Bota

Lija e majmunëve: Shpërthimi i rrezikshëm dhe masat e nevojshme

Published

5 months ago

on

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) ka shpallur shpërthimin e mpox, e njohur më parë si lija e majmunëve, në disa pjesë të Afrikës si një emergjencë të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar.

Sëmundja, e shkaktuar nga virusi i lisë së majmunëve, ka rezultuar në të paktën 450 vdekje gjatë shpërthimit në Republikën Demokratike të Kongos, sipas raportimeve nga BBC. Mpox është një sëmundje shumë ngjitëse që fillimisht përhapet nga kafshët te njerëzit dhe tani mund të transmetohet edhe nga njeri te njeri.

Si shkaktohet dhe përhapet Mpox?

Mpox shkaktohet nga një virus që është pjesë e grupit të viruseve të lisë, por është shumë më pak i dëmshëm se lija e zakonshme. Virusi shpesh ndodhet në fshatra të largëta në pyjet tropikale të Afrikës, si Republika Demokratike e Kongos, ku ndodhin mijëra raste dhe qindra vdekje çdo vit. Variantet e mpox ndahen në dy grupe kryesore: Clade 1 dhe Clade 2. Shpërthimi aktual është shkaktuar nga Clade 1, variant shumë më vdekjeprurës, i identifikuar si “më i rrezikshmi deri më tani”.

Mpox përhapet përmes kontaktit të ngushtë me personat e infektuar, duke përfshirë seksin, kontaktin lëkurë me lëkurë, dhe frymëmarrjen pranë një personi tjetër. Virusi gjithashtu mund të hyjë në trup përmes lëkurës së çarë ose mukozave të syve, hundës ose gojës, dhe mund të përhapet përmes objekteve të kontaminuara.

Simptomat e Mpox

Simptomat fillestare përfshijnë ethe, dhimbje koke, enjtje dhe dhimbje muskujsh. Pas etheve, mund të zhvillohet një skuqje që shpesh fillon në fytyrë dhe më pas përhapet në pjesë të tjera të trupit, si pëllëmbët e duarve dhe shputat e këmbëve. Skuqja kalon nëpër faza të ndryshme përpara se të formojë përfundimisht një zgjebe, e cila më vonë bie. Në raste të rënda, lezionet mund të përfshijnë gojën, sytë dhe organet gjenitale.

Kush është më i rrezikuar?

Personat që janë seksualisht aktivë dhe ata që kanë shumë partnerë janë më të rrezikuar. Ndërkohë, kushdo që ka kontakt të ngushtë me një person të infektuar, përfshirë punonjësit shëndetësorë dhe anëtarët e familjes, gjithashtu mund të infektohet.

Trajtimi dhe parandalimi

Shpërthimet e mpox mund të kontrollohen duke parandaluar infeksionet, ku vaksinat janë mënyra më efikase. Vaksinat janë të disponueshme, por shpesh janë të rezervuara për ata që janë në rrezik të lartë ose kanë qenë në kontakt të ngushtë me persona të infektuar. OBSH ka kërkuar që prodhuesit e ilaçeve të paraqesin vaksinat për përdorim urgjent, edhe nëse ato nuk janë miratuar ende zyrtarisht në disa vende.

Për të mbrojtur veten dhe të tjerët, është e rëndësishme të shmangni kontaktin e ngushtë me individë të infektuar dhe të përdorni prezervativë gjatë marrëdhënieve seksuale për 12 javë pas shërimit. Po ashtu, pastrimi i rregullt i duarve dhe izolimi i individëve të infektuar janë masa të rëndësishme për të parandaluar përhapjen e sëmundjes./UBTNews/

Related Topics:
Continue Reading

Bota

Sërish lëkundje të forta tërmeti në Greqi, ja ku ishte epiqendra

Published

29 minutes ago

on

January 22, 2025

By

Një tërmet i fuqishëm me magnitudë 5.1 ballë ka tronditur ishullin e Lesvos në Greqi, duke shkaktuar panik tek banorët. Epiqendra e tërmetit ishte 8 km nga Mithymna, dhe lëkundjet janë ndjerë në të gjithë ishullin, ku shumë banorë janë frikësuar dhe janë dalë në rrugë për siguri. Tërmeti kishte një thellësi fokale prej 14.6 km dhe është ndjerë gjithashtu në ishujt fqinjë, përfshirë Kion.

Sipas dëshmive të banorëve, lëkundjet kanë pasur një kohëzgjatje të gjatë, duke shkaktuar frikë dhe duke sjellë rënie të objekteve dhe pajisjeve në shtëpitë e tyre. Deri tani nuk ka raporte për të lënduar apo dëme materiale, por autoritetet lokale janë në gatishmëri për të monitoruar situatën, veçanërisht në fshatrat e ishullit.

Profesori Efthimios Lekkas, ekspert i gjeologjisë, ka theksuar se është ende herët për të dhënë një konkluzion për shkakun e lëkundjeve të fuqishme./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Shpërthim në një minierë në Poloni, plagosen 16 punëtorë

Published

39 minutes ago

on

January 22, 2025

By

Një shpërthim ka ndodhur në një minierë në Poloni, duke plagosur 16 punëtorë. Ngjarja ka ndodhur mesditën e së mërkurës në rajonin Katowice të Polonisë jugore. Të plagosurit kanë pësuar kryesisht djegie dhe lëndime në krahë dhe këmbë. Situata është ndjekur nga autoritetet lokale, të cilat po merren me hetimin e shkakut të shpërthimit./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Emmanuel Macron u bën thirrje vullnetarëve të rinj për të ‘përforcuar’ ushtrinë franceze

Published

48 minutes ago

on

January 22, 2025

By

Presidenti francez Emmanuel Macron ka bërë thirrje për mobilizimin e vullnetarëve të rinj për të forcuar ushtrinë franceze, gjatë një fjalimi në Komandën e Mbështetjes Dixhitale dhe Kibernetike të Ushtrisë në Francën perëndimore. Ai kërkoi nga qeveria dhe forcat e armatosura të zhvillojnë propozime për të mobilizuar më shumë vullnetarë të rinj, duke i trajnuar dhe i integruar ata në ushtri kur është e nevojshme.

Macron theksoi se ky proces nuk ka për qëllim rikthimin e shërbimit të detyrueshëm ushtarak, por synon të angazhojë të rinjtë që janë të gatshëm të kontribuojnë për forcimin e ushtrisë. Ky program ishte një nga premtimet e fushatës së tij presidenciale në vitin 2017 dhe pas kritikave, ai u realizua në vitin 2019 me formën e Shërbimit Kombëtar Universel (SNU), i cili synon të ofrojë mundësi rinore për të mësuar dhe kontribuar në ushtri.

Megjithatë, programi ka hasur në kritika lidhur me koston e tij dhe efikasitetin, duke çuar në një reduktim të buxhetit për SNU-në nga Senati francez. Ndërkohë, Franca ka një objektiv ambicioz për të arritur 210,000 ushtarakë aktivë dhe 80,000 rezervistë deri në vitin 2030./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Trump: Nëse Elon Musk do të blejë TikTok-un e mirëpres këtë vendim pozitiv

Published

57 minutes ago

on

January 22, 2025

By

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka shprehur mbështetje për idenë që miliarderi i teknologjisë, Elon Musk, të blejë aplikacionin TikTok. Gjatë një deklarate në Shtëpinë e Bardhë, Trump tha se do të ishte i hapur ndaj një marrëveshje të tillë, duke theksuar se nëse Musk do të dëshironte ta blinte TikTok-un, ai e mirëpriste këtë vendim pozitiv.

Trump përmendi se gjatë mandatit të tij të mëparshëm ishte takuar me pronarët e TikTok-ut dhe kishte sugjeruar që aplikacioni të blihej dhe t’i jepej “gjysma” e SHBA-së. Ai argumentoi se Shtetet e Bashkuara duhet të kenë një partneritet të fuqishëm me TikTok-un dhe se kjo marrëveshje mund të ishte shumë e arsyeshme për të dyja palët.

Gjithashtu, Trump nënshkroi një urdhër ekzekutiv që shtynte ndalimin e TikTok-ut për 75 ditë, duke cituar çështje të sigurisë kombëtare dhe duke u munduar të shpëtojë aplikacionin, i cili përdoret nga rreth 170 milionë amerikanë. Ai theksoi se TikTok mund të kishte një vlerë deri në një trilion dollarë, dhe se SHBA kishte të drejtën ta shesë ose ta mbyllë aplikacionin.

Në këtë kontekst, Trump pohoi se administrata e tij po punonte për të krijuar një “sipërmarrje të përbashkët” me kompanitë që mund të ishin të interesuara për të blerë TikTok-un, me Shtetet e Bashkuara si partner. Ai theksoi se shumë investitorë dhe kompani mund të kishin interes në një marrëveshje të tillë, duke e bërë TikTok një mundësi tërheqëse për SHBA-në.

Vendimi i fundit i Gjykatës së Lartë të SHBA-së miratoi një ligj që mund të ndalonte TikTok-un nëse ByteDance, kompania kineze që e zotëron, nuk pranonte investime të tjera për aplikacionin. Pas një periudhe të shkurtër pa funksionim të shërbimeve, TikTok njoftoi se ishte duke rikthyer shërbimet për përdoruesit amerikanë pas garancive nga Trump./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara