Kulturë

La Peregrina: Perla më e famshme në botë

Published

on

Historia e ‘La Peregrina’ është një histori që i hap derën rolit të rëndësishëm që perlat kanë luajtur në kulturën njerëzore si shenjues i bukurisë, fuqisë dhe pasurisë dhe është veshur nga mbretër e mbretëresha në piktura.

Fotografitë e Elizabeth Taylor shpesh kapin pasionin e saj për perlat natyrore. Ato u bënë sinonim i magjepsjes dhe famës në vitet 1950 dhe 1960, të veshur nga gra të tilla si: Coco Chanel, Jackie Kennedy dhe Marilyn Monroe, shkruan BBC, transmeton KultPlus.

Elizabeth Taylor

‘La Peregrina’, njëra nga perlat më të famshme në historinë botërore çmohet për madhësinë e saj, formën e përsosur dhe prejardhjen mbresëlënëse. Ishte pranvera e vitit 1969 dhe në apartamentin në katin e fundit të Pallatit të Cezarit në Las Vegas, Elizabeth Taylor ndodhej në një panik, për arsye se artikulli i saj më i dashur i stolive, një margaritar natyral i gjatë 25.5 mm (1 inç), ishte zhdukur.

Para se Taylor ta zotëronte atë, ‘La Peregrina’ kishte qenë në pronësi të disa prej dinastive më të fuqishme në historinë evropiane dhe ishte shfaqur në portrete nga artistë përfshirë: Peter Paul Rubens dhe Diego Velázquez. Taylor nisi të pastronte çdo pëllëmbë të tapetit të suitës, por e gjitha pa rezultat. Pastaj ajo vuri re një prej qenve të saj ‘Pekinez’ duke përtypur diçka.

“Sapo hapa gojën e këlyshit rastësisht dhe brenda gojës së tij ishte margaritari më i përsosur në botë’’, ka shkruar ajo në librin e saj Elizabeth Taylor: My Love Affair with Jewellery.

Pasuria, bukuria dhe pastërtia shpirtërore, ishin këto të gjitha cilësitë e shoqëruara të perlave kur ‘La Peregrina’, shembulli më i madh i parë akoma, u zbulua në Gjirin e Panamasë në fund të viteve 1500. Fakti që iu dërgua menjëherë Mbretit Filipi II të Spanjës, flet shumë për gjeopolitikën globale në periudhën e Rilindjes dhe tregon drejt një shoqate tjetër që perlat zotërojnë në art.

Pra, kur shihni një portret të një romaku të veshur me perla, ashtu si kur shihni La Peregrina në shumë portrete të familjes Mbretërore Spanjolle që e zotëronte atë, ato nuk nënkuptojnë vetëm bukurinë ose pastërtinë, por gjithashtu simbolizojnë kolonitë ekzotike, fitimprurëse dhe fuqinë e pamatshme të fituar përmes imperializmit.

Një shembull i kësaj është një portret i Mbretëreshës Spanjolle, Margareta e Austrisë (gruaja e Philip III) nga Juan Pantoja de la Cruz, ku ‘La Peregrina’ krenohet me vendin e vendosur në gjoksin e saj. Ishte e ngjashme me një portret të mëvonshëm të kuajve nga Velázquez i Mbretëreshës Elizabeth të Francës (gruaja e Filipit IV), ku perla ulet mes një deti monogramash dinastike dhe simbolesh në pëlhurën që zbukuron vendin e qëndrimit. ’La Peregrina’ ishte bërë një ‘Jewel Crown Spanish’, kështu që ishte gjithashtu një simbol i prejardhjes mbretërore.

Po ashtu, përmendet si një pasuri e çmuar e ‘Kurorës Spanjolle’ në kujtime të ndryshme të shekullit të 17-të, duke përfshirë Dukën Franceze të Saint-Simon dhe Mademoiselle de Montpensier, i cili regjistroi Mbretin Filip IV të Spanjës që e mbante atë mirë në kapelën e tij në dasmën e tij.

Në portretet e Cruz, Velázquez dhe Rubens, të gjitha gratë duken mjaft të ngurta, formale dhe jo ekspresive. Kjo ka ndodhur për shkak të kufizimeve që ishin vendosur për portrete mbretërore në oborrin spanjoll ku nuk lejohej buzëqeshja. Objekte, të tilla si ‘’La Peregrina’’, kanë simbolizuar virtytin e grave të paraqitura në këto portrete.

La Peregrina e vërtetë mbeti në zotërimin e familjes mbretërore spanjolle deri në fillimin e viteve 1800. Në 1808 Napoleoni pushtoi vendin dhe vendosi në fron vëllain e tij, Joseph Bonaparte. Kur francezët u dëbuan nga Spanja në 1813, Jozefi e solli margaritarin përsëri me të në Francë dhe ia dha kunatës së tij Hortense de Beauharnais. Më pas u trashëgua nga djali i saj Charles Louis Napoleon Bonaparte, Napoleoni i ardhshëm III, Presidenti dhe Perandori i Francës në mes të viteve 1800.

Kur Napoleon III kishte nevojë për të rritur financat e tij, ai ia shiti atë anglezit James Hamilton, Duka i Abercorn. Gruaja e Hamiltonit, Louisa, thuhet se pësoi të njëjtën panik si Elizabeth Taylor, duke zhvendosur ‘’La Peregrina’’ disa herë gjatë funksioneve të shoqërisë, duke përfshirë një herë midis jastëkëve në një divan në Pallatin Buckingham. Mbeti në zotërim të Dukes of Abercorn derisa u ble për 37,000 dollarë në ankand nga Richard Burton në 1969.

Perla u bë një nga pasuritë e çmuara të Elizabeth Taylor. La Peregrina duhej të përjetësohej edhe një herë në kulturën vizuale duke u shfaqur rreth qafës së Taylor në fotografi dhe filma të ndryshëm ikonikë përfshirë ‘’Anne of the Thousand Days (1969)’’. Në dhjetor 2011, pas vdekjes së Taylor, perla u shit në ankand për 11.8 milion dollarë (8.4 milion) ndaj një blerësi anonim.

Perlat nuk janë thjesht një zbukurim; ato gjithashtu flasin për imperializmin, fuqinë, pasurinë, pastërtinë shpirtërore dhe kuptimin tonë të bukurisë përfundimtare. 

Kulturë

Piktura e Picasso-s bëhet pjesë e një fushate bamirësie që synon 12 milionë euro

Published

on

Një vepër e rrallë e Pablo Picasso-s, që paraqet muzën dhe artisten Dora Maar, po bëhet e disponueshme për publikun përmes një shorteu ndërkombëtar me qëllim bamirësie.

Iniciativa synon të mbledhë 12 milionë euro për kërkimet mbi sëmundjen e Alzheimerit.

Përmes këtij shorteu unik, secili pjesëmarrës mund të blejë një biletë për vetëm 100 euro, duke fituar mundësinë për të bërë të vetën një pikturë të vlerësuar rreth 1 milion euro, rast i jashtëzakonshëm për koleksionistët dhe adhuruesit e artit.

Si zhvillohet shorteu?

Në shitje janë vënë 120,000 bileta, që nga dita e martë.

Shorteu do të mbahet në Christie’s, Paris, më 14 prill 2026.

Fituesi do të shpallet gjatë një ceremonie të veçantë të organizuar nga kjo shtëpi prestigjioze ankandesh.

Detaje mbi veprën

Piktura është një guash në letër e 1941, me titullin “Koka e një Gruaje”, realizuar në një nga periudhat më intensive krijuese të Picasso-s, kur Dora Maar kishte një rol të rëndësishëm në jetën e tij personale dhe artistike.

Vepra ka një histori të pasur pronësie:

Mbajtur për shumë vite nga familja Picasso

Përfshirë më pas në një koleksion privat

Ekspozuar dhe qarkulluar në tregun e artit në New York dhe Zürich

Tani vihet për herë të parë në dispozicion të publikut nëpërmjet një shorteu

Të ardhurat e mbledhura do t’i dedikohen Fondacionit të Kërkimeve mbi Alzheimerin, për të mbështetur projektet shkencore në Francë dhe vende të tjera, me synimin të avancohen studimet rreth kësaj sëmundjeje që prek miliona njerëz në mbarë botën.

Kjo nismë shihet si ndërthurje e fuqishme mes artit, filantropisë dhe sensibilizimit global, duke krijuar një mundësi të rrallë që një vepër e Picasso-s të përfundojë në duart e një fituesi të vetëm me fat. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Korça autonome në fokus, hapet ekspozita me dokumente dhe objekte të veçanta historike

Published

on

Një ekspozitë unike me materiale nga periudha e krijimit të Krahinës Autonome të Korçës është çelur nga Shoqata e Koleksionistëve të Korçës në bashkëpunim me Shoqatën e Koleksionistëve të Shqipërisë, e mbështetur nga RTSH Korça.

Koleksionisti Mirgen Shamblli flet për foto historike, dokumente të kohës, por edhe pulla postare të kësaj periudhe.

“Është një ekspozitë fotografike, pullat e taksës dhe materiale dokumentare që tregojnë ngjarje të ndryshme të asaj kohe”, tha Shamblli.

Julian Demeti, kryetar i Shoqatës së Koleksionistëve të Shqipërisë, ka sjellë një koleksion të rrallë me kartëmonedha të kohës së Krahinës Autonome të Korçës, duke e prezantuar për publikun korçar.

“Unë kam sjellë kornizë me kartëmonedha të qeverisë së Krahinës së Korçës. Disa nga seritë ku janë kartëmonedhat e Shqipërisë vetëqeveritare”, tha Demeti.

Ekspozita ka pasqyruar një nga kapitujt më të rëndësishëm të historisë së qytetit, në një atmosferë të mbushur me histori, kuriozitet dhe emocion, ndërsa vizitorët panë nga afër dëshmi të një periudhe që ka lënë gjurmë të thella në identitetin korçar./atsh/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Teuta dhe Tara Krasniqi së bashku në një rol unik në filmin “Parku i Dorës”

Published

on

Filmi më i ri artistik “Parku i Dorës”, me regji të Sabidin Aliut, do të ketë premierën më 11 dhjetor në Shkup, duke shënuar një moment të rëndësishëm për kinematografinë vendore.

Posteri zyrtar i publikuar tregon një dramë emocionale, të ngrohtë, e fokusuar te marrëdhëniet njerëzore, dhimbja dhe rimëkëmbja.

Një veçori që e bën këtë premierë edhe më të veçantë është pjesëmarrja e aktores së njohur Teuta Krasniqi, e cila për herë të parë luan në një film së bashku me vajzën e saj, Tara Krasniqi Muharremi.

Ky bashkëpunim unik nënë-bijë ngjall kureshtje të madhe tek publiku dhe krijon një dimension emocional të thellë në rrëfimin e filmit.

Në poster shfaqen edhe emra të tjerë të kastës, përfshirë Shkëlqim Islami, duke paralajmëruar një performancë të fuqishme të ansamblit.

Produksioni është realizuar nga Vizioni Plus Production, ndërsa tema dhe atmosfera e filmit premtojnë një histori të ndjeshme dhe artistikisht të përpunuar me kujdes.

Pas premierës në Shkup, “Parku i Dorës” pritet të shfaqet në të gjitha kinematë, duke u bërë një nga projektet më të komentuar të fundvitit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Nobeli i Paqes shkon për Maria Corina Machado-n, por karrigia e saj në ceremoni mbetet bosh

Published

on

Liderja e opozitës venezueliane, Maria Corina Machado, e cila u shpall fituese e çmimit Nobel për Paqen për vitin 2025, nuk mori pjesë personalisht në ceremoninë e sotme të dorëzimit të medaljes.

Në emër të saj, medaljen dhe certifikatën prestigjioze të Nobelit e mori Ana Corina Sosa Machado, gjatë ceremonisë në bashkinë e Oslos.

Komiteti Norvegjez i Nobelit njoftoi në tetor se kishte zgjedhur Machadon për këtë çmim për angazhimin për të drejtat demokratike të popullit venezuelian, të cilit ia dedikoi këtë nderim.

Machado, e cila jeton në fshehtësi, është një kundërshtare e vendosur e presidentit autoritar të Venezuelës, Nicolas Maduro.

Për javë të tëra kishte pasur pasiguri nëse ajo do të mund të udhëtonte në mënyrë të sigurt për të marrë pjesë në ceremoninë në Oslo, që tradicionalisht zhvillohet më 10 dhjetor, përvjetori i vdekjes së Alfred Nobel, shpikësit suedez të dinamitit dhe themeluesit të çmimeve.

Instituti Nobel njoftoi në mëngjes se Machado nuk do të merrte pjesë, më pas u tha se pritet gjithsesi të mbërrijë në Oslo.

Në një intervistë të publikuar pak para fillimit të ceremonisë në llogarinë zyrtare të Nobelit në X, Machado konfirmoi se ishte rrugës për në Norvegji. Duke bërë këtë udhëtim, 58-vjeçarja rrezikon pasoja serioze pas kthimit në vendin e saj.

Prokuroria publike e kërcënoi se mund ta konsideronte Machadon si të arratisur nëse largohet nga vendi për shkak të hetimeve të ndryshme kundër saj. Ajo mund të përballet me arrestim ose ndalim të udhëtimit, gjë që ka pasoja për lëvizjen opozitare. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara