Lajmet

Kriza kufitare Poloni-Bjellorusi, përshkallëzimi më i rrezikshëm i luftës hibride të Vladimir Putinit

Ditë më parë, kryeministri polak Mateusz Morawiecki drejtoi gishtin drejt Kremlinit.

Published

on

Derisa tensionet në kufirin midis Polonisë dhe Bjellorusinë vazhdojnë të përshkallëzohen, duket se Evropa po zgjohet ngadalë me faktin se njeriu që është përgjegjës për këtë krizë të prodhuar nuk është diktatori bjellorus Aleksandar Lukashenko, por mbrojtësi dhe sponsori i tij, Vladimir Putin.

Ditë më parë, kryeministri polak Mateusz Morawiecki drejtoi gishtin drejt Kremlinit.

“Ky sulm që po kryen nga [Aleksandar] Lukashenko, mirëpo e ka trurin e tij në Moskë, organizatori është presidenti [Vladimir] Putin”, tha Morawiecki gjatë një seance parlamentare në Varshavë.

Menjëherë pas këtij, euro-deputeti gjerman Manfred Weber i bëri jehonë këtij paralajmërimi.

Weber, i cili drejton Partinë Popullore Evropiane, partinë më të madhe në Parlamentin Evropian, përsëriti pretendimin e Morawieckit se Vladimir Putin ishte “kryeministri” pas veprimeve të Lukashenkos, të cilat ai i etiketoi pa mëdyshje si “një luftë hibride kundër Bashkimit Evropian”.

Nuk është e vështirë të kuptosh se pse gjithnjë e më shumë politikanë evropianë dyshojnë në Moskën për orkestrimin e ngjarjeve në Bjellorusinë fqinje. Vetë Putini ka mbrojtur me zë të lartë Bjellorusinë, ndërsa ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov ka sugjeruar se BE-ja duhet të paguajë Minskun për të zgjidhur krizën. Mediet ruse të kontrolluara nga Kremlini, kanë ofruar gjithashtu mbështetje të fortë për propagandë për regjimin e Lukashenkos.

Shumë prej emigrantëve tani të përqendruar përgjatë kufirit lindor të BE-së pretendojnë se kanë arritur në Bjellorusi nëpërmjet vetë Rusisë. Kjo nuk është hera e parë që Moska akuzohet se ka “armatosur” emigrantët për të krijuar konflikt me Perëndimin. Gjatë ndërhyrjes ushtarake të vendit në Siri, Rusia është përballur vazhdimisht me pretendime të ngjashme.

Moska gjithashtu duket se po rrit përfshirjen e saj të drejtpërdrejtë ushtarake në këtë krizë. Në një zhvillim të tillë, Rusia dhe Bjellorusia njoftuan planet për të filluar patrullimet e përbashkëta përgjatë kufirit me Letoninë, Lituaninë, Poloninë dhe Ukrainën.

“Ky perimetër rreth shteteve baltike, Polonisë dhe Ukrainës duhet të monitorohet nga ushtarakët rusë dhe bjellorusë”, ka thënë Lukashenko.

Paralelisht me këtë deklaratë, bombarduesit bërthamorë rusë kryen një mision monitorimi në hapësirën ajrore të Bjellorusisë.

Çfarë është më e rëndësishme, pak vëzhgues të besueshëm besojnë se diktatori i Bjellorusisë do të guxonte të përfshihej në veprime të tilla provokuese në kufirin e BE-së pa lejen dhe inkurajimin nga Kremlini. Ndërsa marrëdhëniet midis Lukashenkos dhe Putinit kanë qenë historikisht komplekse, izolimi ndërkombëtar në rritje dhe cenueshmëria e brendshme e të fortit të Minskut pas zgjedhjeve presidenciale në Bjellorusi të gushtit 2020, e kanë bërë atë pothuajse tërësisht të varur nga Rusia për mbijetesën e tij politike.

Gjatë pesëmbëdhjetë muajve të fundit, Lukashenko është detyruar t’i japë Moskës një gamë të gjerë koncesionesh që kanë minuar sovranitetin e Bjellorusisë dhe e kanë vendosur vendin e tij nën ndikimin rus. Ky proces ka qenë veçanërisht i spikatur në sferën e sigurisë, me ngritjen e bazave të reja të përbashkëta ushtarake dhe një numër rekord të stërvitjeve të përbashkëta të ushtrisë duke krijuar atë që përbën një prani të përhershme të trupave ruse në Bjellorusi, duke bërë që shumë këtë ta komentojnë si një “bashkim ushtarak i përshpejtuar mes dy vendeve”.

Duke pasur parasysh kontekstin e varësisë së thellë të Lukashenkos nga Rusia, duket shumë e pabesueshme që ai të vepronte i vetëm në nxitjen e krizës aktuale kufitare. Në vend të kësaj, konfrontimi mban të gjitha shenjat dalluese të taktikave hibride të luftës të miratuara nga Kremlini viteve të fundit, pasi ai është përpjekur të armatos gjithçka, nga mediet sociale deri te imigracioni i paligjshëm si konfrontim me botën perëndimore.

Evropa vazhdimisht është paralajmëruar se veprimet agresive të Rusisë në “zonën gri” midis luftës dhe paqes do të rriten vetëm derisa Vladimir Putin të përballet me vendosmëri.

Këta përkrahës janë të prirur të nënvlerësojnë rëndësinë e luftës së Putinit në Ukrainë, ndërsa zgjedhin t’i trajtojnë sulmet e shumta kibernetike, fushatat e dezinformimit dhe vrasjet politike që ndodhin në të gjithë Evropën si incidente të izoluara dhe jo si dëshmi të synimeve armiqësore të Rusisë. Në vend të kësaj, ata promovojnë një qasje si “biznes i zakonshëm” ndaj Moskës dhe vazhdojnë të mbështesin projektin e gazsjellësit rus “Nord Stream II”, edhe pse Kremlini përdor hapur energjinë si një armë gjeopolitike kundër Evropës.

Ky qetësim ndaj Putinit na ka sjellë në situatën aktuale, me trupat rivale ushtarake që tani gjenden vetëm disa metra nga njëra-tjetra të kufirit lindor të BE-së dhe në të gjithë kontinentin.

Mjerisht, reagimi perëndimor ndaj këtij përshkallëzimi të fundit rus ka qenë i pamjaftueshëm. Është mendim i dëshiruar të sugjerohet se masat e reja të sanksioneve të propozuara nga BE-ja do ta detyrojnë Kremlinin të eskalojë.

Në afat të shkurtër, tani kjo do të varet nga vendosmëria e Polonisë dhe Lituanisë. Në të njëjtën kohë, autoritetet ukrainase duhet t’i trajtojnë ngjarjet në Bjellorusi si një zgjatje e luftës hibride të Rusisë kundër vendit të tyre. Me Lukashenkon që tani vepron si kukulla e Putinit, kufiri një mijë kilometrash midis Ukrainës dhe Bjellorusisë duhet të cilësohet si front i ri i konfliktit.

Për të kundërshtuar kërcënimin e Kremlinit, vendet në vijën e parë të luftës hibride me Rusinë e Putinit duhet të bashkojnë përpjekjet e tyre. Platforma ideale për këtë është Trekëndëshi i Lublinit, një nismë diplomatike e nisur vitin e kaluar nga ministrat e Jashtëm të Ukrainës, Polonisë dhe Lituanisë. Do të kishte gjithashtu kuptim përfshirja e Letonisë dhe Estonisë, nëse është e mundur dhe krijimi i një aleance më formale Baltik – Deti i Zi, që do të lehtësonte një bashkëpunim më të theksuar ushtarak.

Ndërsa ata punojnë për të krijuar kushtet për strategji, këto vende që janë në vijën e frontit duhet të kërkojnë gjithashtu angazhim më të madh të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Britanisë së Madhe. Këto të fundit mbeten dy partnerët më të besueshëm për vendet që përballen me sfidën e një Rusie të ringjallur. Është e panevojshme të thuhet se përpjekjet e tilla duhet të trajtohen në një mënyrë që do të plotësojë në vend duke zvogëluar rolin e NATO-s si garantuesi përfundimtar i paqes në rajon.

Me situatën që aktualisht është në rrezik për të dalë jashtë kontrollit në kufirin bjellorus dhe me forcat ruse të përqendruara sërish pranë Ukrainës, thjesht nuk ka kohë për të humbur. Duhet të jemi të përgatitur për një agresion rus gjatë muajve të ardhshëm.

Vendi

UBT feston fundvitin 2025 duke nderuar përkushtimin dhe sukseset e përbashkëta

Published

on

UBT organizoi ceremoninë tradicionale të fundvitit 2025, duke e shndërruar këtë ngjarje në një moment të veçantë mirënjohjeje dhe falënderimi për angazhimin dhe për të shënuar sukseset e përbashkëta të këtij viti akademik.

 “UBT është një institucion që ndërtohet mbi përkushtimin, inovacionin dhe besimin në dije. Çdo vit që përmbyllim është një dëshmi e rrugëtimit tonë të përbashkët dhe e guximit për të menduar përtej kufijve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Një moment i veçantë i ceremonisë ishte ndarja e certifikatave të mirënjohjes për stafin që ka shërbyer me përkushtim për 10 dhe 20 vjet në UBT. Me duartrokitje të gjata, u nderuan profesionistët që për më shumë se një dekadë kanë kontribuar në ndërtimin dhe forcimin e institucionit, ndërsa një vlerësim i posaçëm iu nda Murat Retkocerit, për 20 vite angazhim dhe besnikëri institucionale.

Në mesin e të nderuarve për 10 vite përkushtim u përfshinë:
Alfred Marleku, Bekim Selimi, Beni Kizolli, Blerta Vula Rizvanolli, Blerton Abazi, Dafina Tmava, Ferid Selimi, Gent Hasimja, Gezim Radoniqi, Hysen Ahmeti, Ilir Zylfiu, Mirlinda Jashanica Gashi, Safete Veliu Rexhepi, Saranda Demolli, Sema Kazazi Karahoda, Valon Hoti dhe Visar Krelani.

Nën organizimin e Fakultetit të Muzikës Moderne, Prodhimit Digjital dhe Menaxhmentit, studentët dhe profesorët e UBT-së sollën performanca të kuruara me profesionalizëm, duke dëshmuar talentin, kreativitetin dhe energjinë rinore që e karakterizon universitetin. Interpretimet muzikore dhe prezantimet artistike krijuan një atmosferë të veçantë festive, duke e shndërruar sallën në një hapësirë frymëzimi dhe gëzimi kolektiv.

Ceremonia e fundvitit 2025 u mbyll me mesazhe bashkimi, falënderimi dhe optimizmi për vitin që vjen, duke riafirmuar angazhimin e UBT-së për të vazhduar rrugën e ekselencës akademike dhe inovacionit. Ky vit shënon gjithashtu një moment të rëndësishëm në historinë e institucionit, çerek shekulli nga themelimi i UBT-së, si dëshmi e qëndrueshmërisë dhe vizionit afatgjatë të tij.

Continue Reading

Lajmet

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Rajoni

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Të kërkuara