Kulturë

Kriza e kulturës në Edinburg: Shitja e Summerhall dhe rreziku për skenën artistike

Published

on

Në një kohë kur Edinburgu përjeton një vullnetarizëm, figura të larta të artit dhe krijuesish janë zëra të bashkuar për të shprehur shqetësimin për fatin e Summerhall, një nga vendet më të shquara të qytetit për artin dhe inovacionin kulturor. Summerhall, një kompleks i galerive, teatrove, dhe një kinemaje, është zbardhur se është në treg pasi firma e pronave që e posedon dhe e subvencionon vendin ka vendosur ta shesë, duke lënë një boshllëk të madh në skenën kulturore të qytetit.

Summerhall, që u krijua nga një përfitues i pasur, Robert McDowell, është një vend i cili ka pasur një impakt të thellë në skenën artistike të Edinburgut që prej krijimit të tij 12 vjet më parë. E vendosur në ish-shkollën veterinare të qytetit, ky kompleks ka fituar reputacionin e tij për inovacion dhe vlerësim nga kritika. Në të janë mbajtur shfaqje të ndryshme artistike, nga koncerte të këngëtareve të njohur deri shfaqje të ndritura nga artistë si kolektivi rus i arteve Pussy Riot.

Ndërtesat e Summerhall, të cilat përmbajnë më shumë se një galeri dhe teatër, kanë qenë qendra e njohur për ngjarjet kulturore në qytet. Për fat të keq, lajmi i shitjes së tij ka shkaktuar një valë reagimesh në mesin e komunitetit artistik dhe banorëve vendas.

Për më shumë se 110 qiramarrës që paguajnë një shumë prej 1.1 milion funte në vit për qira, shitja e Summerhall shënjon një moment të trishtë. Zona e gjërë e kompleksit, përfshirë një pijetore dhe një fabrikë birre, një distileri dhe një inkubator teknologjik, do të ndërpritet nga vendndodhja e re.

Reagimet ndaj këtij vendimi janë të larmishme, me disa artistë dhe krijues duke paralajmëruar për humbjen e një thesari kulturor dhe për “vandalizëm kulturor” nëse vendi do të përdoret për qëllime të tjera përveç atyre artistike.

Shitja e Summerhall nuk është vetëm një lajm i trishtë për komunitetin artistik të Edinburgut, por edhe një lajm që nxjerr në pah përçarjen brenda familjes McDowell dhe firmës së tyre pronësore, Oesselman Estates. Megjithatë, edhe pse vendi përballet me këtë sfidë të madhe, shpresat mbeten se një blerës i ardhshëm mund të ruajë elementin e artit dhe inovacionit që ka bërë Summerhall një nga pikat më të rëndësishme të skenës kulturore të qytetit. /UBTNews/

Në përmbledhje nga Guardian, D.E.

Kulturë

Gazeta Rilindja, nga printi në digjital

Published

on

Falë bashkëpunimit mes Bibliotekës Kombëtare të Kosovës dhe Arkivit Shtetëror të Kosovës, gazeta historike Rilindja po plotësohet në formë digjitale.

Numrat që mungonin në fondin e Bibliotekës për periudhën 1945–1963 gjenden në Arkivin Shtetëror.

Sipas marrëveshjes dypalëshe, Arkivi po i digjitalizon këto numra, duke mundësuar që koleksioni digjital i Rilindjes të jetë i plotë.

Ky projekt synon ruajtjen dhe aksesimin e trashëgimisë mediatike shqiptare, duke ofruar një mundësi të jashtëzakonshme për studiues, historianë dhe lexues të interesuar.

Gazetën Rilindja mund ta shfletoni në platformën digjitale të Bibliotekës Kombëtare: https://bibliotekadigjitale-ks.org/documents?query=Rilindja.

/A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Robert De Niro vjen në ekran si babai i Fitim Krasniqit në film historik për Kosovën

Published

on

Një film ndërkombëtar mbi luftën e Kosovës pritet të sjellë në një ekran të madh disa nga emrat më të njohur të Hollywood-it, përfshirë legjendën e kinemasë, Robert De Niro.

Lajmin e ka bërë të ditur producenti kosovar Fitim Krasniqi, i cili konfirmoi se De Niro do të luajë rolin e babait të tij në një histori të bazuar në ngjarje reale, duke përfshirë masakrën e Reçakut dhe zhvillimet kryesore të luftës nga fillimi deri në fund.

“Ky është tregimi i babait tim dhe i luftës që ndodhi në Kosovë. Babai im u plagos dhe më pas u dogj për së gjalli.

Ky film është një homazh për të dhe për të gjithë ata që u flijuan”, rrëfeu Krasniqi në një intervistë me gazetarin Blendi Fevziu.

Producenti bëri të ditur se në projekt do të përfshihen 71 aktorë nga Hollywood-i, të cilët kanë nënshkruar kontratat.

Xhirimet pritet të nisin vitin e ardhshëm, pasi janë shtyrë për arsye organizative.

Filmi do të jetë një dramë me mesazh të fuqishëm human, që synon të pasqyrojë tragjedinë dhe qëndresën e popullit të Kosovës përmes një rrëfimi personal, por me rezonancë universale. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

David Szalay fiton Çmimin Booker 2025 për romanin “Flesh”

Published

on

Autori hungarezo-britanik David Szalay është shpallur fitues i Çmimit Booker 2025 për romanin e tij të gjashtë, “Flesh”.

Vepra ndjek jetën e një burri të quajtur István, nga fëmijëria deri në mesomoshë, duke trajtuar tema të ndjeshme si maskiliteti, klasa shoqërore, migrimi, trauma, seksualiteti dhe pushteti.

Juria e çmimit, e kryesuar nga shkrimtari Roddy Doyle, e cilësoi romanin si “të errët në shumë aspekte, por një kënaqësi për t’u lexuar”.

Doyle theksoi se Szalay ka zgjedhur të vendosë në qendër të rrëfimit një burrë të klasës punëtore, një figurë që rrallë herë portretizohet në mënyrë kaq të ndërlikuar në letërsinë bashkëkohore.

“Flesh” nis me një ngjarje në fëmijërinë e Istvánit e ndjek jetën gjatë shërbimit ushtarak e më vonë në Londër, ku punon për familje të pasura. Me një stil të përmbajtur dhe të kthjellët, romani depërton në shtresat më të thella fizike e emocionale të personazhit kryesor.

Ceremonia e ndarjes së çmimit u mbajt në Old Billingsgate në Londër, ku Szalay mori shpërblimin prej 50,000 paundësh. Ai kishte qenë më parë në listën e ngushtë të Booker-it në vitin 2016 me romanin All That Man Is.

Paneli gjykues i këtij viti përfshinte edhe aktorën Sarah Jessica Parker dhe shkrimtarët Chris Power, Ayọ̀bámi Adébáyọ̀ dhe Kiley Reid.

“Flesh” triumfoi përballë finalistëve tjerë, përfshirë Andrew Miller me The Land in Winter dhe Kiran Desai me The Loneliness of Sonia and Sunny, ndërsa në listën e shkurtër ishin Flashlight e Susan Choi, Audition e Katie Kitamura, dhe The Rest of Our Lives e Ben Markovits. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Mënyra e Jetës

Vjeshtë për tulipanët, pranverë për bukurinë!

Published

on

Tulipanët mbillen në vjeshtë, sepse zhardhokët e tyre kanë nevojë për një periudhë të ftohtë për t’u zhvilluar dhe për të lulëzuar më vonë.

Nëse gjithçka bëhet si duhet, në pranverë kopshti juaj do të shpërthejë me ngjyra dhe jetë.

Këtë nëntor është momenti ideal për disa punë të vogla në kopsht, dhe pse jo, edhe për të mbjellë lule shtesë. Pastrimi i gjetheve jo vetëm që e bën kopshtin më të rregullt, por është edhe një ushtrim i mirë fizik.

Nëse keni vazo, kujdesuni t’i ngrini pak mbi tokë për të shmangur grumbullimin e ujit. Nëse ju pëlqejnë tulipanët, është koha të shkoni në qendrën e bimëve dhe të blini zhardhokët. Tulipanët duhet të mbillen në vjeshtë – nëse nuk i keni mbjellë në tetor, ende nuk është vonë.

Zhardhokët duhet të kalojnë një periudhë të ftohtë, të lagësht dhe të errët gjatë vjeshtës dhe dimrit, që të rrënjosen dhe të formojnë sythat.

Temperatura ideale për këtë është rreth 15°C, prandaj koha është tani.

Një kopsht i mbushur me tulipanë është një përjetim estetik për të gjitha shqisat – ngjyra, hijeshi dhe një prekje “holandeze” hapësirës suaj.

Si të mbillni tulipanët:

Zgjidhni një vend me diell, ku toka nuk grumbullohet dhe është e mirëpërdredhur.

Hapni vrima rreth 15 cm të thella.

Shtoni pak rërë ose zhavorr të imët në vrima.

Vendosni zhardhokët në vrima, mbulojini me tokë dhe ujiteni mirë.

Këshillë shtesë: Mbillni zhardhokët në grupe prej pesë ose shtatë për një pamje më natyrale. Mos hiqni gjethet menjëherë pas lulëzimit, sepse ato ushqejnë zhardhokët për sezonin e ardhshëm.

Në pranverë, do t’ju presë një spektakël i vërtetë ngjyrash dhe bukurie. /A.Z/UBT News/

 

 

 

 

 

 

Continue Reading

Të kërkuara