Shëndet

Kur tingujt e përditshëm shkaktojnë shqetësim, simptomat e misofonisë

Por për njerëzit që jetojnë me një gjendje të quajtur misofoni, këto zhurma janë më shumë sesa thjesht shqetësuese.

Published

on

Çfarë është misofonia?

Zhurmat e përsëritura si përtypja, nuhatja ose gërvishtja mund të shkaktojnë bezdi dhe zhgënjim për këdo.

Por për njerëzit që jetojnë me një gjendje të quajtur misofoni, e njohur fillimisht si sindroma e ndjeshmërisë selektive të zërit, këto zhurma janë më shumë sesa thjesht shqetësuese. Me misofoni, ata tinguj të vegjël dhe shumë të tjerë mund të jenë krejtësisht të padurueshëm.

Për ta thënë thjesht, misofonia përfshin një ndjeshmëri ekstreme ndaj tingujve të caktuar. Në fakt, emri “misofonia” vjen nga fjala greke për “urrejtje ndaj tingullit”. Kjo mbindjeshmëri nxit një reagim luftarak ndaj tingujve nxitës.

Studiuesit propozuan për herë të parë emrin misofoni në vitin 2001, dhe kërkimi mbetet në fazat relativisht të hershme. Disa ekspertë e konsiderojnë vetë misofoninë një gjendje, por të tjerë besojnë se mund të zhvillohet si një simptomë e kushteve të tjera të shëndetit mendor.

Botimi më i fundit i “Manuali diagnostik dhe statistikor i çrregullimeve mendore (DSM-5)” nuk përfshin mizofoninë. Thënë kështu, disa mjekë kanë sugjeruar përfshirjen e tij në botimet e ardhshme, në kategorinë “Obsessive Compulsive and Related Disorders”.

Simptomat e misofonisë

Në përgjithësi mund ta dalloni misofoninë nga simptoma e saj kryesore: një reagim i fortë negativ kur dëgjoni tinguj nxitës.

Më konkretisht, kjo përgjigje mund të përfshijë një sërë ndjenjash, emocionesh dhe ndjesish fizike:

ndjenja e bezdisjes, acarimit dhe neverisë,

zemërimi ose ndjenjat e agresionit, duke përfshirë dëshirën për të sulmuar fizikisht ose verbalisht,

nervozizëm ose shqetësim në situata që mund të përfshijnë shkaktimin e tingujve,

një ndjenjë ankthi ose paniku, duke përfshirë ndjenjat e të qenit i bllokuar ose duke humbur kontrollin,

shtrëngim ose presion në të gjithë trupin ose në gjoks,

rritje të rrahjeve të zemrës, presionit të gjakut dhe temperaturës.

Këto simptoma zakonisht shfaqen për herë të parë gjatë viteve të para adoleshencës ose adoleshencës.

Nëse jeni duke jetuar me misofoni, mund ta dalloni reagimin ndaj tingujve të caktuar si disi ekstrem. Megjithatë, mund ta keni të vështirë të përballeni me shqetësimin që shkaktojnë ato tinguj ose të menaxhoni vetë intensitetin e reagimit tuaj.

Kur e keni të vështirë të përballeni me tingujt nxitës që dëgjoni në jetën e përditshme, mund të filloni të shmangni vendet ku zakonisht i dëgjoni ato tinguj. Kjo mund të nënkuptojë edhe shmangien e miqve ose familjes.

Me pak fjalë, misofonia përfundimisht mund të prishë jetën e përditshme.

Çfarë e shkakton misofoninë?

Studiuesit nuk janë ende të sigurt se çfarë e shkakton misofoninë.

Ata e dinë se shfaqet më shpesh te njerëzit që gjithashtu kanë:

Çrregullimi obsesiv-kompulsiv (OCD)

çrregullimet e ankthit

Sindroma Tourette

tringëllimë në veshë

Disa kanë sugjeruar gjithashtu një lidhje të mundshme midis misofonisë dhe çrregullimit të hiperaktivitetit të deficitit të vëmendjes (ADHD).

Ndërsa misofonia duket të jetë gjendja më vete, ajo definitivisht ka disa mbivendosje me kushte të tjera, duke përfshirë simptoma të ngjashme.

Një person i shqetësuar me misofoni mund të përjetojë djersitje të shtuar dhe të rrahura të shtuara të zemrës kur dëgjon një zhurmë të veçantë. Por ata gjithashtu mund t’i kenë këto simptoma kur përballen me ndonjë lloj tjetër stresi.

Për vite me radhë, njerëzit me misofoni u diagnostikuan gabimisht me ankth, fobi dhe kushte të tjera të shëndetit mendor. Por misofonia ka karakteristika unike, duke përfshirë këto:

Zakonisht fillon rreth pubertetit, me simptomat e para që shfaqen shpesh midis moshës 9 dhe 12 vjeç. Gratë kanë tendencë të raportojnë simptoma më të rënda.

Shkaku fillestar shpesh vjen nga një prind ose anëtar i familjes, por nxitësit e rinj mund të zhvillohen me kalimin e kohës. Shpesh zhvillohet në familje.

Shëndet

Këto ushqime ju ngopin pa ju shëndoshur

Published

on

Të ushqyerit keq e bën të pamundur humbjen e kilogramëve vetëm me aktivitet fizik. Kur vjen puna tek rënia nga pesha, ushqimet që konsumoni janë shumë më të rëndësishme se palestra.

Kjo ndodh sepse shumica e dhjamit në trup akumulohet nga yndyrnat e pashëndetshme.

Në këtë artikull, do të mësoni për disa ushqime që ju ngopin pa ju shëndoshur.

Vezët

Janë ushqim i shkëlqyer për rënien në peshë,janë të pasura me proteina, hekur, vitamina dhe minerale, ndërsa përmbajnë pak kalori e sheqer. Mund t’i konsumoni në mëngjes për një vakt të bollshëm ose në drekë, duke i shoqëruar me sallatë jeshile ose sallatë me patate.

Frutat e pyllit

Manaferrat dhe boronicat përmbajnë shumë fibra e pak sheqer krahasuar me frutat tjera. Ato janë të pasura me antioksidantë dhe vitamina që ndihmojnë trupin dhe reduktojnë inflamacionin. Mund t’i konsumoni me kos, tërshërë ose në sallata.

Arrorët

Janë burime të shkëlqyera të karbohidrateve, yndyrnave të shëndetshme, vitaminave e mineraleve. Janë zgjedhje ideale për energji.

Kosi

Kosi pa yndyrë dhe i përgatitur në shtëpi është i pasur me kalcium, kalium dhe proteina. Mund ta konsumoni në çdo vakt, veçanërisht i shoqëruar me fruta pylli ose arra, pa u shqetësuar për peshën.

Patatet e ëmbla

Janë të larmishme e mund të gatuhen në shumë mënyra. Karbohidratet dhe ëmbëlsia natyrale e bëjnë tretjen më të lehtë. Mund t’i kavërdisni me pak vaj ulliri dhe hudhër për një shije të pasur dhe të shëndetshme. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Çfarë ndodh me trupin tuaj kur vishni çorape natën?

Published

on

Veshja e çorapeve gjatë natës, edhe pse mund të duket një zakon i çuditshëm për shumë njerëz, ka përfitime të dukshme për ata që kanë vështirësi në fjetje.

Ky truk i thjeshtë është mënyrë natyrale për të ndihmuar trupin të kalojë në fazën e relaksimit dhe përgatitjes për gjumë.

Kur ngrohni këmbët me çorape, ndihmoni në zgjerimin e enëve të gjakut, një proces që mund të aktivizojë mekanizmat natyralë të trupit për të ulur temperaturën e tij dhe për të sinjalizuar se është koha për të pushuar.

Ky mekanizëm është i lidhur me një koncept që quhet vasodilatacion, që ndihmon në përhapjen e gjakut nëpër trup.

Kjo i thotë trupit të “ndalojë” aktivitetin dhe t’i japë përparësi relaksimit, duke kontribuar në një rënie më të shpejtë në gjumë.

Shumë njerëz që e kanë provuar këtë metodë thonë se ka qenë një ndihmesë e madhe për ata që kanë pasur shqetësime me gjumin, sidomos gjatë muajve të ftohtë kur ndjenja e ngrirjes në këmbë mund të pengojë qetësinë.

Nëse keni pasur vështirësi për të fjetur, veshja e çorapeve mund të jetë një alternativë e thjeshtë dhe e efektshme që nuk kërkon barna apo trajtime të tjera të ndërlikuara. Provojeni dhe mund të shihni përmirësime të mëdha në cilësinë e gjumit tuaj. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Ekspertët britanikë: Aditivët në ushqime ndikojnë në sjelljen e fëmijëve

Published

on

Një studim i ri britanik, i botuar në revistën mjekësore “The Lancet”, ka zbuluar se ngjyrat dhe aditivët ushqimorë mund të rrisin nivelin e hiperaktivitetit tek fëmijët.

Aditivët shtohen në produkte ushqimore për të përmirësuar shijen, pamjen, ngjyrën apo për të zgjatur afatin e ruajtjes së tyre.

Shkencëtarët nga Universiteti i Southamptonit në Angli analizuan sjelljet e fëmijëve që kishin konsumuar pije apo ushqime që përmbanin kombinime të ndryshme aditivësh, krahasuar me ata që kishin pirë vetëm lëngje natyrale frutash.

Studimi, i porositur nga Agjencia Britanike për Standardet Ushqimore, konfirmoi rezultatet e kërkimeve të mëhershme mbi fëmijët që vuajnë nga hiperaktiviteti apo çrregullimi i vëmendjes (ADHD).

“Kemi dëshmuar se aditivët ndikojnë negativisht në sjelljen e fëmijëve të moshës ndërmjet tre dhe tetë vjeç”, deklaruan profesori Jim Stevenson dhe ekipi i tij kërkimor.

Sipas tyre, fëmijët që konsumuan aditivë treguan rreth 10% më shumë shenja të hiperaktivitetit krahasuar me ata që nuk i kishin konsumuar. Hulumtimi përfshiu 153 fëmijë trevjeçarë dhe 144 fëmijë tetëvjeçarë.

Hiperaktiviteti lidhet me vështirësi në sjellje dhe zhvillim, që shpesh shfaqen në periudhën parashkollore dhe shkollore.

Ai karakterizohet nga mungesa e përqendrimit, lëvizshmëri e tepruar dhe impulsivitet, duke ndikuar ndjeshëm në funksionimin dhe jetën e përditshme të fëmijës.

Ekspertët theksojnë se një dietë e balancuar është çelësi për zhvillimin e shëndetshëm të fëmijëve — përfshirë edhe ata me ADHD.

Ushqyerja duhet të bazohet në fruta dhe perime të freskëta, drithëra, produkte qumështi pa yndyrë, mish, peshk, bishtajore, vezë dhe arra, duke shmangur sa më shumë produktet me ngjyra dhe aditivë artificialë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Sa ndikojnë hormonet në humor dhe shëndetin mendor?

Published

on

Hormonet janë thelbësore për funksionimin e trupit, por ndikojnë fuqishëm edhe në trurin dhe emocionet tona. Ato ndërveprojnë me neurotransmetuesit, duke ndikuar në mënyrën si ndiejmë, mendojmë dhe reagojmë.

Ndryshimet hormonale dhe shëndeti mendor

Te gratë, periudhat me ndryshime të mëdha hormonale, adoleshenca, cikli menstrual, shtatzënia, pas lindjes dhe menopauza lidhen me rritjen e rrezikut për depresion, ankth dhe stres post-traumatik.

Para ciklit menstrual, rënia e estrogjenit dhe progesteronit mund të shkaktojë nervozizëm, lodhje dhe trishtim, ndërsa gjatë ovulacionit estrogjeni sjell ndjenja mirëqenieje. Pas lindjes, rreth 13% e grave përjetojnë depresion për shkak të rënies së hormonit.

Edhe burrat përjetojnë ndryshime hormonale, sidomos me uljen graduale të testosteronit, që mund të ndikojë në humor.

Si veprojnë hormonët në tru?

Ndikojnë në neurotransmetues si serotonina dhe dopamina. Estrogjeni ndihmon në mbrojtjen dhe krijimin e neuroneve të reja në hipokampus, pjesa e trurit e rëndësishme për kujtesën dhe emocionet.

Kortizoli, hormoni i stresit, nëse është i vazhdueshëm, mund të dëmtojë neuronet dhe të ulë përqendrimin dhe kujtesën.

Hormonet e tiroides gjithashtu ndikojnë në energji dhe humor; sëmundjet tiroide mund të shkaktojnë depresion ose ankth.

Rrugë të reja trajtimi

Zbulimet e fundit kanë çuar në trajtime të reja, si Brexanolone për depresionin pas lindjes, dhe përdorimi i estrogjenit ose testosteronit për të përmirësuar efektin e antidepresantëve në disa pacientë.

Megjithatë, reagimi ndaj trajtimeve hormonale ndryshon nga personi në person.

Si përfundim, hormonet kanë rol kyç në shëndetin mendor dhe mirëqenien emocionale, dhe kuptimi i tyre është çelësi për trajtime më efektive dhe të personalizuara. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara