Kulturë

Kristo Frashëri, akademiku i shquar që kontribuoi në përgatitjen e historianëve të rinj

Published

on

Në 31 janar 2016, Shqipëria humbi një nga personalitetet më të shquara të saj në fushën e historisë dhe shkencës, Kristo Frashëri, një njeri që la pas një trashëgimi të pasur dhe të paharrueshme. Ky akademik dhe historian i shquar, i lindur në Stamboll më 4 dhjetor 1920, u bë një figurë kyçe në krijimin e një kuptimi të thellë dhe të saktë të historisë së Shqipërisë.

Kristo Frashëri erdhi në jetë në një periudhë turbulente për kombin shqiptar, dhe në vitin 1927, familja e tij, si shumë të tjera, u detyrua të riatdhesohej dhe të vendosej në Tiranë. Edhe pse pasionet për studimin dhe shkencën do të ishin pjesë e jetës së tij që në moshë të re, rruga e tij akademike do të niste në vitin 1940, kur ai u regjistrua në Fakultetin e Shkencave Ekonomike në Universitetin e Firences. Por, si shumë të rinj të kohës, ai nuk mundi të vazhdonte studimet pa pengesa. Administrata fashiste e pushtimit e internoi atë në vitin 1942, për të kaluar më pas në radhët e partizanëve, një veprim që do të shpinte në ndryshime të mëdha në jetën e tij.

Pas Luftës së Dytë Botërore, Kristo Frashëri u angazhua në sektorin financiar, duke punuar në Bankën e Shtetit Shqiptar gjatë periudhës 1945-1952. Por, jo shumë më vonë, ai e vazhdoi karrierën e tij akademike në Institutin e Lartë Pedagogjik, ku ndoqi studimet në Fakultetin e Historisë dhe të Filologjisë gjatë viteve 1951-1955. Ndërkohë, ai do të kontribuonte në fushën e shkencave historike, fillimisht si punonjës shkencor dhe më pas si pedagog në Universitetin e Tiranës, ku do të formonte dhe përgatiteste një brez historianësh të rinj.

Puna e tij shkencore ishte jashtëzakonisht e pasur dhe mbulonte periudha të ndryshme të historisë së Shqipërisë, që nga Antikiteti e deri në kohërat moderne. Artikujt studimorë, vëllimet dokumentare, monografitë dhe referatet historike të Kristo Frashërit përmbajnë një pasuri të pashoqe të dijes për ngjarje, personalitete dhe procese të rëndësishme të historisë shqiptare. Përmes këtyre veprave, ai ofroi një analizë të thellë të ngjarjeve historike, duke përfshirë Mesjetën e hershme, Luftën Çlirimtare të Vlorës, Rilindjen Kombëtare Shqiptare, por edhe studime mbi individë të shquar si Abdyl Frashëri dhe Sami Frashëri, që patën ndikim të jashtëzakonshëm në formësimin e identitetit kombëtar shqiptar.

Pas vitit 1990, Kristo Frashëri vazhdoi të kontribuonte fuqishëm në shkencën historike shqiptare, me punime të shquara si “Lidhja e Prizrenit 1878-1881”, “Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Jeta dhe vepra”, “Historia e Tiranës”, dhe “Historia e lëvizjes së majtë në Shqipëri”. Kjo trashëgimi e pasur e tij u pasua nga tituj të tjerë të rëndësishëm, që lidhen me ngjarje kyçe të historisë shqiptare dhe zhvillimet e saj.

Për më shumë se pesë dekada, Kristo Frashëri mbeti një dritë udhëzuese për shumë historianë dhe studentë, duke i mësuar atyre jo vetëm mbi ngjarjet e kaluara, por edhe mbi rëndësinë e vërtetës dhe metodës shkencore. Kontributi i tij në përgatitjen e historianëve të rinj është i pamatshëm, dhe ndikimi i tij në historinë e Shqipërisë është i paçmuar.

Në vitin 1997, ai u emërua zëvendëskryetar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, një pozicion që e mbajti deri në vitin 1999, duke pasuruar më tej botën e shkencës dhe kërkimeve historike në vend. Për vite të tëra, ai punoi pa u lodhur për të mbështetur dhe zhvilluar historinë dhe kulturën shqiptare, duke i dhënë Shqipërisë një nga figurat më të shquara të shkencës dhe dijes.

Kristo Frashëri u nda nga jeta më 31 janar 2016, duke lënë një boshllëk të thellë në fushën e shkencës dhe edukimit shqiptar. Por vepra e tij do të jetojë përgjithmonë, duke frymëzuar breza të tërë dhe duke na ndihmuar të kuptojmë më thellë historinë dhe kulturën tonë. Ai do të mbetet gjithmonë një figurë e paharruar dhe një shembull i përkushtimit të jashtëzakonshëm ndaj dijes dhe të vërtetës./UBTNews/

 

Magazinë

Kate Moss do të prezantojë një podcast kushtuar David Bowie-t

Published

on

Një podcast i ri në BBC Radio 6 Music, i dedikuar “evolucionit artistik” të të ndjerit David Bowie, do të prezantohet nga Kate Moss.

Podcasti, i titulluar “Music Uncovered, David Bowie: Changeling”, do të përqendrohet në periudhën 1970-1975, një nga fazat më krijuese dhe përcaktuese të karrierës së David Bowie.

Në një deklaratë, modelja dhe biznesmenja tha: “David Bowie ishte një person shumë i veçantë. Dikush që ishte shumë më tepër sesa një mik, ai ishte një enigmë.”  Ajo më pas shprehu entuziazmin e saj për rolin e saj të ri, duke thënë:

“Kështu që kur erdhi mundësia për të zhytur në këtë kapitull të jashtëzakonshëm pesëvjeçar të jetës së Bowie për 6 Music dhe BBC Sounds, duke dëgjuar ata që e ndoqën në udhëtimin krijues dhe ata që vazhdon t’i frymëzojë, isha e emocionuar që ndihmova në rrëfimin e historisë së një transformimi kaq të pabesueshëm. Ky podcast është një nderim i vërtetë i mikut tim, një ikonë e vërtetë britanike.”

Podkasti do të jetë i disponueshëm në BBC Sounds nga 10 shtatori e do të përmbajë intervista arkivore të rralla dhe të papublikuara më parë me David Bowie, duke përfshirë një intervistë ekskluzive të vitit 2001 me krijuesin e podkasteve Des Shaw, si dhe regjistrime nga arkivat e BBC-së të zbuluara së fundmi.

Gjithashtu do të përmbajë intervista të reja me ata që e njihnin David Bowie dhe vazhdojnë të frymëzohen nga trashëgimia e tij, duke përfshirë Chrissie Hyde, Elton John, Iggy Pop dhe Robbie Williams, si dhe deklarata nga Lou Reed, Sinead O’Connor dhe të tjerë.

Continue Reading

Magazinë

Dua Lipa rrëfen lidhjen me Callum Turner

Published

on

Dua Lipa ka ndarë detaje të rralla nga romanca me të fejuarin Callum Turner, duke e përshkruar lidhjen e tyre si një dashuri të thellë dhe të ndjerë.

Në një intervistë për Harper’s Bazaar US, këngëtarja tha:

“E dua dashurinë. Është një gjë e bukur. Është një gjë vërtet frymëzuese. E gjen veten duke rënë kaq intensivisht gjatë gjithë kohës në mënyrën më të mirë të mundshme. Kjo cenueshmëri është kaq e frikshme, por ndihem shumë me fat që e ndiej. Kam kaluar shumë kohë duke u mbrojtur, por tani po e lëshoj dhe thjesht po e lejoj dashurinë.”

Çifti u përfol për herë të parë në janar 2024, dhe konfirmuan lidhjen disa muaj më pas. Fejesa ndodhi gjatë Krishtlindjeve të atij viti.

“Jam më e lumtur se kurrë, kështu që ndihem sikur po i bëj një shërbim të keq duke mos folur për këtë. Kur je person publik, çdo gjë që është personale është e ndjeshme, por nuk është se nuk dua ta ndaj,” tha Dua, duke shtuar se vendimi për fejesë ishte një “vendim për t’u plakur së bashku”, dhe e cilësoi Turner si “shoqen e saj më të mirë përgjithmonë.”

Ajo pranoi se do të ketë fëmijë, ende nuk e di skoi amësia do përshtatet me karrierën. “Është një nga ato gjëra që do të ndodhin kur të ndodhë,” tha këngëtarja.

Sa i përket dasmës, planet janë në pritje për shkak të angazhimeve profesionale. Megjithatë, Dua po fillon të mendojë për detaje si fustani i bardhë:

“Nuk kam qenë kurrë dikush që ëndërron për një martesë, por papritmas mendoj, ‘Oh, çfarë do të vishja?’”, tha ajo, duke shtuar se është “e fiksuar” me unazën e saj të fejesës.

Dua kujtoi edhe momentin e takimit të parë me Turner në Londër: “Një mijë për qind, mendoj se ishte e destinuar të ndodhte.”

Continue Reading

Magazinë

Michelle Williams bëhet nënë për herë të katërt përmes një nëne surrogate

Published

on

Aktorja e njohur amerikane Michelle Williams është bërë nënë për herë të katërt, këtë herë me ndihmën e një surrogate.

Ky është fëmija i tretë që 44-vjeçarja, e cila disa herë ka qenë e nominuar për çmimin Oscar, ka me bashkëshortin e saj, regjisorin dhe producentin 48-vjeçar Thomas Kail.

Lajmin, Williams e ndau të hënën gjatë pjesëmarrjes në emisionin Jimmy Kimmel Live, ku intervistën e drejtonte përkohësisht aktorja Tiffany Haddish. Ylli i serialit të famshëm Dawson’s Creek shfrytëzoi rastin për të shprehur mirënjohjen e saj për gruan që i bëri të mundur ardhjen në jetë të vajzës së saj.

“Dua të falënderoj në mënyrë të veçantë Christine, sepse ky fëmijë nuk erdhi përmes trupit tim. Por mrekullinë e vajzës sonë ia detyrojmë Christine-s. Nëse po na shikon – faleminderit Christine”, u shpreh aktorja, duke lënë të kuptohet se ka sjellë në jetë një vajzë.

Michelle është nënë e Matildës 19-vjeçare, që e ka me aktorin e ndjerë Heath Ledger, që u nda tragjikisht nga jeta më 2008. Me Kail, me të cilin u martua në vitin 2020, ajo ka edhe dy fëmijë të tjerë: djalin Hart, sot 4 vjeç, si dhe një fëmijë të lindur në vitin 2022, emrin e të cilit çifti ende nuk e ka bërë publik.

“Faleminderit Christine, sot në shtëpi kam tre fëmijë nën moshën pesë vjeç”, tha Williams me humor.

Aktorja foli për sfidat e balancimit mes jetës së nënës e karrierës profesionale.

“Gjithçka është në rregull e nën kontroll. Jam grua e rritur, përpiqem të kuptoj si duket balanca mes punës dhe jetës. Shumë flasin për kujdesin ndaj vetes, por pyes – kur? Jam nënë e zënë. Kam ndjenja faji dhe nuk dua t’ua marr kohën fëmijëve të mi, por e di që edhe unë duhet të rigjenerohem”, tha ajo.

E pyetur çfarë i pëlqen të bëjë kur gjen pak kohë për veten, Williams u përgjigj me humor: “Më pëlqen të shkoj në zyrat okale të administratës. U them fëmijëve: ‘Më vjen keq, shpirt, por një ditë edhe ti do të rritesh, do të punosh, do të paguash taksa dhe do të të duhet numri i sigurimit social’”.

Ndërkohë që po shijon zgjerimin e familjes, Michelle vazhdon të korrë edhe suksese profesionale. Muajin e ardhshëm do të garojë për çmimin Emmy, në kategorinë “Aktorja më e mirë në rol kryesor në një seri të limituar”, për interpretimin në serialin e FX-së Dying For Sex. Konkurrentet e saj do të jenë emra të mëdhenj si Cate Blanchett (Disclaimer), Meghann Fahy (Sirens), Rashida Jones (Black Mirror) dhe Cristin Milioti (The Penguin).

Bashkëshorti, Thomas Kail, është i njohur për regjinë e mjuzikleve të Lin-Manuel Miranda-s, “In the Heights dhe Hamilton”, që kanë bërë histori në Broadway. Çifti u martua në vitin 2020, kur sollën në jetë edhe djalin e tyre, Hart.

Continue Reading

Aktualitet

​MKRS: Zyrtarët që lejojnë rrënimin e objekteve të mbrojtura do të ndiqen penalisht

Published

on

Sekretari i Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Bislim Bislimi, përmes një konferencë për media lidhur me aktakuzën e ngritur për keqpërdorim të pozitës zyrtare ndaj dy zyrtarëve të Drejtorisë së Urbanizmit në Prizren tha se të akuzuarit kanë lejuar rrënimin e një objekti i cili është në mbrojtje.

“Sikurse është njoftuar opinioni publik, dje Prokuroria Themelore në Prizren ka ngritur aktakuzë ndaj dy personave në cilësinë zyrtare të zyrtarëve publik të Komunës së Prizrenit për shkak të lejimit të rrënimit të objekteve me status ligjor të mbrojtjes së përhershme si asete të trashëgimisë kulturore arkitekturore, gjegjësisht rrënimi i ish-kompleksit Sarajet e Vjetra në Prizren.”, tha Bislimi.

Ai shtoi gjithashtu se nuk është hera e parë që një gjë e tillë po ndodh, por ministria ka marrë masa që të zvogëlojë shkatërrimin e objekteve që janë në mbrojtje dhe ata që lejojnë të ndodhë diçka e tillë, nuk do të mbesin pa u ndëshkuar.

“Vite me radhë, institucionet kompetente profesionale të trashëgimisë kulturore janë ballafaquar me raste të shumta të dëmtimit të qëllimshëm, shkatërrimit apo tjetërsimit të objekteve që gëzojnë status ligjor të mbrojtjes, të cilat dëme janë bërë në emër të përfitimit privat, duke shpërfillur kufizimet ligjore që ekzistojnë mbi këto objekte, sipas Kushtetutës së Republikës së Kosovës, Ligjit për Trashëgimi Kulturore, Ligjit për Qendrën Historike të Prizrenit dhe ligje e akte tjera juridike në fuqi. MKRS ka rritur ndjeshëm aktivitetin në drejtim të parandalimit të dukurive të kundërligjshme të shkatërrimit dhe humbjes së të mirave kulturore dhe historike që mbrohen me Kushtetutë dhe me ligj”, tha ai.

Lidhur me hapat e mëtejmë institucional, Bislimi theksoi se i bëjnë thirrje Prokurorisë në Prizren që të merret me rastin dhe të ndëshkojnë zyrtarët përgjegjës dhe se ju bën thirrje edhe të akuzuarve që të japin dorëheqje nga pozita zyrtare dhe tregoi se për rikonstruktimin e objektit të rrënuar duhet ndarë 15 milion euro, një shumë e konsiderueshme nga buxheti i shtetit.

 

Continue Reading

Të kërkuara