Kulturë

Kriza e kulturës në Edinburg: Shitja e Summerhall dhe rreziku për skenën artistike

Published

on

Në një kohë kur Edinburgu përjeton një vullnetarizëm, figura të larta të artit dhe krijuesish janë zëra të bashkuar për të shprehur shqetësimin për fatin e Summerhall, një nga vendet më të shquara të qytetit për artin dhe inovacionin kulturor. Summerhall, një kompleks i galerive, teatrove, dhe një kinemaje, është zbardhur se është në treg pasi firma e pronave që e posedon dhe e subvencionon vendin ka vendosur ta shesë, duke lënë një boshllëk të madh në skenën kulturore të qytetit.

Summerhall, që u krijua nga një përfitues i pasur, Robert McDowell, është një vend i cili ka pasur një impakt të thellë në skenën artistike të Edinburgut që prej krijimit të tij 12 vjet më parë. E vendosur në ish-shkollën veterinare të qytetit, ky kompleks ka fituar reputacionin e tij për inovacion dhe vlerësim nga kritika. Në të janë mbajtur shfaqje të ndryshme artistike, nga koncerte të këngëtareve të njohur deri shfaqje të ndritura nga artistë si kolektivi rus i arteve Pussy Riot.

Ndërtesat e Summerhall, të cilat përmbajnë më shumë se një galeri dhe teatër, kanë qenë qendra e njohur për ngjarjet kulturore në qytet. Për fat të keq, lajmi i shitjes së tij ka shkaktuar një valë reagimesh në mesin e komunitetit artistik dhe banorëve vendas.

Për më shumë se 110 qiramarrës që paguajnë një shumë prej 1.1 milion funte në vit për qira, shitja e Summerhall shënjon një moment të trishtë. Zona e gjërë e kompleksit, përfshirë një pijetore dhe një fabrikë birre, një distileri dhe një inkubator teknologjik, do të ndërpritet nga vendndodhja e re.

Reagimet ndaj këtij vendimi janë të larmishme, me disa artistë dhe krijues duke paralajmëruar për humbjen e një thesari kulturor dhe për “vandalizëm kulturor” nëse vendi do të përdoret për qëllime të tjera përveç atyre artistike.

Shitja e Summerhall nuk është vetëm një lajm i trishtë për komunitetin artistik të Edinburgut, por edhe një lajm që nxjerr në pah përçarjen brenda familjes McDowell dhe firmës së tyre pronësore, Oesselman Estates. Megjithatë, edhe pse vendi përballet me këtë sfidë të madhe, shpresat mbeten se një blerës i ardhshëm mund të ruajë elementin e artit dhe inovacionit që ka bërë Summerhall një nga pikat më të rëndësishme të skenës kulturore të qytetit. /UBTNews/

Në përmbledhje nga Guardian, D.E.

Kulturë

50 histori që frymëzojnë – festivali “Art Without Limit” ndriçon shpresën

Published

on

Festival, i dedikuar personave me nevoja të veçanta, ka hapur edicionin e gjashtë në kinemanë “Armata” me 50 filma nga e gjithë bota.

Rrëfimi kryesor sivjet është dokumentari i shkurtër “Sara”, që sjell historinë frymëzuese të futbollistes së re Sara Bulliqi, e cila ka lindur pa njërën dorë dhe sfidat i ka shndërruar në forcë.

Organizatorët theksojnë se festivali mbetet i përkushtuar te temat e aftësive të kufizuara dhe fuqizimit përmes artit.

Drejtoresha Ganimete Sava dhe drejtori artistik Burim Haliti theksuan rëndësinë e krijimit të filmave që tregojnë histori të tilla.

Programi treditor përfshin filma dokumentarë, dramë e animacion, ekspozitën “XR: Interaction without Limits” dhe ngjarjen përmbyllëse “Gratë që thyejnë kufizimet përmes artit”.

Festivali mbyllet më 3 dhjetor – Ditën Ndërkombëtare të Personave me Nevoja të Veçanta – me ceremoninë e çmimeve.

Në juri marrin pjesë edhe producentët danezë Kim Magnusson dhe Rebecca Pruzan, si dhe aktorja Igballe Qena. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Botohen veprat e Xhemail Mustafës, një jetë e përkushtuar për dijen dhe atdheun

Published

on

Në Bibliotekën “Hivzi Sulejmani” në Prishtinë u promovua kompleti i veprave të Xhemail Mustafës (1953-2000) në pesë vëllime, botuar nga PEN-Qendra e Kosovës.

Ky komplet përfshin veprat: “Një lutje për Prishtinën”, “Mrekullia e shkrimit”, “Metafora e absurdit”, “Trumfi i mendjes” dhe “Iluzionet e politikës”, dhe është përgatitur nën kujdesin e bashkëpunëtorit të tij, Ibrahim Berisha.

Gjatë promovimit u diskutua për jetën dhe veprën e intelektualit Xhemail Mustafa, njohur si njeri i letrave, ndër iniciatorët dhe themeluesit e LDK-së, bashkëpunëtor i Presidentit Ibrahim Rugova, i cili u vra para shtëpisë së tij në Prishtinë para 25 vitesh.

Në panelin diskutues morën pjesë ish-Presidenti Fatmir Sejdiu, gazetari Avni Spahiu, profesori Sali Bashota, Ibrahim Berisha dhe Muhamet Hamiti, të cilët vlerësuan lart kontributin intelektual dhe veprimtarinë atdhetare të Mustafës.

Ibrahim Berisha theksoi se vepra e Xhemail Mustafës spikat për autenticitet, thellësi përmbajtësore dhe stil të qartë. Prof. Sali Bashota vuri në dukje rëndësinë e veprës “Një lutje për Prishtinën”, si një nga veprat më të rëndësishme për sfidat që ka përjetuar vendi.

Po ashtu, gazetari Avni Spahiu dhe profesori Muhamet Hamiti theksuan se vepra e Mustafës duhet të lexohet dhe rilexohet, duke reflektuar dimensionin e gjerë të krijimtarisë së tij intelektuale.

Përndryshe, Xhemail Mustafa ishte gazetar, publicist dhe këshilltar politik, një nga figurat më të shquara intelektuale shqiptare në Kosovë, dhe një ndër penat më të fuqishme të LDK-së. Ai u vra më 23 nëntor 2000 pranë banesës së tij në Prishtinë. /A.Z/Foto: Besnik Hamiti/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Orkestra “Amadeus” promovon Kosovën në skenat më të njohura botërore

Published

on

Orkestra “Amadeus” nga Prishtina ka konfirmuar pjesëmarrjen në dy festivale ndërkombëtare orkestrash që do të zhvillohen në Spanjë dhe Çeki gjatë vitit 2026.

Ky sukses vjen pas fitimit të Çmimit të Argjendtë dhe vendit të dytë në botë në një konkurs të mbajtur në Vjenë.

Nxënësit dhe të rinjtë do të përfaqësojnë Kosovën në skena evropiane, duke ndarë talentin e tyre me orkestrat më të mira nga e gjithë bota.

Orkestra thekson se pas çdo performancë qëndrojnë orë të gjata prove, përkushtim i prindërve, mësuesve dhe vetë nxënësve.

  Për të mundësuar pjesëmarrjen, Orkestra “Amadeus” bën thirrje për mbështetje nga institucionet shtetërore e komunale.

“Ftojmë të gjithë të bashkohen në këtë nismë, për t’u dhënë nxënësve tanë mundësinë të përfaqësojnë Kosovën në skenat evropiane,” thuhet në njoftimin e orkestrës. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Kultura dhe tradita në Pogradeci rikthen varietetet autoktone të rrushit

Published

on

Pogradeci po ringjall varietetet autoktone të rrushit si Muskat Kanell, Gëms dhe veçanërisht Serina e Bardhë, falë projektit Typic-al, i financuar nga Qeveria Italiane përmes Agjencisë Italiane për Bashkëpunim dhe Zhvillim (AICS), dhe i zbatuar nga CIHEAM Bari në bashkëpunim me Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural.

Kryetari i Bashkisë së Pogradecit, Ilir Xhakolli, deklaroi se projekti nuk është i kufizuar vetëm në identifikimin dhe ruajtjen e varieteteve tradicionale të rrushit, por përfshin edhe financimin për blerjen e makinerive bujqësore moderne dhe pajisjeve teknologjike.

Kjo i mundëson fermerëve të punojnë me mjete më efikase dhe sipas standardeve europiane.

Projekti mbështeti krijimin e një strukture bashkëpunimi midis fermerëve përmes shoqërive bujqësore, duke ndihmuar në uljen e kostove të prodhimit, ndarjen e teknologjisë së avancuar, përfitimin nga trajnimet profesionale të ofruara nga ekspertët e CIHEAM Bari dhe MBZHR.

Përfitimet për komunitetin rural janë të dukshme: rritje e prodhimit të rrushit autokton, rikthim i kultivimit të varieteteve të rralla, akses më i mirë në treg, rritje e të ardhurave dhe krijim i mundësive të reja për punësim në sektorin bujqësor dhe atë të agro-përpunimit.

Ky projekt përfaqëson një shembull të bashkëpunimit të suksesshëm midis institucioneve shqiptare dhe partnerëve ndërkombëtarë. Bashkëpunimi me Italinë, CIHEAM Bari dhe Ministrinë e Bujqësisë riafirmon përkushtimin për të mbështetur fermerët e Pogradecit, për të ruajtur biodiversitetin dhe për të zhvilluar një bujqësi më të qëndrueshme dhe konkurruese.

Krijimi i SHBB Grabovicë dhe bashkimi i fermerëve konsiderohet si një hap i rëndësishëm drejt forcimit të kapaciteteve të prodhuesve lokalë.

Përfaqësuesit e projektit theksuan se vetëm përmes bashkëpunimit, fermerët mund të përfitojnë më shumë nga programet e BE-së dhe projektet e mbështetura nga qeveria shqiptare. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara