

Lifestyle
Lidhja midis ajrit të ndotur dhe sëmundjes së demencës!
Published
4 years agoon
By
UBT newsSipas Institutit të Shëndetit Publik, demenca është një term që përshkruan një grup simptomash: si humbja graduale e kujtesës, rënia e aftësisë për të menduar dhe arsyetuar, si dhe problemet me komunikimin.
Prekja e funksioneve konjitive shoqërohet shpesh, dhe zakonisht paraprihet, nga përkeqësimi i kontrollit emocional, sjelljes shoqërore dhe motivimit.
Prej kohësh dihet se ndotja mund të dëmtojë zemrën dhe mushkëritë, por hulumtimet e reja zbulojnë se si ajo ndikon edhe në shëndetin e trurit.
AgroWeb.org ju njeh më poshtë me hulumtimin e ri rreth ndikimit të ajrit tejet të ndotur në shëndetin e trurit.
Çfarë tregon studimi rreth ndotjes së ajrit dhe demencës?
Një studim afatgjatë në të cilin AgroWeb.org u mbështet, lidh ekspozimin ndaj niveleve të larta të ndotjes së ajrit, me një rrezik në rritje të prekjes nga demenca.
“Ne zbuluam se një rritje prej 1 mikrogram për metër kub ekspozimi në ajër të ndotur, lidhej me një rrezik të shtuar të zhvillimit të kësaj sëmundjeje.”, tha autorja kryesore e studimit Rachel Shaffer, që kreu studimin në Departamentin e Shkencave të Shëndetit Mjedisor dhe Profesional në Universitetin e Uashingtonit.
Një rritje e lehtë e niveleve të ndotjes, gjatë një dekade në lagje të caktuara, u shoqërua me një rrezik më të madh të demencës për banorët.
“Ne e dimë që demenca zhvillohet për një periudhe të gjatë kohore,” tha ajo.
“Duhen vite, madje edhe dekada, që këto patologji të zhvillohen në tru. Prandaj ishte e nevojshme të vlerësonim ekspozimin e banorëve gjatë për një periudhë të zgjatur kohore.”
Ndotja e ajrit njihet si një nga faktorët kryesorë të rrezikut për demencën.
Studimi sugjeron se ndotja e ajrit mund të dëmtojë trurin dhe se zvogëlimi i ekspozimit të njerëzve ndaj ajrit të ndotur mund të ndihmojë në uljen e niveleve të demencës.
“Fillimish mendonin se ekspozimi ndaj ajrit të ndotur shkaktonte vetëm probleme me frymëmarrjen, pastaj kuptuam se ai ka gjithashtu ka efekte të padëshirueshme kardiovaskulare, dhe tani kemi dëshmi të efekteve të tij në tru,” shprehen studiuesit.
Ata vënë në dukje se një mënyrë se si individët mund të ulin rrezikun këtë rrezik, është duke mbajtur një maskë.
Studiuesit shprehen gjithashtu se nuk është e drejtë që vetëm njerëzit ta mbajnë këtë barrë mbi supe.
Duke u bazuar në këto të dhëna, politikat në nivel lokal dhe kombëtar, mund të vihen në lëvizje për të kontrolluar burimet e ndotjes së grimcave të ajrit./AgroWeb.org

Sot mbi vendin tonë do të mbajë mot me vranësira e pritet dhe shiu.
Temperaturat do të pësojnë një rënie të lehtë, ku do të sillen nga 10°C deri në 14°C.
Edhe nesër, data 30 maj do të jetë moti pothuajse i ngjashëm me temperatura nga 9 °C deri në 17 °C. /UBT News/
Lifestyle
Suksesi nuk është rastësi: Këto janë shprehitë e grave që ecin përpara
Published
2 days agoon
May 28, 2025
Ky është mentaliteti i grave që nuk dorëzohen kurrë. Ngjë e mirë rreth njerëzve të suksesshëm është se lënë gjurmë për neve që vendosim t’i ndjekim hapat e tyre.
Mund t’i krahasoni jetët e njerëzve të suksesshëm dhe do të shihni një profil të ngjashëm psikologjik mes tyre, do mësoni atë se çfarë dinë ata e do bëheni të aftë ta arrini të njëjtin nivel të suksesit që ata e kanë arritur.
Nuk ka rëndësi çfarë moshe keni ose sa para i fitoni, rëndësi ka vetëm vullneti për ta ndryshuar cilëndo trajtë që është duke ju mbajtur larg suksesit.
Njerëzit e suksesshëm kanë shumë të përbashkëta, por më poshtë do t’ju sjellim vetëm disa prej shprehive të grave të suksesshme.
Caktoni qëllime dhe bëjeni më të mirën për t’i realizuar ato
Femrat e suksesshme caktojnë qëllime, e bëjnë të pamundurën për t’i realizuar, pavarësisht sa vështirë e kanë.
Bëhuni zemërgjere dhe ndihmojuni tjerëve
Ato e dinë se kanë nevojë për njerëz tjerë të ecin para në jetë, andaj edhe u ndihmojnë tjerëve kurdo që munden.
Edukoni vetveten
Njohuria është fuqi, dhe kjo nuk i referohet vetëm njohurive të fituara nga shkollimi, por edhe njohurive të jetës në përgjithësi.
Sfidoni vetveten
Femrat e suksesshme e sfidojnë veten sepse e dinë që vetëm përmes sfidave do të përmirësohen dhe do të piqen.
Provoni gjëra të reja
Ato që kanë sukses në jetë janë të prira t’i kenë në qejf ndryshimet, pasi që e dinë se shumëllojshmëria është erëz e jetës.
Lifestyle
Dushi në mëngjes apo në mbrëmje? Ekspertja zbulon zgjedhjen më të mirë për higjienën
Published
2 days agoon
May 28, 2025
Prej vitesh është diskutuar nëse është më mirë të bësh dush në mëngjes a në mbrëmje. Disa e shohin dushin e mbrëmjes si mënyrë për t’u qetësuar para gjumit dhe për të kursyer kohë në mëngjes, ndërsa të tjerë preferojnë të pastrohen në mëngjes për të nisur ditën të freskët.
Edhe pse zgjedhja shpesh varet nga rutina personale dhe mënyra e jetesës, një eksperte ka dhënë një përgjigje të qartë. Dr. Primrose Freestone, pedagoge e lartë në mikrobiologji klinike, tha për The Conversation se, nga këndvështrimi higjienik dhe shëndetësor, është më mirë të bëni dush në mëngjes.
Gjatë ditës, trupin e ekspozojmë ndaj një sërë mikrobesh që grumbullohen në rroba. Këto ndotës përthithen nga lëkura e kalojnë në çarçafët gjatë gjumit. Duke qenë se shumë si lajnë çarçafët, dushi në mbrëmje mund të mos jetë aq efektiv sa mendohet, pasi lëkura e pastër bie në kontakt me shtretër të kontaminuar.
“Si mikrobiologe, e mbështes dushin në mëngjes. Në këtë mënyrë, trupi është më i pastër nga mikrobet që grumbullohen gjatë natës, përpara se të vishen rrobat e ditës,” thekson Dr. Freestone.
Ajo shton gjithashtu se gjatë natës, trupi djersit dhe lëshon qeliza të vdekura të lëkurës, të cilat ushqejnë marimangat e pluhurit dhe mund të shkaktojnë reaksione alergjike te disa persona. Kjo është edhe një arsye shtesë pse është më higjienike të bëni dush në mëngjes.
Pavarësisht orës së dushit, ajo thekson se një rutinë e rregullt higjiene është esenciale. Në rast se nuk keni mundësi të bëni dush në mëngjes, kujdesi ndaj pastërtisë së mjedisit të gjumit është shumë i rëndësishëm.
“Rekomandohet që çarçafët dhe jastëkët të lahen të paktën një herë në javë, për të eliminuar djersën, bakteret, qelizat e vdekura dhe yndyrnat e lëkurës që mblidhen me kalimin e ditëve,” thotë ajo.
Larja e rregullt e çarçafëve ndihmon në reduktimin e sporeve të kërpudhave dhe mikrobeve që prodhojnë erë të keqe.
Dermatologët paralajmërojnë kundër përdorimit të sapunit tradicional, pasi mund të dëmtojë barrierën mbrojtëse të lëkurës.
Në vend të tij, rekomandohen pastrues të butë, të formuluar posaçërisht për të ruajtur shëndetin e lëkurës pa e irrituar atë.

Fundjavat janë koha ideale për t’u çlodhur dhe për t’u rikuperuar nga lodhja e javës.
Megjithatë, ora kur zgjohemi gjatë fundjavave mund të ndikojë ndjeshëm në energjinë dhe humorin tonë. Ja disa këshilla për të vendosur një orar ideal zgjimi që balancohet mes pushimit dhe produktivitetit.
Dëgjoni trupin tuaj
Fundjavat janë një mundësi për të dëgjuar nevojat e trupit tuaj. Nëse jeni shumë të lodhur, mund të jetë e shëndetshme të flini pak më gjatë se zakonisht. Mos e teproni—gjumi i tepërt mund të prishë ritmin cirkadian dhe të shkaktojë ndjenjë letargjie.
Zgjohuni në të njëjtën orë si gjatë javës
Nëse është e mundur, përpiquni të mbani një orar të qëndrueshëm zgjimi edhe në fundjavë. Kjo ndihmon trupin tuaj të ruajë një ritëm të rregullt dhe përmirëson cilësinë e gjumit gjatë gjithë javës. Një ndryshim prej 1–2 orësh nga ora juaj normale e zgjimit është i pranueshëm.
Ora ideale për t’u zgjuar
Nëse zgjoheni në 07:00, fundjava është mundësi për të zgjatur gjumin deri 08:30–09:00. Për ata që ndihen më energjikë dhe produktivë herët, zgjimi rreth orës 07:30 edhe në fundjavë është optimal. Nëse preferoni një qasje më relaksuese, zgjohuni rreth 08:00–09:00, duke i dhënë kohë trupit të rigjenerohet.
Kujdes me zgjimin vonë
Të zgjohesh pas orës 10:00 mund të prishë ciklin e gjumit e ndikon në ndjesinë e energjisë gjatë ditës. Për më tepër, mund të jetë më e vështirë të bini në gjumë herët të dielën, duke e bërë më sfiduese nisjen e javës së re.
Shfrytëzoni kohën e lirë në mëngjes
Një mëngjes i qetë në fundjavë mund të jetë koha e duhur për aktivitete relaksuese, si joga, leximi, ose një shëtitje me qenin tuaj. Këto aktivitete do t’ju ndihmojnë të nisni ditën me energji dhe pozitivitet.
Ora më e mirë për t’u zgjuar në fundjavë varet nga rutina dhe nevojat personale, por një rregull i përgjithshëm është të mbani një balancë mes pushimit dhe disiplinës. Zgjimi mes orës 07:30–09:00 është ideal për shumicën e njerëzve.

Raportohet për të paktën 44 të vrarë në Gazë

Izraeli njofton për vendbanime të reja në Bregun Perëndimor

Rizvanolli akuzon OEK për pengesa

Përfundon protesta e bizneseve me kërkesën për reflektimin e institucioneve

Këto ushqime ju mbajnë të ngopur më gjatë

Edukimi sportiv në nivele kampionësh – UBT dhe Qendra e Xhudos në bashkëpunim model

OKB: Sulmet e Rusisë me dronë në Herson të Ukrainës përbëjnë krim lufte

Krasniqi: PDK nesër do të fillojë betejën ligjore për të kundërshtuar vendimin e ZRRE-së

Qëndrimet e njëjta: Kuvendi nuk konstituohet as pas tentimit të 23-të
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati
-
Kulturë2 months ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur