiane këtë sezon. Modric theksoi vështirësitë e kampionatit Italian./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara