Bota

Lija e majmunëve: Shpërthimi i rrezikshëm dhe masat e nevojshme

Published

on

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) ka shpallur shpërthimin e mpox, e njohur më parë si lija e majmunëve, në disa pjesë të Afrikës si një emergjencë të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar.

Sëmundja, e shkaktuar nga virusi i lisë së majmunëve, ka rezultuar në të paktën 450 vdekje gjatë shpërthimit në Republikën Demokratike të Kongos, sipas raportimeve nga BBC. Mpox është një sëmundje shumë ngjitëse që fillimisht përhapet nga kafshët te njerëzit dhe tani mund të transmetohet edhe nga njeri te njeri.

Si shkaktohet dhe përhapet Mpox?

Mpox shkaktohet nga një virus që është pjesë e grupit të viruseve të lisë, por është shumë më pak i dëmshëm se lija e zakonshme. Virusi shpesh ndodhet në fshatra të largëta në pyjet tropikale të Afrikës, si Republika Demokratike e Kongos, ku ndodhin mijëra raste dhe qindra vdekje çdo vit. Variantet e mpox ndahen në dy grupe kryesore: Clade 1 dhe Clade 2. Shpërthimi aktual është shkaktuar nga Clade 1, variant shumë më vdekjeprurës, i identifikuar si “më i rrezikshmi deri më tani”.

Mpox përhapet përmes kontaktit të ngushtë me personat e infektuar, duke përfshirë seksin, kontaktin lëkurë me lëkurë, dhe frymëmarrjen pranë një personi tjetër. Virusi gjithashtu mund të hyjë në trup përmes lëkurës së çarë ose mukozave të syve, hundës ose gojës, dhe mund të përhapet përmes objekteve të kontaminuara.

Simptomat e Mpox

Simptomat fillestare përfshijnë ethe, dhimbje koke, enjtje dhe dhimbje muskujsh. Pas etheve, mund të zhvillohet një skuqje që shpesh fillon në fytyrë dhe më pas përhapet në pjesë të tjera të trupit, si pëllëmbët e duarve dhe shputat e këmbëve. Skuqja kalon nëpër faza të ndryshme përpara se të formojë përfundimisht një zgjebe, e cila më vonë bie. Në raste të rënda, lezionet mund të përfshijnë gojën, sytë dhe organet gjenitale.

Kush është më i rrezikuar?

Personat që janë seksualisht aktivë dhe ata që kanë shumë partnerë janë më të rrezikuar. Ndërkohë, kushdo që ka kontakt të ngushtë me një person të infektuar, përfshirë punonjësit shëndetësorë dhe anëtarët e familjes, gjithashtu mund të infektohet.

Trajtimi dhe parandalimi

Shpërthimet e mpox mund të kontrollohen duke parandaluar infeksionet, ku vaksinat janë mënyra më efikase. Vaksinat janë të disponueshme, por shpesh janë të rezervuara për ata që janë në rrezik të lartë ose kanë qenë në kontakt të ngushtë me persona të infektuar. OBSH ka kërkuar që prodhuesit e ilaçeve të paraqesin vaksinat për përdorim urgjent, edhe nëse ato nuk janë miratuar ende zyrtarisht në disa vende.

Për të mbrojtur veten dhe të tjerët, është e rëndësishme të shmangni kontaktin e ngushtë me individë të infektuar dhe të përdorni prezervativë gjatë marrëdhënieve seksuale për 12 javë pas shërimit. Po ashtu, pastrimi i rregullt i duarve dhe izolimi i individëve të infektuar janë masa të rëndësishme për të parandaluar përhapjen e sëmundjes./UBTNews/

Bota

Hetimi: Ndërprerësit e karburantit të aeroplanit Air India u ndalën pak para rrëzimit

Published

on

By

Ndërprerësit për kontrollim të karburantit në motorët e aeroplanit të kompanisë ajrore Air India, i cili është rrëzuar pak pasi është nisur dhe ka lënë të vdekur 260 persona muajin e kaluar, e kanë ndryshuar statusin nga pozicioni i “ rrjedhshëm” në të “ndalur” pak para se të ndodhte incidenti, është thënë në një raport paraprak hetimor të shtunën.

Në raportin e lëshuar nga Byroja për Hetimin e Aksidenteve të Aeroplanëve të Indisë, nuk janë dhënë përfundime apo se kush ka faj për katastrofën e 12 qershorit, mirëpo sipas të dhënave të kutisë së zezë, një pilot e ka pyetur tjetrin se pse e ka ndalur karburantin dhe i dyti i ka thënë se nuk ka vepruar ashtu.

Aeroplani i llojit Boeing 787-8 ishte nisur nga Ahmedabadi, qytet në perëndim të Indisë, për në Londër. Si pasojë e rrëzimit të aeroplanit kanë vdekur 242 persona në bord dhe 19 tjerë që kanë qenë në vendin e përplasjes.

Një pasagjer ka mbijetuar mrekullisht. Ai ka qenë një shtetas britanik, i cili ka arritur të largohet nga copëzat e aeroplanit dhe tashmë është liruar nga spitali.

Në raportin prej 15 faqesh, byroja për hetime ka thënë se sapo aeroplani ka arritur në shpejtësinë e duhur “ndërprerësit për karburant të motorëve 1 dhe 2 janë ndalur me një distancë nga njëri-tjetri prej 1 sekonde”.

Menjëherë pas këtij veprimi, raportohet se aeroplani e ka humbur drejtimin.

Sipas raportit, ndërprerësit janë rikthyer sërish në pozicionin “rrjedhës” dhe motorët kanë fituar fuqi, mirëpo njëri prej pilotëve veçse e ka nisur sinjalin për emergjencë.

Kontrollorët e trafikut ajror i kanë pyetur pilotët se çfarë ka ndodhur, mirëpo e kanë parë aeroplanin të rrëzuar dhe e kanë angazhuar menjëherë personelin për emergjenca në vendin e ngjarjes.

Continue Reading

Bota

Gjermania planifikon të blejë më shumë avionë luftarakë F-35 nga SHBA-ja

Published

on

By

Gjermania po planifikon të blejë 15 avionë luftarakë të tjerë F-35 nga SHBA-ja, transmeton Anadolu.

Berlini planifikon të rrisë madhësinë e flotës së saj të avionëve F-35 nga 35 në 50, njofton “Politico”. Në këtë kontekst, Gjermania planifikon të blejë 15 avionë luftarakë të tjerë F-35 nga kompania amerikane “Lockheed Martin”.

Vlen të përmendet se porosia e re e mundshme e Gjermanisë për avionët F-35 vjen pasi NATO kohët e fundit ra dakord për objektiva të reja për armët dhe nivelet e trupave.

Qeveria gjermane porositi 35 avionë luftarakë F-35 nga SHBA si pjesë e programit të ri të modernizimit të ushtrisë prej 100 miliardë eurosh.

Avionët luftarakë F-35 nga prodhuesi “Lockheed Martin”, janë planifikuar të zëvendësojnë avionët luftarakë “Tornado” të përdorur nga Forcat Ajrore Gjermane që nga viti 1980 dhe janë të vetmit avionë luftarakë gjermanë të aftë të mbajnë bomba bërthamore amerikane.

Ndërsa mosmarrëveshja midis Gjermanisë dhe Francës në lidhje me partneritetin e Sistemit të Avionëve Luftarakë Ajror të Gjeneratës së Ardhshme (FCAS) rritet, këtë javë në mediat evropiane doli lajmi se Franca donte të merrte 80 për qind të pjesës së punës në këtë projekt.

Continue Reading

Bota

Trump: Armët amerikane do të dërgohen në Ukrainë përmes NATO-s

Published

on

By

Trump ka thënë se do të bëjë një “deklarim të madh” për Rusinë më 14 korrik. Ai nuk ka dhënë më shumë hollësi në këtë aspekt, mirëpo ka folur për dërgimin e armëve.

Po i dërgojmë armë NATO-s, dhe NATO-ja po paguan për këto armë 100%. Pra, çfarë po bëjmë është se armët që po nisen, po shkojnë në NATO, dhe më pas NATO-ja do t’i dorëzojë këto armë në Ukrainë dhe NATO-ja do të paguajë për këto armë”, ka thënë Trump në një intervistë për transmetuesin amerikan NBC.

Më herët gjatë javës, Trump ka thënë se do të kërkojë nisjen e disa armëve për mbrojtje për Ukrainën, pas komenteve negative të disa anëtarëve të Kongresit rreth njoftimit të Pentagonit, më 2 korrik, që disa armë nuk do të dërgohen, pas shqetësimeve se rezervat amerikane kanë rënë në mënyrë të konsiderueshme.

Trump duket se e ka përmbysur këtë vendim më 8 korrik, kur ka thënë se Shtetet e Bashkuara do të dërgojnë armë për mbrojtje të Ukrainës, teksa intensifikohen sulmet ruse.

Ai, gjithashtu, është shprehur i zemëruar me presidentin rus, Vladimir Putin, duke thënë se po e shqyrton mundësinë e vendosjes së sanksioneve të reja ndaj Moskës.

Trump ka thënë se është duke e studiuar propozimin e senatorëve Lindsey Graham dhe Richard Blumenthal për vendosjen e sanksioneve dhe tarifave ndaj shteteve që mbështesin luftën e Rusisë, dhe masa tjera ndëshkuese për sistemin bankar të Rusisë.

Besoj se do të bëj një deklarim të madh për Rusinë të hënën”, ka thënë Trump gjatë intervistës.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky u ka bërë thirrje aleatëve që t’i përdorin “asetet ruse” për rindërtim të Ukrainës dhe ka kërkuar më shumë armë, investime dhe prodhim të përbashkët të armëve për mbrojtje.

Më 10 korrik, Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio ka thënë se ia ka përsëritur homologut të tij rus, Sergei Lavrov se Moska duhet të jetë më fleksibile.

Dy diplomatët janë takuar në margjina të një samiti në Malajzi.

Na duhet një plan veprimi për të ecur përpara për zgjidhje të këtij konflikti”, ka thënë Rubio, duke shtuar se administrata Trump është angazhuar me Senatin amerikan rreth asaj se si mund të duken sanksionet e reja ndaj Rusisë.

Patëm bisedë të sinqertë. Ishte e rëndësishme”, ka thënë Rubio pas takimit në Kuala Lampur.

Ministria e Jashtme ruse ka thënë se Rubio dhe Lavrov kanë pasur “këmbim të sinqertë dhe substantial të pikëpamjeve të tyre”.

Rubio ka thënë se njoftimi i Pentagonit për dërgimin e armëve në Ukrainë është keqkuptuar, dhe që shumica e ndihmës amerikane nuk është ndalur kurrë për Ukrainën.

Ai e ka pranuar që Ukraina ka nevojë për më shumë sisteme Patriot dhe që disa janë “të qasshme në shumë shtete në Evropë, por askush nuk dëshirojë t’i ndajë me ta”, prandaj ka thënë se beson që situata do të ndryshojë.

Ai ka thënë se Rusia i ka humbur 100.000 ushtarë prej janarit, dhe që ata janë vrarë, nuk janë vetëm të plagosur.

Ukraina, sipas tij, ka humbur më pak ushtarë përgjatë asaj periudhe.

Ndonëse shifra është më e vogël, megjithatë është e konsiderueshme”, ka deklaruar mes tjerash Rubio.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.

Presidenti rus, Vladimir Putin, e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre./REL

Continue Reading

Bota

​Trump kërcënon me tarifa prej 35% për mallrat kanadeze

Published

on

By

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka thënë se do të vendosë një tarifë prej 35% për mallrat kanadeze duke filluar nga 1 gushti, edhe pse të dy vendet janë disa ditë larg një afati të vetëvendosur për të arritur një marrëveshje të re mbi tregtinë.

Njoftimi erdhi në formën e një letre të publikuar në Truth Social, së bashku me kërcënime shtesë për tarifa të përgjithshme prej 15% ose 20% për shumicën e partnerëve tregtarë.

Kryeministri kanadez Mark Carney u përgjigj në X, duke shkruar se qeveria e tij do të vazhdojë të mbrojë punëtorët dhe bizneset kanadezë ndërsa ata punojnë drejt afatit të rishikuar të gushtit, shkruan BBC.

Një tarifë e përgjithshme prej 25% është vendosur tashmë për disa mallra kanadeze, me kombin që është goditur gjithashtu rëndë nga tarifat globale të Trump për çelikun, aluminin dhe automjetet.

Letra është midis më shumë se 20 letrave që Trump u kishte dërguar këtë javë partnerëve tregtarë të SHBA-së, përfshirë Japoninë, Korenë e Jugut dhe Sri Lankën.

Ashtu si letra e Kanadasë, Trump është zotuar të zbatojë këto tarifa për partnerët tregtarë deri më 1 gusht.

SHBA-ja ka vendosur një tarifë prej 25% për të gjitha importet kanadeze, megjithëse ekziston një përjashtim aktual për mallrat që përputhen me një marrëveshje të tregtisë së lirë të Amerikës së Veriut.

Nuk është e qartë nëse kërcënimi i fundit i tarifave do të zbatohet për mallrat e mbuluara nga Marrëveshja Kanada-Shtetet e Bashkuara-Meksikë (CUSMA).

Trump ka vendosur gjithashtu një tarifë globale prej 50% për importet e aluminit dhe çelikut, dhe një tarifë prej 25% për të gjitha makinat dhe kamionët që nuk prodhohen në SHBA.

Ai gjithashtu njoftoi kohët e fundit një tarifë prej 50% për importet e bakrit, e cila është planifikuar të hyjë në fuqi muajin e ardhshëm.

Kanadaja shet rreth tre të katërtat e mallrave të saj në SHBA, dhe është një qendër e prodhimit të automjeteve dhe një furnizues i madh i metaleve, duke i bërë tarifat e SHBA-së veçanërisht të dëmshme për këta sektorë.

Letra e Trump tha se tarifat prej 35% janë të ndara nga ato tarifa specifike për sektorin.

Siç e dini, nuk do të ketë tarifë nëse Kanadaja, ose kompanitë brenda vendit tuaj, vendosin të ndërtojnë ose prodhojnë produkte brenda Shteteve të Bashkuara“, deklaroi Trump.

Ai gjithashtu i lidhi tarifat me atë që e quajti “dështimi i Kanadasë” për të ndaluar rrjedhën e fentanilit në SHBA, si dhe me taksat ekzistuese të Kanadasë mbi fermerët e qumështit në SHBA dhe deficitin tregtar midis dy vendeve.

Nëse Kanadaja punon me mua për të ndaluar rrjedhën e fentanilit, ndoshta do të shqyrtojmë një përshtatje të kësaj letre. Këto tarifa mund të modifikohen, lart ose poshtë, varësisht nga marrëdhënia jonë me vendin tuaj“, tha Trump.

Continue Reading

Të kërkuara